Theo truyền thống Công Giáo, Năm Thánh Toàn Xá bình thường đầu tiên là năm 1300 do ĐTC Boniface VIII chỉ định. Lúc đầu được qui định là cứ mỗi 100 năm có một lần, nhưng sau này xụt xuống 30 năm, rồi 50, 25 năm.  Lý do xa là lúc đó làn sóng đạo dức, lòng tha thứ và tình hiệp thông lan rộng vào thời kỳ Kito giáo phát triển phản ứng lại thời đại bạo động và hận thù. Lý do gần hơn là có tin đồn trong năm 1299 lúc đầu thế kỷ tất cả mọi người hành hương về Thánh Đường Phero đều được “tha mọi tội lỗi”. Phong trào hành hương từng đoàn về Roma đã khiến đức Boniface VIII cho ân xá suốt cả năm 1300 và mỗi 100 năm về sau. Sau năm 1300, dù có nhiều thay đổi về hình thức và thời gian (100 năm, 30, 50, 25 năm bên cạnh những năm toàn xá bất thường), Năm Thánh vẫn giữ mục đích đặc biệt của nó là thời gian thống hối, tha thứ và hòa giải, canh tân nội tâm và hoán cải. Năm toàn xá được xác định bằng sắc lệnh của Đức Giáo Hoàng công bố vào lễ Chúa Lên Trời hay Mùa Vọng, và được qui định bởi những “tiêu chuẩn riêng” để xác định cách mừng năm toàn xá, hướng dẫn những cuộc hành hương, hành động và làm việc bác ái, những điều kiện để được ân xá.

    Khi Tòa Thánh chuyển về Avignon (1305-77), nhiều đòi hỏi buộc đức Clement VI phải tuyên bố năm Thánh toàn xá thứ hai vào năm 1350 thay vì năm 1400, do đó thời gian Năm Thánh là mỗi 50 năm. Về các Vương Cung Thánh Đường phải thăm viếng là đền thờ thánh Phero ở Vatican và đền thờ thánh Phaolo ở ngoại thành, thêm đền thờ thánh Gioan Lateran. Sau này đức Urban VI quyết định thay đổi chu kỳ năm thánh là mỗi 33 năm để nhớ lại thời gian Chúa Giesu sống ở trần thế. Khi Urban VI băng hà, tân Giáo Hoàng là Boniface IX ban năm thánh năm 1390 cho đặc quyền lan rộng tới các thành phố ở xa Roma và thêm vào Thánh Đường đức Maria Cả để thăm viếng. Thời gian 100 năm đã qua và bắt đầu thế kỷ mới, làn sóng người hành hương quá lớn đổ về Roma đã khiến đức Boniface IX kêu gọi mọi Kito hữu ghi nhớ năm Thánh Toàn Xá vào năm 1400 dù không có sắc lệnh chỉ định theo như truyền thống.

    Khi không còn ly giáo ở Tây phương, đức Martin V quay trở lại chu kỳ 33 năm và ban hành năm thánh năm 1423 với hai sự kiện mới: làm đồng tiền đặc biệt kỷ niệm và mở cửa thánh đường Gioan Lateran. Sau này đức Nicholas V lại trở về với chu kỳ 50 năm, bắt đầu từ năm 1450 với sắc lệnh ký  tháng giêng năm 1449 và mở “cửa vàng” nhà thờ thánh Phero, ban hành Năm Thánh năm 1450 và gọi là năm toàn xá Các Thánh vì là bước khởi đầu nối kết với năm toàn xá phong thánh cho một số vị là “chứng nhân niềm tin”. Sau này đức Phaolo II, với sắc lệnh vào năm 1470, thiết lập chu kỳ 25 năm và sẽ giữ nguyên trạng như vậy. Đấng kế vị ngài là đức Sixtus IV xác nhận đồng ý quyết định này và ban hành năm toàn xá năm 1475, mở cửa vào ngày vọng Lễ Giáng Sinh (24 tháng 12). Ví lý do này, ĐGH muốn cho Roma đượm vẻ huy hoàng bằng những công trình nghệ thuật như nhà nguyện Sistine có cây cầu Ponte Sisto bắc qua sông Tiber. Lúc đó tại Roma có những nhà họa sĩ điêu khắc nổi danh thời đại như Verroccio, Signorelli, Ghirlandaio, Botticielli, Perugino, Pinturicchi, Melozzo da Forli.

    Năm 1500, đức Alexander VI quyết định các cửa thánh của bốn Vương Cung Thánh Đường mở cùng một lúc, và chính ngài mở cửa thánh Thánh Đường Phero. Đức Clement VII long trọng khai mạc năm toàn xá thứ chin vào ngày 24 tháng 12 năm 1524. Đó là lúc bầu khí khủng khoảng rất lớn về cuộc cải cách thệ phản và chẳng bao lâu đã nổi lên ở Âu Châu.

     Lịch sử cho thấy dân Chúa đã rất hân hoan tham gia những năm Thánh  và coi đó là  thời gian để hoán cải. Nhưng cũng cho thấy có nhiều “lạm dụng và hiểu lầm” về ơn toàn xá.  Năm Thánh 1550 được qui định bởi đức Phaolo II, nhưng  khai mạc bởi đức Julius II. Những làn sóng hành hương cũng đã tao nên không ít những vấn đề do thánh Philip Neri giúp đỡ họ, đã gây ra tình trạng hiểu lầm khá rộng lớn về màu nhiệm Ba Ngôi Thiên Chúa. Năm 1575, triều đại đức Gregory XIII, hơn 300,000 người hành hương từ khắp Âu Châu đổ về Roma. Những Năm Thánh kế tiếp ở thế kỷ XVII đã được khai mạc bởi các đức Clement VIII (1600), Urban VIII (1625), Innocent X (1650), Clement X (1675). Kỷ niệm về đức Innocent X, đấng ban hành Năm Thánh năm 1700, đã được liên kết với những công trình bác ái nổi danh nhất là viện tế bần Thánh Michele Ripa.

Đồng thời những sáng kiến để đạt được những nhu cầu của khách hành hương đã nở rộ trong năm 1725 dưới triều đại Benedict XIII. Một vị giảng thuyết không biết mệt mỏi trong năm thánh 1750 do đức Benedict XIV khai mạc là thánh Leonardo da Porto Maurizio. Ngài đã thiết lập trong đấu trường 14 trạm đường Thánh Giá với một cây Thánh Giá vĩ đại ở giữa để cho mọi người chiêm nghiệm và cầu nguyện. Đức Clement XIV công bố năm thánh 1775 nhưng ngài qua đời 3 tháng trước ngày khai mạc đã được đức tân Pio VI mở cửa. Năm 1825 hơn nửa triệu khách hành hương về Rome, đức Leo XII đã thay thế Vương Cung Thánh đường thánh Phaolo bị hỏa hoạn thiêu hủy năm 1823 bằng vương cung thánh đường nhỏ là Santa Maria ở Trastevere. Hai mươi lăm năm sau đó, không có năm thánh vì sự thay đổi của Cộng Hòa Roma và đức Pio IX tạm thời phải lưu vong. Tuy nhiên, ngài vẫn có thể qui định năm thánh cho năm 1875 dù không có nghi lễ mở và đóng Cửa Thánh vì lúc đó quân đội của hoàng đế Victor Emmanuel II chiếm đóng Rome. Năm Thánh này được đức Leo XIII ban hành là năm thánh thứ 22 khởi đầu thế kỷ 20 của thời đại Kito Giáo, đặc biệt bởi việc phong 6 chân phước và hai thánh là Gioan Baptist Lasan và Rita da Cascia.

    Năm 1925 đức Pio XI yêu cầu các tín hữu, trong năm thánh, phải làm việc truyền giáo. Ngài khuyến khích người công giáo cầu nguyện cho hòa bình thế giới, hòa bình giữa các quốc gia như điều kiện để được ơn toàn xá. Năm 1950, ít năm sau thế chiến II, đức Pio XII ban hành Năm Thánh kế tiếp và đưa ra những mục đích rõ ràng như thánh hóa tâm hồn bằng cầu nguyện và ăn năn thống hối, thề hứa trung thành với Chúa Kito và Giáo Hội, thực thi hòa bình và giữ an ninh địa danh thánh, bảo vệ Giáo Hội chống lại những tấn công mới của kẻ thù và do Giáo Hội yêu cầu vì niềm tin thật sự đối với những kẻ lạc đường, những kẻ không có niềm tin và vô thần, cổ võ công bằng xã hội và giúp đỡ người nghèo khó và những kẻ cần được giúp đỡ.  Trong năm này, ngài tuyên bố tín điều Đức Mẹ Đồng Trinh hồn xác lên trời ngày 1-11-1950. Năm toàn xá thường cuối cùng là năm 1975 được ban hành bởi đức Phaolo VI và mục đích của năm thánh được tóm gọn trong hai ý: Canh Tân và Hòa Giải. 

    Để chuẩn bị cho Đại Năm Thánh bắt đầu, đức Gioan Phaolo II ngày 10-11-1994 ra tông thư Vì Thiên Niên Kỷ III sắp tới / Tertio Millennio Adveniente. Trong tông thu ngài mời gọi Giáo Hội bắt đầu chuẩn bị cật lực thời gian 3 năm mừng thiên niên kỷ Kito giáo thứ ba. Năm đầu tiên 1997 được đánh dấu bằng việc tìm hiểu con người đức Giesu; năm thứ hai 1998 suy niệm về con người Chúa Thánh Thần và năm thứ ba 1999 suy niệm về con người Thiên Chúa Cha. Mỗi năm cũng được đánh dấu bằng lời cầu nguyện đặc biệt phó thác cho Mẹ Maria Đồng Trinh.
 

    Hình thức triệu tập năm thánh là sắc lệnh của đức Giáo Hoàng qui định Màu Nhiệm Nhập Thể / Incarnationis Mysterium vào ngày 29-11-1998. Trong sắc lệnh ĐGH đã cho biết ngài ước ao dẫn đưa Giáo Hội đi vào Năm Đại Toàn Xá từ lúc khởi đầu triều đại giáo hoàng của ngài. Ngài dẫn giải rằng năm toàn xá này sẽ là dịp may để mở ra những chân trời mới giảng huấn  về Vương Quốc Thiên Chúa. Tuy nhiên nó cũng là thời gian để ăn năn thống hối cho từng cá nhân lẫn toàn thể Giáo Hội. Ngoài ra ngài còn nhấn mạnh tính cách toàn cầu của biến cố này; ngài coi nó không chỉ cho người Công Giáo mà cho tất cả mọi Kito hữu, và thực sự là cho toàn thể thế giới.
 

    Năm nay, Đức Phanxico ban hành một Năm Thánh đặc biệt ngoại lệ gọi là Năm Thánh Tình Thương xót Chúa 2016. Sắc lệnh ban hành ngày 11 thánh 4 Lễ Vọng Phục Sinh / Chúa Nhật  Lòng Thương Xót Chúa năm 2015, năm thứ ba triều đại Giáo Hoàng Phanxico. Năm thánh Tình Thương này là Năm Thánh đầu Tiên trong lịch sử Giáo Hội. Toàn thể Giáo Hội, cả hoàn vũ lẫn địa phương cùng tiến vào qua cung cách mở “Cửa Thánh” cùng một ngày trên toàn thế giới. Năm Thánh bắt đầu ngày 8-12-2015 là ngày Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội. Riêng Giáo Hội Cộng Hòa Trung Phi, đại diện cho Phi Châu mở cửa vào Chúa Nhật I mùa Vọng (29-11-2015), vì Cộng Hòa Trung Phi là một quốc gia nghèo khổ nhất thế giới, lại là nước đạng chịu nhiều đau thương tan nát bởi hận thù, chia rẽ, chém giết nhau rất tàn ác và thê thảm. Họ rất cần Tình Thương Sót của Chúa. Nói vậy không có nghĩa chỉ một mình quốc gia Trung Phi cần tính thương xót của Chúa mà cả toàn thể Thế Giới. Vì đâu đâu cũng cần Chúa Thương. Thế giới ngày nay nơi nào cũng có đau khổ, chiến tranh, bạo động, hận thù, khủng bố nên mọi người cần tình thương Thiên Chúa nơi chính Giáo Hội của Chúa Kito hơn bao giờ hết là “Bí Tích Cứu Độ, là Ánh Sáng Muôn Dân-Lumen gentium” tràn đầy “Vui Mừng và Hy Vọng –Gaudium et Spes”. Năm Thánh Toàn Xá ngoại lệ Tình Thương Xót Chúa từ 8/12 đến 20/11/ 2016. Trong năm Thánh này chúng ta hãy cùng nhau chiệm nghiệm về Tinh Thương bao la của Thiên Chúa đối với nhân loại qua Chúa Giesu Kito và ăn năn thống hối để cải hóa mình, cải hóa tha nhân, tha thứ cho tất cả mọi người…để đáp ứng phần nào tình thương xót Cứu Độ của Chúa đối với chúng ta. (Xin coi sắc lệnh mở Năm Thánh Lòng Chúa Thương Xót của đức Phan Sinh).

Fleming Island, Florida

Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội,

Ngày đầu của năm Thánh Toàn Xá Lòng Chúa Thương Xót.

Dec. 8, 2015

NTC