CHÚA NHẬT XXI B THƯƠNG NIÊN
Gs 24:1-2a, 15-17,18b; Ep
5:21-32 / 5:2a, 25-32; Ga 6:53, 60-69
Bác sĩ
Nguyễn Tiến Cảnh, MD
Tranh của James Tissot: The Calling of
the First Disciples
Bài Tin Mừng Gioan hôm nay
(Ga 6:60-69) nói lên những phản ứng khác nhau của các môn đệ về bài giảng Bánh
Hằng Sống mà chúng ta đã nghe ở hai tuần trước. Bánh Chúa Giesu ban không phải
như manna mà Thiên Chúa ban cho dân Israel trong hoang địa mà là chính Người,
là sự Sống. Ai ăn bánh này “sẽ được sống đời đời”.
Danh từ Bánh và Sự Sống
trong Tin Mừng Gioan, chỉ là những từ bình thường, nhưng lại có một ý nghĩa
thần học. Lời Chúa nói lúc đó không đơn giản như vậy, có vẻ khó hiểu và dễ gây
đụng chạm. Thấy vậy, chúa Giesu nói: “Những lời đó đã xúc phạm các ngươi hay
sao?”
Câu hỏi đó của Chúa đã đặt
ra một vấn khá quan trọng. Không phải chỉ có một người theo Chúa đã phản bội
Chúa, nhưng thực tế có những người đã từng theo Chúa nay “quay lưng lại với
Chúa, không theo Chúa nữa.”
Nhóm người này co cụm lại
khi cao điểm đã tới. Dù Chúa cắt nghĩa thế nào cũng có kẻ hủy lời hứa quay mặt
bỏ đi. Gioan dùng từ “các môn đệ” là
ám chỉ những kẻ quay lưng bỏ đi. Họ không phải là những người tình cờ hoặc
thường xuyên đến nghe Chúa. Họ là những môn đệ đã từng biết Chúa và Chúa biết
họ rất rõ.
CẢ
CÁC ANH CŨNG TÍNH BỎ ĐI SAO?
Đoạn Chúa gọi 12 tông đồ lại và đặt vấn đề
thẳng với các ông: “Cả các anh cũng tính bỏ đi hay sao?”
Phero, coi như phát ngôn
viên của nhóm đã trả lời: “Thưa Thầy, chúng tôi đi theo ai bây giờ đây? Thầy
là Lời hằng sống.” Lời Chúa nói thì mỗi lúc có một ý nghĩa khác, nhưng sự
trao đổi này giống như lời tuyên xưng của Phero trên đường đi tới các làng xã ở
vùng Caesare Philippi “Thấy là Kito, đấng Thiên Sai” (Mc 8:27-30) khi
Chúa hỏi “Người ta nói thầy là ai?” Cả hai trường hợp này, phép lạ hóa
bánh chỉ là thay đổi bối cảnh lúc Chúa đặt câu hỏi mà thôi: Chúa Giesu thực
sự là ai?
TÌNH
YÊU VỢ CHỒNG VÀ TÌNH YÊU GIÁO HỘI VỚI CHÚA KITO
Đọc thư thánh Phaolo (bài đọc 2) nói về tình nghĩa vợ chồng, chúng
ta phải hiểu ngài có ý nói về sự liên hệ giữa Chúa Kito và Giáo Hội. Vợ chồng phải
liên kết mật thiết với nhau như Giáo Hội với Chúa Kito vậy.
Khởi điểm và trung tâm của
hôn nhân Kito giáo là Tình Yêu. “Chồng phải yêu thương vợ, như chúa Kito
thương yêu Giáo Hội và hy sinh mạng sống vì Giáo Hội.” Bài giảng của Phaolo
có vẻ khó khăn đối với hoàn cảnh thời nay.
Như trong Sáng Thế (St
2:24), hôn nhân là một cơ chế thánh (Ep 5:31), Phaolo diễn tả tình nghĩa vợ
chồng theo hôn nhân Kito giáo một cách tượng hình, ám chỉ sự liên hệ mật thiết
giữa đức Kito và Giáo hội. Người vợ phải phục vụ chồng đúng như tinh thần phục
vụ của Giáo Hội đối với chúa Kito (Ep 5:22, 24), và người chồng phải săn sóc vợ
mình suốt đời như Chúa Kito trung thành với Giáo Hội vậy (Ep 5:25-30).
Phaolo đã thêm vào đoạn sách
Sáng Thế một ý nghĩa cao xa nhất phù hợp với sự nối kết giữa chúa Kito và Giáo
Hội, trong đó sự trung thành và tận hiến của đôi vợ chồng Kito giáo phải giống
như đức Kito đối với Giáo Hội (Ep 5:31-33).
Câu thánh Phao nói “vợ
phải phụ thuộc chồng” có thể bị hiểu lầm nếu tách ra khỏi bản văn. Vì như
vậy là chồng đã lạm dụng, hành hạ vợ (Ep 5:22). Nhưng cả đoạn (c.21-33) lại nói
lên tình yêu hỗ tương giữa chồng vợ như tình yêu chúa Kito và Giáo Hội: “Người
chồng phải yêu vợ mình như yêu chính mình, như chúa Kito yêu Giáo Hội.”
Kinh Thánh không thể dùng để
diễn nghĩa hoặc gán ép cho bạo hành và lạm dụng. Tin Mừng kêu gọi tất cả chúng
ta yêu thương nhau, săn sóc nhau và kính trọng nhau, yêu người như chính mình
vậy (Ga 15:12-14; Mc 12:30-31) thì tình nghĩa hôn nhân cũng bắt buộc phải như
vậy mà còn phải hơn thế nữa, vì đó là tình liên đới có giao ước.
Tình
yêu và sự kính trọng hỗ tương này cũng cần phải trải rộng thành tình liên đới
giữa các quốc gia và các dân tộc. Nó phải được thể hiện nơi cấu trúc và luật lệ
của xã hội. Yêu thương nhau, phục vụ nhau là chìa khóa mở cửa vào một hôn nhân
đầy tình người, tình thương đích thực, một tình liên đới chính danh và ngay
thẳng
GIA
ĐÌNH LÀ NỀN TẢNG XÃ HỘI
Biển Đức XVI viết trong “Bác Ái trong Sự Thật / Caritas in
Veritate”:
“Vì vậy, điều này đang trở
thành một nhu cầu xã hội và cả kinh tế nhất là khi nó được giới thiệu cho những
thế hệ trẻ vẻ đẹp của hôn nhân và gia đình để họ thấy rằng các cơ chế đó đáp
ứng được những nhu cầu xâu xa nhất và phẩm giá của con người.
“Trong viễn tượng này, các
quốc gia được kêu gọi đưa ra những chính sách nhắm vào trung tâm điểm và sự vẹn
toàn của gia đình được đặt trên nền tảng hôn nhân giữa người nam và người nữ,
là tế bào căn bản và sống động của xã hội, hẩu bảo đảm nhu cầu kinh tế tài
chính trong khi tôn trọng đặc tính tương giao chính của gia đình.” (44)
“Bác Ái trong Sự Thật /
Caritas in Veritate” được coi như một đáp ứng cho khủng khoảng kinh tế
của thời đại, nhưng còn hơn thế nữa đã bảo vệ gia đình, thánh hóa
đời sống và ngăn cản hành động hạ thấp phẩm giá con người. Biển Đức đã cẩn thận
dò xét mọi địa hạt, mổ xẻ từng vấn đề liên hệ cũng như mối tương quan giữa nó
và kinh tế.
Không kể bất cứ một khía
cạnh kinh tế nào, sự khôn ngoan được chia sẻ đều liên quan đến chính những địa
hạt đó. Nó giúp chúng ta rất nhiều khi cố gắng muốn phát triển con người đích
thực. Đây không phải là giảng huấn cổ xưa hay một tàn dư của quá khứ. Nó là nền
tảng sống động cho con người ở hiện tại và mai sau. Giông như nhiều lời chúa
Giesu nói, ở đây có lời đã xúc phạm thiên hạ và “họ bỏ đi”.
Không
có con người có hôn phối, chúng ta không thể tạo dựng tương lai của xã hội và
Giáo Hội. Tu sĩ tốt cũng do những gia đình tốt và vững chắc. Họ có ơn gọi để
phục vụ Giáo Hội. Nạn khủng khoảng ơn gọi ở nhiều nơi trên thế giới phần lớn là
do gia đình đổ vỡ và bị hủy hoại.
VẤP NGÃ VÀ THỬ THÁCH
Chiều sâu và ý nghĩa của đoản văn của đức Kito cũng như giảng huấn
về Giáo Hội có thể đã bị hiểu lầm, khiến những kẻ không tin bị vấp ngã, nhưng
lại là một thử thách cho những ai có niềm tin.
Chủ đề gương xấu -trong Tân
Ước- được liên kết với niềm tin, nghĩa là tự do chấp nhận mầu nhiệm chúa Kito.
Trước Phúc Âm, chúng ta không thể vô cảm, hờ hững hay thoái thác lảng tránh.
Thiên Chúa gọi đích danh từng cá nhân mỗi người chúng ta và yêu cầu chúng ta
phải tuyên xưng về người (Mt 10:32-33).
Khi chúng ta đối diện với những giảng huấn khó khăn của chúa Giesu
và Giáo Hội, chúng ta có muốn bỏ đi không? Có thể nói, rất nhiều lần, vì vấn đề
phức tạp và áp lực của xã hội quanh ta, chúng ta muốn “bỏ đi?”
Khi chúa Giesu hỏi các môn đệ “Các anh có muốn bỏ đi không?” Phero
đại diện đã không nói “Vâng”, mà cũng không hoàn toàn nói “Không”. Ông đã trả
lời: “Chúng con có thể đi theo ai đây bây giờ?” Đây không phải là một trả lời
có tính nịnh bợ vuốt ve Chúa nhưng là lời chân tình và thành thật. Phero và các
môn đệ đã ở lại với Chúa vì Chúa là nguồn mạch sự sống của họ. Chúa Giesu giải
phóng họ và ban cho họ một đời sống mới.
Bước theo Chúa và tuân theo
giảng huấn của Giáo Hội không phải luôn luôn dễ, thoải mái, sung sướng, được ăn
trên ngồi trước, làm cha thiên hạ. Nhưng một khi đã đi vào nghiệp vụ đời sống
vĩnh cửu thì không thể có cách nào khác thay thế là Thập Giá.
Tuần này chúng ta ráng nhớ
lời Chúa Giesu:
“Ai ăn ta thì sẽ sống vì
ta.” Hãy là chứng nhân cho niềm tin Giáo Hội và kế hoạch của Thiên Chúa về
hôn nhân là một nối kết thánh giữa người nam và người nữ, cũng như đời sống gia
đình là nền tảng của xã hội.
August 2021
NTC