CHÚA NHẠT VI-C PHỤC SINH

Cv 15:1-2,22-29;  Kh 21:10-14,22-23; Ga 14:23-29       

Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD

Image: Pentecost by El Greco

Bất đồng ý kiến có xấu không? Chưa chắc. Trái lại, nó là cơ hội để một tập thể trở nên đồng nhất và đoàn kết hơn. Cộng đồng Giáo Hội sơ khai ở Jerusalem không phải là không có vấn đề như thấy trong bài đọc sách Công Vụ Tồng Đồ hôm nay (Cv 15:1-2, 22-29). 

Khi thấy chuyến truyền giáo đầu tiên của Phaolo thành công, một số Biệt Phái mới trở lại yêu cầu dạy các tân tòng dân ngoại phải giữ luật Maisen. Vì Giáo Hội Jerusalem có thẩm quyền, nên Phaolo và Barnabas đã lên đó để xin ý kiến về vấn đề này. Hội Đồng Jerusalem (Cv 15:1-35) đã phủ nhận quan niệm đó. Dân ngoại trở lại đạo không buộc phải giữ đầy đủ luật Maisen. Từ thời điểm này Luca đã đặc biệt viết về sứ vụ truyền giáo của Phaolo với dân ngoại cho đến kết thúc sách công vụ tông đồ. 

NHỮNG TRANH LUẬN TRONG GIÁO HỘI SƠ KHAI

Dân ngoại khi trở lại đạo có phải giữ những tập tục của Do Thái như cắt bì, chay tịnh kiêng khem và luật hôn nhân không? Bài đọc 1 cho thấy đây là một trong những cuộc tranh luận lớn đầu tiên ở Giáo Hội sơ khai, đồng thời giúp ta hiểu tường tận truyền thống cũng như việc giải quyết những bất đồng trong Giáo Hội lúc bấy giờ.

Sách công vụ tông đồ ghi lại một số người không có quyền trong Giáo Hội ở Jerusalem đã coi phép cắt bì là điều kiện cần để được cứu rỗi trong Giáo Hội Antioch. Ở Giáo Hội sơ khai, việc cần phải giữ luật Maisen mới được cứu rỗi là vấn đề quá xưa đã được giải quyết rồi. Chúa Giesu đã giữ luật đó một cách hoàn hảo. Người đã chịu cắt bì vào ngày thứ 8 sau khi sinh ra (Lc 2:21). Người không bao giờ hủy bỏ luật Maisen. Trái lại Người đã tuyên bố: “Anh em đừng nghĩ rằng Thầy đến là để bãi bỏ luật Maisen hay các lời tiên tri. Thầy đến không để bãi bỏ mà để kiện toàn.” (Mt 5:17). Tuy nhiên thánh Phero, vì sự thúc đẩy của Chúa Thánh Thần, đã rửa tội cho tên cận vể của đại đội trưởng La Mã Cornelius mà không cần làm cắt bì.

Các tông đồ và các bô lão đã cùng nhau họp lại để bàn luận về những bất đồng đã đi đến kế luận: đồng ý với Giáo Hội Mẹ ở Jerusalem là không buộc phải tuân giữ luật Maisen và nhiều truyền thống của các tôn sư rabbis. Những người trở lại đạo, vì lịch sự, cũng không buộc phải giữ luật ăn kiêng máu hay súc vật bị giết mà không lấy hết máu cũng như luật lệ về hôn nhân có liên hệ bà con… 

TRUYỀN THỐNG VÀ LỊCH SỬ

Do đó để giữ hòa khí, Hội đồng Jerusalem đã đưa ra một giáo lý về phép cắt bì và luật Maisen. Đây là một tiêu chuẩn mẫu rất tốt để ứng sử với những vấn nại về truyền thống, về việc tiếp tục thi hành truyền thống và những bất đồng hiện nay. Hai ông Phero và Phaolo đều rất kính trọng và tin tưởng vào sự hiện diện của Chúa Thánh Thần trong cuộc sống và mọi cảnh huống của con người. Ngay cả khi Chúa Thánh Thần có vẻ như muốn hủy bỏ những truyền thống đã có cà hàng thế kỷ, ông Phero và Phaolo vẫn tin rằng Chúa Thánh Thần cũng không bị ràng buộc bởi những truyền thống và lịch sử đó.

Cả hai ông Phero và Phaolo cũng không sợ phải mang những trường hợp này và những vấn nại của các ông ra trước toàn thể những vị lãnh đạo của Giáo Hội. Kết quả cuối cùng đã được quyết định sau khi cầu nguyện, ăn chay hãm mình, bàn hỏi và bỏ phiếu. Điều thiết yếu và trên hết là phải giữ hòa khí bằng mọi giá, mà không phải cam kết về những nguyên tắc hay luật lệ về nhân quyền. Sau cùng, tặng phẩm của Chúa Giesu ban cho Giáo Hội lúc giã từ nhau là BÌNH AN, không CHIA RẼ, không BẤT ĐỒNG. Phán đoán và quyết định của chúng ta phải dẫn đưa chúng ta và mọi thế hệ mai sau tới đích cuối cùng của chúng ta là một TÂN JERUSALEM được thiết lập trên mặt đất này, một Vương Quốc của Công Lý, Hòa Bình và Hạnh Phúc.

LUẬT SƯ BIỆN HỘ 

Bài Tin Mừng Gioan (Ga14:23-29) nhắc nhở chúng ta là những ai gặp chúa Kito và kết bạn với Người thì sẽ được Thiên Chúa Ba Ngôi yêu mến và đón chào hiệp thông với Người, như chúa Giesu đã hứa với các môn đệ của Người: “Ai yêu mến Thầy thì sẽ giữ lời Thầy. Cha Thầy sẽ yêu mến người ấy. Cha của Thầy và Thầy sẽ đến và ở lại với người ấy.” (Ga 14:23) 

Chúa Giesu cũng đã nói Người sẽ gửi “một vị cố vấn khác” đến ở bên cạnh chúng ta (Ga 14:23-29). Nói về vị cố vấn, Gioan dùng tiếng Hy Lạp là ‘parakletos’, nghĩa là ‘bạn đồng hành’ đi bên cạnh để giúp đỡ, chỉ bảo chúng ta về pháp luật như một luật sư biện hộ vậy. Nói là luật sư biện hộ, nhưng hình ảnh Chúa Giesu đưa ra lại là một công tố viên.  

Chúa Giesu bị đóng đanh và chết. Dưới mắt người đời thì Chúa Giesu bị mang ra tòa xét sử và bị kết án có tội. Nhưng sau khi Chúa chết, “luật sư biện hộ” sẽ lật ngược bản án, chứng minh Chúa vô tội và kết án thế gian,. (Ga 16:8-11) 

Chúa Giesu cùng với Chúa Cha là đấng bào chữa đầu tiên của chúng ta. Vị tân biện sĩ này không phải là đại diện được sai đến để thay thế Chúa vắng mặt, nhưng là để bảo đảm sự có mặt của Người và Cha Người. Các ngài sẽ “đến với” và “ở với” kẻ trung thành với Lời Chúa Giesu, không phải với những kẻ không yêu Chúa và không giữ lời Chúa.

Vị luật sư cố vấn này cũng ở với bất cứ ai yêu Chúa Giesu và giử các giới răn của Người. Sự hiện diện của Người không có giới hạn không gian và thời gian (Ga 14:15-17), một cách hay nhất để Người đến với chúng ta. Những lời Chúa nói về vị luật sư cố vấn đồng hành này đã được diễn tả rất tuyệt vời trước các tông đồ trong bữa tiệc ly cuối cùng. Ảnh hưởng của nó còn đi xa hơn cả những người hiện diện lúc đó. Chúa Giesu, ngày hôm nay, cũng nói với chúng ta như vậy. 

Vị luật sư cố vấn đồng hành này cũng hiện diện với các môn đệ thời nay của Chúa Giesu như đã hiện diện với các tông đồ tiên khởi của Chúa. Người vẫn tiếp tục gửi Thánh Thần Sự Thật Chúa đến với chúng ta. Tin Mừng đã cho chúng ta thấy “Đấng mà Thiên Chúa Cha gửi đến cho chúng ta sẽ dạy chúng ta mọi sự và giúp chúng ta nhớ lại tất cả những gì Chúa Giesu đã nói với chúng ta”(c.26). Những tư tưởng này đã được diễn nghĩa rõ ràng trong sách Giáo Lý Công Giáo câu #1099 về Chúa Thánh Thần là “ký ức sống động của Giáo Hội”. Chúa Thánh Thần sẽ tăng sức mạnh cho chúng ta để chúng ta yêu mến Chúa Giesu và những người anh em huynh đệ của chúng ta, để chúng ta sống trong lời Chúa, vâng theo các giới răn Chúa, đồng thời chia sẻ cho tha nhân một cách quảng đại tất cả những điều chúng ta đã nhận được. 

MỘT KIỂU MẪU  

Hội đồng Jerusalem đã để lại một kiểu mẫu để giúp chúng ta ứng sử với những tình trạng và hoàn cảnh khó khăn trong Giáo Hội. Đối với các tông đồ thì cả hai vấn đề thần học và cảm nghĩ của dân chúng đều rất quan trọng. Ngay cả khi Chúa Thánh Thần tỏ ra không chấp nhận những truyền thống thánh đã có từ nhiều thế kỷ, nhưng Phero và Phaolo cũng nhận ra là Chúa Thánh Thần không bị ràng buộc vào truyền thống và lịch sử.  

Ước mong chúng ta là những người theo cùng truyền thống và lịch sử luôn luôn mở rộng tâm hồn để làm việc với Chúa Thánh Thần, như vậy chúng ta sẽ là những tác nhân của vị luật sư cố vấn của Giáo Hội và thế giới.

Fleming Island, Florida

April, 2019