HIỆP SỐNG TIN MỪNG
CHÚA
NHẬT 8 THƯỜNG NIÊN C
Hc 27,4-7; 1 Cr
15,54-58; Lc 6,39-45
I. HỌC LỜI CHÚA
1. TIN MỪNG :
Lc 6,39-45
39 Đức Giê-su còn
kể cho môn đệ dụ ngôn này :
"Mù mà lại dắt mù được sao ?
Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố ? 40 Học trò không
hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi. 41 Sao
anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của
chính mình thì lại không để ý tới ? 42 Sao
anh lại có thể nói với người anh em : "Này anh, hãy để
tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra", trong khi chính mình lại không thấy
cái xà trong con mắt của mình ?
Hỡi kẻ đạo đức giả !
Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con
mắt người anh em !
43 "Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào
sâu mà lại sinh quả tốt. 44 Thật
vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì
hái được nho ! 45 Người
tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu
từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra.
2. Ý CHÍNH :
Trong Tin Mừng hôm nay, Đức Giê-su dạy
môn đệ 3 điều :
- Phải biết tự sửa lỗi mình trước khi
sửa lỗi tha nhân.
- Xem quả biết cây : Chính hành động sẽ chứng minh người tốt hay kẻ xấu.
- Lòng người giống như một cái kho. Môn đệ Đức Giê-su cần chứa nhiều Lời Chúa trong lòng
để từ đó sẽ phát
sinh lời nói và việc làm tốt.
3. CHÚ THÍCH :
- C 39-40 :
+ Mù mà lại dắt mù được sao ? Lẽ nào cả hai lại
không sa xuống hố ? : Trong Tin
Mừng Mát-thêu (Mt 15,14), câu này nhắm đến các đầu mục dân Do thái là
các Kinh sư và người Pha-ri-sêu : Họ là những người lãnh đạo tinh thần của dân
nhưng đã bị thói kiêu căng, tự mãn làm cho nên
mù lòa, không phân biệt được trong Luật
Mô-sê điều nào là chính yếu và điều
nào tùy phụ khi dạy dỗ dân chúng. Còn trong Tin Mừng Lu-ca, câu này
nhằm dạy các môn đệ Đức Giê-su
phải biết phân biệt đâu là điều chính yếu đâu chỉ là điều tùy phụ để
khỏi bị lầm lạc khi dạy dỗ tha
nhân. Những kẻ ăn nói khoác lác, giả hình chỉ nhất thời lừa được một số người
nhẹ dạ cả
tin, nhưng sớm muộn con người thật của họ cũng bị lộ ra và họ sẽ phải
chuốc lấy hậu quả tai hại khôn lường.
- C 41-42 :
+ Sao anh
thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính
mình thì lại không để ý tới ? : Người ta thường chặt chẽ trong lời khen, nhưng lại
rộng rãi trong lời chê. Một trong những tội con người thường vấp phạm là thích xét đoán ý trái và
kết án tha nhân. Môn đệ Chúa cần
tránh "bới lông tìm vết" khi
chỉ trích các khuyết điểm nhỏ bé nơi anh em.
Nhưng hãy quan tâm tu sửa "cái
đà" kiêu căng tự mãn, đạo đức giả nơi bản thân trước, hầu mắt mình nên
trong sáng đế sửa
lỗi anh em cách tốt đẹp.
- C 43-45 :
+ "Không có cây nào tốt mà lại
sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt : Các
môn đệ chỉ sinh ra hoa trái tốt đẹp, nếu năng suy niệm và thực hành Lời
Chúa. Những ai có tính ích kỷ kiêu ngạo thường hay xét đoán ý trái, kết
án tha nhân. Chúng sớm muộn cũng sẽ bị chết trong bóng tối gian ác của
lòng mình. + Thật vậy, xem quả thì biết cây. Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng
mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói
ra : Tư tưởng chứa đầy
trong lòng sẽ phát lộ ra qua
lời nói và hành động, nên người ta chỉ cần dựa vào lời nói việc
làm của một người mà nhận ra họ
có phải môn đệ đích thực của Đức Giê-su không.
4. CÂU HỎI :
1) Câu “Mù dắt mù” của Đức Giê-su trong hai Tin Mừng Mát-thêu và Lu-ca
nhắm tới những đối tượng nào ? 2) Khi nói “Cái rác trong mắt anh em”
và “Cái xà trong mắt của mình”, Đức Giê-su muốn dạy môn đệ điều gì
trong giao tiếp xã hội ? 3) Để lời nói việc làm có thể phát sinh hoa
trái tốt đẹp thì người ta cần làm gì ?
II. SỐNG LỜI CHÚA
1. LỜI CHÚA :
Chúa phán :
“Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của
chính mình thì lại không để ý tới ? Sao anh lại có
thể nói với người anh em :
"Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra", trong khi
chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình ?
Hỡi kẻ đạo đức giả !
Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con
mắt anh em !”
(Lc 6,41-42).
2. CÂU CHUYỆN :
1)
HẬU QUẢ TAI HẠI CỦA KẺ NÓI HAY NHƯNG LÀM KHÔNG HAY :
Triệu Quát là con trai của Triệu Xa - một
danh tướng thời Chiến Quốc. Thời trai trẻ Triêu Quát để tâm nghiên cứu học
hỏi rất nhiều binh thư. Quát là một người thông minh, lại có năng khiếu
về các đề tài quân sự, nên thường chiến thắng trong các cuộc tranh
luận, kể cả đối với cha
anh là Triệu Xa. Từ đó Triệu Quát sinh ra kiêu ngạo, cho mình là người giỏi
nhất thiên hạ. Tuy nhiên ông bố Triệu Xa của anh ta lại rất lo cho tương
lai của con trai, ông đánh giá Triệu Quát chỉ là hạng người ăn nói giảo
hoạt, ưa
nói thánh nói tướng :
"Sau này nước Triệu không nên cho nó cầm quân, kẻo nó sẽ làm cho quân
đội bị đại
bại !".
Quả
thật, về sau khi quân Tần kéo sang xâm lược, vua Triệu cử Triệu Quát thay thế
Liêm Pha làm đại tướng,
chỉ huy quân đội chống
lại quân địch. Lạn Tương Như dù đang ốm cũng lên tiếng phản đối như
sau : "Triệu Quát chẳng qua chỉ là thứ mọt sách và không có
kinh nghiệm vận dụng binh pháp vào thực tế, nên không thể nắm quyền chỉ huy ngoài mặt trận
được". Mẹ của Triệu Quát cũng đến xin vua Triệu đừng phong Quát làm đại tướng.
Nhưng vua Triệu không nghe, vẫn cử Triệu Quát ra tiền tuyến nghênh địch. Hậu quả
là 40 vạn quân Triệu chỉ trong một thời gian ngắn đã bị quân Tần tiêu diệt
hoàn toàn, bản thân Triệu Quát cũng bị chết thảm.
Cha
mẹ của Triệu Quát đã hiểu rõ con trai mình không thể đảm nhận được việc lớn là điều binh khiển
tướng. Nhưng vua Triệu lại cố chấp,
khi chỉ dựa vào lời nói của Triệu Quát để đánh giá anh là bậc kỳ tài
trong thiên hạ,
và trao phó cho anh trách nhiệm lớn lao. Kết quả không chỉ Triệu Quát bị hại
mà còn liên quan đến tính mạng của 40 vạn quân. “Mù dắt mù” thì việc bị lăn
cù xuống hố chỉ là chuyện sớm muộn.
2) HÃY SỬA LỖI MÌNH
TRƯỚC KHI ĐỦ ĐIỀU KIỆN SỬA LỖI ANH EM :
Trong một tu viện kia có một tu sĩ trẻ
đã phạm một tội nặng, lập tức các tu sĩ trong cộng đoàn liền họp nhau
lại để kết tội anh ta. Họ cử người đi trình báo sự việc với cha Bề
Trên và mời ngài đứng ra làm quan tòa xét xử. Cha Bề Trên liền đeo
một túi cát sau lưng, trên túi có nhiều lỗ thủng khi đến nhà hội. Trên
đường đi có nhiều cát từ túi bị rơi vãi phía sau. Khi có người thắc
mắc tại sao lại để cát rơi như vậy thì được cha trả lời :
"Tôi cũng là người có nhiều tội lỗi mà không tự nhận thấy tội mình, đang khi người khác đều thấy. Thế mà anh
em lại bảo tôi làm quan tòa kết tội một người anh em sao !" Nghe
vậy, các tu sĩ trong cộng đoàn đều cảm thấy xấu hổ và bỏ ý định kết án
anh tu sĩ trẻ mà chỉ yêu cầu anh sửa lỗi.
Ai
trong chúng ta cũng có thói hay xét
đoán và kết án tha nhân. Nhưng Đức Giê-su lại dạy chúng ta đừng xét đoán
để khỏi bị Thiên Chúa đoán xét. Đừng kết án để khỏi bị Thiên Chúa
kết án. Muốn sửa lỗi anh em thì trước hết cần khiêm tốn nhận biết
lỗi mình để tu sửa, giống như lấy đi cái xà ra khỏi mắt mình, rồi
mới thấy rõ để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em.
3) CẦN XÉT MÌNH VÀ
SÁM HỐI ĐỂ NGÀY MỘT HOÀN THIỆN HƠN :
Một người kia có thói quen hút thuốc và
trong nhà có nuôi một con vẹt làm thú cưng. Một ngày kia anh thấy con vẹt
của anh cứ ho khù khụ. Anh liền mang con vẹt đến bác sĩ thú y xin chữa
bệnh ho cho con vẹt. Sau khi khám kỹ, bác sĩ tuyên bố con vẹt không bị bệnh
gì cả. Sở dĩ nó ho khù khụ là do bắt chước những cơn ho của ông chủ. Bấy
giờ người ấy mới biết mình đang bị bệnh
ho cần chữa trị chứ không phải con vẹt. Từ
khi anh quyết tâm cai thuốc và uống thuốc trị hết bệnh ho, thì con vẹt của
anh cũng không còn ho khù khụ như trước nữa !
Những
kẻ đạo đức giả thường hay lên mặt phê bình sửa lỗi người khác, còn người
đạo đức thực sự thì khiêm
tốn tìm ra các thói hư của mình để
tu sửa ngày một nên hoàn thiện hơn trước khi sửa lỗi tha nhân trong sự kín đáo và đầy
tình thương.
4) NGUYÊN NHÂN TÊ GIÁC NÊN TỐT
LÀ DO NHẬN RA SỰ THẬT CỦA MÌNH:
Ngày xưa có một chú tê giác luôn nghĩ
mình có mặt đẹp nên thường chê bai khuyết điểm của các con vật khác, nhất
là các con có sừng trên đầu. Thế nhưng tê giác lại không biết chính nó
cũng đang có một cái sừng mọc trên chiếc mũi khiến mặt nó trông thật xấu
xí. Các con vật khác tuy biết điều này, nhưng không con nào dám nói rõ
sự thật cho tê giác biết.
Một
hôm, tê giác đang uống nước ở một dòng suối thì nghe thấy lũ chim chích
choè thi nhau hót líu lo trên cành cây gần đó. Tê giác rất bực mình nên thét to :
"Lũ chim xấu xa kia có câm miệng đi không ? Chúng bay không thấy ông
đang uống nước ở đây hay sao ?". Lũ chim chích choè không chịu
thua, con đầu đàn lên tiếng cãi lại : "Bộ ông nghĩ ông đẹp lắm
sao ? Ông thử soi mặt mình trên mặt nước thì biết". Tê giác nghĩ bụng :
"Soi thì soi. Ai mà không biết ta có khuôn mặt đẹp nhất !". Nhưng khi nhìn xuống mặt
nước, tê giác nhà ta giật mình khi nhìn thấy một chiếc sừng quái dị đang nằm
chình ình ngay trên mũi mình. Khi biết mình còn xấu hơn nhiều con vật có sừng
khác, tê giác cảm thấy xấu hổ. Từ đó, mỗi khi di chuyển, nó luôn cúi gằm mặt
xuống đất và luôn tìm ẩn nấp trong các lùm cây, không muốn chường mặt ra
cho các con vật khác xem thấy. Nhưng do không thể trốn mãi được vì ngày
nào cũng phải ra dòng suối uống nước và phải đi kiếm thức ăn. Cuối
cùng nó đành chấp nhận sự thật về bộ
mặt xấu xí có sừng của mình để đối
diện với các con vật khác. Cũng từ ngày đó, tê giác kiêu hãnh và ưa chỉ trích trước
đây đã biến thành anh tê giác rất hiền hòa dễ thương.
Tê
giác trong câu chuyện trên đã thay đổi nên tốt nhờ biết chấp nhận sự thật
của mình để không phê phán các loài vật khác theo suy nghĩ chủ quan
của mình. Cũng nhờ biết
chấp nhận sự thật về mình, nên tê
giác không còn mang
mặc cảm tự ti, e sợ bị các con vật khác
đánh giá sai về mình nữa.
3. SUY NIỆM :
1) PHẢI TRÁNH BỆNH
MÙ QUÁNG TÂM HỒN :
“Mù dắt mù, cả hai sẽ lăn cù xuống hố” là
một thực tế thường xảy
ra trong cuộc sống.
Vì thế người mù luôn cần được người sáng mắt trợ giúp để đi đúng hướng
và không bị vấp ngã hay bị lạc
đường. Về mặt tâm linh người mù tâm hồn nếu không có người hướng dẫn
sẽ dễ có quyết
định sai lạc, vừa gây
hại cho bản thân lại vừa gây thiệt hại
cho tha nhân.
Tuy nhiên, thực tế vẫn có nhiều người bị
mù tâm linh lại không nhận ra mình đang bị
mù. Chính do thói xấu tự mãn kiêu ngạo khiến người ta luôn coi mình là trung
tâm của xã hội,
suy nghĩ của mình là chân lý, và đánh giá người khác theo tầm nhìn hạn hẹp
của mình. Đây chính là nguyên nhân của
những kẻ độc tài gây ra bao nỗi đau khổ bất hạnh cho nhân loại. Về
mặt xã hội, người “hữu tài vô hạnh” có thể trở thành những quan tham.
Nhưng ngược lại: kẻ có đức mà không có tài cũng dễ bị thất bại làm hỏng việc lớn khi lãnh đạo một tập
thể lớn nhỏ, như người ta thường nói : “Nhiệt tình cộng với ngu dốt là phá
hoại”.
2) PHẢI TRÁNH XÉT
ĐOÁN Ý TRÁI CHO NGƯỜI KHÁC :
"Sao anh thấy cái rác trong mắt anh
em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới" (Lc
6,41). Người ta thường hà tiện trong lời khen, nhưng lại rộng rãi trong lời chê. Có thể
nói : một
trong những tội con người hay phạm là thói xét đoán, nghĩ xấu, nghĩ sai quấy cho người khác,
nhất là cho những kẻ mình không ưa.
Người
xưa có câu : "Việc người thì sáng, việc mình thì
quáng", nên việc nhìn lại mình để tự kiểm cần phải làm hằng ngày. Nhất là đối với những ai đang giữ vị trí
lãnh đạo cộng đoàn.
Hãy năng cầu nguyện như thánh Au-gút-ti-nô :
"Lạy Chúa Giê-su, xin cho con biết
Chúa, xin cho con biết con".
Nhờ biết
mình hèn yếu dễ sai
lỗi nên con
sẽ không dám xét
đoán và kết án anh em.
Nhờ biết
mình hay che đậy và giả
hình nên con sẽ cảm
thông và tha thứ anh em.
Nhờ biết
mình háo thắng, thích được
khen, nên con sẽ tránh chê
trách anh em.
3) HÃY TỰ SỬA MÌNH TRƯỚC KHI SỬA LỖI THA
NHÂN :
Người ta dễ phát hiện ra khuyết điểm
lỗi lầm dù nhỏ bé của người khác mà không
nhận ra lỗi lầm dù lớn lao của mình. Nguyên
nhân là do chúng ta có tính ích
kỷ tự mãn nên dễ bị mù
quáng khi xét
đoán người khác.
- Lời Chúa hôm nay dạy : Đừng vội kết án anh em
khi chính mình đầy những khuyết điểm, như người
đời thường nói : “Chân mình những lấm bê
bê, lại cầm bó đuốc mà rê chân người
!”. Tuy nhiên nếu đang nắm giữ nhiệm vụ làm cha mẹ phải giáo dục con cái trong
gia đình, làm thày dạy phải hướng
dẫn học sinh nơi học đường hoặc làm người lãnh đạo trong môi trường xã
hội, thì để lời sửa dạy có sức
thuyết phục,
đòi chúng ta phải tu sửa khuyết điểm của
mình trước khi răn dạy kẻ
khác.
- Cần ưu tiên sửa lỗi của mình : Một
nhà thần bí Ấn độ đã phát biểu kinh nghiệm sau nhiều năm làm việc như sau : "Tôi là một nhà cách mạng
từ khi
còn trẻ, và tất cả những gì tôi cầu xin
với Chúa là : "Lạy Chúa, xin cho con
quyền lực để con cải tạo thế giới nên tốt
hơn".
Nhưng khi tới tuổi trung niên, tôi nhận
ra nửa cuộc đời đã qua đi rồi mà
tôi vẫn chưa cải tạo được thế giới, nên tôi thay đổi lời cầu :
"Lạy Chúa, xin cho con hoán cải những người con gặp gỡ tiếp xúc”.
Bây giờ khi
đã về già và sắp kết thúc cuộc đời, tôi thấy
mình cũng vẫn chưa biến đổi được ai, nên nhận
ra mình thật khờ dại và đã thay đổi lời cầu như
sau :
"Lạy Chúa, xin cho con được
ơn hoán cải chính bản thân con".
Giả như ngay từ khi còn trẻ tôi đã ý
thức về sự bất lực của mình như thế, thì tôi đã không uổng phí cả
cuộc đời cách vô ích ! ".
4) CHÚNG TÔI PHẢI
LÀM GÌ ? :
- Tránh xét đoán ý trái
cho người khác : Trong cuộc sống, khi chuyện
trò với bè bạn, chúng ta thường khoe những điều tốt về bản thân hoặc người thân để tự
đề cao mình hay gia đình mình,
và hay nói
xấu chê trách những người chúng ta có ác cảm. Đức Thánh Cha Phan-xi-cô
đã dạy về
vấn đề xét đoán nói xấu tha nhân
như sau : “Những ai phán xét, nói xấu anh chị em mình
thì họ đích thực là
kẻ giả hình,
vì họ không đủ can đảm nhận
ra các thiếu sót, lỗi lầm của bản thân mình”. Đức
Giê-su trong Tin Mừng hôm nay cũng
dạy các môn đệ :
“Sao anh lại có thể nói với người anh em : "Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong
con mắt anh ra", trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt
của mình ?
Hỡi kẻ đạo đức giả !
Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con
mắt người anh em ! (Lc
6,42).
- Hãy xét đoán ý tốt
cho tha nhân : Khi phê phán chỉ trích kết án một người nào là
chúng ta đã biểu lộ sự ác cảm đối với họ. Trái lại, đối với những người có thiện cảm, chúng ta sẽ
dễ dàng xét
đoán khoan dung và
bào chữa lỗi lầm cho họ.
Do đó, chúng ta hãy xin Chúa gia tăng tình thương trong lòng chúng ta.
Nhờ đó, chúng ta sẽ đối xử khoan
dung và hóa giải được
thù hận
bằng sự quảng đại tha thứ. Biết lấy ơn báo oán để biến tha nhân nên bạn
hữu của
mình.
4. THẢO LUẬN :
Hiện tại có người nào
đang thù ghét và hay phê phán nói xấu bạn, kể cả khi bạn làm điều tốt không ? Bạn
sẽ làm gì để sống Lời Chúa dạy về sự quảng đại tha thứ và đối xử tốt để biến
thù thành bạn ?
5. LỜI CẦU :
Lạy Chúa Giê-su. Xin giúp chúng con sống theo Lời Chúa
là “Lời có ích lợi cho việc dạy dỗ, biện bác, sửa trị và rèn luyện trong công
chính :
để người của Thiên Chúa trở nên trọn hảo và sẵn sàng thực hiện mọi việc lành”
(2 Tm 1,16–17); Xin cho chúng con
có đôi mắt của Chúa, để nhìn anh em như
một hồng ân và là quà tặng của Chúa ban cho; Xin ban cho chúng con trái tim của Chúa,
để chúng con
luôn sống yêu thương với lòng bao dung tha thứ và biết xót thương tha
nhân. Cuối
cùng xin cho chúng con
học nơi Chúa sự hiền lành và khiêm nhường trong lòng để chúng con nên chứng nhân cho tình thương của Chúa
trước mặt người đời. Amen.
LM ĐAN VINH - HHTM