Trần Mỹ Duyệt
Ngày 8 tháng 12, 2021 lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, cũng là
ngày kết thúc Năm Thánh Giuse. Tôi muốn lợi dụng dịp này để suy niệm về một
hình ảnh của vị thánh cao cả này: Giuse: Vị Thánh Ẩn Dật Nhưng Tỏa Sáng Vinh
Quang.
Giuse thuộc dòng tộc Đavít. Nhưng theo Mátthêu thì Giuse là hậu
duệ đời thứ 27 tính từ vua Đavít, trong khi đó, theo Luca thì từ Đavít đến
Giuse là 42 đời. Cả hai thánh sử đã tỏ ra không đồng nhất với nhau về ai là cha
đẻ của Giuse. Theo Mátthêu, cha đẻ của Giuse là Giacob, trong khi theo Luca thì
cha của ông là Heli. Tóm lại, nếu nhìn Thánh Giuse dưới cái nhìn của một nhà sử
học, hoặc ngay với cái nhìn của một người đọc Thánh Kinh, thì những gì mà chúng
ta biết về Ngài cũng chỉ là ước đoán, chỉ là giả thuyết, hoặc suy luận, vì
Thánh Kinh không phải là bộ sách lịch sử. Nhưng tại sao Giáo Hội lại đề cao
Ngài và tôn vinh Ngài trên mọi hàng thần thánh? Có thể nói, trên trời sau Đức
Trinh Nữ Maria, thì Thánh Giuse là đấng được cao quang, tôn vinh và gần gũi với
Thiên Chúa nhất.
Ngày tháng ẩn dật:
Cũng như Chúa Giêsu đã có 30 năm ẩn dật, Thánh Giuse cũng có một
thời gian sống ẩn dật cho đến khi Thánh Kinh đưa Ngài ra ánh sáng qua biến cố
kết hôn với Đức Trinh Nữ Maria trong Tin Mừng của Thánh Mátthêu. (1: 18-25)
Tuy Thánh Kinh khi diễn tả về Thánh Giuse thuộc dòng tộc Đavít,
nhưng đến thời của Ngài, vẫn theo Mátthêu và Luca, người miêu duệ của hoàng tộc
này nay đã trở thành một anh thợ mộc vô danh tiểu tốt. Danh hiệu hoàng gia
Đavít cũng chỉ là quá khứ vàng son. Người đời chỉ biết đến dòng dõi của Ngài
trong ngày Giuse đưa Maria về quê quán Belem ghi danh kiểm tra dân số. (Lc
2:1-5)
Người đời không biết về Ngài, không nói về Ngài, mà chính Ngài,
Giuse cũng không hé môi nói một lời về bản thân mình. Chỉ có một câu giới thiệu
về Ngài được tìm thấy trong Thánh Kinh ghi lại người đồng hương gọi Giuse là
anh thợ mộc. (Mt 13:55)
Vì quá khứ của Ngài không được ghi lại, và tương lai của Ngài
cũng chỉ lẩn quẩn trong thôn xóm Nazareth với nghề thợ mộc. Như vậy, nếu hôm nay
Giáo Hội tôn vinh và nhìn nhận Ngài, thì đúng với nghĩa: Một vị thánh ẩn dật
nhưng tỏa sáng vinh quang. Lý do là vì cuộc đời cũng như sự thánh thiện và vinh
quang ấy theo Thánh Kinh đã ghi lại: “Giuse là kẻ công chính” (Mt
1:19).
Xuất hiện qua Tin Mừng:
Tuy chỉ là những nét phác họa mờ nhạt, nhưng từ ngày được Tin
Mừng đưa ra giới thiệu, đời sống, công việc và vai trò của Giuse đã được biết
đến nhiều hơn:
Trước hết là vai trò phu quân của Đức Trinh Nữ Maria: “ Khi
tỉnh giấc, ông Giuse làm như sứ thần Chúa dạy và đón vợ về nhà.”(Mt 1:24) Hành
động đón nhận này đã minh chứng vai trò người chồng đồng trinh của Đức Maria
trọn đời đồng trinh. Nói theo ngôn ngữ bình thường, Đức Maria phải mang ơn
Giuse suốt đời, vì chính nhờ sự đón nhận đầy yêu thương của Ngài, Thánh Giuse
đã che chở và giữ gìn sự đồng trinh của Đức Mẹ, đã cứu mạng Đức Maria và cả Hài
Nhi Giêsu, để rồi tiếp tục yêu thương, săn sóc cả hai mẹ con trong vai trò làm
chồng và làm cha trong gia đình.
Nhưng để chu toàn vai trò làm trưởng gia đình riêng của mình,
đời sống của Thánh Giuse sẽ phải vất vả hơn, trách nhiệm hơn, và dĩ nhiên là
phải hy sinh hơn. Thực tế là Ngài đã phải vất vả lo toan với công ăn, việc làm
để chu cấp của ăn, áo mặc cho gia đình. Bù lại, Maria thì lo nội trợ, quán xuyến
mọi việc trong nhà, và xây dựng tổ ấm.
Khi đón nhận Maria, đồng nghĩa Giuse cũng đón nhận bào thai
trong bụng bà. Và theo như Thánh Kinh thuật lại, Giuse hiểu thai nhi này là
Ngôi Lời Nhập Thể, là Đấng Cứu Thế. Trách nhiệm lo lắng, dạy dỗ của Giuse vì thế
càng trở nên nặng nề và cao cả. Điển hình là những biến cố đem Maria về Belem
khai sổ nhân đinh, hai người phải đến tạm trú tại một chuồng bò, đưa Maria và
Hài Nhi trốn sang Ai cập… Sau cùng, vẫn theo Thánh Kinh, cùng với Maria, Thánh
Giuse đã buồn bã tìm kiếm Hài Nhi đang lưu lại trong Đền Thờ: “Này con. Sao con
đối xử với chúng ta như thế? Này cha con và mẹ đã phải đau khổ tìm con.” (Lc
2:48) Đây cũng là một thử thách của vai trò làm cha và giáo dục của Thánh
Giuse. Sự im lặng, bình tĩnh của Ngài trong cách giải quyết vấn đề rất khôn
ngoan và tâm lý. Nó là bài học quí giá cho những bậc phụ huynh khi đối diện với
những khủng hoảng của con cái ở tuổi vị thành niên.
Tỏa sáng vinh quang:
Hình ảnh có thể được dùng để so sánh ảnh hưởng của Thánh Giuse
trên toàn thể Giáo Hội và thế giới, là hình ảnh Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu,
một nữ tu sống âm thầm trong một đan viện, qua đời năm 24 tuổi. Đời
sống tu hành của Têrêsa vỏn vẹn chỉ có 9 năm, thế nhưng, người nữ tu âm thầm,
vô danh ấy đã được tôn phong hiển thánh, được đặt làm Bổn Mạng Các Xứ Truyền
Giáo, và là Tiến Sỹ của Giáo Hội.
Lý do nào đã đem lại những vinh quang, cao cả ấy cho một nữ tu
trẻ tuổi, ẩn dật và không có gì nổi trội ấy? Lòng yêu mến. Têrêsa đã chu toàn
những việc làm nhỏ mọn, tầm thường bằng một tình yêu lớn lao.
Qua hình ảnh so sánh này, Thánh Giuse là người xứng đáng với
những vinh quang cao cả. Ngài là vị thánh có tầm ảnh hưởng nhất, và xứng đáng
được ca tụng qua mọi thời đại.
Không như Têrêsa, Thánh Giuse sống thánh giữa đời. Ngài đã thánh
hóa bản thân và nên thánh bằng những việc tầm thường, nhỏ bé của một người thợ
mộc, của một người chồng, người cha âm thầm trong gia đình Nazareth. Với tinh
thần nội tâm và cầu nguyện, Giuse hẳn cũng đã thánh hóa bản thân và nên thánh
trong việc kết hợp bền chặt, liên lỷ và thân mật với Đức Maria, với Chúa Giêsu
không chỉ bằng lòng mến mà còn bằng những giao tiếp thường ngày qua nụ cười,
ánh mắt, sự cảm thông, quan tâm và săn sóc cho hai mẹ con.
Chính vì thế, ngày nay trên Thiên Đàng, Thánh Giuse được cao quang
hơn mọi bậc thần thánh. Ngài cũng được đặt làm Bổn Mạng và là Đấng Bảo Trợ Hội
Thánh. Theo 2 vị Tiến Sỹ Hội Thánh, thì:
“Thánh
Giuse, với uy quyền mà Chúa Giêsu đã quy phục nơi trần thế, đạt được điều ngài
cầu mong trên thiên đàng từ chính Đấng là Nghĩa Tử vương đế của ngài.” – Thánh Tôma
Aquinô. [1]
Và:
“Thiên
Chúa muốn chúng ta hiểu rằng tựa như việc Ngài đã quy phục Thánh Giuse ở nơi
trần thế – vì từ lúc mang tước hiệu là cha, làm người giám hộ, Thánh Giuse
hoàn toàn có thể ra lệnh cho Con Trẻ – vậy nên, ở trên thiên đàng, Thiên Chúa
sẽ thành toàn bất cứ lệnh truyền nào thánh nhân đưa ra.” – Thánh Têrêsa
Avila.[2]
Ite ad Joseph:
Như Pharaon đã nói với dân Ai Cập khi họ đến với ông trong những
năm hạn hán, thiếu thốn lương thực, và khó khăn: “Ite ad Joseph” – Hãy đến với
Giuse. Ngày nay, giữa bao khó khăn, vất vả và thử thách do ảnh hưởng của “nền
văn hóa sự chết”, để vững vàng và can đảm bước đi trong tin yêu, phó thác,
chúng ta cũng hãy mạnh dạn đến với vị Bảo Hộ thần thế là Thánh Giuse. Vì:
“Mỗi
chúng ta đều có thể khám phá ra nơi Thánh Giuse – một người ít được chú ý, hiện
diện mỗi ngày âm thầm và kín đáo – một đấng chuyển cầu, một nguồn trợ lực và
một sự soi sáng trong những thời điểm khó khăn. Mẫu gương của Thánh Giuse nhắc
nhở chúng ta rằng những người đang sống trong âm thầm hoặc trong bóng tối cũng
có thể đóng một vai trò không thể sánh ví trong lịch sử cứu độ.” - Đức Thánh
Cha Phanxicô. [3]
Và mọi ngày hãy sốt sắng cầu xin với Thánh Giuse theo kinh
nguyện mà Giáo Hội đã dạy:
KINH CẦU XIN THÁNH GIUSE
Kính
chào Đấng gìn giữ Chúa Cứu Thế,
Bạn trăm năm của Đức Trinh Nữ Maria.
Chúa đã trao Con Một của Chúa cho ngài;
Mẹ Maria đã tin tưởng vào ngài;
Chúa Kitô đã lớn lên thành người cùng với ngài.
Lạy
Thánh Giuse diễm phúc,
xin cũng hãy tỏ ra ngài là cha của chúng con
và hướng dẫn chúng con đi trên đường đời.
Xin ban cho chúng con ân sủng, lòng thương xót và lòng can đảm,
và xin bảo vệ chúng con khỏi mọi sự dữ. Amen. [4]
_______
Nguồn dữ liệu:
1. 9 Câu Danh Ngôn Về Thánh Giuse Sẽ Truyền Cảm Hứng Cho
Bạn Trong Công Việc. Tác giả: Cerith Gardiner. Quang Sáng chuyển
ngữ từ aleteia.org (01.5.2021). www.Giáo Phận
Bà Rịa,
Thứ Tư, 24.11.2021.
2. Ibid.
3. Ibid.
4. Kinh cầu Thánh Giuse do Đức Phanxicô dọn cho Năm Thánh Giuse.
