CHÚA NHẬT I MÙA CHAY -Năm C
(Tl 26:4-10; Rm10:8-13; Lc 4:1-13)
Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD
Image:
Jesus Tempted by Tissot Chúa Giêsu đã thắng ba cơn cám dỗ một cách oanh liệt là một gương sáng ngời cho chúng ta.
Mùa Chay là mùa Đoàn Kết, Chia Sẻ và Mở Rộng Lòng với những người anh chị em xa gần, đặc biệt những ngưòi cần được giúp đỡ nhất. Thứ tư Lễ Tro đã đưa ra cho chúng ta ba hướng dẫn căn bản để suy niệm và thực hành trong Mùa Chay Thánh này: Làm việc Thiện, Cầu Nguyện và Ăn Chay Hãm Mình.
Mùa Chay chính là thời gian thuận lợi để cầu nguyện, riêng và chung, đươc hướng dẫn bởi Lời Chúa trong kinh phụng vụ mỗi ngày. Mùa Chay mời gọi chúng ta suy niệm việc Chúa Giêsu bị ma quỉ cám dỗ trong hoang địa. Tục ngữ Việt Nam có câu: “Lửa thử vàng, gian nan thử đức.” Vậy làm sao chúng ta có thể phát huy những tập quán tốt để có thể vượt qua được những cám dỗ mà chúng ta thường gặp hàng ngày trong cuộc sống?
CHÚA GIÊSU VÀO HOANG ĐỊA
Chúa Giêsu bị ma quỉ cám dỗ trong sa mạc qua ba tiến trình như hai thánh Mathiêu và Luca kể lại. Chính Chúa Thánh Thần hiện xuống trên chúa Giêsu dưới dạng chim bồ câu lúc Người chịu phép thanh tẩy ở sông Jordan (Lc 3:21-22) thì nay lại dẫn Chúa đi vào hoang địa 40 ngày để bị ma quỉ cám dỗ. Con số 40 gợi nhớ lại 40 năm dân Do Thái phải đi lang thang nơi hoang địa trong thời gian bị lưu đày (Tl. 8:2).
Tại sao Chúa Thánh Thần lại dẫn chúa Giesu vào hoang địa để cho ma quỉ cám dỗ? Thiên Chúa thì không thể bị cám dỗ, vậy tại sao Chúa Giesu lại bị cám dỗ?
CHÚA GIÊSU BỊ MA QUỈ CÁM DỖ
Chúa Giesu bị cám dỗ thế nào qua cách diễn tả của Mathieu và Luca? Đọc Luca (Lc 4:1-13), chúng ta tưởng Chúa Thánh Thần dẫn Đức Giêsu đi vào hoang địa để cho ma quỉ cám dỗ. Chúa Thánh Thần không dẫn Đức Giêsu đi vào cám dỗ mà đi vào hoang địa. Ma quỉ lợi dụng lúc thể xác Chúa mệt mỏi, lại cô đơn thì giở trò cám dỗ. Satan coi lúc đó là “cơ hội tốt”. Ma quỉ cám dỗ, không phải Chúa Thánh Thần! Phải chăng Chúa Giêsu muốn cho chúng ta thấy trước quang cảnh mà chúng ta sẽ gặp trong cuộc sống hàng ngày? Cám dỗ và cạm bẫy là do ma quỉ và ác tính của con người chúng ta tạo ra.
Cả Mathiêu (4:1-11) lẫn Luca (Lc 4:1-13) đều không sắp đặt cuộc cám dỗ này theo một tiến trình giống nhau. Luca diễn tả theo khung cảnh địa lý; hai cám dỗ ở trong hoang địa, một cám dỗ ở trên đỉnh tháp đền thờ. Mathiêu thì hơi khác, cám dỗ ở trên núi cao là cơn cám dỗ sau cùng vì sau đó Chúa Giêsu nói: “Hỡi Satan, hãy cút đi khỏi ta.” Như vậy, Mathiêu có thể đã diễn tả những cám dỗ theo thứ tự thời gian. Tuy nhiên việc này cũng không có gì là đối nghịch nhau làm biến đổi ý nghĩa..
Luca cho thấy ba cơn cám đã xẩy ra sau 40 ngày Chúa Giesu chay tịnh (Lc 4:2-3). Chúa có thể chịu đựng nhiều thử thách trong 40 ngày, nhưng ba cơn cám dỗ này đã trở thành tột đỉnh và mãnh liệt nhất vì lúc đó Chúa Giesu quá cô đơn nơi hoang địa. Luca kết thúc cuộc chay tịnh 40 ngày của chúa bằng cơn cám dỗ trên đỉnh tháp đền thờ ở Jerusalem, một thị trấn của định mệnh, vì cuối cùng, chính ở nơi này Chúa Giêsu đã phải đối đầu với số phận nghiệt ngã của Người (Lc 9:51; 13:33).
Mỗi cám dỗ đều có ý nghĩa đặc biệt của nó. Chúa Giêsu trả lời tên quỷ trong cám dỗ đầu tiên, không có nghĩa là Chúa từ chối thức ăn là thứ cần thiết cho sự sống thể xác, nhưng ám chỉ đời sống tinh thần cho cuộc hành trình đi về vĩnh cửu phải là ưu tiên. Muốn theo Chúa thì không chỉ dựa vào trần thế. Nếu phụ thuộc vào của cải vật chất và danh quyền trần thế, không biết đến Thiên Chúa thì chúng ta sẽ sa cơn cám dỗ và phạm tội.
Cám dỗ thứ hai đưa ta đến ngã rẽ: Thờ lạy Thiên Chúa hay tôn vinh ma quỉ? Chúa Giêsu mắng tên quỷ và cho hắn biết Thiên Chúa là trên hết, Người kiểm soát tất cả mọi sự. Điều này rất quan trọng. Nếu chúng ta bị mê hoặc, lôi kéo, lấn át bởi vẻ hào nhoáng của quyền uy, danh vọng, tiền tài, coi chúng là nơi nương tựa, bóng dù che thân, thì chúng ta sẽ thất bại vì đó chỉ là những đám mây đen tối và ác quỉ. Chỉ có Thiên Chúa là đấng cuối cùng làm chủ số phận của chúng ta mà thôi.
Cám dỗ thứ ba, quỉ tính thử xem Thiên Chúa yêu thương chúa Giêsu đến mức nào. Chúa Giêsu đã trả lời hắn “Ngươi không được ngạo mạn thử thách quyền năng của Thiên Chúa là Chúa ngươi.”
Luca cho biết tên quỉ đã bỏ chúa Giêsu và “kết thúc cơn cám dỗ Chúa” (Lc 4:13). Chúng ta có nghĩ tên quỉ sẽ không cám dỗ Chúa nữa? Theo Luca (Lc 4:13) thì tên quỉ chỉ ngừng cám dỗ Chúa ở đây để chờ “cơ hội thuận lợi khác”. Cơ hội này đối với ma quỉ sẽ là thời gian Chúa Giêsu chịu nạn và chịu chết (Lc 22:3, 31-32, 53). Đó là lúc Chúa phải chịu cảnh lẻ loi cô đơn trong hoang vu, hầu như vô phương chống trả với gió lạnh của khí trời khắc nghiệt, dòng giã ngày đêm, tưởng chừng như cả Thiên Chúa cũng vắng mặt. Kinh nghiệm về cảnh cô đơn nơi sa mạc hoang dại này sẽ trải dài trong đời sống con người từ lúc sinh ra cho đến lúc trưởng thành.
NHỮNG CÁM DỖ CỦA CHÚNG TA
Đúng vậy, ngay từ lúc khởi đầu cuộc rao truyền Tin Mừng, chúa Giêsu đã phải công khai đối đầu với kẻ thù. Người bắt đầu cuộc chiến đấu của Người bằng sức mạnh Tin Mừng trong một đêm đầy hoài nghi, bối rối và cám dỗ. Nó nhắc nhở chúng ta đừng bao giờ quên những gương sáng của Chúa, để khỏi bị rơi vào cạm bẫy của ma quỉ. Chúng sẽ cám dỗ chúng ta như đã cám dỗ chúa Giêsu, đưa ra những hào nhoáng về quyền uy, danh vọng, tình, tiền để mê hoặc ta, những của ngon vật lạ để khiêu khích thị hiếu và khẩu vị chúng ta, mê hoặc chúng ta cho đó là những thực tế ở đời, còn Thiên Chúa chỉ là những gì xa vời viển vông. Chớ có mắc bẫy chúng. Hãy vững tin nơi Chúa, Người là sức mạnh vô song sẽ giúp đỡ chúng ta.
Cám dỗ là những mê hoặc khiến ta tưởng mình oai phong ghê gớm lắm nhưng thực ra chúng làm cho chúng ta trở nên nhỏ bé, xấu xa, hèn hạ và ti tiện. Cám dỗ là những xảo thuật, cạm bẫy, giả dối…lúc ngon ngọt lúc hung dữ, là những thứ mà ma quỉ luôn luôn dùng. Quyền lực của hắn thường mạnh mẽ hơn sức mạnh của con người. Ma quỉ cố gắng kiểm soát, điều khiển chúng ta, khiến chúng ta không nhận thức được hắn là tên ngoan cố, quỉ quyệt, chuyên phủ dụ chúng ta bằng mọi giá, không từ bỏ bất cứ cái gì. Nhưng Chúa Giêsu không để cho hắn chiếm đoạt chúng ta nếu chúng ta biết tin tưởng, cậy trông vào Chúa.
Cuộc chiến thắng của chúa Giêsu khiến chúng ta phải tự hỏi: Những kinh nghiệm “sa mạc” chúng ta gặp trong đời sống hàng ngày là gì? Kinh nghiệm chúng ta đang sống và tranh đấu hiện nay là những kinh nghiệm nào? Giữa những rối rắm và bận rộn của cuộc sống, làm sao và khi nào chúng ta có thể kiếm ra được những giây phút để chiêm nghiệm về cuộc sống vĩnh hằng của chúng ta? Chúng ta đã sống thế nào giữa khung cảnh sa mạc hoang dại của chính chúng ta? Chúng ta có đủ can đảm và bền chí để chiến đấu chống lại ma quỉ không? Và chúng ta chống cự thế nào để biến cải những sa mạc khô cằn của chúng ta thành những cách đồng phì nhiêu cho cuộc sống?
Thật khó có thể ngăn cách chúng ta ra khỏi Chúa Giêsu Kitô sau khi chúng ta chịu phép thanh tẩy và được ơn Chúa cứu chuộc qua thập giá. Những cố gắng và yếu đuối của chúng ta đã trở thành những đặc quyền để chúng ta tiếp cận với Chúa Kitô, không phải với Người mà với chính Thiên Chúa, nhờ con Người ở trên thập giá. Chúa Giêsu đã bị thử thách về mọi phương diện như chúng ta. Người biết tất cả những khó khăn của chúng ta. Người biết rõ mọi hoàn cảnh khúc mắc của chúng ta nhờ đó Người cảm thông và động lòng trắc ẩn, biết rung động cảm thương trước những tình huống bi ai sầu thảm của chúng ta. Người là đã trải qua những đau khổ, nên Người thực sự cảm nhận thấy nỗi đau khổ của kẻ khác. Từ Chúa Giêsu, chúng ta nhận thức được Thiên Chúa hiện diện trong chúng ta và gìn giữ bảo vệ chúng ta giữa những thử thách, cám dỗ gay go, ngay cả khi chúng ta là kẻ tội lỗi.
Là Kito hữu, chúng ta phải luôn luôn chiến đấu với những dục vọng do bản tính tội lỗi của con người. Chúng ta không thể chống trả lại cám dỗ nếu không có ân sủng của Chúa. Thiên Chúa luôn luôn mời gọi chúng tôi hãy tin tưởng vào Chúa -đừng ỷ vào sức riêng của mình- để chống trả lại mọi cám dỗ trước khi nó biến thành tội. Bởi vì không phải bị cám dỗ là có tội, nhưng vì chúng tôi thiếu cương quyết chống lại nó và tin tưởng nơi Chúa là đấng giải thoát chúng ta.
ĐỨC KITÔ CẢM THÔNG CUỘC CHIẾN ĐẤU CỦA CHÚNG TA
Đức Giêsu, bạn của những người thu thuế và những kẻ tội lỗi, Người biết rất rõ cám dỗ có thể đè bẹp con người một cách dễ dàng. Nạn nhân của nghèo đói, vô cảm, thiên kiến, áp bức, sách nhiễu, bạo động và nghiện ngập cho chúng ta thấy con người có thể sa ngã một cách dễ dàng khi khốn khổ vượt quá sức chịu đựng. Những ai biết cầu nguyện cùng Chúa Giêsu thì sẽ được Người chia sẻ những cảm quan sâu xa về sự bất lực và yếu đuối ấy của con người.
Chúa Kitô cũng là con người nên Người cảm thông được những yếu đuối của chúng ta. Thánh Phaolo trong thư gửi tín hữu Do Thái có viết: “ Bởi có một vị Thượng Tế siêu phàm đã băng qua các tầng trời, là Đức Giêsu, Con Thiên Chúa, nên chúng ta hãy giữ vững lời tuyên xưng đức tin. Vị Thượng Tế của chúng ta không phải là đấng không biết cảm thương những nỗi yếu hèn của ta, vì Người đã chịu thử thách về mọi phương diên như chúng ta, chỉ trừ tội lỗi. Bởi thế, ta hãy mạnh dạn tiến lại gần ngai Thiên Chúa là nguồn ân sủng, để được xót thương và lãnh ơn trợ giúp mỗi khi cần.”(Dt 4: 14-16)
Lạy Chúa Kito,
Chúa là Thiên Chúa đời con
Chúa biết con là kẻ yếu đưối.
Xin đừng đưa con vào nơi tội lỗi
Đừng để con sa cơn cám dỗ
Xin dẫn con vào nơi chiêm nghiệm,
Đường công chính,
Chốn tình yêu,
Nơi an bình
Xin ban cho con ân sủng Chúa
Để con biết trung thành, cây tin nơi Chúa
Biết nhận chân con là ai và sẽ về đâu
Về với Chúa
Là Thiên Chúa toàn năng hằng hữu. Amen
Fleming Island, Florida
Feb. 13, 2016
NTC