CHÚA NHẬT II MÙA CHAY NĂM A
Bức tranh của cuộc Hiển dung trên núi cao có ba nhân vật chính, đáng để chúng ta chiêm ngắm: Đó là hai nhân vật vĩ đại bước ra từ Cựu Ước, cả hai cùng là tôi tớ trung thành của Thiên Chúa: ông Môsê và tiên tri Êlia. Và một nhân vật đại diện Tân Ước, mang tầm mức vĩnh cửu, là trung tâm của lịch sử cứu độ: Chúa Giêsu.
1. Vẻ rạng ngời của hai con người Cựu Ước.
Ông Môsê: đã được Thiên Chúa tuyển chọn để trở thành nhà lãnh đạo và nhà giải phóng dân tộc khi đem dân Israel ra khỏi cảnh nô lệ Aicập; Ông đã nhận từ chính Thiên Chúa bia đá ghi khắc Mười Giới Răn. Mười Giới Răn ấy vừa là dấu chỉ của Giao Ước, vừa tượng trưng cho Lề Luật mà Thiên Chúa đòi dân của Người phải tuân giữ. Như thế, ông đóng vai trò tư tế hướng dẫn dân trung thành với giao ước và là nhà lập luật, người đem luật của Chúa đến cho loài người; Ông còn đóng vai trò mục tử dẫn dân tiến về Đất hứa mà Thiên Chúa đã hứa với Tổ phụ Apraham từ xưa…
Ông Êlia: là sứ giả vĩ đại được Thiên Chúa trao sứ mạng củng cố lòng tin của dân Israel vào lời hứa của Giao Ước mà Thiên Chúa đã cam kết với tổ tiên họ là các Tổ phụ Apraham, Isaac, Giacob. Ông là nhà tiên tri lớn nhất trong các tiên tri, qua ông, Chúa trực tiếp phán cách đặc biệt với loài người.
Cả hai: đều có những giờ phút tiếp xúc với Thiên Chúa trên đỉnh núi. Môsê đã sáng ngời khuôn mặt sau khi đã gặp gỡ Chúa. Êlia gặp Chúa trên núi Khorep trong tiếng gió hiu hiu nhè nhẹ.
Cái chết của hai con người cao cả này cũng đặc biệt kỳ lạ. Dù chết đơn độc trên núi Nêbô, nhưng lại được “Đức Chúa chôn người trong thung lũng tại xứ Môáp…” (Đnl 34, 5-6). Còn Êlia, được rước đi bằng xe lửa và ngựa lửa trước sự kinh ngạc của tiên tri Êlisa (2V 2, 11).
Cả hai được coi là đỉnh cao của lịch sử và của niềm tin tôn giáo Cựu Ước, là những nhân vật lớn trong dân Israel.
2. Tương quan Cựu Ước với Chúa Kitô.
Cả Môsê và Êlia đều có mặt bên Chúa Kitô trong cuộc hiển dung của Người. Cả hai con người đại diện một cách thâu tóm toàn bộ Cựu Ước, đang có mặt bên Chúa Kitô ngay trước hành trình khổ nạn và cứu độ của Người. Bên Người, họ làm cho muôn thế hệ từ tạo thiên lập đến tận cùng của thế giới chú ý vào Chúa Kitô. Bên Người, họ đã làm cho dòng lịch sử từ muôn đời cho đến muôn đời phải nhìn nhận Chúa Kitô là đỉnh điểm của lịch sử. Sự xuất hiện của họ chỉ cho ta thấy, Chúa Kitô là chính Đấng phải đến mà họ đã tiên báo. Sự xuất hiện của họ trong giờ này là hiệu lệnh buộc chúng ta đừng hướng về họ như là thành phần cốt cáng của Cựu Ước, mà hãy quay nhìn về Chúa Kitô, trung tâm và là sự hiện diện mới của Thiên Chúa tình yêu và cứu độ. Họ đã xuất sắc trong giai trò chuyển giao lịch sử sang Chúa Kitô. Bởi nếu họ là đỉnh cao của Cựu Ước, thì Chúa Kitô mới chính là nhân vật của cả dòng lịch sử.
Như vậy, trong Tân Ước, không cần phải là hai nhân vật như Cựu Ước, mà chỉ một mình Chúa Kitô, Môsê mới và Êlia mới của thời đại mới, Thời Đại Cứu Độ. Lịch Sử hay Giao Ước Cứu Độ, từ nay chỉ cần một mình Chúa Kitô là đủ. Người vừa là Giao Ước mới, vừa là Lề Luật mới.
Nhưng không chỉ là sự xác nhận của hai nhân cách lớn lao bước ra từ Cựu Ước, lời Thiên Chúa phán (Mt 17, 5b) như minh chứng, như xác nhận vai trò tối quan trọng của Chúa Kitô, mới chính là mấu chốt để toàn thể nhân loại giờ đây không chỉ quay nhìn về Chúa Kitô như một con người thay thế, mà là bước theo Chúa Kitô tiến về vinh quang và ánh sáng mà cuộc “Hiển Dung” vĩnh cửu đang chờ đợi ở cuối hành trình dương thế của mỗi người.
3. Chúng ta tiếp nhận vinh quang hiển dung của Chúa Kitô và “vâng nghe lời Người”.
Vì sự giới thiệu và chuyển giao của toàn bộ lịch sử Cựu Ước (qua đại diện của hai gương mặt tiêu biểu: Môsê và Êlia), nhất là vị thế vô song của lời giới thiệu mà Thiên Chúa dành cho Chúa Kitô, Lời của Chúa Kitô là Lời đặc biệt quan trọng đối với mỗi người chúng ta. Lời ấy chính là chuẩn mực, là lề luật tuyệt đối mang lại ơn cứu độ cho ta. Lời ấy chính là Lời Giao Ước vĩnh cửu, đưa ta vào huyền nhiệm tình yêu Thiên Chúa, để ta sống trong Chúa, sống bằng chính sự sống của Chúa. Bởi lời Chúa Kitô có tầm mức quan trọng và cần thiết cho ta đến thế, cho nên Thiên Chúa không ngừng mời gọi: “Đây là Con yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về Người. Các ngươi hãy vâng nghe lời Người!”. Như vậy, với phán quyết long trọng và công khai ấy, Thiên Chúa cho chúng ta biết, từ nay trở đi, vâng nghe Lời Chúa Kitô là hội nhập vào vinh quang hiển dung của Chúa Kitô, là tiếp nhận vinh quang ấy để sống Giao Ước mới, để chu toàn trách nhiệm của Lề Luật mới. Vậy, sống Lời Chúa Kitô là điều kiện tối cần thiết, không thể bỏ qua của cả cuộc đời người Kitô hữu. Bởi chỉ bằng cách sống Lời Chúa Kitô, chúng ta mới chứng tỏ mình tiếp nhận vinh quang hiển dung của Người, để cùng được chia sẻ vinh quang hiển dung ấy trong ngày Người ban ơn phục sinh cho ta.
Lạy Chúa, xin biến đổi chúng con, để chúng con trở nên con người mới, con người của Giao Ước mới và Lề Luật mới trong và nhờ Chúa Kitô. Xin cho chúng con biết lắng nghe và sống Lời Chúa, để chúng con được mãi mãi sống trong Chúa và đạt tới ơn cứu độ muôn đời.
Lm. JB NGUYỄN MINH HÙNG
(Gx Bến Sắn – Phú Cường)