Trần Mỹ Duyệt
Thánh Giuse, Bạn Trăm Năm của Đức Trinh Nữ Maria, “cha đồng trinh” hay dưỡng phụ của Chúa Giêsu Kitô là một vị thánh cao cả trong Giáo Hội. Thánh Kinh gọi Ngài là “người công chính” (Mátthêu 1:18). Ngoài những danh hiệu cao quý trên, Thánh Kinh còn dành cho Ngài một danh hiệu nói nghề nghiệp và sinh kế của Ngài: Bác máy mộc. Người Do Thái thời ấy đã gọi Chúa Giêsu: “Đây phải là con bác mộc sao?” (Mátthêu 13:35). Giáo Hội đã chào đón Ngài trong hai ngày lễ: 19 tháng Ba dưới danh hiệu Bạn Thanh Khiết của Đức Maria. Và 1 tháng năm dưới danh hiệu Giuse Thợ.
Thánh Giuse Trọng Tân Ước
Theo Gerard Seghers trong tác phẩm Dream of St Joseph , c. 1625–1630, những tài liệu cổ nhất của Chúa Giêsu đã gợi đến tên thân mẫu Chúa Giêsu, nhưng không nói gì đến cha của Ngài. Phúc Âm Thánh Marcô - Phúc Âm đầu tiên - đã viết vào thời điểm hai thập niên sau cửu, cũng đã không nhắc đến cha của Đức Giêsu.
Lần đầu tiên tên Giuse được xuất hiện trong Phúc Âm của
Mátthêu và Luca khoảng năm 80-90 AD., khi các thánh sử nói về gia phả Đức Giêsu
thuộc dòng dõi Đavít. Mátthêu theo hoàng tộc tính từ Salomon, trong khi Luca
khởi đi từ Nathan, một người con khác của Đavít và Bathsheba.
Sự khác nhau của hai gia phả xuất hiện ở Mátthêu và Luca có
những chủ ý riêng hướng đến việc Đấng Messiah được sinh ở Bethlehem, và Ngài
đến từ Nazareth. Trong Mátthêu, Giuse vâng lời thiên sứ cưới Maria. Theo sau
sinh nhật của Chúa Giêsu ở Bethlehem, Giuse lại vâng lời thiên sứ trong giấc
ngủ để đem gia đình trốn qua Aicập tránh cuộc tàn sát các trẻ em ở Bethlehem
theo lệnh của Herod. Khi Herod chết, thiên sứ lại hiện ra bảo Giuse đem gia
đình trở về lại quê hương, nhưng sợ con của Herod lên thay cha mình, ông đã đem
vợ con đến sinh sống tại Nazareth thuộc Galilee.
Trong Phúc Âm Luca, Giuse hiện sống tại Nazareth, và Chúa
Giêsu sinh tại Bethlehem bởi vì Giuse và Maria đã về Bethlehem để khai sổ nhân
đinh. Luca không nhắc đến việc Giuse được thiên thần hiện ra, ngược lại, Maria
lại nhận được lời truyền tin từ Tổng Thần Gabriel.
Lần sau cùng Thánh Giuse xuất hiện trong Phúc Âm Luca là
lúc gia đình dự Lễ Vượt Qua tại Đền Thờ Giêrusalem khi ấy trẻ Giêsu lên 12
tuổi. Sau đó, không thấy nhắc đến tên Giuse. Tên Giuse cũng không được nhắc đến
trong tiệc cưới Cana, lúc Chúa Giêsu bắt đầu sứ vụ, hay trong Cuộc Thương Khó
của Chúa, và ngay cả trên thánh giá lúc Chúa Giêsu trối Đức Mẹ lại cho Tông Đồ
Gioan. Tóm lại, không có Phúc Âm nào nhắc đến hay nói về Thánh Giuse trong sứ
vụ công khai của Chúa Giêsu. Trong Marcô 6:3, người ta gọi Chúa Giêsu là “con
bà Maria” thay vì nói tên cha của Ngài. Trong Mátthêu 13:55, người trong thành
gọi Chúa Giêsu là: “Con bác thợ mộc.” Một lần nữa, không nhắc đến tên người cha
của Ngài.
Theo Thánh Augustine, Thánh Giuse và Đức Maria biết Chúa
Giêsu là con của các ngài, nhưng không phải là người con một cách độc quyền của
các ngài. Con của các ngài cũng là Con Đời Đời của Thiên Chúa, và vì vậy, Chúa
Giêsu là con của các ngài trong thời gian, và các ngài cũng là cha mẹ của Ngài
trong thời gian. Trong bài giảng 51, 30, Thánh Augustine tiếp tục giải thích:
Thánh Giuse là cha của Chúa Giêsu không phải do những việc làm của thân xác,
nhưng do những việc làm của tình yêu. Ngài trở thành một người cha tình
yêu. Đó cũng là lý do con cái nhận ra người cha thật của mình: không chỉ
bằng tương quan thể lý, nhưng còn bằng tình yêu! Cũng theo Thánh Augustine, mặc
dù Đức Maria thụ thai và sinh hạ Chúa Giêsu là do quyền năng Chúa Thánh Thần,
nhưng người con là thuộc cả hai. Vì nếu quyền làm cha của Thánh Giuse trên Chúa
Giêsu bị từ chối, điều đó sẽ ngăn cản Đức Maria thay thế chồng để nói: “Cha con
và mẹ đã đau khổ tìm con” (Luca 2:48), khi tìm thấy Chúa Giêsu trong đền thờ.
[1] Theo Phúc Âm Thánh Gioan, từ “cha” được dùng trên 100 lần, trong đó có 2
lần chỉ về Giuse.
Những giai thoại hư cấu về Thánh Giuse
Theo những tài liệu mang tính cách truy tìm và tham khảo,
Thánh Giuse là người Do Thái thế kỷ I, thuộc hoàng tộc Vua Đavít, đã kết hôn
với Maria, ái nữ của Gioakim thuộc chi tộc Judah, cũng thuộc dòng tộc Đavít, và
Anna thuộc chi tộc Levi. Tiến Sỹ Joshua Schachterle, giáo sư Kinh Thánh, trong
bài viết:“Mary and Joseph: Ages, Marriage, and Travel to Bethlehem” đã cho
rằng, Đức Maria kết hôn với Thánh Giuse ở giữa tuổi 14 và 19, trong
khi đó Thánh Giuse vào khoảng 20 tuổi. [2] Nhiều vị thánh khác như Athanasius,
Augustine, Thomas Aquino, Phanxicô de Sales cho rằng Thánh Giuse khi cưới Đức
Maria là một thanh niên trai tráng.
Thánh Giuse sinh tại Bethlehem, năm 30 BC.
Qua đời năm 20 AD tại Nazareth. Hưởng dương 49 tuổi.
[3]
Sinh kế của Thánh Giuse
Thánh Giuse làm nghề thợ mộc? Thánh Kinh đã nói về ngài như
một “tekton” được dịch là một người thợ mộc, hoặc một người thủ công có năng
khiếu. Ngài được biết đến qua khả năng làm việc liên quan đến gỗ và thường
xuyên dùng búa, rìu, đục, cưa… Khi người dân Nazareth nói về Chúa Giêsu bằng
câu: “Đây chẳng phải là con bác thợ mộc sao?” đã nói lên rằng Thánh Giuse là
người thợ mộc được nhiều người biết đến trong cộng đồng, không cần nhắc đến tên
nhưng ai cũng biết.
Ngoài ra, Thánh Giuse cũng còn được biết đến như một người
xây cất với đá (stonemason) tài khéo. Do đó, Ngài cũng thường ngày đóng góp vào
việc tái xây dựng thành Nazareth. Ngài cũng có thể làm những việc khác trong
vùng, vì Ngài là một người thợ khéo tay. Theo James D.Talor, giáo sư Kinh Thánh
người Mỹ, Thánh Giuse làm nghề thiên về xây dựng hơn là gỗ vì hai lý do: thứ
nhất, Chúa Giêsu khi giảng dạy dùng rất nhiều hình ảnh về xây dựng (đá góc
tường, xây nhà trên nền vững, cọng rác cái xà); thứ hai, vào thời Chúa Giêsu,
nhà cửa được xây bằng đá hơn gỗ, Israel cũng không thịnh hành về gỗ. Vì thế,
ông cho rằng có thể Giêsu đã theo học nghề từ cha Giuse của mình. Tuy nhiên,
trong bản Bảy Mươi (bản dịch đầu tiên Kinh Thánh từ tiếng Do Thái và Aram sang
Hylạp), từ tekton được dùng trong sách Isaia, và trong danh sách các công nhân
xây dựng, sửa chữa đền thờ Giêrusalem trong Sách Các Vua quyển thứ hai đã phân
biệt giữa thợ mộc và các công nhân khác: tekton: thợ mộc; lithólogos: thợ đá và
laxeutes: thợ nề. Thánh Justinô, một giáo phụ lỗi lạc thời kỳ đầu, trong tác
phẩm Đối Thoại với Trypho, 88, và truyền thống Giáo Hội cho rằng Thánh Giuse đã
làm nghề mộc và truyền nghề này cho Chúa Giêsu. (4)
Tôn kính Thánh Giuse
Khởi đi vào khoảng năm 313 AD, Thánh Giuse đã được tôn kính
đặc biệt, nhưng đến thế kỷ 9 người ta mới quan tâm đến Ngài nhiều hơn. Tước
hiệu đầu tiên dành cho Ngài là “nutritor domini” có nghĩa là
“dưỡng phụ của Chúa”.
Năm 1870 Chân Phước Giáo Hoàng Piô IX đã công bố Thánh Giuse là quan thầy toàn thể Giáo Hội Công Giáo. Ngài được vinh danh là Bạn Trăm Năm của Đức Maria, lễ kính 19 tháng Ba. Năm 1955, Đức Giáo Hoàng Piô XII bổ sung Lễ Thánh Giuse Thợ, mừng ngày 1 tháng Năm. Khi chúc mừng kính Thánh Giuse dưới danh hiệu “Giuse Thợ”, và đặt Ngài làm hoàn mạng các thuyền thuyền, Đức Piô XII có vinh danh Ngài như mẫu mực của những người lao động ngày nay. Chính Thánh Giuse đã làm phổi vất vả để nuôi dưỡng gia đình mình bằng công việc của một bác thợ mộc. Điều này cũng nhắc nhở về tầm quan trọng và giá trị của các ngành nghề tay chân chăm sóc, tránh để hiểu được những giá trị này bởi chủ thuyết Cộng Sản đề cao lao động theo cái nhìn duy vật. Đặc biệt khi Giáo Hội kính mừng Ngài ngày mà khắp thế giới cũng chúc mừng Ngày Lao Động Thế Giới (Ngày Quốc tế Lao động).
Thánh Giuse được tôn kính trong Giáo Hội Công Giáo, Chính Thống Đông Phương, Chính Thống Đông Phương, Anh Giáo (Anh Giáo), và Tin Lành Lutherô (Lutheranism). Ngài vừa là Bổn Mạng và tốn Bảo Giáo Hội, bổ sung vào đó Ngài còn là hoàng mạng bệnh nhân và người chết lành theo niềm tin tưởng rằng chết trong sự hiện diện của Chúa Giêsu và Mẹ Maria, và hoàn mạng những vị thánh đồng trinh, vì Ngài “có mức đồng trinh”. Bài hát với nền thần học Thánh Mẫu, một nền thần học về Thánh Giuse cũng đang được nghiên cứu từ thập niên 1950 tại Ý, Tây Bản Nha, và Canada.
Thánh Giuse đã trở thành người mất Bảo Trợ cho nhiều quốc gia như: Mỹ, Canada, Tầu, Croatia, Mexico, Áo, Bỉ, Peru, Philippines, Việt Nam. Thánh Giáo Hoàng Gioan XXIII, ngày 13 tháng 10 năm 1962 đã truyền thêm tên Thánh Giuse vào Kinh Nguyện Thánh Thể I để Giáo Hội cùng kính và cầu xin với Ngài.
Lễ Thánh Giuse Thợ
1 tháng Năm 2025
tmd
__________
Tài liệu tham khảo:
1. http://isa.augustinians.net/attachments/article/292/St.
%20Joseph%20cha%20nuôi%20của%20Chúa%20Jesus(ENG).pdf
2. https://www.google.com/search?client=firefox-b-1-d&q=how+old+when+Mary+gets+married+to+Joseph
3. Thánh Giuse. Wikipedia
4. Pr. Lê Hoàng Nam, Bạn biết gì về Thánh Giuse?
https://baomai.blogspot.com/2025/03/ban-biet-gi-ve-thanh-giuse.html
