Trần Mỹ Duyệt

Ngày 31 tháng Năm kết thúc tháng Hoa và cũng là ngày Giáo Hội mừng Lễ Mẹ Thăm Viếng. Theo Phúc Âm thánh Luca, sau khi Tổng Thần Gabriel truyền tin Mẹ mang thai Chúa Giêsu, đồng thời cũng biết chị họ mình là Isave đã có thai được sáu tháng, Đức Maria đã vội vã lên đường đến thăm viếng và chúc mừng người chị cao niên đang mang tiếng là son sẻ của mình. (Luca 1:39-56) Câu chuyện Phúc Âm này đã được các nhà chú giải Thánh Kinh và một số vị thánh tóm lược qua những điểm chính như sau:

-Đức Maria đã vội vã lên đường.

-Khi Đức Maria chào bà Isave thì Gioan đứa con trong bụng bà nhảy mừng.

-Bà Isave được đầy Chúa Thánh Thần đã thốt lên: “Em có phúc giữa các người phụ nữ, và quả phúc của lòng em cũng được chúc phúc!”

-Và Đức Maria đã chúc tụng Thiên Chúa bằng bài ca Magnificat.    

Sơ lược lịch sử Lễ Mẹ Thăm Viếng:

Lễ Mặc Áo Choàng Của Mẹ Thiên Chúa (The Deposition of the Holy Robe of the Theotokos) là một biến cố đặc biệt theo truyền thống Chính Thống Đông Phương được cử hành vào ngày 2 tháng Bảy. Lễ bắt nguồn từ Blachernae, Constantinople. Trong phụng vụ hôm đó có công bố trích đoạn Phúc Âm của Thánh Luca về cuộc thăm viếng của Đức Maria với chị họ là Isave. 

Năm 1263, các tu sỹ Dòng Phanxicô đã mừng lễ này và gọi là Lễ Đức Maria Thăm Viếng.  

Đức Giáo Hoàng Urban VI đã thiết lập lễ này trên toàn Giáo Hội năm 1389, cầu xin chấm dứt cuộc Ly Giáo để mang lại sự hiệp nhất cho Giáo Hội.  

Lịch sử Giáo Hội vào cuối thế kỷ 14 trải qua một cuộc khủng hoảng dẫn đến ly giáo được biết đến như Đại Ly Giáo hay Chia Rẽ Vì Ngôi Giáo Hoàng. Thời gian bắt đầu từ 1378 đến 1417 sau cái chết của Đức Giáo Hoàng Gregory XI năm 1378. Trong thời gian này có hai và rồi đến ba vị đã được bầu chọn làm giáo hoàng gây ra chia rẽ trầm trọng trong Giáo Hội. Trước hết là Đức Giáo Hoàng Urban VI được bầu lên ở Rôma, Ý, nhưng một số hồng y đã không chấp nhận kết quả và đã bầu ra một giáo hoàng khác là Clement VII đóng đô tại Avignon, nước Pháp. Năm 1409, Công Đồng Pisa họp thay vì để giải quyết vấn đề, lại bầu chọn một vị giáo hoàng thứ ba, Alexander V. Hậu quả là những chia rẽ trong Giáo Hội vẫn tiếp tục kéo dài qua một số các công đồng, bao gồm Công Đồng Constance (1414-1418). Trong Công Đồng này các nghị phụ đã bầu Đức Giáo Hoàng Martin V. Kết quả việc bầu chọn lần này đã chấm dứt thời kỳ ly giáo.

Thoạt đầu, lễ Mẹ Thăm Viếng được mừng kính vào ngày 2 tháng Bảy. Sau Công Đồng Vatican II lễ đã chuyển qua ngày 31 tháng Năm như hiện nay. Quyết định này phù hợp với thời gian 9 tháng Đức Maria mang thai Chúa Giêsu bắt đầu từ Lễ Truyền Tin được mừng vào ngày 25 tháng Ba, sau đó Lễ Mẹ Thăm Viếng vào ngày 2 tháng Bảy, và đến Lễ Sinh Nhật Chúa Giêsu vào ngày 25 tháng Mười Hai.  

Ý nghĩa của hành động Thăm Viếng: 

Câu hỏi là tại sao Đức Maria lại phải làm như vậy? Cuộc thăm viếng này mang ý nghĩa gì?

Đức Maria đi thăm bà chị họ Isave vì cả hai đều được diễm phúc làm mẹ. Niềm vui này đã được Gioan thể hiện thay cho mẹ mình khi nhảy mừng trong dạ mẹ. Và điều này cũng cho thấy rằng, Gioan mặc dù chưa sinh ra nhưng lại nhận ra được sự cao cả của người em họ mình là Chúa Giêsu,  Con Thiên Chúa. Nó cũng làm chứng cho lời ca ngợi của Isave đối với Đức Maria: “Bởi đâu tôi được mẹ Chúa đến thăm tôi!” (Luca 1:43)

Theo một số nhà chú giải thì việc Đức Maria phải vội vã đi thăm chị họ mình, vì đây là một hồng ân đặc biệt đối với người chị cao tuổi. Lúc đó, ước tính Isave hơn Maria khoảng 50 tuổi. Việc bà mang thai nằm trong quyền năng cũng như chương trình của Thiên Chúa. Ngài không phân biệt tuổi tác, và ân sủng cũng như trách nhiệm mà Ngài muốn ban cho ai, muốn ai cộng tác với Ngài đều tùy thuộc vào Ngài. 

Giá trị và ý nghĩa của lần viếng thăm này còn nói lên sự vất vả trên quãng đường mà Đức Maria phải đi qua. Nếu theo con số đo đạc thời nay ước tính nó dài khoảng 80 đến 100 dặm, hay 128,74 Km đến 160,93 Km. Và từ Nazareth tới Ain Karim một thành nhỏ thuộc miền đồi núi Judea phải đi mất một tuần. Đức Maria cũng đã trải qua một cuộc hành trình tương tự như vậy từ Nazareth về Bethlehem khi Mẹ mang thai Chúa Giêsu được 9 tháng. Nhưng cũng theo các nhà chú giải Thánh Kinh thì Đức Maria đã dùng lừa làm phương tiện di chuyển, và chắc là có Thánh Giuse cùng đi. 

Hành trình thăm viếng của Đức Maria đã nhắc lại trong tôi những kỷ niệm đặc biệt về cuộc hành hương Đất Thánh 2019, qua đó tôi đã được đến cả hai nơi có ghi dấu bước chân của Mẹ liên quan đến biến cố thăm viếng mà Mẹ đã thực hiện đối với người chị họ Isave: Đó là ngôi nhà của Thánh Giuse và Mẹ Maria ở Nazareth, và đền thánh Mẹ Thăm Viếng từ đó có thể nhìn thấy ngôi nhà của ông Zacaria trên miền đồi núi Judea. Tại tiền đường đền thánh Mẹ Thăm Viếng, tôi rất xúc động trước bức tượng hai chị em đang ôm nhau, trao cho nhau những lời chúc bình an. Trong biến cố này cả Đức Maria và Chúa Giêsu đã đến thăm Isave và Gioan.  

Các Thánh nói về Lễ Mẹ Thăm Viếng:

Các thánh nhìn vào cuộc thăm viếng như một chứng cứ quyền năng của đức tin, lòng khiêm nhường và tinh thần sẵn sàng phục vụ Thánh Ý Chúa. Đức Maria không chỉ mau mắn đến chia sẻ việc mình mang thai với Isave mà còn với cả đứa con trong dạ của bà là Gioan Tiền Hô nữa. Do đó, cuộc Thăm Viếng này phải được coi như mẫu mực cho đời sống Kitô, bằng cách đem Chúa Kitô trong mình và chia sẻ Ngài với những người khác.

Thánh Ambrôsiô:

Ngài nhấn mạnh đến “lời chào đầu tiên” của Đức Maria và ân sủng tuôn trào từ lời chào ấy, sự thánh hóa Gioan trong lòng bà Isave và việc bà được tràn đầy Chúa Thánh Thần.

Thánh Augustinô:

Thánh Augustinô nói về cuộc thăm viếng của Đức Maria như một mẫu gương cho các tín hữu, nhấn mạnh đến đức tin của Mẹ, việc Mẹ đón nhận ơn Thiên Chúa, và sự tham dự của Mẹ trong việc sinh ra Đấng Cứu Thế, cả về tinh thần và thể xác. Ngài nhìn Mẹ như mẫu gương cho Giáo Hội, mang Đức Kitô trong mình và đem Đức Kitô đến cho kẻ khác bằng đức tin và việc làm.

Tóm lại, theo Thánh Augustinô, cuộc Thăm Viếng của Đức Maria nhấn mạnh đến vai trò sống động trong chương trình của Thiên Chúa, đức tin vững vàng của Mẹ, và mẫu gương của Mẹ cho Giáo Hội trong việc đem Chúa Kitô đến cho thế giới qua đức tin và tình yêu.

Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô XVI:

Ngài chỉ về sự khiêm nhường, ước muốn để được Thiên Chúa sử dụng, sự thao thức, đức tin, đức cậy, và sẵn sàng từ bỏ để theo Thánh Ý Thiên Chúa của Đức Maria.

Đối với các thánh, việc Đức Maria thăm viếng bà Isave được coi như một cách nhắc nhở quan trọng về mối tương quan và việc rước Thánh Thể. Khi đón tiếp Đức Kitô trong Thánh Thể, không những chúng ta đón rước Ngài vào trong lòng, mà còn mang Ngài đến với những người khác qua hành động và đời sống chúng ta, noi gương cuộc gặp gỡ giữa Đức Maria và bà Isave. Thánh Phanxicô de Sales và Thánh Elizabeth Ann Seton thì nhấn mạnh đến giá trị của hành động chia sẻ các nhân đức và nâng đỡ lẫn nhau trên con đường thánh thiện. 

Lạy Mẹ Maria. Ước muốn mạnh mẽ, lương tâm trách nhiệm, sự vội vàng với niềm vui của Mẹ làm sáng tỏ đức tin không lay chuyển vào lời hứa của Thiên Chúa, Đấng đã soi dẫn Mẹ trong khi đang mang thai Con Chúa đã mau mắn lên đường thăm viếng chị họ mình là Isave. Xin giúp chúng con qua việc trung thành với ơn Chúa Thánh Thần, cùng với Mẹ làm sáng danh quyền năng và tình yêu Chúa mọi nơi, mọi lúc và với mọi người.    

Lễ Mẹ Thăm Viếng

31 tháng Năm 2025