ĐỨC MARIA HỒN XÁC LÊN TRỜI
Kh11:19a;12:1-6a,10a; Tv 45;1Cr15:20-26;Lc 1:39-56
Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD
Giáo Hội mừng lễ Đức Mẹ Đồng Trinh Hồn Xác Lên Trờii
vào ngày 15 tháng 8 hàng năm. Đức Mẹ là Mẹ Thiên Chúa, là dấu chỉ an ủi và hy
vọng của chúng ta. Nhìn lên Mẹ thấy muôn thiên thần ca hát vui mừng, cuộc sống
loài người như nở hoa để vươn tới một viễn tượng hạnh phúc vĩnh cửu. Chết không
phải là hết mà là bước vào một cuộc sống mới không bao giờ chết. Chúng ta
là nghĩa tử của đức Giesu và Mẹ Maria, chúng ta cũng được thông phần nhờ những
ân huệ Chúa ban qua đức Maria. Đức Mẹ không phải là một người bình thường. Vậy
Đức Mẹ khác người thường thế nào?
ĐỨC MẸ KHÔNG VƯỚNG TỘI TỔ TÔNG
Người Công Giáo tin Đức Mẹ Lên Trời, đồng thời cũng tin Mẹ sinh ra
không vướng tội tổ tông. Đức Maria không mắc tội là do ân huệ đặc biệt Chúa
ban, do đó Mẹ cũng không bị ảnh hưởng bởi những hậu quả của tội. Chúng ta tin rằng
vì sự vâng lời và lòng trung thành của Đức Mẹ nên vào cuối đời, Mẹ đã được
Thiên Chúa đem cả hồn lẫn xác lên thiên đàng hưởng phúc vinh quang.
LỊCH SỬ XÁC ĐỨC MẸ LÊN TRỜI
Ở Giáo Hội sơ khai, trong nhiều thế kỷ, không thấy có giáo phụ nào
nhắc tới việc Đức Mẹ hồn xác lên trời. Irenaeus, Jerome, Augustine, Ambrose và
nhiều giáo phụ khác cũng không đả động gì về vấn đề này cả. Trong bài viết vào
năm 377, giáo phụ Epiphanius còn quả quyết là chẳng ai biết Mẹ Maria chết ngày
nào.
Thế rồi, vào đầu thế kỷ V, lễ Đức Mẹ Lên Trời được mừng ở Syria.
Thế kỷ V và VI, các ngụy thư cho thấy Giáo Hội đã bỏ ý nghĩ là xác Mẹ Thiên
Chúa còn nằm trong mồ. Vào thế kỷ VI thì lễ được mừng ở Jerusalem và có lẽ ở cả
Alexandria.
Các bản cảo chính thức tham khảo Lễ Mẹ Lên Trời đều của những tác
giả sống từ thế kỷ VI đến thế kỷ VIII. Trong những bài giảng của các thánh
Andrew đảo Crete, thánh Gioan Damascene, thánh Modestus thành Jerusalem và
nhiều thánh khác đều có nhắc đến lễ này. Ở Tây phương thì thánh Gregory thành
Tours là người đầu tiên nói đến lễ này. Ngài sống ở thế kỷ VI, còn thánh Gioan
Damascene ở thế kỷ VIII.
Vào thế kỷ IX, lễ Mẹ lên Trời được mừng ở Y Pha Nho. Từ thế kỷ X
đến XII thì không thấy bàn cãi gì nữa về việc mừng lễ này ở Giáo Hội Tây
Phương. Thế kỷ XII thì lễ được mừng tại chính Roma và Pháp.
Từ thế kỷ XIII đến nay thì hiển nhiên không còn bàn cãi gì nữa;
trên khắp Giáo Hội hoàn vũ người ta tin là Mẹ đã lên trời cả Hồn và Xác. Năm
1950 Đức Pio XII ra luật bất khả ngộ bằng tông thư Munificentissimus Deus: “Mẹ
Maria, đã có trọn vẹn cuộc sống trần thế, đã được lên Trời vinh hiển cả hồn lẫn
xác.”
ĐỨC MẸ LÊN TRỜI HAY ĐỨC MẸ NGỦ?
Có một thời người ta tin rằng Mẹ Maria không chết mà chỉ ngủ giấc
ngủ ngàn thu. Vậy thì Đức Mẹ lên trời hay Đức Mẹ ngủ? Giáo Hội Công Giáo mừng
lễ Mẹ Lên Trời vào ngày 15 tháng 8; Chính Thống Giáo Đông Phương và Công Giáo
Đông Phương mừng lễ Đức Mẹ Thiên Chúa Ngủ cũng đâu đó cùng ngày. Chính Thống
Giáo tin rằng Đức Mẹ chết tự nhiên và linh hồn được Chúa Kito nhận lúc Mẹ chết;
xác Mẹ đã sống lại sau ba ngày và được đem về Trời hưởng phúc phục sinh hoàn
toàn. Mộ mẹ thấy trống vào ngày thứ ba. Ngày nay mọi người có thể viếng
mộ Mẹ Trinh Nữ Chính Thống Giáo ở Jerusalem, gần ngôi thánh đường chung của mọi
quốc gia và vườn Gethsemane.
DẤU CHỈ NƯỚC TRỜI
“Người phụ nữ mặc áo mặt trời” được mô tả trong sách
Khải Huyền (Kh 11:19a; 12:1-6a, 10) là dấu chỉ nước trời, cho thấy bà “có
thai… đang kêu la đau đớn vì sắp sinh con” (12:2). Vì như
Chúa Kito phục sinh đã về trời luôn luôn mang những vết thương cứu chuộc do sự
chết, thì Mẹ Người cũng đời đời mang “đau khổ” và “quằn
quại để sinh con”(12:2). Chúng ta có thể nói rằng Mẹ
Maria, như là một ‘Eva mới’ sẽ tiếp tục sinh ra con người mới xuyên suốt thế hệ
này qua thế hệ khác, “được tạo thành giống hình ảnh Thiên Chúa để sống thật
sự công chính và thánh thiện” (Ep 4:24). Đó là hình ảnh thời cánh
chung của Giáo Hội, hiện diện và sống động nơi Đức Mẹ Maria đồng trinh.
NẾU CHÚA KITO KHÔNG SỐNG LẠI….
Thánh Phaolo trong thư gửi tín hữu Corinto (1Cr 15:20-26) đã đề
cập đến vấn đề là họ không tin xác loài người sống lại (c.12) vì lẽ họ không
thể tưởng tượng được làm sao xác người đã chết mà có thể sống lại và hiện hữu
(c.35). Thánh Phaolo đã quả quyết cả việc thể xác sống lại lẫn chuyện tương lai
của nó. Câu trả lời của ngài đi theo 3 tiến trình: Ngài nhắc lại những
“giảng huấn loan tin” căn bản về việc Chúa Giêsu phục sinh (15:1-11), chứng
minh việc từ chối xác loài người sống lại là mâu thuẫn và không đúng lý luận
(c.12-34), và cách thức kẻ chết sống lại dưới khía cạnh thần học
(c.35-58).
Không công nhận xác loài người sống lại (15:12) là lý luận mâu
thuẫn và bất nhất. Lý luận căn bản đã được nhắc lại 2 lần, là nếu xác
loài người không sống lại thì chính Chúa Giêsu cũng không sống lại. Do dó hậu
quả mà các tín hữu Corinto lãnh chịu sẽ rất trầm trọng: Cả hai việc ‘Tội lỗi
được tha thứ và ơn cứu chuộc’ trở thành mây khói. Niềm tin của họ
chẳng cứu được họ, nếu Chúa Kito không sống lại.
Việc chúa Kito toàn thắng sự chết do tội Adong đã đi vào lịch sử nhân
loại, nay rực sáng nơi Đức Maria trên thiên đàng. Chính chúa Kito, một Adong
“mới”, là người đã chinh phục sự chết, tự hiến mình hy sinh trên thập giá ở núi
Calvary vì vâng lời Chúa Cha. Bằng cách đó, Người đã cứu chúng ta khỏi nô lệ
tội lỗi và ác quỉ. Nhờ Mẹ Maria khải hoàn toàn thắng, Giáo Hội tôn vinh Mẹ là
Mẹ Thiên Chúa, vì Mẹ được Thiên Chúa Cha chọn làm mẹ thực sự của con độc sanh
của Thiên Chúa, khiến Mẹ trở thành đồng công cứu chuộc nhân loại.
QUYỀN NĂNG THIÊN CHÚA VƯỢT SỨC CON NGƯỜI
Bài phúc Âm hôm nay theo Luca (Lc 1: 39-56) kể lại câu chuyện rất
đặc biệt của 2 người phụ nữ chia sẻ với nhau về niềm tin, hy vọng và hạnh phúc
khi họ chuẩn bị làm mẹ. Đây là cơ hội để hai người chúc mừng nhau, một
người đã luống tuổi và hiếm muộn là Elizabeth và một người là vị hôn thê,
một trinh nữ trẻ đẹp tên Maria. Câu chuyện nói về quyền năng của Thiên Chúa
vượt sức con người. Thiên Chúa có thể tạo ra sự sống, bằng cách cho phép những
bà già hiếm muộn sinh con (Lc 1:36-37; Kn 21:1-3) và làm cho kẻ
chết sống lại (Lc 7:14-16; Ga 1:43-44). Hành động Mẹ Maria vội vã lên
đường đi về miền núi đồi xứ Giudea là một biểu tượng Nước Trời sắp đến.
Mẹ Maria là khuôn mẫu cho mỗi người chúng ta, việc Mẹ về trời nhắc
nhở chúng ta, anh và tôi đều có quyền hy vọng. Điều xẩy
ra cho người con gái đồng trinh thành Nazareth vào cuối đời nơi dương thế cũng
có thể xẩy ra cho mỗi người chúng ta nếu chúng ta có lòng tin, trung thành và
biết vâng lời như Mẹ Maria.
Nơi thiên đàng, mẹ Maria hướng dẫn cho chúng ta cách gặp Chúa, biết
cách sống và biết đường tìm về thiên quốc. Mẹ chỉ cho những con của mẹ đã chịu
phép thánh tẩy trong chúa Kito và tất cả những ai lòng thành. Mẹ mở rộng những
cách thức đó cho các trẻ thơ bé nhỏ và người nghèo khó, những kẻ biết mở rộng
lòng mình đón nhận tình Chúa thương xót. Nữ Vương Thế Giới biểu dương cho từng
cá nhân, từng quốc gia, sức mạnh của tình yêu Thiên Chúa, dẹp tan những kẻ kiêu
căng, hạ bệ những kẻ quyền thế, nâng cao những kẻ khiêm nhường, cho no đầy
những ai đói nghèo và làm tay trắng những kẻ giầu sang (Lc. 1: 51-53).
BA GIAI ĐOẠN CỦA MẸ MARIA
Chúng ta mừng ba giai đoạn lớn của cuộc đời mẹ Maria, giống như
cuộc đời của tất cả chúng ta. Khi Đức Pio IX tuyên bố tín điều Đức Mẹ Vô
Nhiễm Nguyên Tội năm 1854 với sắc chỉ
“Ineffabilis Deus”, ngài dẫn chứng rõ ràng bằng câu chuyện Phúc Âm thánh Luca
nói về thiên thần Gabriel truyền tin cho Mẹ Maria (Lc 1:26-38). Sứ thần chào
Mẹ: “Kính mừng Maria đầy ơn phúc”. Câu này phải được hiểu là
Mẹ Maria luôn luôn tinh tuyền, không bao giờ nhiễm tội lỗi. Thiên Chúa đã hiện
diện và hoạt động trong Mẹ ngay từ những giây phút khởi đầu sự sống. Ơn sủng
của Chúa thì to lớn hơn cả tội lỗi, quyền lực đó bao chùm vượt qua cả tội lỗi
và sự chết. Nhờ vô nhiễm nguyên tội, Mẹ Maria được kêu gọi lãnh sứ mệnh
đặc biệt.
Giai đoạn hai là nhập thể.
Qua việc Mẹ Maria sinh ra chúa Giesu mà còn đồng trinh thì chúng ta phải hiểu
là quyền năng Thiên Chúa cũng đã hoạt động trong cuộc sống của chúng ta.
Câu trả lời của chúng ta cho giai đoạn này là phải khiêm tốn, công nhận, biết
ơn, cởi mở và đón chào. Qua việc nhập thể, mẹ Maria sinh ra Ngôi Lời bằng xương
bằng thịt thực sự.
Giai đoạn ba là cuộc hành trình sau cùng của
Mẹ Maria đi về Vương quốc Thiên Chúa một cách trọn vẹn với tín điều Đức
Mẹ Hồn Xác Lên Trời do Đức Pio XII ban năm
1950. Như vây từ khởi đầu cũng như lúc kết thúc cuộc sống của Mẹ, Thiên Chúa đã
hoàn thành nơi Mẹ tất cả những lời hứa mà Người đã hứa với chúng ta. Do đó
chúng ta cũng sẽ được đưa lên thiên đàng như Mẹ vậy. Trong Mẹ Maria, chúng ta
có hình ảnh nhân tính và thiên tính. Thiên Chúa thực sự
thoải mái trong chúng ta và chúng ta cũng khoan khoái trong Thiên Chúa. Mẹ Maria lên trời ở một
chỗ danh dự đặc biệt đã có sẵn trong ý của Thiên Chúa từ muôn thuở….
LỜI KẾT: MẸ MARIA THEO BƯỚC CHÂN CỦA CHÚNG TA
Để kết thúc, xin được nêu lên ít lời của Biển Đức XVI suy tư về Lễ
Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời trong buổi triều yết chung hàng tuần tại Castel
Gandolfo ngày 16-8-2006.
“Nhờ chiêm ngưỡng sự vinh quang của Mẹ Maria trên thiên quốc,
chúng ta hiểu được trần thế không phải là quê hương thực của chúng ta, và nếu
chúng ta luôn luôn chăm chú để mắt nhìn vào những của cải vĩnh cửu thì một ngày
kia chúng ta sẽ được chia sẻ cùng một vinh quang ấy, và trần thế sẽ trở nên
tươi đẹp hơn. Vì vậy chúng ta sẽ không mất bình thản và an bình giữa hàng ngàn
khó khăn mỗi ngày. Những tia óng ánh của Mẹ được mang về trời sẽ chiếu rọi rực
rỡ hơn khi bóng tối sầu buồn của đau khổ và bạo động như lu mờ ở chân
trời.
“Chúng ta có thể chắc chắn về điều đó: Từ trên trời cao Mẹ Maria theo
rõi những bước chân đi của chúng ta với niềm ưu tư nhẹ nhàng, đánh tan những
băn khoăn sầu muộn trong những lúc đen tối và buồn nản, bảo đảm cho chúng ta
yên tâm qua bàn tay dịu hiền của mẹ. Biết được như vậy, chúng ta hãy tiếp tục
đi trên đường quyết tâm của người Kito hữu bất cứ khi nào Chúa quan phòng dẫn
đưa chúng ta. Chúng ta hãy tiến bước trong cuộc sống của chúng ta dưới sự dìu
dắt của Mẹ Maria.”
Fleming Island, Florida
August 12, 2021
NTC