Đương nhiên là chuyện mọi người đều đã biết và biết
từng chi tiết, bởi vì đấy là chuyện của cả thế giới, và đặc biệt của Nước Pháp,
của người Pháp, của Giáo Hội Pháp…
Cập nhật một chút : hai ngày sau khi phần tháp đang
được sửa chữa bốc cháy thì số tiền ủng hộ để phục hồi đã vượt con số hơn một tỷ
mỹ kim…
Thủ tướng Pháp – ông Edouard Philippe – thông báo sẽ
mời các kiến trúc sư trên khắp thế giới gửi bản thiết kế về chóp tháp Nhà Thờ
Đức Bà – phần bị thiêu rụi - để chọn lựa nhằm xây dựng lại chóp nhọn ngọn tháp
phù hợp với điều kiện kỹ thuật và những thách thức của thời đại hiện nay…Nghĩa
là ngọn tháp sẽ được làm mới, đẹp và đủ sức để chịu đựng những chuyển động của
thiên nhiên…
Tổng thống Pháp – ông Emmanuel Macron – cũng khẳng
định là sẽ phục hưng Nhà Thờ Đức Bà đẹp hơn và cam kết tiến trình này được thực
hiện trong vòng năm năm…
Ngôi Nhà Thờ trên 850 tuổi này được xây dựng vào năm
1163 và hoàn thành vào năm 1345…
Khi đề cập đến những “báu vật” của Nhà Thờ Đức Bà
Paris, người ta có thể kể ra :
- Dàn khung cửa sổ hoa hồng ba tầng bằng
kính, có từ thế kỷ XIII…
- Nguyên mẫu cây đàn organ ống lớn có từ
thời Trung Cổ với 8.000 ống, 5 bàn phím và 109 phím – cây đàn organ ống lớn nhất
nước Pháp…
- Hàng loạt tác phẩm, tượng, hội họa
trình bày các biến cố trong Kinh Thánh, đời sống các thánh…
- Tháp đôi Nhà Thờ Đức Bà từng là công
trình cao nhất ở Paris trước khi tháp Eiffen hoàn thành vào cuối tk XIX…
- Chuông chính Nhà Thờ - có tên là
Emmanuel – được đặt ở tháp Nam, và – vào những thời khắc đặc biệt – tiếng chuông
rung vang, chẳng hạn như thời khắc kết thúc thế chiến II…
- Vòng gai trên đầu Chúa, mảnh gỗ từ cây
Thánh Giá Chúa bị treo, cây đinh đóng vào tay Chúa…
Những “báu vật” này không bị ảnh hưởng bao nhiêu vì
cuộc hỏa hoạn vừa xảy ra, bởi ngọn lửa bộc phát từ chóp tháp nhọn và được khống
chế từ bên trong Nhà Thờ…
Đấy cũng chỉ là những chi tiết vụn vặt mọi người
biết rõ, nhưng người viết vẫn muốn gom lại cách đơn sơ để vào đề cho một chia sẻ
nho nhỏ ở một góc cạnh khác của câu chuyện Nhà Thờ Đức Bà Paris – tác phẩm của
đại văn hào Victor Hugo (1802 – 1885)…mà người ta vẫn quen miệng gọi bằng cái
tựa “Thằng Gù Nhà Thờ Đức Bà”…Có lẽ là vì tình cảm đặc biệt dành cho nhân vật
này trong tác phẩm…Tác phẩm Nhà Thờ Đức Bà được xuất bản lần đầu năm 1831…
Theo Imdependant thì ngay sau vụ hỏa hoạn hôm 15/4 –
2019 vừa qua, cuốn tiểu thuyết “Thằng Gù Nhà Thờ Đức Bà” là tác phẩm bán chạy
nhất trên Amazon…Người ta đổ xô đi tìm để đọc…Và một lần nữa, văn hào Victor
Hugo lại góp công “hồi sinh” cho Nhà Thờ Đức Bà Paris…
Tại sao vậy ? Bởi vì đã từng có những giai đoạn
trong lịch sử, Nhà Thờ Đức Bà bị lãng quên…Chẳng hạn như vào cuối tk XVIII, nước
Pháp được coi là bị chìm trong thời kỳ tối tăm của tệ nạn mê tín dị đoan, và Nhà
Thờ Đức Bà không được đánh giá cao – nghĩa là người ta không mấy quan tâm đến
chuyện sống Đạo cách thuần túy và chân thực, ngược lại chạy theo những hoạt động
mà Giáo Lý gọi là “tin vơ, thờ quấy” …
Nhà Thờ Đức Bà “hồi sinh” khi tác phẩm “Thằng Gù Nhà
Thờ Đức Bà” xuất hiện…
Ở tác phẩm này, Victor Hugo nhắm đến việc tìm cách
để trả lại cho Nhà Thờ Đức Bà giá trị đúng đắn của nó…Nhà Thờ Đức Bà – với ông –
không chỉ là một công trình kiến trúc suông, nhưng như một Nhân Vật sống, có
linh hồn và tràn đầy mọi cung bậc cảm xúc…Điều mà chúng ta nhìn thấy và nghe
được qua những đoạn youtube, twitter…của dân chúng Paris cũng như khách du lịch
khi đứng nhìn ngọn lửa bốc cao…
Và giờ đây – như Amazon cho biết – người đọc lại
lùng kiếm tác phẩm “ Thăng Gù Nhà Thờ Đúc Bà”…
Dĩ nhiên mỗi người tim kiếm sẽ có những cung bậc cảm
xúc khác nhau…đứng trước sự kiện cháy Nhà Thờ Đức Bà Paris…
Người viết xin được ra khỏi câu chuyện một chút với
vài mẩu chuyện tiếu lâm mới đọc khá là diễn tả:
Có hai người được mời dự đêm nhạc thính phòng.
Một người ghé tai người kia hỏi : - Dàn nhạc họ đang chơi bài gì thế ? – Bản
Giao Hưởng số 6 “Đồng Quê” của Beethoven… - Sao ông biết cặn kẽ thế ? Phục ông
đấy ! – Tôi hỏi tay ngồi bên cạnh…chứ tôi cũng như ông, nghe như “vịt nghe sấm”
. Có hiểu gì đâu !
Trong nhà hát thính phòng có cặp vợ chồng tới
trễ. Ổn định chỗ ngồi rồi, người chồng quay qua người đàn ông bên cạnh, lịch sự
hỏi : - Xin lỗi ông cho tôi hỏi. Dàn nhạc đang hòa tấu bản gì vậy, thưa ông? – Thưa ông, bản giao hưởng số 5
của Beethoven ! Vừa nghe xong, ông chồng quay qua phía vợ cằn nhăn : - Bà đi
đâu cũng lề mề. Đã đến bài số 5, mất mẹ nó bốn bài đầu rồi, thấy chưa ?
Đọc hai mẩu chuyện tiếu lâm trên, người viết chợt
nghĩ lại một bản tin trên Truyền Hình cách đây một thời gian : Người ta tổ chức
một đêm nghệ thuật về Chèo, Tuồng, Quan Họ…dành cho sinh viên và người trẻ…Khi
ra về, phóng viên tiếp cận vài ba bạn và xin cho biết cảm nghĩ…Hầu hết đều cười
cười trả lời : thấy cũng hay hay !!!
Trong tác phẩm “Thằng Gù Nhà Thờ Đức Bà”, người viết
muốn chia sẻ vài nét về ba nhân vật: - Claude Frollo ; - Quasimodo, thằng Gù ;
và Esmeralda, cô gái người bohémien…mà chúng ta tạm hiểu là “dân nghệ sĩ du
mục”…
Đầu tiên là Claude Frollo – vốn thuộc hàng quý tộc
cấp thấp được cha mẹ định hướng theo đời sống giáo sĩ…và anh ta đã hết lòng học
tập để đạt được những gì gia đình muốn…Sau khi cha mẹ qua đời, Frollo dốc hết
sức lo cho cậu em trai để may ra cậu có điều kiện theo đuổi con đường như mình…Tiếc
rằng cậu em trai sa đà ăn chơi…Frollo chán nản, khép kín và dành thời gian đeo
đuổi chuyện khoa học…Cũng năm đó, tình cờ Frollo lượm được cái đống thịt bầy
nhầy Quasimodo bị bỏ ngay trước cửa Nhà Thờ…Ông nhận nuôi cậu ta…và chuyển tất
cả sự yêu thương người em qua cho Quasimodo…
Quasimodo – đống thịt bầy nhầy ngày nào ngày càng
phát triển…Cậu ta vừa chột, gù , vừa bị điếc, và càng lớn lên, cậu ta trông
giống một con đười ươi hơn là một con người…Thế nhưng đặc biệt cậu ta có một sức
mạnh hoang dã phi thường…Tuy rằng có chút đỉnh ý thức phần nào đó về sự bất hạnh
của minh, nhưng Quasimodo không quan tâm, ngược lại – với cậu : Nhà Thờ Đức Bà
là nhà, kinh sĩ Frollo là người cha nuôi đáng kính, và công việc giật chuông báo
giờ cũng như dọn dẹp Nhà Thờ là sứ vụ…Cậu ta cần mẫn, siêng năng, đúng giờ đúng
giấc…với một tâm hồn thanh thản…
Rồi mọi sự trở nên rối loạn khi Quasimodo được 20
tuổi và người vũ nữ múa rong Esmeralda theo chân những người du mục đến hát múa
tại quảng trường Nhà Thờ Đức Bà…
Claude Frollo và Quasimodo – vốn coi nhau như
cha/con - trở thành thù oán nhau đứng trước sự hồn nhiên , thánh thiện và xinh
đẹp của Esmeralda…
Tình yêu sai trái dằn vặt Claude Frollo và nhận chìm
ông trong tuyệt vọng…
Trong khi đó Quasomodo lại thấy được an ủi khi ngắm
nhìn sự trong sáng nơi Esmeralda…
Cái “cao cả, kín đáo” bên ngoài lại chứa đựng một
tâm hồn bệ rạc trong khi sự gớm ghiếc của dáng vẻ đười ươi lại mang một tâm hồn
cao thượng, chở che, bảo vệ…
Kết thúc câu chuyện là hình ảnh hai bô xương ôm nhau
dưới hầm Nhà Thờ Đức Bà Paris : một của Quasimodo và một của Esmeralda – khi cả
hai cùng trốn những săn lùng…
Tách hai bộ xương ra…và bộ xương của Quasimodo tan
thành bụi đất – hình ảnh này có lẽ diễn tả hơn trong diện ảnh…Đạo diễn Jean
Delannoy đã trình chiếu bộ phim “Thằng Gù Nhà Thờ Đức Bà Paris” năm 1956 với
Anthony Quinn và Gina Lollobrigida giữ vai diễn chính…
Sáng nay – trong bản tin Thời Sự Đài Truyền Hình
VTV1 - cho biết : giới chức Pháp cảnh giác là hiện nay có rất nhiều người giả
mạo những yêu cầu đóng góp hổ trợ việc phục hồi Nhà Thờ Đức Bà Paris trên
facebook, twitter…Nhà nước Pháp chưa chính thức có một kêu gọi nào như vậy…
Đức Giê-su đã chẳng có lần nhắc đến câu ngạn ngữ :
“xác nằm đâu – diều hâu tụ đó” ( Lc 17 , 37) đấy sao…
Chính đại văn hào Victor Hugo cũng đã từng chia sẻ :
Niềm tin thực sự rất cần thiết cho con người. Thật đau khổ cho ai sống mà
không có niềm tin.
Niềm tin ấy và “thằng Gù Nhà Thờ Đức bà Paris”…lại
một lần nữa làm nên công phúc của mình…
Lm Giuse Ngô Mạnh Điệp – Thứ Sáu Tuần Thánh 2019