Chuyển ngữ: Nguyễn Tiến Cảnh, MD

“Tin vào Đức Mến thì thôi thúc ta làm việc thiện”

“Chúng ta đến để nhận biết và để tin vào Tình Yêu mà Thiên Chúa ban cho chúng ta” (1Ga 4:16)  

Anh chị em thân mến, 

Mừng Mùa Chay Thánh, trong khung cảnh của Năm Đức Tin, là cơ hội quí giá cho chúng ta suy niệm về sự liên đới giữa đức tin và đức mến: tức là giữa việc tin vào Thiên Chúa -Thiên Chúa của Đức Giêsu Kitô -  và tình yêu, là hoa trái của Chúa Thánh Thần, và hướng dẫn chúng ta trên đường tận hiến cho Thiên Chúa và tha nhân. 

1. ĐỨC TIN  NHƯ MỘT ĐÁP TRẢ LẠI TÌNH YÊU THIÊN CHÚA 

Trong thông điệp đầu tiên của tôi, tôi đã đưa ra một số tư tưởng về sự liên hệ mật thiết giữa Đức Tin và Đức Mến về phương diện thần học. Theo như xác quyết căn bản của thánh Gioan: “ Chúng ta đã đến để nhận biết và để tin vào tình yêu mà Thiên Chúa ban cho chúng ta” (1Ga 4:16). Tôi đã quan sát thấy "là Kito hữu không phải là kết quả của một chọn lựa đạo đức hay một ý niệm cao cả nào đó, nhưng là một gặp gỡ với một biến cố hay một nhân vật đã đưa ra một chân trời mới và một phương hướng quyết định cho cuộc sống… Bởi vì Thiên Chúa là người đấu tiên đã yêu thương chúng ta (1Ga 4:10), tình yêu đó bây giờ không còn đơn giản chỉ là một lệnh truyền, mà là một đáp trả lại tặng phẩm tình yêu mà với nó Thiên Chúa đã đến gần chúng ta” (Deus caritas est,1). Đức tin là sự kết hợp cá nhân này - nó liên hệ đến tất cả mọi khả năng của chúng ta - với tình yêu mặc khải, cho không và đầy trắc ẩn của Thiên Chúa, được thể hiện trọn vẹn nơi Đức Giêsu Kitô. Cuộc gặp gỡ với Thiên Chúa Tình Yêu là một giao ước không phải chỉ bằng con tim mà bằng cả lý trí nữa: “Nhận biết Thiên Chúa hằng sống là đường dẫn tới tình yêu, và ước nguyện của chúng ta “đồng ý” với ước nguyện của Chúa sẽ kết hợp lý trí, ước muốn và tình cảm của chúng ta lại với nhau trong tất cả mọi tác động của tình yêu. Nhưng tiến trình này luôn luôn bỏ ngỏ ở cuối, vì tình yêu thì không bao giờ  “kết thúc” và "đầy đủ” (ibid.,17). Do đó, đối với tất cả mọi Kitô hữu, nhất là những nhân viên làm việc bác ái, cần phải có đức tin, vì “cuộc gặp gỡ đó với Thiên Chúa trong Đức Kitô đánh thức tình yêu của họ dậy và mở rộng tâm hồn họ ra với tha nhân. Do kết quả đó, tình yêu tha nhân đối với họ sẽ không còn là một lệnh có tính áp đặt, nhưng là hậu quả do đức tin của họ, một đức tin đã trở nên tích cực qua tình yêu thương” (ibid.,31a). Kitô hữu là những người đã được Tình Yêu Chúa Kito chinh phục, và vì vậy chịu ảnh hưởng bởi tình yêu ấy -“Caritas Christi urget nos” (2Cor 5:14)- họ yêu thương những người láng giềng của họ một cách đậm đà và cụ thể (cf. ibid., 33). Thái độ này có được tiên khởi là do họ ý thức được Chúa yêu thương, tha thứ, và cả phục vụ họ nữa, vì chính Chúa đã từng cúi xuống rửa chân cho các môn đệ và hiến thân chịu chết trên thập giá để kéo nhân loại vào trong tình yêu Thiên Chúa. 

Đức Tin dạy chúng ta rằng Thiên Chúa đã ban Con Một Ngưòi vì chúng ta và cho chúng ta biết chắc chắn một sự thật: Thiên Chúa là Tình Yêu!... Đức Tin, giúp chúng ta thấy được tình yêu Thiên Chúa, biểu hiện qua việc trái tim Chúa Giêsu bị đâm thâu trên thập giá, là nguồn gốc của tình yêu. Tình yêu là ánh sáng -và cuối cùng, chỉ có một ánh sáng duy nhất- ánh sáng luôn luôn chiếu tỏa trên một thế giới đang đi trong mờ tối, và cho chúng ta sự can đảm cần thiết để giữ cho nó sinh động và sống” (ibid.,39). Tất cả những điều này giúp chúng ta hiểu rằng dấu chỉ chính để phân biệt người Kitô hữu là “tình yêu của họ được cắm trụ trong đức tin và hoạt động theo đức tin” (ibid., 7).

2- ĐỨC MẾN NHƯ LÀ ĐỜI SỐNG TRONG ĐỨC TIN 

Toàn thể cuộc đời người Kito hữu là một đáp trả lại tình yêu Thiên Chúa.  Đáp trả đầu tiên rõ ràng là đức tin, tức chấp nhận sáng kiến vô tiền khoáng hậu của Thiên Chúa với tràn đầy phấn khởi và tri ân; nó đi trước chúng ta và vượt lên trên chúng ta. Và tiếng trả lời “Xin Tin” đáp lại đức tin đánh dấu bước khởi đầu của câu chuyện sáng ngời về tình bạn với Thiên Chúa; nó làm cho toàn thể cuộc đời của chúng ta tràn đầy ý nghĩa. Nhưng đối với Thiên Chúa nó sẽ không đủ nếu chúng ta chỉ đơn giản chấp nhận tình yêu tri ân. Người không phải chỉ yêu chúng ta thôi, mà còn muốn lôi kéo chúng ta về với Người, biến cải chúng ta một cách sâu đậm đến độ chúng ta có thể nói được như thánh Phao Lồ: “Tôi không còn sống nữa, nhưng là chính Chúa Kitô sống trong tôi” (cf Gal 2:20). 

Khi chúng ta dành chỗ cho tình yêu Thiên Chúa, thì lúc đó chúng ta trở nên giống Người, và dự phần với chính đức mến của Người. Nếu chúng ta mở rộng lòng chúng ta đón nhận tình yêu của Người, là chúng ta để cho Người sống trong ta và mang chúng ta tới tình yêu với Người, trong Người và giống  Người. Chỉ khi nào niềm tin của chúng ta thực sự trở thành “tích cực qua tình yêu” (Gal 5:6), thì lúc đó Người mới ở trong chúng ta (cf.1Ga 4:12). 

Đức tin là nhận biết sự thật và gắn bó với nó (cf.1Tim 2:4); bác ái là “bước đi” trong sự thật (cf.Eph 4:15). Qua đức tin, chúng ta kết bạn với Chúa, qua đức mến, tình bạn này trở thành sống động và lớn mạnh (cf. Ga 15:14ff). Đức tin là căn nguyên thúc đẩy chúng tả tuân theo giới răn Chúa và Thầy chúng ta; đức mến mang lại cho chúng ta hạnh phúc là đã thực thi nó (cf. Ga 13:13-17). Trong đức tin, chúng ta trở thành con cái Thiên Chúa (cf.Ga 1:12ff); đức mến là căn nguyên giúp ta bền vững trong tình nghĩa con cái Thiên Chúa, mang hoa trái của Chúa Thánh Thần (cf Gal 5:22) Đức tin có thể giúp chúng ta nhận biết những quà tặng mà Thiên Chúa tốt lành và rộng lượng đã ban cho chúng ta; đức mến làm cho những quà tặng đó sinh hoa kết  trái (cf. Mt 25: 14-30). 

3- MỐI TƯƠNG QUAN KHÔNG THỂ TÁCH BIỆT GIỮA ĐỨC TIN VÀ ĐỨC MẾN 

Dưới ánh sáng của ý nghĩa trên, rõ ràng là chúng ta không bao giờ có thể  ngăn cách, đừng nói đến chuyện đối nghịch, đức tin và đức mến. Hai nhân đức đối thần này liên kết với nhau một cách mật thiết, và quả là sai lầm khi đặt giữa chúng một tương phản hoặc “biện chứng pháp”. Về một phương diện, đứng hẳn về một phía sẽ là thiên kiến khi đặt đức tin lên hàng ưu tiên và có tính quyết định, đồng thời đánh giá thấp hoặc coi thường những việc làm cụ thể của đức mến, giảm giá trị chúng xuống hàng chủ nghĩa nhân đạo mơ hồ. Dù vậy, về một phương diện khác, sẽ chẳng giúp được gì cho cả hai phía, nếu đặt cho đức mến một vị thế cao hơn cũng như ca tụng những thành quả nó làm được một cách thái quá, làm như những việc đó có thể thay thế cho đức tin. Đối với một đời sống tinh thần lành mạnh, thì cần phải tránh cả hai chủ thuyết duy tín và duy luân lý. 

Đời sống người Kito hữu là phải liên tục trèo núi để gặp Thiên Chúa rồi lại trở xuống, mang theo tình yêu và sức mạnh của Chúa để phục vụ những người anh chị em huynh đệ bằng chính tình yêu của Chúa. Trong kinh thánh, chúng ta thấy lòng nhiệt thành của các tông đồ như thế nào khi tuyên xưng Tin Mừng và đánh thức đức tin của dân chúng liên hệ rất mật thiết với mối lo lắng làm việc bác ái để phục vụ người nghèo khó (cf Acts 6:1-4). Trong Giáo Hội, chiêm niệm và hoạt động, biểu trưng dưới những hình ảnh Tin Mừng về mẹ Maria và bà Martha, phải đồng hành và bổ túc cho nhau (cf.Lc 10:38-42). Sự liên đới với Thiên Chúa phải luôn luôn ưu tiên, và bất cứ một chia sẻ thực sự nào về vật dụng, theo tinh thần Phúc Âm, phải được bắt rễ trong đức tin (cf. General Audience, 25 April 2012). Đôi khi, trong thực tế, chúng ta có khuynh huớng làm giảm ý nghĩa danh từ “bác ái” thành danh từ đoàn kết hoặc đơn giản chỉ là trợ giúp nhân đạo. Tuy nhiên, điều quan trọng phải nhớ là công việc to lớn nhất của đức mến là rao truyền tin mừng, một “sứ vụ rao giảng Lời Chúa”. Không có hành động nào sinh ơn phúc nhiều hơn - và do đó sinh đức mến nhiều hơn - đối với những người anh em láng giềng hơn là bẻ bánh lời Chúa, hơn là chia sẻ với họ Tin Mừng Phúc Âm, hơn là giới thiệu với họ tình liên đới với Thiên Chúa: Hoành dương Tin Mừng là một khuyến khích cao độ nhất và hoàn hảo nhất của con người trần thế. Như là đầy tớ của Thiên Chúa, đức giáo hoàng Phaolo VI đã viết trong thông điệp Populorum Progressio / Sự phát triển của muôn dân của ngài: Tuyên xưng Đức Kito là một đóng góp chính và tiên khởi cho sự phát triển (cf.n.16). Nó là sự thật tiên khởi của tình yêu Thiên Chúa đối với chúng ta, tình yêu sống động và tỏ lộ, đã mở rộng đời chúng ta để đón nhận tình yêu này và khả dĩ làm cho sự phát triển của nhân loại và mỗi người chúng ta được hoàn hảo (cf. Caritas in Veritate, 8). 

Một cách chủ yếu, tất cả mọi sự đều khởi đầu từ Tình Yêu và đi tới Tình Yêu. Tình yêu nhưng không của Thiên Chúa mà chúng ta được biết là do việc tuyên xưng Phúc Âm. Nếu chúng ta hân hoan đón chào nó với đức tin thì chúng ta sẽ nhận được sự tiếp súc đầu tiên và cần thiết với Thiên Chúa, khả dĩ có thể làm cho chúng ta “ say mê Tình Yêu”, và rồi sẽ trú ngụ trong Tình Yêu này, phát triển trong nó và chúng ta vui mừng truyền đạt nó cho tha nhân. 

Về sự liên đới giữa Đức Tin và công việc của đức mến, một đoạn trong thư gửi tín hữu Ephêsô có lẽ đã nói rõ ràng nhất về mối tương quan giữa hai chuyện này: “Do bởi ân sủng mà anh em được cứu rỗi qua đức tin; và đó không phải do công sức của anh em, mà do tặng phẩm Chúa ban; không phải vì công việc mình làm mà bất cứ ai cũng có thể khoe khoang. Vì chúng ta là tác phẩm của Chúa, được tạo dựng trong đức Kito Giêsu để làm những công việc tốt lành mà Thiên Chúa đã chuẩn bị trước để chúng ta bước đi trong đó” (2:8-10). Điều có thể nhìn thấy ở đây là toàn thể sáng kiến cứu chuộc đến từ Thiên Chúa, từ ân sủng và lòng tha thứ của Người mà chúng ta nhận được trong đức tin. Nhưng sáng kiến này, xa khỏi giới hạn tự do và trách nhiệm của chúng ta, là điều làm cho nó trở nên xác thật và hướng dẫn nó đến công tác bác ái. Những việc này không phải là kết quả sơ khởi của cố gắng của con người mà họ lấy làm hãnh diện, nhưng là họ sinh ra bởi đức tin và do ân sủng mà Thiên Chúa ban cho một cách dồi dào. Đức tin không có hành động thì giống như cây không sinh trái: hai nhân đức này quấn quyện lấy nhau. Mùa chay mời gọi chúng ta, qua những thực hành theo truyền thống cuộc sống người Kito hữu, nuôi dưỡng đức tin bằng cách chăm chú lắng nghe lời Chúa và chịu các phép bí tích, đồng thời phát triển nó thành đức mến và tình yêu Thiên Chúa và tha nhân, không phải chỉ bằng những thực hành đặc biệt như ăn chay, đền tội và làm phúc. 

4- ĐỨC TIN LÀ ƯU TIÊN, ĐỨC MẾN LÀ HÀNG ĐẦU  

Giống như bất cứ tặng phẩm nào của Thiên Chúa, đức tin và đức mến bắt nguồn từ một đấng duy nhất là Chúa Thánh Thần (cf. 1Cor 13), Thần Khí ở trong chúng ta kêu lên: “Abba, Cha ơi!” (Gal 4:6) và khiến chúng ta nói: “Giêsu là Chúa!” (1Cor 12:3) và “Maranatha! / Lạy Chúa, xin ngự đến” (1Cor 16:22; Rev 22:20). 

Đức tin, như là tặng phẩm và đáp trả, là căn nguyên giúp chúng ta nhận biết sự thật về Chúa Kitô như là Tình Yêu nhập thể và chịu đóng đanh, như là vâng theo ý Thiên Chúa Cha một cách trọn vẹn và đầy đủ và lòng thương xót vô biên của Thiên Chúa đối với người láng giềng. Đức tin ghi tạc trong tâm trí chúng ta một xác tín chắc chắn là chỉ có Tình Yêu này có thể chinh phục được ác quỉ và tử thần. Đức tin mời gọi chúng ta nhìn về tương lai với đức cậy, trong mong đợi tin tưởng rằng tình yêu chúa Kito sẽ toàn thắng một cách trọn vẹn. Về phương diện này, đức mến sẽ chỉ lối cho chúng ta đi vào tình yêu Thiên Chúa được thể hiện trong Đức Kitô và nối kết chúng ta trong một đường hướng thực sự và riêng của mình để đi đến sự tự hiến vô điều kiện và trọn vẹn của Chúa Giêsu đối với Chúa Cha và những người anh chị em huynh đệ của Người. Nhờ tâm hồn tràn đầy tình yêu của Người, Chúa Thánh Thần sẽ cho chúng ta chia sẻ sự tận hiến cha con của Chúa Giêsu với Thiên Chúa và sự tận hiến huynh đệ của Người với mỗi người chúng ta (cf.Rom 5:5). 

Sự liên đới giữa hai nhân đức này cũng giống như tình liên đới giữa hai bí tích căn bản của Giáo Hội là bí tích Thanh Tẩy và bí tích Thánh Thể. Bí tích Thanh Tẩy (Sacramentum fidei) đi trước bí tích Thánh Thể (Sacramentum caritatis), nhưng phải theo thứ tự; bí tích Thánh Thể làm cho cuộc hành trình của người Kito hữu trở thành trọn vẹn. Cũng một cách tương tự như vậy,  đức tin đi trước đức mến, nhưng đức tin chỉ có thể trở thành đích thực nếu nó được đức mến tôn vinh. Tất cả mọi sự đều bắt đầu ở chỗ biết khiêm tốn chấp nhận đức tin (“biết rằng mình được Thiên Chúa yêu thương”), nhưng phải đạt tới sự thật của đức mến (“biết yêu Chúa và thương người làng giềng như thế nào”). Nhân đức này phải tồn tại mãi mãi thì tất cả những nhân đức khác mới được hoàn chỉnh (cf.1Cor 13:13). 

Anh chị em thân mến, 

Trong mùa chay thánh này, khi chúng ta mừng biến cố Chúa chịu chết trên thập giá và sống lại - trong đó Tình Yêu Thiên Chúa đã cứu chuộc thế giới và chiếu tỏa ánh sáng trên lịch sử - Tôi cầu chúc tất cả anh chị em biết dùng thời giờ quí báu này để phấn kích niềm tin của anh chị em nơi Chúa Giêsu Kitô, để có thể cùng với Người xâm nhập tình yêu năng động đối với Chúa Cha và mỗi người anh chị em mà chúng ta gặp trong cuộc sống của chúng ta. Với mong ước đó, tôi cầu nguyện cùng Thiên Chúa cho anh chị em, đồng thời ban phép lành Chúa cho từng cá nhân anh chị em và từng cộng đồng một!  

Vatican 15 October 2012

Giáo Hoàng BIỂN ĐỨC XVI

_______________________________ 

NGUYỄN TIẾN CẢNH chuyển ngữ từ bản tiếng Anh @ copyright 2012 -  Libreria Editrice Vaticana