(CHÚA NHẬT 29
THƯỜNG NIÊN, A)
Jos. Vinc. Ngọc Biển
Trong thế chiến thứ
hai, người ta kể một câu chuyện như sau:
Franz
JaŠggerstatter sinh ra tại nước Áo. Anh được giáo dục theo tinh thần Kitô giáo.
Trong cuộc sống, anh không có gì nổi trội, trình độ học vấn nơi anh chỉ là sơ
cấp. Cuộc sống của anh trôi đi cách bình thường, nhưng thanh thản với nghề làm
thuê theo hợp đồng. Sau đó anh lấy vợ và có với nhau 3 mặt con.
Tuy nhiên, điều
đáng nói ở đây chính là sự trưởng thành trong cuộc sống thường nhật cũng như đời
sống đức tin nơi anh.
Sự trưởng thành này
đã đem lại cho anh một lập trường kiên định về việc trung thành với Luật Chúa
được ghi khắc trong Lương Tâm.
Đang sống trong
cảnh thanh bình thì thế chiến thứ hai ập đến. Anh cũng như nhiều thanh niên khác
buộc phải đi lính cho đội quân Hitler. Tuy nhiên, Franz đã từ chối và trả lời
những người thắc mắc rằng: “Cuộc chiến này không phải là cuộc chiến vì chính
nghĩa. Nên, thật là sai lầm nếu tôi gia nhập quân đội. Điều này trái với Lương
Tâm tôi!"; anh nói tiếp: "Tôi yêu dân tộc, và tôi
yêu quê hương tôi. Nhưng có một luật lệ cao cả hơn, đó là Luật của Thiên Chúa.
Và Luật của Thiên Chúa nói trong Lương Tâm tôi: cuộc chiến này phi nghĩa!".
Kết cục, anh bị bắt
và cầm tù. Mọi người khuyên ngăn, kể cả vợ anh, họ nài nỉ anh xem xét lại...
Nhưng không thể thay đổi được tư tưởng của anh, cuối cùng anh đã bị chém đầu vào
ngày 9.8.1943.
Qua câu chuyện
trên, chúng ta thấy cả cuộc đời của Franz là một cuộc chọn lựa giữa chính nghĩa
và bất nhân. Giữa cái tạm bợ và vĩnh viễn. Giữa hạnh phúc và đau khổ... Franz đã
đi theo đúng đường lối của Thiên Chúa là: "Cái gì của
César thì hãy trả cho César, và cái gì của Thiên Chúa thì hãy trả cho Thiên
Chúa".
1.
Ý đồ của nhóm Pharisiêu và Hêrôđê với Đức Giêsu
Hôm nay, bài Tin
Mừng trình thuật việc Đức Giêsu bị hai nhóm Hêrôđê và Pharisiêu chất vấn Ngài về
việc nộp thuế.
Kỳ thực thì hai
nhóm này vốn từ lâu đã không đội trời chung, bởi vì nhóm Hêrôđê thì phò cho
chính quyền Rôma, còn phe Pharisiêu thì trung thành với dân tộc và chống lại
việc đô hộ trên đất nước họ. Tuy nhiên, ngàn năm một thủa, hôm nay cả hai nhóm,
họ đều có chung một mục đích là trả thù Đức Giêsu.
Tại sao thế? Chuyện
rất đơn giản là: Đức Giêsu được dân chúng mến phục vì những việc tốt lành, những
bài giảng hấp dẫn, nhất là Ngài đã đứng lên tố cáo sự giả hình của nhóm
Pharisiêu để bênh vực cho người nghèo, người thấp cổ bé họng không có tiếng
nói... Vì thế, nhóm Pharisêu sợ mất uy tín với dân chúng. Họ không ngần ngại tận
dụng mọi cơ hội để để thực hiện cho kỳ được mục tiêu của họ là loại bỏ Đức Giêsu
ra khỏi xã hội bằng cái chết. Còn nhóm Hêrôđê thì sợ tầm ảnh hưởng của Đức Giêsu
trên dân và vì thế, có nguy cơ bị lật đổ chế độ đô hộ của đế quốc Rôma.
Để thực hiện được
hành vi này, họ đã cấu kết với nhau để chung tay gài bẫy Đức Giêsu.
Điều mà họ đưa ra
để nhờ Đức Giêsu giải quyết, chính là: “Có được phép nộp thuế cho vua César
chăng?” Đây là một câu hỏi hóc búa, một tình huống đầy cam go, chẳng khác gì
chuyện người phụ nữ ngoại tình bị bắt quả tang và họ nhờ Đức Giêsu phân xử. Họ
đã dùng chiêu thức: “Nhất tiễn diệt song điêu” (một mũi tên, bắn hai
đích). Đây là cái bẫy thâm độc. Nếu Chúa trả lời “có” thì nhóm Pharisiêu
kết án Ngài phản quốc; còn nếu Người nói "không" thì phe Hêrôđê tố cáo
Ngài phản động, chống tại chính quyền Rôma. Câu trả lời nào thì cũng đều sụp bẫy
của chúng. Tuy nhiên, Đức Giêsu đã trả lời cách khôn ngoan, khiến họ không thể
tìm cớ tố cáo Ngài được. Ngài nói: "Cái gì của César thì hãy trả cho César,
và cái gì của Thiên Chúa thì hãy trả cho Thiên Chúa".
Với câu trả lời
trên, Đức Giêsu thoát ra khỏi cái bẫy họ đã giăng sẵn, và không những thế, Ngài
còn dạy cho họ một bài học quan trọng, đó là: cần ý thức để biện phân đâu là
những cái thuộc về Thiên Chúa và đâu là thuộc về con người. Bổn phận của con
người phải có đối với Thiên Chúa là gì?
2.
Sứ điệp Lời Chúa
Khi nói "Cái gì
của César thì hãy trả cho César, và cái gì của Thiên Chúa thì hãy trả cho Thiên
Chúa". Đức Giêsu muốn nói đến sự lựa chọn của chúng ta. Sự phân định để lựa
chọn cho đúng được đặt nền trên chính Lương Tâm nơi mỗi người.
Lương Tâm chính là
hoạt động của Chúa Thánh Thần. Nhờ Lương Tâm, chúng ta biết được điều thiện và
điều bất toàn. Lương Tâm được ví như cái bánh lái của con tàu giữa biển khơi.
Nếu không có bánh lái, con tàu sẽ không biết sẽ đi về đâu! Lương Tâm cũng giống
như chiếc la bàn mà người thám hiểm đi trong rừng cần có để xác định hướng đi
cho đúng. Nói cách khác, nhờ Lương Tâm chúng ta biết được điều gì nên làm và
điều gì không nên. Vì thế, trong mọi tình huống, người Công Giáo phải ưu tiên
cho Lương Tâm lên tiếng và làm theo.
Vì vậy, chúng ta
phải tôn trọng điều đúng phù hợp với luân lý Kitô Giáo và nội dung Tin Mừng.
Tránh những điều nghịch với Lương Tâm và trái với đạo lý của Đức Giêsu và giáo
huấn của Giáo Hội. Phải can đảm, nhất quyết không thể phó thác cuộc đời, công
việc và mục đích cuối cùng của chúng ta cho César, nhất là Lương Tâm. Noi gương
các thánh Tử Đạo, là những người đã nhất quyết trung thành với Thiên Chúa khi
phải lựa chọn giữa sự sống và sự chết vì không luật lệ nào được chống lại Luật
của Thiên Chúa!
3.
Thực hành sứ điệp Lời Chúa
Ngày nay, giữa tôn
giáo và chính trị, chúng ta được mời gọi vừa tuân thủ những lợi ích quốc gia khi
điều được ban bố đúng với Lương Tâm. Mặt khác, chúng ta phải có nghĩa vụ trung
tín với Thiên Chúa qua Luật của Ngài được nghi khắc trong Lương Tâm.
Vì thế, cần có
những nguyên tắc như sau:
- Luôn đồng hành với dân tộc để phục vụ hạnh phúc của đồng bào
Thứ nhất, là người
Công Giáo, chúng ta được mời gọi sống tinh thần: “là người Công Giáo tốt thì
cũng là người công dân tốt” (Đức Giáo Hoàng Biển Đức 16); Tuy nhiên,
“lòng yêu nước của chúng ta phải
thiết thực”
(HĐGM VN).
Vì thế: “Vui
mừng và hy vọng, ưu sầu và lo lắng của con người ngày nay, nhất là của người
nghèo và những ai đau khổ, cũng là vui mừng và hy vọng, ưu sầu và lo lắng của
các môn đệ Chúa Kitô, và không có gì thực sự là của con người mà lại không gieo
âm hưởng trong lòng họ” (Vat II. Gaudium Et Spes, số 1). Thật vậy, khi được
Chúa Thánh Thần hướng dẫn qua Lương Tâm, chúng ta đều có sự liên kết mật thiết
với cuộc sống, con người và xã hội hiện thời mà ta được mời gọi để sống cùng và
sống với.
Trong thực tế, có
nhiều sự khác biệt rõ rệt, nhưng luôn tâm niệm rằng: dù sống nơi đâu, làm bất cứ
việc gì, chúng ta đều chung một mục đích là phục vụ hạnh phúc cho con người và
thăng tiến quê hương. Nếu đi ngược lại, ấy là lúc chúng ta đang phản bội quê
hương, đất nước.
- Chỉ buộc vâng phục quyền bính trần thế khi điều được ban hành là
đúng
Thứ hai, khi sống
trong xã hội trần thế, chúng ta được mời gọi chu toàn nghĩa vụ của mình là một
công dân trong một đất nước. Vì thế, chúng ta phải chung tay, góp sức với mọi
thành phần, nhằm xây dựng đất nước ngày càng tốt đẹp, trong sáng và lành mạnh
hơn. Đã là công dân, mỗi người đều có bổn phận đóng thuế, tuân thủ những định
luật đúng do một thể chế hợp pháp ban hành. Nhưng những điều lệ, luật định đó
phải phù hợp với lẽ phải.
Vì thế, chúng ta
luôn ủng hộ đường lối, chính sánh đúng. Tuy nhiên, tùy vai trò, hoàn cảnh thực
tế, hẳn chúng ta sẽ không chấp nhận chính sách trái với luân lý Công Giáo! Bởi
lẽ, điều này nghịch với Lương Tâm chân chính của một con người.
- Phải ưu tiên cách tuyệt đối cho Lề Luật của Thiên Chúa
Cuối cùng, người
Kitô hữu có mục đích tối hậu là chính Thiên Chúa và sự sống đời đời mai hậu. Vì
vậy, luật lệ mang tính tuyệt đối mà người Công Giáo phải thượng tôn và thi hành
cách trung thành, đó chính là Luật của Thiên Chúa.
Là người Công Giáo,
nhưng sống trong một xã hội dân sự, chúng ta được Thiên Chúa mặc khải và định
hướng bởi Lương Tâm nhằm biết làm lành, lánh dữ, nên trong mọi lựa chọn, phải
lựa chọn Thiên Chúa và những căn tính thuộc về Ngài. Mặt khác, lựa chọn người
nghèo; thấp cổ bé họng; những người không có tiếng nói phải là ưu tiên của chúng
ta khi được chi phối bởi Luật Thiên Chúa. Khi lựa chọn như thế, hành động của
chúng ta là phải yêu thương và nâng đỡ họ, nhằm giúp cho con người, xã hội và
cuộc sống được công bằng, dân chủ, văn minh.
Xác định được như
thế, chúng ta sẽ hiểu hơn về câu nói của Đức Giêsu: "Cái
gì của César thì hãy trả cho César, và cái gì của Thiên Chúa thì hãy trả cho
Thiên Chúa".
Lạy Chúa Giêsu, xin
ban Chúa Thánh Thần xuống trên chúng con, để chúng con biết việc chúng con phải
làm, ngõ hầu chúng con được bình an, hạnh phúc ngay trong xã hội trần thế. Xin
cho chúng con biết lựa chọn những điều ưu tiên, tuyệt đối cho sự sống đời đời.
Amen.