Kh 11:19a; 12:1-6a, 10a; Tv 45; 1Cr 15:20-26; Lc 1:39-56
Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD
Nhân lễ Đức Mẹ Đồng Trinh Hồn Xác Lên Trời mà
Giáo Hội mừng vào ngày 15 tháng 8 hàng năm, chúng ta thử suy niệm về ý nghĩa mục
vụ và lịch sử của ngày lễ quan trọng này. Đức Mẹ là Mẹ Thiên Chúa là dấu chỉ an
ủi và hy vọng của chúng ta. Chết không phải là hết mà là bước vào một cuộc sống
mới không bao giờ chết. Là nghĩa tử của đức Giesu và Mẹ Maria, chúng ta cũng
được thông phần nhờ những ân huệ Chúa ban qua đức Maria.
ĐỨC MẸ KHÔNG
VƯỚNG TỘI TỔ TÔNG
Người Công Giáo tin Đức Mẹ Lên Trời, cũng như tin
Đức Maria sinh ra không vướng tội tổ tông. Chúng ta tin mẹ Maria không mắc tội
là do ân huệ đặc biệt Chúa ban, do đó Mẹ không bị ràng buộc bởi những hậu quả
của tội. Chúng ta tin vì Mẹ Maria vâng lời và trung thành nên cuối đời, Mẹ đã
được Thiên Chúa đem cả hồn lẫn xác lên thiên đàng.
LỊCH SỬ XÁC ĐỨC MẸ LÊN
TRỜI
Ở Giáo Hội sơ khai, trong nhiều thế kỷ, không thấy
các giáo phụ nhắc tới việc Đức Mẹ hồn xác lên trời. Irenaeus, Jerome, Augustine,
Ambrose và nhiều giáo phụ khác cũng không đả động gì về vấn đề này. Trong một
bài viết vào năm 377 AD, giáo phụ Epiphanius quả quyết là chẳng ai biết Mẹ Maria
chết ngày nào.
Thế rồi, vào đầu thế kỷ V, lễ Đức Mẹ Lên Trời được
mừng ở Syria. Thế kỷ V và VI, các ngụy thư cho biết Giáo Hội đã bỏ ý nghĩ xác Mẹ
Thiên Chúa còn nằm trong mồ. Ở thế kỷ VI thì lễ được mừng ở Jerusalem và có lẽ ở
cả Alexandria.
Các bản cảo chính thức tham khảo Lễ Mẹ Lên Trời đều
của những tác giả sống từ thế kỷ VI đến thế kỷ VIII. Trong những bài giảng của
các thánh Andrew đảo Crete, thánh Gioan Damascene, thánh Modestus thành
Jerusalem và nhiều thánh khác đều có nhắc đến lễ này. Ở Tây phương thì thánh
Gregory thành Tours là người đầu tiên nói đến lễ này. Ngài sống ở thế kỷ VI, còn
thánh Gioan Damascene ở thế kỷ VIII.
Vào thế kỷ IX, lễ Mẹ lên Trời được mừng ở Y Pha Nho.
Từ thế kỷ X đến XII không thấy bàn cãi gì nữa về việc mừng lễ này ở Giáo Hội
Tây Phương. Thế kỷ XII thì lễ được mừng tại chính Roma và Pháp.
Từ thế kỷ XIII đến nay thì hiển nhiên không còn bàn
cãi gì nữa. Trên khắp Giáo Hội hoàn vũ người ta tin là Mẹ đã lên trời cả Hồn và
Xác. Năm 1950 Đức Pio XII ra luật bất khả ngộ bằng tông thư Munificentissimus
Deus: “Mẹ Maria, đã có trọn vẹn cuộc sống trần thế, đã được lên Trời vinh
hiển cả hồn lẫn xác.”
ĐỨC
MẸ LÊN TRỜI HAY ĐỨC MẸ NGỦ?
Có một thời người ta tin rằng Mẹ Maria không chết mà
chỉ ngủ giấc ngủ ngàn thu. Vậy thì Đức Mẹ lên trời hay Đức Mẹ ngủ? Giáo Hội Công
Giáo mừng lễ Mẹ Lên Trời vào ngày 15 tháng 8. Chính Thống Giáo Đông Phương và
Công Giáo Đông Phương mừng lễ Đức Mẹ Thiên Chúa Ngủ cũng đâu đó cùng ngày. Chính
Thống Giáo tin rằng Đức Mẹ chết tự nhiên và linh hồn được Chúa Kito nhận lúc Mẹ
chết; xác Mẹ đã sống lại sau ba ngày và được đem về Trời hưởng phúc phục sinh
hoàn toàn. Mộ mẹ thấy trống vào ngày thứ ba. Ngày nay mọi người có thể viếng mộ
Mẹ Trinh Nữ Chính Thống Giáo ở Jerusalem, gần ngôi thánh đường chung của mọi
quốc gia và vườn Gethsemane.
DẤU CHỈ NƯỚC TRỜI
“Người phụ nữ mặc áo mặt trời” được
mô tả trong sách Khải Huyền (Kh 11:19a; 12:1-6a, 10) là dấu chỉ nước trời, cho
thấy bà “có thai… đang kêu la đau đớn vì sắp sinh con” (12:2). Như
Chúa Kito phục sinh đã về trời luôn luôn mang những vết thương cứu chuộc do sự
chết, thì Mẹ Người cũng đời đời mang “đau
khổ” và “quằn quại khi sinh
con”(12:2). Chúng ta có
thể nói Mẹ Maria như một ‘Eva mới’ sẽ tiếp tục sinh ra con người mới xuyên suốt
mọi thế hệ này “được tạo thành giống hình ảnh Thiên Chúa để sống thật sự công
chính và thánh thiện” (Ep 4:24).
Đó là hình ảnh thời cánh chung của Giáo Hội, hiện diện và sống động nơi Đức
Maria đồng trinh.
NẾU CHÚA KITO KHÔNG
SỐNG LẠI….
Thánh Phaolo trong thư gửi tín hữu Corinto (1Cr
15:20-26) đã đề cập đến vấn đề là họ không tin xác loài người sống lại (c.12) vì
họ không thể tưởng tượng được làm sao xác người đã chết mà có thể sống lại và
hiện hữu (c.35). Thánh Phaolo đã xác quyết cả việc xác sống lại lẫn chuyện tương
lai của nó. Câu trả lời của ngài có 3 tiến trình: Ngài nhắc lại những “giảng
huấn loan tin” căn bản về việc Chúa Giêsu phục sinh (15:1-11), chứng minh việc
từ chối xác loài người sống lại là mâu thuẫn và không đúng lý luận (c.12-34), và
cách thức kẻ chết sống lại theo nghĩa thần học (c.35-58).
Không công nhận xác loài người sống lại (15:12) là
lý luận mâu thuẫn, bất nhất. Lý luận căn bản đã được nhắc lại 2 lần, là nếu xác
loài người không sống lại thì chính Chúa Giêsu cũng không sống lại. Do dó hậu
quả mà các tín hữu Corinto lãnh chịu sẽ rất trầm trọng: Cả hai việc ‘Tội lỗi
được tha thứ và ơn cứu chuộc’ trở thành mây khói. Niềm
tin của họ chẳng cứu được họ, nếu Chúa Kito không sống lại.
Việc chúa Kito toàn thắng sự chết do tội Adong đã đi
vào lịch sử nhân loại, nay rực sáng nơi Đức Maria trên thiên đàng. Chính chúa
Kito, một Adong “mới”, người đã chinh phục sự chết, tự hiến mình hy sinh trên
thập giá ở núi Calvary vì vâng lời Chúa Cha. Bằng cách đó, Người đã cứu chúng ta
khỏi tội lỗi và ác quỉ. Nhờ Mẹ Maria khải hoàn toàn thắng, Giáo Hội tôn vinh Mẹ
là Mẹ Thiên Chúa, vì Mẹ được Thiên Chúa Cha chọn làm mẹ thực sự của con độc sanh
của Thiên Chúa, khiến Mẹ trở thành đồng công cứu chuộc nhân loại.
QUYỀN NĂNG THIÊN CHÚA
VƯỢT SỨC CON NGƯỜI
Bài phúc Âm Luca hôm nay (Lc 1: 39-56) kể lại câu
chuyện rất đặc biệt của 2 phụ nữ chia sẻ với nhau về niềm tin, hy vọng và hạnh
phúc khi họ chuẩn bị làm mẹ. Đây là cơ hội để hai người chúc mừng nhau, một
người đã luống tuổi và hiếm muộn là Elizabeth và một người là vị hôn thê, một
trinh nữ trẻ đẹp tên Maria. Câu chuyện nói về quyền năng của Thiên Chúa vượt sức
con người. Thiên Chúa có thể tạo ra sự sống, bằng cách cho phép những bà già
hiếm muộn sinh con (Lc 1:36-37; Kn 21:1-3) và làm cho kẻ chết sống lại (Lc
7:14-16; Ga 1:43-44). Hành động Mẹ Maria vội vã lên đường đi về miền núi đồi xứ
Giudea là một biểu tượng Nước Trời sắp đến.
Mẹ Maria là khuôn mẫu cho mỗi người chúng ta, việc
Mẹ về trời nhắc nhở mỗi người chúng ta, anh
chị em và tôi đều có quyền hy vọng. Điều xẩy ra cho Maria thành Nazareth vào
cuối đời ở dương thế cũng có thể xẩy ra cho mỗi người chúng ta nếu chúng ta có
niềm tin, trung thành và biết vâng lời như Mẹ Maria.
Nơi thiên đàng, Mẹ Maria hướng dẫn chúng ta cách
thức gặp Chúa, cách sống và biết đường tìm về thiên quốc. Mẹ chỉ cho những con
của mẹ đã chịu phép thánh tẩy trong chúa Kito và tất cả những ai lòng thành. Mẹ
mở rộng những phương thức đó cho các trẻ thơ và người nghèo khó, những kẻ biết
mở rộng lòng mình đón nhận tình thương của Chúa. Nữ Vương Thế Giới biểu dương
cho từng cá nhân, từng quốc gia, sức mạnh của tình yêu Thiên Chúa, dẹp tan những
kẻ kiêu căng, hạ bệ những kẻ quyền thế, nâng cao những kẻ khiêm nhường, cho no
đầy những ai đói nghèo và làm tay trắng những kẻ giầu sang (Lc. 1: 51-53).
NHÂN TÍNH VÀ THIÊN
TINH CỦA MẸ MARIA
Chúng ta mừng ba giai đoạn lớn của đời mẹ Maria,
giống như đời chúng ta. Khi Đức Pio IX tuyên bố tín điều Đức Mẹ Vô
Nhiễm Nguyên Tội năm
1854 với sắc chỉ “Ineffabilis Deus” (Thiên Chúa là đấng không thể diễn tả bằng
lời được), ngài dẫn bằng câu chuyện Phúc Âm thánh Luca nói khi thiên thần
Gabriel truyền tin cho Mẹ Maria (Lc 1:26-38): “Kính
mừng Maria đầy ơn phúc”. Câu này
phải hiểu là Mẹ Maria luôn luôn tinh tuyền, không bao giờ nhiễm tội lỗi. Thiên
Chúa đã hiện diện và hoạt động trong Mẹ ngay từ những giây phút khởi đầu sự sống.
Ơn sủng của Chúa thì to lớn hơn cả tội lỗi, quyền lực đó bao chùm vượt qua cả
tội lỗi và sự chết. Nhờ vô nhiễm nguyên tội, Mẹ Maria được kêu gọi lãnh sứ mệnh
đặc biệt là Mẹ Thiên Chúa.
Giai đoạn hai là nhập
thể. Vì Mẹ Maria sinh ra chúa Giesu mà còn đồng trinh, chúng ta phải
hiểu là quyền năng Thiên Chúa đã hoạt động trong cuộc sống của chúng ta. Đáp
ứng của chúng ta cho giai đoạn này là phải khiêm tốn, công nhận, biết ơn, cởi
mở và đón chào. Qua việc nhập thể, mẹ Maria sinh ra Ngôi Lời bằng
xương bằng thịt thực sự.
Giai đoạn ba là cuộc hành
trình sau cùng của Mẹ Maria đi về Vương quốc Thiên Chúa một cách trọn vẹn với
tín điều Đức Mẹ Hồn Xác Lên
Trời do Đức Pio XII ban năm
1950. Như vây lúc khởi đầu cũng như khi kết thúc cuộc sống của Mẹ, Thiên Chúa đã
hoàn thành nơi Mẹ tất cả những lời hứa mà Người đã hứa với chúng ta. Do đó chúng
ta cũng sẽ được đưa lên thiên đàng như Mẹ. Trong Mẹ Maria, chúng ta có hình ảnh nhân
tính và thiên tính. Thiên Chúa thực sự thoải mái trong chúng ta và chúng
ta cũng hân hoan trong Thiên Chúa. Mẹ Maria lên
trời ở một chỗ danh dự đặc biệt đã có sẵn trong ý của Thiên Chúa từ muôn thuở….
MẸ MARIA
THEO BƯỚC CHÂN CỦA CHÚNG TA
Để kết thúc, xin nêu ít suy tư của Biển Đức XVI về
Lễ Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời trong buổi triều yết chung hàng tuần tại Castel
Gandolfo ngày 16-8-2006.
“Nhờ chiêm ngưỡng sự vinh quang của Mẹ Maria trên
thiên quốc, chúng ta hiểu được trần thế không phải là quê hương thực của chúng
ta, và nếu chúng ta luôn luôn chăm chú để mắt nhìn vào những của cải vĩnh cửu
thì một ngày kia chúng ta sẽ được chia sẻ cùng một vinh quang ấy, và trần thế sẽ
trở nên tươi đẹp hơn. Vì vậy chúng ta sẽ bình thản và an bình giữa muôn ngàn khó
khăn hàng ngày. Những tia sáng óng ánh của Mẹ được mang về trời sẽ chiếu rọi rực
rỡ hơn khi bóng tối sầu buồn của đau khổ và bạo động như lu mờ ở cuối trời.
“Chúng ta có thể chắc chắn về điều đó: Từ trên
trời cao Mẹ Maria theo rõi những bước chân chúng ta đi với niềm ưu tư nhẹ nhàng,
đánh tan những băn khoăn sầu muộn trong những lúc đen tối và buồn nản, bảo đảm
cho chúng ta yên tâm qua bàn tay dịu hiền của mẹ. Biết được như vậy, chúng ta
hãy tiếp tục quyết tâm đi trên đường của người Kito hữu khi nào Chúa quan phòng
dẫn đưa chúng ta. Hãy tiến bước trong cuộc sống của dưới sự dìu dắt của Mẹ
Maria.”
Mời nghe nhạc Mẹ Về Trời: Ấn và giữ nút Ctrl trên
bàn phím và click link ở dưới:
http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=83ShcuFOqxw
Fleming Island, Florida
August 15, 2018
NTC