CHÚA NHẬT XXII B THƯỜNG NIÊN
Tl 4:1-2,6-8; Gc 1:17-18, 21b-22,27; Mc 7:1-8,14-15,21-23
Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD
Image:”Christ
and the Pharisees” by Ernst Zimmerman
Chúng ta thường nói người
Pharisieu là đạo đức giả! Bài Tin Mừng hôm nay (Mc 7:1-8, 14-15, 21-23) giúp
chúng ta hiểu nhiệm vụ của người Pharisieu trong Do Thái Giáo. Tại sao chúa
Giesu và nhiều người lại ghét thái độ giả hình của người Phrisieu? Ai là
Pharisieu trong thời Chúa Giesu và thời đại ngày nay?
Người Pharisieu muốn cho lề luật
được sống động nên đã cố gắng làm cho lề luật thích hợp với mọi hoàn cảnh của
cuộc sống. Giáo lý của người Pharisieu thì không trái với giáo lý Kito giáo.
Thời chúa Giesu, người Pharisieu thuộc phe “bảo thủ” trong Do Thái Giáo. Họ tỏ
ra rất đạo đức, giữ luật Torah và Talmud thật khít khao. Họ là thủ lãnh phe đa
số và được những tín đồ ngoan đạo, nhiệt thành nể trọng. Đối lập với phe này là
phái Sa Đóc, đại diện phái “tự do” trong Do Thái Giáo. Người Sa Đóc thì bình dân
và nổi tiềng trong phái thượng lưu xã hội nhưng là thiểu số. Pharisieu và Sa Đóc
được nhắc tới trong tin mừng Mathieu (Mt 3:7-10), khi Gioan Tiền Hô kết án họ
lúc họ đến xin chịu phép rửa: “ Loài rắn độc kia, ai đã chỉ cho các anh cách
trốn cơn thịnh nộ của Thiên Chúa sắp ráng xuống vậy? Các anh hãy sinh hoa trái
xứng với lòng xám hối…. Tại sao Gioan lại mắng những người Pharisieu là rắn
độc, là quân giả hình nhân đức?
Chúa Giesu cũng dùng những lời
trách móc rất nặng để chửi những người Pharisieu. Trong Mathieu 16:6 Chúa đã
cảnh giác các môn đệ: “Hãy để ý đến căn nguyên của dân Pharisieu và Sa Đóc.”
Người môn đệ phải để ý đến cái gì? Có phải cái tính vô đạo đức của dân
Pharisieu và Sa Đóc không?
GIỮ LỀ LUẬT THẬT KHẮT KHE
Thời chúa Giesu, người Pharisieu thường cổ động cách giữ
luật thật khit khao và sống đạo hàng ngày thực sự trong lòng. Nhưng một số người
chỉ giữ đạo bề ngoài và bị những Pharisieu khác đả kích. Tiên tri Isaiah cũng
từng gọi họ là kẻ giả hình nhân đức. Chúa Giesu cũng phản đối việc cắt nghĩa
luật của họ, nhưng Chúa không kết án chủ thuyết của họ hoặc tất cả những người
Pharisieu.
Người Pharisieu “dựa vào chính họ, coi họ là người
công chính.” Họ tin rằng bồn phận của họ là làm điều mà Thiên Chúa truyền và
cấm điều Thiên Chúa cấm. Những điều làm được và gìn giữ được sẽ tiến dâng lên
Thiên Chúa. Họ tự cho mình là người công chính, khinh miệt tất cả những ai không
tuân giữ luật theo cách của họ. Họ không ngồi ăn với những người thu thuế và
những kẻ tội lỗi là những kẻ xấu. Họ xì xào nói xấu những người ngồi ăn với chúa
Giesu. Thấy vậy Chúa bèn nói: “Người khỏe mạnh không cần bác sĩ mà là kẻ yếu
đau bệnh hoạn. Ta đến không vì người công chính nhưng vì kẻ tội lỗi cần ăn năn
thống hối” (Lc 5:31-32).
THỰC TÂM QUAN TRONG HƠN BỀ NGOÀI
Đoạn Tin Mừng hôm nay (Mc 7:1-8,
14-15, 21-23) cho biết những người Pharisieu và những nhà thông luật đến từ
Jerusalem là để điều tra về Chúa Giesu. Chúa Giesu đã bãi bỏ cách thực hành nghi
thức thanh tẩy và phân biệt thức ăn sạch và dơ theo truyền thống tôn giáo nên
Chúa muốn thi hành luật một cách thông thoáng hơn. Thấy một số môn đệ ngồi vào
bàn ăn mà không rửa tay (Mc 7:2) mấy ông Pharisieu và thông luật bèn hạch hỏi
chúa Giesu: “Tại sao các đệ tử của ông không giữ truyền thống của các tổ phụ,
ngồi ăn với hai bàn tay dơ?” (c.5). Chúa Giesu
đã không trả lời nhưng gọi mấy tên Pharisieu và nhà thông luật đó là “quân
giả hình nhân đức” (c.6). Nhắc lời Isaiah, chúa Giesu lột mặt nạ họ. Các ông
bám lấy nguyên tắc của người đời rồi tin tưởng vào truyền thống của các tổ phụ
mà quên đi lề luật của Thiên Chúa (c.8). Chống lại cách hành đạo kiểu bề ngoài,
theo thuyết thanh tẩy (Mc 7:2-5), hẹp hỏi của các Pharisieu, chỉ giữ các giới
răn thờ phương bằng môi miệng (7:6-7), Chúa Giesu đã lấy luật của Thiên Chúa
phản bác lại (7:8-13): “Các ông đã gạt bỏ giới răn của Thiên Chúa mà duy trì
truyền thống của người phàm….”
Chúa còn nêu lên sự tương phản
giữa luật và cách cắt nghĩa luật của người Pharisieu. Thực vậy, Macco 7:14-15 đã
để luật qua một bên mà vẫn tôn trọng thức ăn sạch và bần. Quan điểm của chúa
Giesu rất rõ ràng, chính đa số các Pharisieu cũng công nhận cái tâm mình, lòng
mình quan trọng hơn vẻ bề ngoài.
Ý NIỆM TỘI CỦA DÂN PHARISIEU
Chúa Giesu bác bỏ quan niệm tội
của người Pharisieu và các nhà thông luật. Đối với chúa Giesu, tội từ tâm mà ra.
Không biết phân biệt các loại thức ăn không phải là tội. Thái độ của Chúa về tội
là quan niệm về ngày Sabbath. Giữ luật mà không có lòng trắc ẩn cảm thông và yêu
thương thì thiếu lòng nhân đạo và không có tình người.
Chúng ta có thể hiểu dễ dàng sứ
điệp của Chúa Giesu muốn nói với các Pharisieu và những nhà thông luật (c.1-8)
cũng như đám đông: Tất cả các ngươi kể cả các môn đệ (c.21-23), hãy nghe ta đây,
để mà hiều (c.14-15). Đây là tin vui cho tất cả mọi người, là Thiên Chúa không
cứng ngắc theo sát luật. Người uyển chuyển, bởi vì qua đức Giesu Kito, Thiên
Chúa Cha đã cho chúng ta một đời sống mới. Không nên quá lo lắng làm sao để vâng
theo luật lệ và giữ mình thanh sạch.
Giữ mình thanh sạch là chúng ta tự
do dùng bàn tay mình để phụng sự tha nhân. Chúng ta có thể bị dơ bẩn trở lại,
nhưng Thiên Chúa cho chúng ta tự do giữ luật, lại ban cho chúng ta ân sủng. Đây
cũng là một tin vui chúng ta phải chia sẻ khi chúng ta phụng sự những người có
tâm hồn giữ luật, đám đông, và cả những môn đệ chúa Giesu ở chung quanh ta.
NGƯỜI PHARISIEU THỜI ĐẠI
Ai là Pharisieu và đệ tử của họ ở
thời đại ngày nay? Pharisieu thời đại và đệ tử của họ là những người rất sùng
đạo và giữ phẩm hạnh nhưng cũng hay ganh ghét. Họ cố gắng giữ luật Chúa nhưng
lại hay phân bua khi thực hành đạo. Họ rất siêng năng đi lễ Chúa Nhật. Họ là
những công dân làm việc chăm chỉ, bề ngoài tỏ ra rất ngay thẳng. Họ giữ mình
tránh các tội ác và luôn luôn giảng giải về luân lý và luật lệ, nhưng lại có đặc
điểm hay phân bì ganh tỵ.
Ngoài ra họ không tin là ơn
cứu độ phụ thuộc vào hành động của chúa Kito. Họ cho rằng ơn cứu độ là do cố
gắng của con người và những điều mà kẻ tội lỗi thêm vào công việc của chúa Kito.
Ngược lại, người Kito hữu thực
sự là những người tin và tuyên xưng chúa Kito bị đóng đanh. Không có cách nào
khác. Họ tin rằng hành động của chúa Kito là bảo đảm cho ơn cứu độ cho tất cả
mọi người mà họ là một đại diện. Chỉ một điều đó làm nổi bật sự khác biệt giữa
cứu độ và luận phạt. Họ biết rằng cố gắng của riêng họ tuyệt đối không can dự
vào chuyện họ được chấp nhận trước mặt Thiên Chúa. Họ an nghỉ trong một chúa
Kito mà thôi khi niềm tin duy nhất của họ là nhận biết công việc của chúa Kito
nhờ ân sủng của Thiên Chúa làm bảo đảm cho ơn cứu độ. Chúa Giesu biểu lộ cho
chúng ta biết ai là kẻ tội lỗi cần được chữa lành, ai không tự mình trở thành
công chính, ai không có quyền hành Thiên Chúa, ai không đáng được làm bạn với
Thiên Chúa, ai là người mà đức Giesu đến để kêu gọi họ thống hối.
ĐÔI LỜI KẾT- KHOAN DUNG HƠN LUẬN PHẠT
Đọc bài Tin Mừng hôm nay nói về lề
luật, chúng ta nên coi lại Công Đồng Vatican II khai mạc ngày 11-10- 1962. Trong
lời mở đầu, Đức Gioan XXIII nói rõ ràng ngài không kêu gọi Vatican II bào chữa
cho những sai lầm hay làm sáng tỏ những điểm chính của giáo lý. Ngài nhấn mạnh,
Giáo Hội ngày nay phải “ khoan dung hơn là luận phạt.”
Gioan XXIII khi được yêu cầu, đã
từ chối nghe ý kiến của những người chung quanh là những vị “luôn luôn tiên đoán
về tương lai xấu.” Ngài goi họ là những “tiên tri bi quan”, thiếu cảm quan về
lịch sử mà lịch sử là “thầy dạy đời sống”. Ngài quả quyết, sự quan phòng của
Thiên Chúa đã dẫn thế giới đi vào một trật tự mới tốt đẹp hơn trong tình liên
đới giữa loài người với nhau. “Và tất cả mọi sự, ngay cả những khác biệt của con
người, đều dẫn đưa tới điều thiện vĩ đại hơn của Giáo Hội.”
“Papa Roncalli” là con người, để ý
đến niềm tin của mình hơn là hình ảnh của mình, đến những người chung quanh mình
hơn là những ham muốn của mình. Với một nhiệt tình và viễn kiến truyền cảm, ngài
nhấn mạnh Giáo Hội cần phải thích ứng với một xã hội đang thay đổi từng giờ và
làm cho những sự thật thâm sâu nhất của Giáo Hội được sáng tỏ trong thế giới tân
kỳ ngày nay. Ngài biết rằng luật mà không có tình thương, thiếu lòng trắc ẩn cảm
thông thì không còn nhân tính.
Papa Giovanni được vị kế tiếp là
Gioan Phaolo II phong chân phước năm 2000, và năm 2014 được vinh thăng hiển
thánh cùng với Gioan Phaolo II bởi đức Phan Sinh. Xin ngài tác động lên tâm hồn
những Pharisieu và Sa Đốc tân thời là những vị đang sống và sống khỏe trong Giáo
Hội và thế giới ngày nay!
Fleming Island, Florida
August 2018