Đã thành lệ, cứ mỗi dịp Tết, người ta hỏi nhau: “Tết này anh ăn Tết ở đâu, sẽ làm gì, có gì đặc biệt không?”. Câu trả lời bao giờ cũng giống nhau. Có người còn hỏi: “Năm nay được thưởng Tết bao nhiêu?”. Cũng như mười hai con giáp đi qua rồi quay lại, những câu hỏi vòng quay cũng chẳng đổi bao nhiêu.

Ngày cuối năm, tôi ngồi nhìn lại. Những cái Tết đi qua, người Công giáo Việt Nam dường như chưa bao giờ vui trọn vẹn. Cũng có người vui trọn vẹn nhưng chưa bao giờ mọi người cùng vui. Những biến động đó đây là những nốt nhạc buồn trong bản giao hưởng mùa xuân. Hoa mai bao giờ cũng thiếu cánh. Và đào có khoe sắc thì cũng giấu vài sắc không dám khoe.

Và câu hỏi ngày Tết của những người ưu tư cho Hội Thánh Việt nam dành cho nhau còn là “Liệu Tết này có gì xảy ra cho anh em mình không?” Đã có nhiều người ngồi tỉ mỉ đếm lại những đau khổ bách hại mà người Công giáo Việt nam hứng chịu. Cũng có người lại xét xem cách hành xử của người Công giáo đối với anh em mình ra sao.

Có nhiều nhận định trái ngược về những sự kiện, những biến cố và những đau thương. Tại sao cùng một niềm tin, cùng là người Việt mà nhận định lại khác nhau, lắm khi trái ngược nhau hoàn toàn. Thậm chí quan niệm về nhân đức cao trọng nhất là đức ái cũng hoàn toàn trái ngược nhau.

Một năm qua tôi đã cố gắng lý giải điều đó, và may mắn trong những ngày cuối năm, Chúa cho tôi nhận thấy điều này: nhiều người Công giáo dù nắm vững giáo lý thần học hay không, thì dường như đa số cũng chưa tìm hiểu Giáo huấn Xã Hội của Hội Thánh.

Mới đây một người chuyên về giáo lý nói với tôi đại ý thế này. Là người Công giáo phải yêu thương. Những người cầm quyền cũng tốt lành lắm, gặp các nữ tu họ hiền khô, cư xử hoà nhã. Mình lo yêu thương là đủ rồi. Khi thấy tôi nói đôi điều về thái độ Hội Thánh dạy phải có, người ấy nói “Chuyện người Công giáo khác gặp đau khổ để Chúa lo, mình đừng quan tâm làm gì”.

Một linh mục miền cao nguyên nói với tôi: “Đồng ý là Chúa lo, nhưng mình phải cộng tác, chứ đâu có phải ngồi im mà chờ Chúa?” Cha đã nói lên điều Hội Thánh dạy.

Yêu thương là giới răn cao trọng nhất, nhưng yêu như thế nào dường như vẫn còn là vấn nạn. Có người hiểu yêu kẻ thù là cười cười nói nói với họ, họ có giết anh em mình thì mình cũng bắt tay và bước vào yến tiệc với họ.

Thật ra yêu thương không đơn giản là xuề xoà cho xong. Xuề xoà, qua loa là sợ hãi chứ không là yêu thương. Chúa Giêsu yêu mọi người, nhưng với bọn giả hình, Chúa sẵn sàng chỉ mặt để họ có cơ hội hoán cải.

Yêu người xấu trước tiên là cầu nguyện cho họ. Cầu nguyện để họ không hung hăng hãm hại anh em mình, và cầu nguyện để họ quay về đường ngay nẻo chính.

Yêu người xấu còn là giúp họ thăng tiến. Biết họ xấu mà ta vẫn ủng hộ thì chính ta mang lấy lỗi lầm của họ.

Và điều này còn quan trọng hơn. Yêu kẻ thù nhưng trước hết phải bảo vệ anh em mình. Đi với người bách hại dân Chúa và bảo “để Chúa lo” là cách nói vô trách nhiệm nhất.

Hơn nữa, Hội Thánh Chúa chính là Thân Mình mầu nhiệm của Chúa. Nhiệm vụ bảo vệ Hội Thánh phải là nhiệm vụ cao cả nhất. Không thể nói rằng tôi bắt tay với người ghét Chúa để đem họ về với Chúa mà cho rằng việc gây chia rẽ trong Hội Thánh là chuyện không cần quan tâm.

Tết này anh sẽ làm gì? Câu trả lời là tuỳ ở mỗi người, nhưng là chi thể của Nhiệm Thể Đức Kytô, chúng ta sẽ không trốn tránh câu trả lời.    

Giáo huấn Xã Hội của Hội Thánh là những giải thích Thánh Kinh với huấn quyền của Toà Thánh Phêrô. Khi người ta thấm nhuần Giáo huấn này, người ta sẽ không còn phải so đo gì nữa, sẽ không loay hoay định nghĩa yêu thương theo ý mình. Nhưng làm sao cho Giáo huấn ấy đi vào đời sống người Kytô hữu cùng với giáo lý quả là điều không đơn giản.

Giáo huấn Xã Hội dạy: ““Đẩy mạnh công lý và hoà bình, đưa ánh sáng và men Tin Mừng thâm nhập mọi lĩnh vực của xã hội con người, đó luôn luôn là mục tiêu Giáo Hội ra sức nhắm tới khi thi hành mệnh lệnh của Chúa”. Bất cứ quan hệ nào không đưa đến công lý và hoà bình thì chưa hẳn là yêu thương đúng nghĩa.

“Liệu Tết này có gì xảy ra cho anh em mình không?”. Câu hỏi có vẻ buồn đấy, nhưng câu trả lời được tìm thấy trong Lời Chúc Tết Tân Mão của Cha Chánh Xứ Thái Hà đang ở xa quê: “Chúng ta hãy tạ ơn Chúa vì những điều vui mừng hạnh phúc, nhưng đừng quên rằng cả những sự đau buồn trong đời sống Dân Chúa cũng là những Hồng Ân.  Đó là mối tương quan giữa mầu nhiệm Thập Giá và mầu nhiệm Phục Sinh.”

Để cho mầu nhiệm Thập Giá và mầu nhiệm Phục Sinh đi vào giữa lòng đời, xin hãy định nghĩa yêu thương một cách cụ thể rõ ràng, để người nghèo, người còn sót lại trong dân, hưởng nếm Mùa Xuân an bình thật sự.

Gioan Lê Quang Vinh, VRNs