Ngày 19 tháng Ba vừa qua, đàn chim én cả ngàn con đã từ một thành phố xa xôi ở Á Căn Đình bên Âu châu bay về tới San Juan Capistrano, một xứ đạo truyền giáo miền biển vùng Nam Califomia. Đây là một cuộc hẹn hò không biết đã từ bao giờ. Cứ vào khoảng thời gian đó mỗi năm,từ nơi xa xôi, chim én lại bay về. Và cũng vào thời gian đó, người ta ngóng đợi sự xuất hiện của cánh én trên bầu trời trong xanh. Một ông cụ, năm nay đã hơn chín mươi tuổi, đứng sẵn ở trên tháp chuông nhà thờ. Vừa khi nhìn thấy cánh én đầu tiên, liền đánh chuông báo hiệu, và những cuộc vui chào mừng chim én, cũng là chào mừng mùa Xuân trở về, bắt đầu. Ông cụ làm công việc ấy liên tục từ sáu mươi năm nay. Cũng từ bao nhiêu năm nay, én và người bao giờ cũng giữ lời ước hẹn.

Khi nghe tin bầy én trở về , trái tim tôi xôn xao một niềm vui Tôi nghĩ tới những cánh én đem mùa Xuân trở lại cho vũ trụ và loài người. Khi trên trời xuất hiện những cánh én, người ta biết mùa Xuân trở về. Từ đó, chim én đã là một biểu tượng của mùa Xuân. Đang khi đất trời ảm đạm và lạnh giá trong khí hậu mùa Đông, cỏ cây như ngủ quên trong giấc miên trường và những loài chim loài thú ở trong tổ trong hang co ro tránh rét, thì những cánh én trở về, cùng với nắng vàng ấm áp và một vùng trời mênh mang xanh ngát mắt với những cụm mây trắng nõn. Đất trời như bừng tỉnh, cây cối đâm chồi nảy lộc, muôn ngàn loài hoa tỏa hương khoe sắc. Các loài chim theo sau cánh én bay rợp khắp cả bầu trời, và từng đàn bướm lượn bay trên cỏ hoa đồng nội.

Đất trời có mùa Xuân thì lòng người cũng có mùa Xuân. Đất trời thay đổi theo từng mùa thì lòng người cũng thay đổi tâm trạng buồn vui tùy theo hoàn cảnh. Lòng người, có khi tưng bừng như nắng vàng mùa Hạ , thì cũng có lúc buồn mơ màng như gió nhẹ mùa Thu; có khi xôn xao rạo rực như một mùa Xuân chín, thì cũng có lúc buồn thảm lạnh lùng như buổi chiều Đông.

Những buổi chiều Đông của cuộc đời là những khi người ta gặp cảnh không may, những nỗi buồn và niềm đau liên tiếp kéo đến. Những buổi chiều Đông ấy là những khi người ta gặp toàn những thất bại trong đời, bị bỏ rơi, bị hiểu lầm, cô độc. Những buổi chiều mùa Đông ấy là những khi người ta cảm thấy mình tàn tạ, bất lực, dư thừa. Những buổi chiều Đông ấy là khi người ta không biết yêu thương hay không được yêu thương. Khi ấy người ta vùi mình trong hang sâu của chính mình, giống như chú gấu trốn lạnh; người ta giống như những cành khô xám xịt không còn sinh lực và sự tươi tắn thuở nào; người ta buồn rầu như một vườn không có hoa và chim bướm. Những buổi chiều mùa Đông buồn bã của cuộc đời sẽ kéo dài mãi, cho đến ngày nào đó, một cánh én bay vào, biến đổi mùa Đông thành mùa Xuân. Cánh én ấy có thể là một người thân, một người bạn, hay chỉ là một người mới quen biết, đôi khi lại là một người chưa quen biết.

Chúng ta đều có khả năng là một cánh én, chở mùa Xuân đến cuộc đời người khác, nếu chúng ta muốn và nếu chúng ta biết yêu. Với một chút tế nhị, một chút lư u tâm, một nụ cười, một thái độ cảm thông và biết lắng nghe, một câu ủi an, một lời khích lệ, một cử chỉ ân cần... Chúng ta sẽ là cánh én đem lại mùa Xuân, sẽ lôi một chú gấu la khỏi hang, sẽ làm cho một cành cây khô trổ nụ sẽ biến một khu vườn hoang phế nở đầy hoa và dập dìu chim bướm. Và cuộc đời của người mà ta đang lưu ý tới đó sẽ có mùa Xuân.

Người ta bảo ''Một con én không làm nên cả một mùa Xuân ''. Câu nói ấy muốn nói lên giá trị của việc làm tập thể, nhưng không vì thế mà phủ nhận giá trị của một cánh én, nhất là trong lãnh vực tình người. Tôi vẫn tự nhủ như thế và vì vậy, vẫn cố gắng bằng thiện chí nhỏ nhoi của mình để làm một cánh én, đem chút không khí mùa Xuân đến những ai quen biết.

Tuy nhiên, sự thật là chim én không bay một mình. Chim én bay thành bầy. Trong cuộc sống, nếu người ta cũng biết bay thành bầy như chim én, thế giới sẽ đẹp hơn nhiều và cuộc đời mỗi người cũng sẽ hạnh phúc hơn lên. Chung quanh tôi có biết bao người thiện chí, bao tấm lòng tốt đẹp, bao trái tim tươi thắm, quảng đại và dám chấp nhận hi sinh. Nhưng có lẽ chúng ta không biết cách liên kết lại với nhau, như chim én bay thành bầy, nên hạnh phúc ta tạo được cho người khác chỉ là hạnh phúc nhỏ nhoi. Bài học của loài chim én giúp tôi biết đóng góp thiện chí và khả năng cớ giới hạn của mình vào công việc chung. Khi nào mọi người cùng biết liên kết với nhau để theo đuổi những mục tiêu tốt đẹp, toàn thể thế giới này sẽ là một mùa Xuân vĩnh cửu, đó là tên gọi khác của Thiên Đàng.

Tôi ngồi viết bài này trong một căn phòng cửa đóng kín, nhưng trong đầu tôi dập dìu muôn ngàn cánh én trên bầu trời mênh mông. Chẳng nhớ rằng đường bay từ Á Căn Đình đến miền Tây Hoa Kì dài bao nhiêu, tôi chỉ biết rằng đường bay xa lắm. Bầy én ngàn con đã bay đến nơi, về đến chốn. Cuộc viễn hành này chỉ trọn vẹn khi bầy én vừa có tinh thần tập thể vừa có tinh thần kỉ luật. Đây cũng là điều mà những loài én, loài kiến, loài ong nhắc nhở cho loài người. Tụ họp lại với nhau, ngồi được với nhau, cùng khởi hành với nhau là đã có tinh thần tập thể. Nhưng trong khi tụ họp, ngồi lại, và nhất là trên đường đi chung đó, nếu người ta không biết nghe nhau, không có tinh thần kỉ luật thì rồi cuối cùng sự tụ họp sẽ thành tan rã, và người ta chia tay, mỗi người một hướng đi. Đó là sự kết thúc... nhẹ nhàng nhất. Nhiều khi người ta không lặng lẽ chia tay như vậy, nhưng sẽ ra đi với hận thù để rồi tìm cách ngăn cản nhau, làm hại nhau. Những cánh én kết thành đàn, bay theo cùng một hướng, nương vào nhau, dắt dìu nhau về đến đích điểm, chẳng phải là hình ảnh thật đẹp và bài học thật hữu ích cho chúng ta sao?

Và bầy én bay về San Juan Capistrano khiến tôi nghĩ đến những cuộc hẹn hò, những lời thề ước của người ta trong cuộc đời. Hình ảnh ông già hơn chín mươi tuổi đứng trên tháp chuông nhà thờ chờ bầy én, theo tôi là một hình ảnh thật đẹp. Đợi chờ, vì trong thinh lặng, ông và bầy chim đã có một lời ước hẹn: gặp lại nhau vào buổi đầu Xuân. Người đợi kiên trì chờ đợi; và bầy én thì vượt qua không biết bao nhiêu dặm trời, bay ngang qua không biết bao nhiêu biển khơi, sông ngòi, nang cây, đồi núi, ruộng đồng, thành phố. . . để tìm về điểm hẹn. Niềm vui nhìn thấy cánh én đầu tiên có lẽ làm rung động đến tận đáy trái tim ông già tiên chín mươi tuổi ấy. Và tôi chắc chắn rằng bầy chim cũng rất đỗi hân hoan khi nghe tiếng chuông nhà thờ gióng giả vang lên, Một lời hẹn hò đẹp đẽ và một cuộc gặp gở tuyệt vời.

Có lẽ tôi không đủ chất nghệ sĩ, không đủ tính lãng mạn nên không thích kiểu hẹn ' 'Em cứ hẹn nhưng em đừng đến  nhé: '' Tôi nghĩ đến trong thực tế, đã có rất nhiều trái tim tan nát vì những lời ước hẹn như thế: Và chúng ta, những con người, đã không giữ lời ước hẹn, không phải chỉ cho một cuộc gặp mặt, một buổi chuyện trò, một chuyến đi chơi…,mà còn cho những sự việc quan trọng hơn, lớn lao hơn. Người ta đã cho nhau những lời thề vàng đá, đã long trọng thề hứa trọn đời trọn kiếp bên nhau. Trong cuộc sống chung, người ta đã hứa với bạn đời, với con cái hết điều này tới điều khác... Nhưng rồi rất nhiều khi người ta đã không giữ những lời thề hứa đó ở nhiều lãnh vực khác cũng thế, người ta hứa hẹn sẽ làm điều này điều nọ, sẽ thực hiện những công trình lớn nhỏ, sẽ hoàn tất những công tác, những chương trình…Nhưng người ta đã không làm như lời đã hứa. Những lời hứa trong cuộc sống cá nhân, cũng như những lời hứa không được giữ trọn trong đời sống xã hội đều làm cho biết bao nhiêu người thất vọng, bao cuộc đời tan nát, bao trái tim héo mòn. Kiểm điểm lại, tôi cũng đã phạm lỗi lầm đó nhiều lần trong đời sống. Có lẽ mỗi chúng ta đều nên cất giữ trong trái tim mình một cánh én vượt ngàn khơi bay về thánh đường San Juan Capistrano. .

Cuộc gặp gở giữa én và người mà điểm hẹn là tháp giáo đường khiến tôi càng thêm suy nghĩ. Nếu trong lời ước hẹn, nếu trong những tình cảm người ta trao gửi cho nhau có bóng dáng Thiên Chúa, lời ước hẹn và tình cảm ấy sẽ được thánh hiến, và người ta sẽ thực hiện trọn vẹn. Tìm đến với nhau - trong Chúa - là xây dựng một mối liên hệ lâu dài, vững bền và thánh thiện. Ngay cả những khi người ta lạc nhau trong cuộc đời, theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, người ta nên tìm đến nhau trong thánh đường, nơi có Chúa hiện diện, người ta sẽ thấy được nhau. Mẹ Maria, thánh Giuse cũng đã lạc mất Chúa Giê su trong dịp đại lễ ở Giêrusalem.. Đức Mẹ và thánh Giuse đã tìm Chúa Giê su ở khắp nơi, nhưng cuối cùng đã gặp Chúa trong đền thờ. Gia đình tôi cũng nhiều khi đi lạc nhau, đó là lúc tôi và người bạn đời thiếu sự cảm thông, mỗi người nhìn về một hướng. Đó là khi tư tưởng của tôi và của các con xung khắc, không ăn khớp với nhau. Kinh nghiệm dạy cho chúng tôi thấy, những lúc đó chúng tôi chỉ tìm gặp lại được nhau khi cùng tìm về với Chúa trong lời cầu nguyện chung.

Và giữa Chúa và tôi cũng có một lời hò hẹn. Ngài đặt trong tôi một trái tim trinh nguyên rồi đưa tôi vào đời và hò hẹn cùng tôi một lần gặp lại. Tôi như đứa bé tung tăng trên đường thiên lí, vui chân đi khắp nơi ngắm nhìn cảnh lạ đường xa. Đã nhiều khi tôi sà vào những cuộc vui chơi của đám đông, cũng có khi tôi lỡ bước lăn tòm xuống hố, Nhiều khi tôi bước đi một mình trong cơ độc, cũng có khi tôi nhịp nhàng cất bước với bao bạn đồng hành. Trái tim trinh nguyên ngày nào Chúa trao tặng tôi đã nhiều khi nở hoa tươi thắm, cũng cũng có lúc buồn thảm ê chề , đã nhiều khi âm thầm nhỏ máu. Chúa vẫn chờ đợi tôi một chuyến trở về . Thật ra Ngài không ngồi một chỗ để chờ đợi tôi . Ngài đã đồng hành với tôi nhưng tôi không biết đến. Ngài đã ở trong những người bên cạnh tôi; nhưng tôi không nhận ra sự hiện diện của Ngài. Qua những con người, những sự kiện xảy ra trong cuộc sống, Ngài nhẹ nhàng nhắc nhở tôi cuộc tái ngộ trùng phùng.

Trong những lúc tĩnh lặng tâm hồn như hôm nay, tôi nghĩđến lời hẹn hò gặp lại ấy. Và tôi xin Chúa cho tôi khi trở về , trái tim dù đã qua bao nhiêu. lần nở hoa hay nhỏ máu, vẫn còn giữ được sự trinh nguyên như thuở cất bước vào đời. Trong tôi, có tiếng cánh chàm én vút bay, vượt ngàn trùng về tới đỉnh tháp chuông giáo đường San Juan Capistrano.

Nhà Văn Quyên Di