(Cv 1:1-14; Ep 1:17-23; Mt 28:16-20)

Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD 

Quang cảnh huy hoàng tráng lệ lúc Chúa về trời ở Galilee (Mt 28:16-20) đã được Mathieu dùng để kết thúc bản Tin Mừng của ông. Với cách trình bày rất phù hợp và hoàn hảo về chúa Giesu, Mathieu nói về uy quyền mới của chúa ở trên trời không phải bằng một viễn kiến hay hình ảnh, cũng không phải qua cung cách chia sẻ bánh hoặc đụng vào thân xác Chúa, nhưng bằng một cách đơn giản mà thâm trầm biểu hiện cho Lời Chúa, Thấy chí thánh vĩ đại của chúng ta (Mt 23:8-10). Quang cảnh về trời chính là mục đích của đoạn Tin Mừng này; nó cũng là một tổng hợp của sứ điệp căn bản đầy thách đố đối với các vị tông đồ. 

Đoạn văn này chia làm 2 phần: -Sự xuất hiện ở Galilee của chúa Kito phục sinh với các tông đồ (c.16-18a) như đã hứa (28:7). Lời khuyên của chúa Giesu kết thúc Tin Mừng (c.18b-20). Các tông đồ đi lên núi như Chúa đã dặn. Có ba ngọn núi mà các ông đã nghĩ tới: Một ngọn (Mt 5:1-2) trên đó chúa đã cho bài giảng Tám Mối Phúc (c.5-7); một ngọn hơi cao (17:1), ở đó Chúa đã biến dạng và báo trước cuộc khổ nạn của Người (Mt 16:21); sau cùng là núi cây dầu (Mt 24:3), địa điểm Chúa nói về ngày cánh chung (chương 24-25).

CON  SỐ MƯỜI MỘT 

Chúng ta thử để ý đến nhóm các tông đồ và môn đệ mà Chúa hẹn gặp tại một ngọn núi ở Galilee. Có thể là một nhóm người nào đó có tính người nhiều hơn, bình thường hơn, vô dụng hơn hoặc chẳng còn hy vọng gì hơn không? Tình trạng bạc nhược này rõ ràng đến mức độ nào ở toán người này…giữa những phản bội, hèn nhát, không dám nhận mình, nhưng lại có chút ít nhược điểm của những kẻ sẽ trở thành những “cột trụ” của Giáo Hội! Chỉ khi kẻ được gọi là “Đá” nhận ra được đầy đủ ý nghĩa việc mình chối Chúa thì mới có thể gánh vác công tác mục vụ đứng đầu và hiệp nhất giáo hội. Hai ông Gioan và Giacobe thì bộc lộ tham vọng của mình một cách trắng trợn. Những vị khác thì đặt những câu hỏi chứng tỏ chẳng hiểu gì về sứ điệp và lẽ sống của thầy mình. Tuy nhiên Tin Mừng Mathieu bỏ qua tất cả những cái đó và nói cho chúng ta là “mười một môn đệ” đã lên đường đi tới ngọn núi mà Chúa đã chỉ. Không còn con số 12 mười hai nữa. Con số này sẽ tiếp tục con đường dài của lịch sử Do Thái Giáo. Nhưng con số 11 nhắc nhở một phản bội, đào ngũ của Juda Iscariot. Tuy nhiên dù bản tính con người yếu đuối và ươn hèn ghê gớm như vậy, mười một vị vẫn được Chúa Phục Sinh ủy nhiệm một sứ mệnh đầy ước mơ.

SỨ MỆNH TOÀN CẦU

Ở câu 18, Chúa Giesu Phục Sinh tuyên bố sức mạnh toàn cầu gồm trên trời  dưới đất. Vì sức mạnh toàn cầu thuộc về Thiên Chúa Phục Sinh, Người ban cho 11 vị một sứ mệnh toàn cầu. Họ phải làm cho muôn dân ở khắp mọi quốc gia trở thành môn đệ. Trong khi tiếng “mọi quốc gia” được các học giả kinh viện hiểu là dân ngoại, nhưng có lẽ nó bao gồm cả dân Do Thái. Ý nghĩa của bí tich Thanh Tẩy là gia nhập cộng đồng Giáo Hội Chúa Sống Lại. Phần kết của Tin Mừng Mathieu cũng biểu lộ rất rõ ràng niềm tin Chúa Ba Ngôi của Tân Ước. Có thể có một hình thức Thanh Tẩy của giáo hội Mathieu, nhưng tiên khởi nó cũng nói lên hiệu quả của bí tich Thanh Tẩy là liên kết những người chịu phép rửa nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. 

Ở câu 20, câu nói của đức Giesu “hãy tuân giữ tất cả những điều mà thầy đã truyền dạy cho các con”chắc chắn là người ám chỉ giảng huấn luân lý tức bài giảng trên núi (c.5-7) mà chúng ta thấy trong Mathieu. Những giới răn của chúa Giesu là những nhân đức căn bản của Kito giáo, không phải là luật Maisen, dù có một vài giới luật của Maisen nằm trong đó.  

Những chữ “Và đây, thầy ở lại với các con cho đến tận thế” (c.20) có một liên kết đặc biệt với ý trên. Nó đưa chúng ta ngược trở lại lúc khởi đầu của câu chuyện Mathieu khi đức Giesu được đặt tên là “Emmanuel”. Với cái tên này, chúng ta đã thấy câu trả lời là qua mọi thời đại, nhân loại luôn luôn hằng mong ước Thiên Chúa. Emmanuel / Thiên Chúa ở cùng chúng tôi vừa là lời kinh vừa là lời tố tụng (về phần chúng ta), vừa là lời hứa vừa là lời tuyên bố (về phần Thiên Chúa). Khi chúng ta tuyên xung  một lời, chúng ta thực sự khấn vái và cầu xin: “ Lạy Chúa, xin hãy ở lại với chúng con”. Khi Thiên Chúa nói thì với tư cách người là đấng tạo hóa, đầy quyền năng và vĩnh cửu nói với chúng ta: “Ta ở với các con” trong Chúa Giesu. Kết thúc Tin Mừng, tên Emmanuel có nghĩa ám chỉ Chúa Phục Sinh quả quyết với các môn đệ là Người vẫn  tiếp tục hiện diện: “Thầy sẽ luôn luôn ở với anh em cho đến tận thế” (c.20). Thiên Chúa đã giữ lời hứa đó trong chúa Giesu. 

Chính bí tích Thánh Thể là quả quyết và bảo đảm cho lời hứa đó. Đức Kito nói với các môn đệ: “Hãy đi và giảng dạy cho muôn dân, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần.”  Từ chúa Kito, con đường mở đầu Kito giáo đã trực tiếp dẫn đến bí tích Thánh Thể: “Thầy ở với các con”, “Thầy ở với mỗi một các con”. “Thầy trở thành một phần của Máu Thịt các con.” “Thầy chia sẻ chính sự hiện hữu của các con”.

LIÊN HỆ VỚI THIÊN CHÚA PHỤC SINH 

Trong tập sách “Giesu thành Nazareth-Tuần Thánh: Từ lúc đi vào Jerusalem đến lúc Phục Sinh”, Biển Đức XVI viết về Màu Nhiệm Chúa Về Trời (tr 286) như sau:

“….Cách thức gặp gở và tình đồng chí cũ nay đã qua đi tồi. Từ giờ trở đi chúng ta có thể liên hệ với đức Giesu chỉ với “Thiên Chúa Cha” mà thôi.  Bây giờ chúng ta có thể liên hệ với Người bằng cách nâng lòng lên. Từ viễn cảnh Chúa Cha, trong sự hiệp thông với Chúa Cha, chúng ta có thể tiếp cận và ở gần Người theo một thể thức mới. Sự tiếp cận mới này –về phần chúng ta cũng phải có một sự mới mẻ. Qua bí tích Thanh Tẩy, cuộc đời chúng ta đã được tiềm tàng trong Thiên Chúa cùng với chúa Kito; chúng ta cũng được nâng lên trong cuộc sống hiện tại của chúng ta cùng với Người ở bên hữu Chúa Cha (Cl 3:1-3). 

Nếu chúng ta đi vào bản thể cuộc sống của đức Giesu một cách trọn vẹn, thì lúc đó chúng ta thực sự liên hệ với Chúa Phục Sinh, lúc đó chúng ta mới thực sự trở thành chúng ta. Liên hệ với đức Kito và cùng đi lên. Đừng quên rằng, đối với Gioan địa vị “tôn vinh” của đức Kito là thập giá, và sự “hướng lòng mình lên”, “lên thật cao” để liên hệ với Người, buộc phải di hành cùng với đức Giesu bị đóng đanh trên thập giá. Đức Kito ở bên hữu Chúa Cha thì không xa chúng ta lắm đâu. Nhưng phần lớn thì chúng ta lại xa cách Người, mặc dù con đường liên kết chúng ta với Người thì luôn luôn mở rộng. Con đường này không phải là vấn đề không gian di hành có tính cách địa dư. Nó là “không gian di hành” của lòng mình, từ chiều kích tự cô lập mình đến một chiều kích mới của thế giới mở rộng ôm lấy tình yêu Thiên Chúa.”

ĐỨC KITO ĐANG ĐẾN QUÁ GẦN CHÚNG TA 

Chỉ khi thể xác đức Giesu xa cách khỏi khung cảnh lịch sử thì sự hiệp nhất tinh thần của Người với toàn thể thế giới mới được trọn vẹn. Đức Giesu rời bỏ thế giới một ngày để sẵn sàng cho tất cả mọi dân tộc qua mọi thời đại. Người phải hóa giải mọi liên kết của Người với bạn bè để sẵn sàng cho tất cả mọi người. Chúng ta di chuyển về thiên đàng đến mức dộ chúng ta tới cận kề với Chúa Giesu. Những lời giảng của chân phước John H. Newman đã linh hứng cho chúng ta trong ngày trọng lễ này (PPS, vol.6, No. 10): 

“Đức Kito đi về với chúa Cha thì ngay lập tức là cả một nguồn sầu buồn, bởi vì Người vắng mặt, vắng cả niềm vui, bởi vì nó liên quan đến sự hiện diện của Người. Ngoài chuyện giáo lý Phục Sinh và Lên Trời của người lại nảy sinh ra những ngược đời về Kito giáo thường được nói đến trong Kinh Thánh. Chúng ta buồn rầu, nhưng thực ra lại luôn luôn vui mừng; như chẳng có gì cả nhưng thực ra lại có tất cả mọi sự. (2Cr 6:10).

Thực vậy, đây là tình trạng hiện tại của chúng ta. Chúng ta mất chúa Kito rồi chúng ta lại tìm thấy Người. Chúng ta không nhìn thấy Người nhưng chúng ta lại cảm thấy có Người. Chúng ta ôm chân Người và nghe Người nói: “Đừng dụng vào ta.” Vậy là thế nào? Đó là: Chúng ta đã mất một nhận định có ý thức và cảm quan về Người. Chúng ta không thể nhìn về Người, nghe Người, đàm thoại với người, bước theo người từ chỗ này đến chỗ kia. Nhưng chúng ta thưởng thức một thị giác thực sự thiêng liêng, nội tâm, không phải là vật chất, một sở hữu chủ thực sự về người. Một sở hữu chủ thực sự hơn, hiện tại hơn là điều mà các tông đồ đã có được bằng sương bằng thịt thực sự, bởi lẽ nó linh thiêng và vô hình.”

ĐÔI LỜI KẾT: ĐỨC KITO LÀ LÝ DO CHO CHÚNG TA VUI MỪNG 

Sau cùng, Biển Đức XVI đã cho chúng ta lời khuyên là Chúa Phục Sinh không bao giờ bỏ chúng ta. Chúng ta coi lại tập sách “Jesus of  Nazareth –Tuần Thánh: Từ lúc đi vào Jerusalem đến lúc Phục Sinh”(Ignatius Press, San Francisco-USA 2011) trang 284-285. 

“Vì chúa Giesu ở với chúa Cha, Người không đi xa nhưng ở cận kề chúng ta. Bây giờ Người không còn ở một chỗ đặc biệt nào trên thế giới như trước khi “Chúa về trời”. Bây giờ, qua quyền lực của Người trên không gian, Người hiện diện và sẵn sàng cho tất cả mọi người mọi sự -xuyên suốt lịch sử và trong mọi nơi mọi chốn. Một câu chuyện rất lý thú trong Phúc Âm Mc 6:45-52 và những đoạn tương đồng diễn tả sự cận kề của đức Giesu khi Người còn sống ở dương thế. 

Sau khi đã biến bánh thành nhiều, Chúa truyền cho các tông đồ xuống thuyền và đi về Bethsaida trước ở phía bên kia bờ, còn người thì giải tán đám đông. Sau đó Người “đi lên núi” để cầu nguyện. Trên thuyền chỉ có  các môn đệ. Lúc đó gió bão nổi lên, sóng nước cuồn cuộn làm các ông hoảng sợ vô cùng. Chúa lúc đó ở xa trên núi đang cầu nguyện. Nhưng vì Người ở với Chúa Cha nên Người nhìn thấy các ông. Vì nhìn thấy các ông nên Người đi trên mặt nước đến với các ông. Người vào thuyền với các ông và làm cho tất cả mọi sự trở thành yên tình để các ông tiếp tục công việc.

Đây là hình ảnh một thời của Giáo Hội –cũng như của mỗi người chúng ta. Chúa ở “trên núi” của Chúa Cha, do đó Chúa nhìn thấy chúng ta, Chúa vào con thuyền cuộc sống của chúng ta bất cứ lúc nào. Do đó chúng ta có thể luôn luôn kêu cầu Người. Chúng ta có thể luôn luôn chắc chắn là Người nhìn thấy chúng ta và lắng nghe chúng ta. Vào một ngày nào đó của chúng ta, con thuyền Giáo Hội phải chèo chống ngược giòng gió bão lịch sử trên biển cả sóng to gió lớn, con thuyền gần như sắp chìm. Nhưng Chúa hiện diện đâu đó, Người xuất hiện đúng lúc “Ta đi xa, ta sẽ trở lại với các con”. Đó là đặc tính của Niềm Tin Kito giáo, lý do để chúng ta vui mừng.”

Fleming Island, Florida

May 31, 2014

Fxavvy@aol.com

NTC