HỎI: xin cha vui lòng giải đáp  thắc mắc mắc sau đây :

Người Công giáo có được phép mang đồ ăn, đồ uống như rượu bia và  trái cây ra đặt  ở mộ thân nhân chôn ngoài nghìa trang, hay bày  đồ ăn trên bàn thờ ông bà, cha mẹ nhân ngày giỗ ,tết  để các ngài “thưởng thức “ trước khi đem xuống cho con cháu ăn không ?    

TRẢ LỜI: Những người theo Đạo thờ ông bà (Tổ tiên) hay các tôn giáo khác thì tin là vong hồn nhừng người chết có thể về với con cháu sau khi chết. Vì thế, con cháu thường mang theo đồ ăn , đồ uống ra đặt ngoài nghỉa trang nơi an nghỉ của người quá cố. Đặc biệt, đến ngày giỗ , Tết, con cháu thường làm một mâm cỗ với của ngon vật lạ để dâng lên bàn thờ người quá cố cùng với nhang đèn để cúng vái, trước khi hạ cỗ cho con cháu hưởng chung. Đây là tục lệ có từ bao đời nay trong xả hội VIệtNam. Chúng ta tôn trọng, và không dám phê bình niềm tin của người khác..

Tuy nhiên, là người Công Giáo Chúa Kitô,  thì ngược lại, chúng ta  không tin có sự trở về của linh hồn người quá cố để ăn uống chung vui cách vô hình nào đó với con cháu, anh  em còn sống. Giáo lý công giáo dạy rõ như sau về số phân của một người sau khi chết :

“ Mỗi người lãnh nhận trong linh hồn bất tử của mình phần trả công muôn đời cho mình. Ngay sau khi chết, trong một cuộc phán xét riêng, chiếu theo cuộc sống của mình hướng về Chúa Kitô, để hoặc sẻ trải qua một cuộc thanh luyện, hoặc lập tức bước vào hưởng diễm phúc trên trời, hoặc lập tức bị án phạt đời đời.” ( x. SGLGHCG, số 1022)

Lời dạy trên có nghĩa là, linh hồn của một người chết có thể được vào ngay Thiên Đàng để vui hưởng Thanh Nhan Chúa, hoặc phải xa lìa Chúa đời đời trong nơi gọi la hoả ngục, hoặc phải “tạm trú” một thời gian trong nơi gọi la “Luyện tội = Purgatory” để được thanh luyện  cho sạch khỏi mọi vết nhơ của tội lỗi đả được tha nhưng chưa đền bù cho đủ khi còn sống, trước khi được vào hưởng hạnh phúc Nước Trời.

Như thế rỏ ràng cho thấy không  có trường hợp nào  linh hồn  những người quá cố còn có  thể về chung vui đời sống con người trên trần thế với con cháu được nữa.

Từ xưa đến nay và ở khắp mọi nơi, người ta đã nói nhiều về những hiện tượng “ma quái” quấy phá trong nhà sau khi có người chết, hoặc  linh hồn người chết hiện về với thân nhân trong giấc mơ  để van xin điều này, hoặc cảnh cáo con cháu  việc khác v.v. Trước sự kiện này, Giáo Hội  cho đến nay vẫn im lặng, không đưa ra một giáo lý nào để giải thích, mà chỉ dạy giáo hữu phải cầu nguyện, làm việc lành, hoặc xin lễ cầu cho các linh hồn , cách riêng trong tháng 11 mà thôi.

Điều chắc chắn là Giáo Hội không dạy hay  khuyến cáo chúng ta phải mang  đồ ăn, đồ uống ra nghỉa trang đặt nơi mộ của thân  nhân đã qua đời, hay dâng  mâm đồ ăn trên bàn thờ người quá cố trong những ngày giỗ tết.

Tuy nhiên, vì  lòng thảo kính, thương nhớ,  giáo dân ngày nay đựơc phép đốt nhang, đèn, nến và trưng hoa trước bàn thờ tổ tiên hay nơi mộ phần của thân nhân để nói lên lòng yêu mến,  tôn kính và thương nhớ  đối với những người thân đã ly trần.

Nhưng tuyệt đối phải tin rằng :

1-      Những linh hồn đã được hưởng Thánh Nhan Chúa trên Thiên Đàng không cần sự trợ giúp nào của người còn sống trên trần thế. Ngược lại, các linh hồn thánh đó có thể cầu xin đắc lực  với Chúa cho những người còn sống và những linh hồn trong luyện ngục.

2-      Chỉ  có các linh hồn trong luyện ngục  mới cần sự trợ giúp của các thánh trên Thiên Đàng và của những người còn sống đang hiệp thông với Giáo Hội mà thôi. Đó là lý do tại sao Giáo Hội dạy và khuyến khích các tin hữu cầu nguyện, làm việc lành và nhất là xin lễ cầu cho các linh hồn thánh (holy souls) còn đang được thanh luyện trong luyện ngục. Các linh hồn này, ngược lại,  cũng có thể cầu xin  hữu hiệu cho các tín hữu còn sống. Đó là tín điều các thánh thông công như Giáo Hội dạy.

3-      Các linh hồn đang xa cách Chúa đời đời trong nơi gọi là hoả ngục thì không ai có thể cứu giúp gì được nữa, vì không có sự hiệp thông nào (communion) giữa nơi này với  Thiên Đàng , luyện ngục và các tín hữu còn sống đang hiệp thông trong Giáo Hội  lữ hành.

Tóm lại, dù ở nơi nào , Thiên Đàng, Luyện ngục hay hoả ngục, linh hồn những người đã ly trần không thể trở về trần thế để “ ăn uống” gì với thân nhân còn sống nữa. Vì thế , người công giáo không được đem bất cứ đồ ăn của uống gì ra đặt  nơi mộ phần của những người đã chết ngoài nghía trang hay  trưng bày trên bàn thờ trong những dịp giỗ tết để “ mời các vong hồn” về chung vui, thưởng thức với con cháu còn sống. Làm như vậy là vô tình  đi ngược lại với  giáo lý của Giáo Hội về số phận của những người đã chết như đã nói ở trên.

Chúng ta chỉ có thể bày tỏ lòng mộ mến,  gắn bó, thương sót những thân nhân đã ly trần bằng cách cầu nguyện, làm việc lành và xin dâng thánh lễ cầu cho họ để nói lên tâm tình này mà thôi. Và chắc chắn đó cũng là những gì các linh hồn mong đợi nơi con chàu, thân nhân còn sống nhớ đến mình sau khi họ lìa khỏi thân xác qua sự  chết.

Lm Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn.