CHÚA NHẬT XXII THƯỜNG NIÊN C

Sirach 3:17-18,20,28-29; Tv 68; Dt 12:18-19,22-24a; Lc 14:1, 7-14

Bác sĩ Nguyễn Tiến Cảnh, MD
 

Trong Tin Mừng Luca, những lúc giảng huấn quan trọng nhất của chúa Giesu là ở bữa ăn, các cuộc hội họp chúc mừng nhau, ở đó chúng ta học hỏi được nhiều điều hay và có ý nghĩa hơn là chính chuyện ăn uống. 

Câu chuyện nơi bàn tiệc hôm nay xẩy ra trong lúc Chúa Giesu và các môn đệ bắt đầu di hành lên Jerusalem. Đối với Luca, không có gì nghiêm trọng hơn là bàn tiệc. Cả phép thánh thể lẫn việc mạc khải chúa Kito phục sinh đều xẩy ra ở bàn tiệc (24:28-32). Khi các môn đệ đang cùng nhau ăn uống thì Chúa Giesu hứa ban chúa Thánh Thần cho họ và họ sẽ là chứng nhân của Chúa (Cv 1:8). Cũng chính vì tình bạn nơi bàn tiệc mà dân Do Thái và dân ngoại khả dĩ có thể được gia nhập Giáo Hội (Cv 10:9-16; 11:1-18).

Ý NGHĨA TÌNH BẠN NƠI BÀN TIỆC 

Bản Tin Mừng hôm nay chỉ thấy trong Luca (14:1, 7-14). Đây là cơ hội để chúa Giesu giảng dạy về đức khiêm nhường và Luca trình bày những ưa thích của mình theo lời dạy của chúa Giesu đối với người giầu và kẻ nghèo. Đối với Do Thái Giáo, chúa Giesu và Giáo Hội sơ khai, thì tình bạn nơi bàn tiệc quả là có nhiều ý nghĩa rất quan trọng về kinh tê, xã hội và tôn giáo. 

Câu 1 chương 14 là mở đầu để dẫn đến những câu 7-11. Chúa Giesu khi vào nhà một người biệt phái dùng cơm tối đã quan sát cung cách và thái độ của khách và chủ nhà. Quan sát nếp sinh hoạt hàng ngày của họ đã giúp Chúa hiểu được tính tình con người, mà còn là dịp để nói cho mọi người biết cách sống nơi vương quốc Thiên Chúa. Khi nói về đời sống có Chúa hiện diện thì không nên bỏ qua nếp sống bình thường và quen thuộc hàng ngày.

NÂNG LÊN CAO LÀ DO CHÚA, KHÔNG PHẢI LOÀI NGƯỜI 

Vậy trọng điểm của bài Phúc Âm hôm nay là gì? Mọi người ai cũng coi cái TÔI của mình là vĩ đại và ngon lành. Chẳng ai muốn ngồi ở dưới vì nó làm tổn thương tự ái mình, nên phải cố tìm chỗ cao hơn để ngồi.  Dằng co giữa tự ái và khiêm tốn sẽ làm đảo lộn ý nghĩa của đức khiêm nhường, biến cái Tôi thành vĩ đại hơn. Chọn chỗ ngồi ở dưới vì khiêm tốn là một chuyên, nhưng chọn chỗ ở dưới để được mời lên trên lại là một chuyên khác. Toàn thể sứ điệp này xem ra có vẻ kỳ cục, giả hình nhân đức, vì chọn chỗ ngồi ở dưới nhưng lại mong ông chủ tới mời lên trên!

Những người ngồi đúng vị trí của mình ở trên lại bị mời xuống, những người ngồi dưới vì tự cảm thấy mình thấp kém lại được đưa lên. Nâng lên cao là do Chúa; nhận mình thấp hèn là biết đúng thân phận loài người. Hành động hạ mình tự nó không là gì cả, nhưng có ý nghĩa vì Thiên Chúa và vì đức Kito. 

Bài đọc 1 hôm nay trong sách Sirach (3:17-18, 20, 28-29) nói về đức khiêm nhường, nghĩa là tự mình đánh giá đúng giá trị của mình (7-19) để thi hành bổn phận mình, tránh những gì vượt quá giới hạn hiểu biết và quyền năng của mình (20- 22). Tuy nhiên, kiêu hãnh thường sinh ra tự cao tự đại, kiêu căng, phán đoán sai lạc, ngoan cố và tội lỗi. (3:23-27).

THIÊN CHÚA LÀ BÀO ĐẢM DUY NHẤT 

Người giàu có, kẻ quyền thế và ‘công minh’ thường cảm thấy khó khăn cởi mở với Thiên Chúa một cách khiêm cung. Họ tự tin vào tài sản và sự an toàn của họ. Họ đâu có biết rằng chỉ có một bảo đảm duy nhất là làm bạn với Thiên Chúa và phụng sự Thiên Chúa, nghĩa là làm đầy tớ loài người và Thiên Chúa theo gương thầy Giesu thành Nazareth. Tự khen mình là một hình thức tự mãn, không tin tưởng vào Thiên Chúa. Điều đó cho thấy rõ ràng là tại sao những người giàu sang phú quí hay tự phụ đến độ ngạo mạn kiêu căng hãnh diện một cách tự nhiên, coi mình như chúa vậy. 

Bài học thứ hai chúng ta học được ở bài Tin Mừng hôm nay là đừng hành động như thói thường người đời hay làm. Chúa Giesu khuyên chúng ta đừng mời những người mà một ngày nào đó họ sẽ mời lại để trả ơn chúng ta, trái lại hãy mời và chia sẻ với những người chưa bao giờ được mời, những người nghèo khó sống bên lề xã hội, những người mà không bao giờ họ có thể mời lại chúng ta. Việc làm của ta lúc đó mới có công thực sự.

ĐIỀU LỆ CỦA LUCA

Làm chủ mời cũng phải có những đức tính cần thiết như thân tình, vui vẻ, duyên dáng, hiếu khách, biết lo lắng để ý đến khách xem họ cần gì muốn gì để mà tiếp. Tuy nhiên chúa Giesu cũng quan sát (Lc 14:12-14) thấy đãi khách đôi khi cũng bị hiểu một cách sai lầm và lợi dụng, có hậu ý xấu mong  khách sẽ mời trả lại hoặc không mời những người họ nghĩ chẳng bao giờ có thể đáp trả lại họ, do đó danh sách khách mời toàn là những người giàu có vị vọng rât có khả năng mời lại một cách nào đó mà họ muốn. 

Chúa Giesu kêu gọi “cung cách nước trời”: là mời những người không có tiền của địa vị trong xã hội. Thiên Chúa là chủ mời cuối cùng của chúng ta, và chúng ta, là chủ nhưng hành động như là khách, không yêu cầu, không đặt điều kiện, không đòi hỏi trả ơn…Danh sách khách của Luca có 4 loại người: nghèo khó, tàn tật, què quặt, đui mù (c.13) là môt ngạc nhiên cho người đọc. Chúng ta thừa biết về những loại người này khi mà Mary hát bài Ngợi Khen Magnificat ở chương đầu của Tin Mừng Luca (Lc 1: 46-55) và chúa Giesu nói đến những người này trong bài giảng khánh thành hội đường ở Nazareth (Lc 4: 16-30).

CON NGƯỜI ĐẾN LÀ ĐỂ TÌM KIẾM VÀ CỨU VỚT KẺ ĐÃ MẤT 

Những điều chúa Giesu làm và ngồi ăn với những loại người khác thường đã làm cho đối thủ của Chúa phải nổi giận. Họ xì xào chông đối: “Ông ấy vào ăn uống ở nhà kẻ tội lỗi” hoặc “Coi kìa, ông ta ngồi ăn với những người thu thuế và đĩ điếm!” Ở những chỗ khác, người ta lại chỉ thấy toàn kẻ tội lỗi, những người sống bên lề xã hội, những kẻ cùng đinh khố rách bị xã hội ghét bỏ và xa lánh. Nhưng chúa Giesu thì lại nhìn họ với ánh mắt hoàn toàn khác. Người coi mọi người dù nghèo hèn đói rách đến đâu cũng là con người, những người bị trói chặt với thất bại ê chề; họ cố gắng bước khỏi cảnh cùng khổ, bất công đó để vươn lên chỗ tốt hơn mà hầu như vô vọng. Chúa Giesu  đã phải kêu lên: “Hôm nay, sự cứu rỗi đã đến nhà này, bởi vì người này là con tổ phụ Abraham. Con người đến là để tìm kiếm và cứu vớt kẻ đã mất.” 

Mục vụ của chúa Giesu là tìm kiếm và cứu vớt kẻ đã mất, nâng kẻ nghèo khổ và thấp hèn lên, hạ kẻ giầu sang quyền quí, kiêu ngạo, tự cao tự đại xuống. Đối thủ của Chúa cảm thấy bị xúc phạm vì cung cách không thích ứng và lòng thương xót quảng đại ấy của chúa. Tất cả những người mà chúa Giesu đề nghị cho vào danh sách khách mời của chúng ta đều là những người sẽ được chỗ danh dự ở tiệc mừng nơi vương quốc. Họ là những kẻ nghèo khó, tàn tật, què quặt, đui mù và dân ngoại, những kẻ không thể đáp trả lại chúng ta được, vì hoàn cảnh không cho phép họ được vào trung tâm đền thánh cũ. Nhưng đền thánh mới thì không ngăn cản bất cứ ai.

TẬP HỌP GIAO ƯỚC CŨ VÀ GIAO ƯỚC MỚI

Trong bài đọc 2 thư gửi tín hũu Do Thái (Dt 12: 18-19, 22-24a), hai giao ước của Maisen và của chúa Kito được đem ra để so sánh. Đoạn văn tuyệt mỹ này nói lên sự tương phản giữa hai cuộc họp vĩ đại của hai dân tộc: cuộc họp của dân Israel trên núi Sinai là để niêm phong giao ước cũ và công bố luật Maisen và cuộc họp giao ước mới của những người theo chúa Giesu ở núi Zion, thị trấn thiên quốc Jerusalem. Trong cuộc họp này có sự hiện diện của chúa Giesu cùng với máu cứu chuộc của Người và muôn vàn thiên thần để nhớ lại những nghi thức phụng vụ ở trên trời nói trong sách Khải Huyền. 

Giao ước Maisen được thể hiện trong sự sợ hãi Thiên Chúa và những hình phạt ghê gớm của Người (12:18-21). Giao ước của chúa Giesu trái lại cho chúng ta trực tiếp đến với Thiên Chúa (c.22), khiến chúng ta thành những thành viên của cộng đồng Kito giáo, là con Thiên Chúa, là dân thánh (c. 23) có chúa Giesu làm trung gian cho chúng ta (c.24). Dù những Kito hữu có bỏ đạo thì vương quốc Thiên Chúa trong đức Kito vẫn tồn tại và sự công chính/công bằng của Người sẽ trừng phạt những kẻ đào ngũ (12: 28-29).

ĐÔI LỜI KẾT;

*KHÍ GIỚI CỦA NHỮNG VỊ THÁNH  

Có lẽ chúng ta cần suy niệm những lời sau đây của Chân Phước HY John Henry Newman trong một bài giảng liên quan đến bài Phúc Âm hôm nay dưới đầu đề: Khí giới của những vị Thánh.

Ngài viết:

“ Có một liên đới huyền diệu giữa tự cao tự đại và tự hạ mình xuống. Nếu bạn phụng sự những kẻ khiêm tốn và những kẻ bị khinh khi; nếu bạn cho những kẻ nghèo đói ăn, chăm sóc những kẻ yếu đau, giúp đỡ những kẻ cùng khổn;  nếu bạn chịu đựng những kẻ cứng đầu cứng cổ, chấp nhận bị xỉ nhục, cam chịu cảnh vô ơn bạc nghĩa, cố gắng trở nên tốt vì ma quỉ tội lỗi, thì vì vẻ đẹp mỹ miều của Thiên Chúa, bạn đã có uy quyền trên thế giới này và đang đứng trên mọi tạo vật. Thiên Chúa đã tạo ra cái luật đó. Vậy thì Thiên Chúa đã làm những công việc kỳ diệu. Khí cụ của Người là kẻ nghèo, kẻ bị khinh khi. Trần gian khó có thể biết danh họ, hoặc chẳng biết gì cả. Họ đang bận rộn với những công việc mà thế gian cho là nhỏ nhặt chẳng đáng và chẳng ai thèm để ý tới. Bề ngoài xem ra họ chẳng làm được việc gì to tát; những điều họ làm thì chẳng đi đến đâu. Họ xem như đã thất bại. Nói cho đúng ra, ngay cả những vấn đề đạo giáo mà họ tự thú là ước nguyện cũng không có một liên đới tự nhiên và rõ ràng gì giữa những việc họ làm và những đau khổ họ chịu cùng những kết cục mong muốn. Nhưng nó lại có một liên đới vô hình nơi vương quốc Thiên Chúa. Họ đứng khi ngã. Cũng hiển nhiên là không có sự hòa đồng nào lại to lớn bằng sự hòa đồng của chính Chúa chúng ta. Họ càng hạ mình xuống thấp thì họ càng trở nên giống Chúa; càng trở nên giống Chúa thì quyền lực của họ với Chúa càng vĩ đại hơn.”

*ĐIỀU TÂM NIỆM CỦA MẸ TERESA 

Sắp đến lễ giỗ thứ 16 Mẹ Teresa thành Calcutta qua đời -5 tháng 9- và sinh nhật thứ 103 của Mẹ, ngày 26 tháng 8, chúng ta hãy ghi lại “những tâm niệm có vẻ ngược đời” mà người ta cho là của mẹ. Lần đầu tiên Mẹ nghe những lời này của Tiến sĩ Kent M. Keith, mẹ liền ghi lên tường tại một nhà trẻ của mẹ ở Calcutta. Đây là những chỉ dẫn có thể giúp ta tìm ra quyết định riêng cho mình mỗi khi gặp nghịch cảnh; nó vượt quá cả văn hóa lẫn niềm tin. Hơn bất cứ cái gì khác, những điều tâm niệm của Tiến sĩ Keith lại diễn tả đúng chủ trương của mẹ Teresa về cách thức Mẹ đối sử với mọi người trong cuộc sống của Mẹ. Mẹ Teresa hiểu rất rõ câu chuyện nơi bàn tiệc và điều lệ của thánh Luca và Chúa Giesu. 

“Con người thường vô lý và vị kỷ, chỉ biết có mình.

 Hãy cứ tha thứ cho họ.

“Nếu bạn tử tế mà người ta tố cáo bạn ích kỷ, có hậu ý xấu.

Vẫn cứ tử tế với họ.

“Nếu bạn thành công, bạn sẽ có một số bạn bè giả dối và kẻ thù thực sự.

Cứ tiếp tục thành công.

“Nếu bạn lương thiện mà người chân thật lừa phỉnh  bạn.

Hãy cứ lương thiện và chân thật.

“Việc bạn làm mất cả năm trời, kẻ khác phá hủy trong một đêm.

Hãy làm nữa.

“Nếu bạn tìm được sự bình thản tâm hồn và hạnh phúc mà có kẻ ganh ghét.

Cứ tiếp tục vui vẻ hạnh phúc.

“Việc thiện bạn làm hôm nay rồi sẽ bị đời bỏ quên.

Hãy cứ tiếp tục làm việc thiện.

“Hãy cho đi điều tốt nhất bạn có, vì nó sẽ chẳng bao giờ đủ.

Cứ cho đi điều tốt nhất.

“Những lời khuyên trên là để giúp bạn thực hành nhân đức giữa bạn và Chúa. Không phải giữa bạn và những người ấy”.

Fleming Island, Florida

Sept. 1, 2013

NTC