Trang Chủ Hòa Bình là kết quả của Công Lý và Tình Liên Đới (Is 32,17; Gc 3,18; Srs 39) - Peace As The Fruit Of Justice and Solidarity Quà tặng Tin Mừng

BBT CGVN YouTube
Thánh Kinh Công Giáo
Cầu nguyện bằng email
Hội Đồng Giám Mục VN
Liên Lạc

Văn Kiện Vatican 2

Lectio divina

Suy Niệm & Cầu Nguyện

Học Hỏi Kinh Thánh

Lớp KT Sr Cảnh Tuyết

Nova Vulgata

Sách Bài Đọc UBPT

LỜI CHÚA LÀ ÁNH SÁNG

GH. Đồng Trách Nhiệm

TAN TRONG ĐẠI DƯƠNG

Video Giảng Lời Chúa

Giáo Huấn Xã Hội CG

Tuần Tin HĐGMVN

Vụn Vặt Suy Tư

Giáo Sĩ Việt Nam

ThăngTiến GiáoDân

Bản Tin Công Giáo VN.

Chứng Nhân Chúa Kitô

Thánh Vịnh Đáp Ca

Phúc Âm Nhật Ký

Tin Vui Thời Điểm

Tin Tức & Sự Kiện

Văn Hóa Xã Hội

Thi Ca Công Giáo

Tâm Lý Giáo Dục

Mục Vụ Gia Đình

Tư Liệu Giáo Hội

Câu Chuyện Thầy Lang

Slideshow-Audio-Video

Chuyện Phiếm Gã Siêu

Các Tác Giả
  Augustinô Đan Quang Tâm
  Đinh Văn Tiến Hùng
  Ban Biên Tập CGVN
  Bác sĩ Ng Tiến Cảnh, MD.
  Bác Sĩ Nguyễn Ý-Đức, MD.
  Bùi Nghiệp, Saigon
  Bosco Thiện-Bản
  Br. Giuse Trần Ngọc Huấn
  Cursillista Inhaxiô Đặng Phúc Minh
  Dã Quỳ
  Dã Tràng Cát
  Elisabeth Nguyễn
  Emmanuel Đinh Quang Bàn
  Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền,OSB.
  EYMARD An Mai Đỗ O.Cist.
  Fr. Francis Quảng Trần C.Ss.R
  Fr. Huynhquảng
  Francis Assisi Lê Đình Bảng
  Gia Đình Lectio Divina
  Gioan Lê Quang Vinh
  Giuse Maria Định
  Gm Phêrô Huỳnh Văn Hai
  Gm. Giuse Đinh Đức Đạo
  Gm. Giuse Vũ Văn Thiên
  Gm. JB. Bùi Tuần
  Gm. Nguyễn Thái Hợp, op
  Gm. Phêrô Nguyễn Khảm
  Gs. Đỗ Hữu Nghiêm
  Gs. Ben. Đỗ Quang Vinh
  Gs. Lê Xuân Hy, Ph.D.
  Gs. Nguyễn Đăng Trúc
  Gs. Nguyễn Văn Thành
  Gs. Phan Văn Phước
  Gs. Trần Duy Nhiên
  Gs. Trần Văn Cảnh
  Gs. Trần Văn Toàn
  Hạt Bụi Tro
  Hồng Hương
  Hiền Lâm
  Hoàng Thị Đáo Tiệp
  Huệ Minh
  HY. Nguyễn Văn Thuận
  HY. Phạm Minh Mẫn
  JB. Lê Đình Nam
  JB. Nguyễn Hữu Vinh
  JB. Nguyễn Quốc Tuấn
  Jerome Nguyễn Văn Nội
  Jorathe Nắng Tím
  Jos. Hoàng Mạnh Hùng
  Jos. Lê Công Thượng
  Jos. Vinc. Ngọc Biển, SSP
  Joseph Vũ
  Khang Nguyễn
  Lê Thiên
  Lm Antôn Nguyễn Ngọc Sơn, HKK
  Lm Đaminh Hương Quất
  Lm. Anmai, C.Ss.R.
  Lm. Anphong Ng Công Minh, OFM.
  Lm. Anrê Đỗ Xuân Quế op.
  Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ
  Lm. Đan Vinh, HHTM
  Lm. Đỗ Vân Lực, op.
  Lm. G.Trần Đức Anh OP.
  Lm. GB. Trương Thành Công
  Lm. Giacôbê Tạ Chúc
  Lm. Gioan Hà Trần
  Lm. Giuse Hoàng Kim Đại
  Lm. Giuse Lê Công Đức
  Lm. Giuse Ngô Mạnh Điệp
  Lm. Giuse Trần Đình Thụy
  Lm. Giuse Vũ Thái Hòa
  Lm. Inhaxio Trần Ngà
  Lm. JB Nguyễn Minh Hùng
  Lm. JB Trần Hữu Hạnh fsf.
  Lm. JB. Bùi Ngọc Điệp
  Lm. JB. Vũ Xuân Hạnh
  Lm. Jos Đồng Đăng
  Lm. Jos Cao Phương Kỷ
  Lm. Jos Hoàng Kim Toan
  Lm. Jos Lê Minh Thông, OP
  Lm. Jos Nguyễn Văn Nghĩa
  Lm. Jos Phan Quang Trí, O.Carm.
  Lm. Jos Phạm Ngọc Ngôn
  Lm. Jos Tạ Duy Tuyền
  Lm. Jos Trần Đình Long sss
  Lm. Jos.Tuấn Việt,O.Carm
  Lm. Lê Quang Uy, DCCT
  Lm. Lê Văn Quảng Psy.D.
  Lm. Linh Tiến Khải
  Lm. Martin Ng Thanh Tuyền, OP.
  Lm. Minh Anh, TGP. Huế
  Lm. Montfort Phạm Quốc Huyên O. Cist.
  Lm. Ng Công Đoan, SJ
  Lm. Ng Ngọc Thế, SJ.
  Lm. Ngô Tôn Huấn, Doctor of Ministry
  Lm. Nguyễn Hữu An
  Lm. Nguyễn Thành Long
  Lm. Nguyễn Văn Hinh (D.Min)
  Lm. Pascal Ng Ngọc Tỉnh
  Lm. Pet. Bùi Trọng Khẩn
  Lm. Phêrô Phan Văn Lợi
  Lm. Phạm Văn Tuấn
  Lm. Phạm Vinh Sơn
  Lm. PX. Ng Hùng Oánh
  Lm. Raph. Amore Nguyễn
  Lm. Stêphanô Huỳnh Trụ
  Lm. Tôma Nguyễn V Hiệp
  Lm. Trần Đức Phương
  Lm. Trần Mạnh Hùng, STD
  Lm. Trần Minh Huy, pss
  Lm. Trần Việt Hùng
  Lm. Trần Xuân Sang, SVD
  Lm. TTT. Võ Tá Khánh
  Lm. Vũ Khởi Phụng
  Lm. Vĩnh Sang, DCCT
  Lm. Vinh Sơn, scj
  Luật sư Đoàn Thanh Liêm
  Luật sư Ng Công Bình
  Mẩu Bút Chì
  Mặc Trầm Cung
  Micae Bùi Thành Châu
  Minh Tâm
  Nữ tu Maria Hồng Hà CMR
  Nguyễn Thụ Nhân
  Nguyễn Văn Nghệ
  Người Giồng Trôm
  Nhà Văn Hương Vĩnh
  Nhà văn Quyên Di
  Nhà Văn Trần Đình Ngọc
  Nhạc Sĩ Alpha Linh
  Nhạc Sĩ Phạm Trung
  Nhạc Sĩ Văn Duy Tùng
  Phaolô Phạm Xuân Khôi
  Phêrô Phạm Văn Trung
  Phó tế Giuse Ng Xuân Văn
  Phó tế JB. Nguyễn Định
  Phùng Văn Phụng
  Phạm Hương Sơn
  Phạm Minh-Tâm
  PM. Cao Huy Hoàng
  Sandy Vũ
  Sr. Agnès Cảnh Tuyết, OP
  Sr. M.G. Võ Thị Sương
  Sr. Minh Thùy, OP.
  Têrêsa Ngọc Nga
  Tín Thác
  TGM. Jos Ngô Quang Kiệt
  TGM. Phaolô Bùi Văn Đọc
  Thanh Tâm
  thanhlinh.net
  Thi sĩ Vincent Mai Văn Phấn
  Thiên Phong
  Thy Khánh
  Thơ Hoàng Quang
  Tiến sĩ Nguyễn Học Tập
  Tiến Sĩ Tâm Lý Trần Mỹ Duyệt
  Tiến Sĩ Trần Xuân Thời
  Trầm Tĩnh Nguyện
  Trầm Thiên Thu
  Trần Hiếu, San Jose
  Vũ Hưu Dưỡng
  Vũ Sinh Hiên
  Xuân Ly Băng
  Xuân Thái
Nối kết
Văn Hóa - Văn Học
Tâm Linh - Tôn Giáo
Truyền Thông - Công Giáo
  Giáo Sĩ Việt Nam
PHỤ LỤC: NHÀ ĐÀO TẠO DƯỚI GÓC NHÌN CỦA CÁC TU SĨ TRẺ (6 BÀI THUYẾT TRÌNH TIẾP THEO)

Bẩy [7]

Dẫn Nhập

Trong những năm trở lại đây, điều làm chúng ta mừng là số ơn gọi tăng lên đáng kể. Nhưng chúng ta cần phải chú trọng đến vấn đề “phẩm” hơn là “lượng”, nghĩa là phải nhằm ưu tiên đào tạo các nhà đào tạo. Ngoài vai trò của Chúa Thánh Thần, của môi trường, của chính ứng sinh… một yếu tố rất quan trọng  là nhà đào tạo. Tục ngữ Việt Nam có câu: “Không thầy đố mày làm nên” là thế.

Các tu sĩ phải trải qua rất nhiều những giai đoạn huấn luyện: đệ tử, tiền tập, tập viện rồi giai đoạn học viện và giai đoạn thường huấn. Mỗi giai đoạn lại có những đòi hỏi huấn luyện khác nhau, nhưng mục tiêu chung là đạt tới người nữ tu trưởng thành toàn diện. Giai đoạn nào cũng cần những nhà huấn luyện có tâm huyết, năng lực, tài đức. Các học viên chúng ta hôm nay, mai sau cũng phải góp phần vào công cuộc huấn luyện ứng sinh cho cộng đoàn. Tổ chúng tôi xin phép được trình bày ý tưởng: “Nếu trong tương lai tôi là một Chị Giáo học viện, tôi sẽ làm những gì và nên tránh những gì trong quá trình đồng hành với các em. Đồng thời tôi có những thao thức gì đối với các em?”

A. NỘI DUNG:

1. Những việc tôi sẽ làm

   Học viện là một giai đoạn phức tạp. Đây là thời kỳ đào tạo giữa thời gian tiên khấn và vĩnh khấn. Làm sao để các em đào sâu sự cam kết với Chúa Kitô qua việc sống lời khấn, đồng thời trung thành với Giáo Hội, với Hội Dòng, với ơn gọi và Đặc Sủng Dòng…? Vai trò của Chị giáo giai đoạn này càng quan trọng hơn. Vì thế tôi sẽ cố gắng để trở thành Chị giáo đầy tâm huyết, thực sự trưởng thành trong đời sống nhân bản, đời sống thiêng liêng, đặc biệt trong đời sống tu trì. 

Chắc chắn không phải ai sinh ra cũng đã có ơn gọi làm Dì giáo hay làm Bề trên. Trong đời sống tu trì, những chức vụ đó không nhằm địa vị danh dự cho bằng việc được chia sẻ quyền bính để phục vụ như Chúa Giêsu - Đấng đến để phục vụ (Mc 10, 45; Mt 28,19). Một người tu sĩ bình thường đã phải có những đức tính, những phẩm chất đặc biệt, huống hồ tư cách một chị giáo. Không thể cho cái mình không có, chị giáo không thể nhắc nhở các em sống nhân bản trong khi mình lại có những ứng xử ấu trĩ, vụng về. 

Trước tiên, chị giáo phải là một người có tình thương và tâm huyết thực sự trong công cuộc đồng hành với các em. Ngoài những đức tính cần, kiệm, liêm, chính…tôi phải cố gắng tập luyện để trưởng thành trong các lãnh vực tình cảm, trí tuệ. 

·        Lãnh vực tình cảm:

Tình cảm là thái độ cảm xúc ổn định của con người đối với những sự vật, sự kiện, bản thân, tha nhân. Cảm xúc là biểu hiện tốt nếu ta thể hiện đúng lúc, đúng chỗ phù hợp với hoàn cảnh. Tôi phải tỏ ra thực sự trưởng thành về mặt tình cảm, biết làm chủ cảm xúc của mình khi gặp phải những chuyện vui buồn, cả khi tiếp xúc với những người khác giới. Nếu tôi quân bình tình cảm tôi sẽ không thiên vị em nào, yêu thương các em một cách chân thành, công bằng, không phải vì em kia cùng quê hay khéo léo, dễ thương, giỏi mọi thứ mà lúc nào cũng quý em ấy hơn các em khác. Đi đâu cũng cho đi, làm gì cũng nhờ, khi đau ốm thì chỉ có em ấy chăm sóc… Nếu em ấy có lỗi rõ ràng, công khai thì vẫn tìm mọi cách bênh vực… Hành động như thế, sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực cho tâm lý các em khác, trong khi đó, có em lỗi nhẹ thì cũng đưa ra cả cộng đoàn học viện. Rất có thể sẽ gây ra bè phái, phe nhóm trong cộng đoàn học viện. 

·        Lãnh vực trí tuệ:

Chị giáo phải có đủ sự hiểu biết cần thiết. Thật ra Hội Dòng không bắt là phải có bằng nọ cấp kia mới được làm Dì giáo. Nhưng trong một xã hội phát triển không ngừng thế này,  tôi không được tự mãn với những gì đã có. Trái lại, tôi phải cố gắng học hỏi, trau dồi kiến thức cho mình qua sách vở, qua việc học hỏi kinh nghiệm người đi trước, và tham gia các khóa bồi dưỡng dành cho Bề trên, nêu gương cho các em về một tinh thần học hỏi không ngừng. Đồng thời học hỏi về Kinh Thánh, kiến thức Thần Học, các Giáo Huấn của Giáo Hội… Cố gắng tìm hiểu căn bản các phương tiện hiện đại như sử dụng vi tính, nối mạng, lấy thông tin. Nhiều trường hợp nghịch lý đã xảy ra: Bề Trên là người lớn tuổi, chưa biết gì về việc nối mạng, chỉ được nghe những khía cạnh tiêu cực của máy tính nên khi thấy con em mình vào mạng thì cho rằng các em làm việc xấu; trái lại lắm khi vì không biết gì nên rất dễ bị các em qua mặt. 

Nếu là Chị giáo, tôi sẽ lên một chương trình rõ ràng cho các em. Ngoài chương trình chung của lớp liên tu sĩ, phải có một chương trình riêng cho đoàn học viện riêng của mình nữa. Chương trình hàng tháng có thể đưa ra các đề tài cho các nhóm thảo luận. Đặc biệt thành lập một ban cán sự của học viện để các em được thực tập các công việc của đoàn học viện. 

Trong việc sử dụng người, tôi cố gắng khám phá năng khiếu của từng em để khi trao phó một nhiệm vụ gì thì các em sẽ phát huy được ân ban tài năng của mình. Hoặc khi các em hoàn thành chương trình thần học cơ bản sẽ đề cử các em đi học chuyên sâu. 

Tôi phải làm gương cho các em trong mọi vấn đề: “Lời nói lung lay, gương bày lôi kéo”. Tôi không để có tình trạng mâu thuẫn: nhắc nhở các em giữ kỷ luật, còn tôi thì lơ là; nhắc nhở các em yêu mến Chúa, còn tôi thì không thể hiện tình yêu đó bằng hành động… Như thế, các em chỉ “phục diện mà không phục tâm”. Khôn ngoan của người xưa đã nói: “Không có gì tệ hại hơn là một lời khuyên tốt kèm theo một gương xấu”. 

Tôi sẵn sàng là người “đứng mũi chịu sào”, nghĩa là trong mọi việc, dám làm, dám nói, dám chịu trách nhiệm, không thoái thác hay đổ lỗi cho người khác hoặc đừa trách nhiệm cho người khác khi gặp khó khăn xảy ra cho mình. Ví dụ: Khi một em xin phép đi đâu, tôi xét thấy là chính đáng, tôi đồng ý cho đi nhưng khi Bề trên biết, khiển trách em đó thì tôi sẵn sàng đứng ra hoàn toàn chịu trách nhiệm vì xét tôi cũng có quyền và đã suy nghĩ khi quyết định cho em ấy đi. Hay khi cả nhóm học viện có lỗi gì, tôi sẵn sàng đứng ra chịu trách nhiệm sau đó mới sửa lỗi cho các em cách tế nhị với tình yêu thương. Tôi sẽ dùng quyền bính cách hợp lý, nhất là để bảo vệ, bênh vực các quyền lợi cho các em mình. 

Có lẽ điều tôi phải đặc biệt chú trọng đó là thái độ đối xử với các em: Đã là con người thì ai cũng muốn được coi trọng nhân phẩm, danh dự; học viện là giai đoạn khó khăn của người tu sĩ vì một đàng phải học tập, nhưng cũng phải tiếp xúc với môi trường truyền giáo, làm sao vừa trung thành với lời khấn, lại vừa chu toàn bổn phận tông đồ. Vai trò Chị giáo phải làm sao trở thành chỗ dựa cho các em. Ở ngoài sở vất vả, gặp nhiều khó khăn, về cộng đoàn lại bị hiểu lầm thì càng làm cho các em buồn nản. Tôi không chỉ nhắc nhở các em giữ luật, nhưng phải chú trọng bảo ban các em về ba lời khấn để các em hiểu biết, hâm nóng lại lời hứa mặn nồng của ngày tuyên khấn. Đồng thời, nhắc nhở các em luôn thể hiện tư cách một nữ tu khi tiếp xúc với môi trường xã hội. Quảng đại phục vụ nhưng không quên nhiệm vụ một tu sĩ. 

Tôi sẽ dành thời gian để gặp các em. Khiêm tốn chia sẻ về kinh nghiệm kết hợp với Chúa, về những mối tương quan trong cộng đoàn, nhắc nhở về trách nhiệm xây dựng Hội Dòng… Tôi cũng cố gắng tìm hiểu hoàn cảnh từng em, em nào cần giúp đỡ về vật chất, em nào cần giúp đỡ về tinh thần. Tôi sẽ tập lắng nghe những điều các em tâm sự, thao thức. Đồng thời cố gắng giữ kín những điều các em chia sẻ. Nếu nghe được điều gì sai lỗi của các em tôi phải để các em trình bày hoàn cảnh, lý do… Tôi sẽ tạo điều kiện để nếu có thể sẽ đồng hành với các em cả trong khi đi lao động chung. Nếu đi đâu mà gần gia đình các em tôi sẽ cố gắng vào thăm gia đình các em đó. 

Là một Chị giáo, không những tôi quan tâm, chăm sóc các em khi khỏe mạnh mà cả khi các em ốm đau hay bệnh tật. Bởi vì ai đi tu cũng muốn một sức khỏe tốt để sống đời tu. Nhưng đôi khi Chúa gửi bệnh đến thì các em rất buồn. Vì thế tôi sẽ cố gắng tạo cho các em một cảm giác an tâm khi trình bày với mình về hiện tình sức khỏe. Đồng thời nâng đỡ, an ủi các em hầu có tinh thần tốt để chữa bệnh. Tôi cũng cố gắng tạo điều kiện vật chất hay tìm thầy thuốc cho các em. 

Tôi tôn trọng ý kiến, tự do của các em vì các em là một nhân vị. Ví dụ: Khi Bề Trên muốn thuyên chuyển công tác một em nào trong đoàn học viện, tôi sẽ tạo điều kiện gặp riêng em ấy để tham khảo và lắng nghe nguyện vọng của em. Nếu em ấy có những khúc mắc gì tôi sẽ trình lên Ban Cố Vấn để định liệu cho các em. 

Chắc chắn còn rất nhiều điều tôi phải làm trong tư cách là một Chị giáo, một người đồng hành, huấn luyện các em, không chỉ xét theo bổn phận nhưng còn do chính lương tâm trách nhiệm đối với Hội Dòng và trong việc sống đức ái. Có những việc không dễ gì mà vạch ra trước, phải tùy cơ ứng biến. Tôi không quên phó thác các em cho sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần để Ngài soi sáng, hướng dẫn các em cộng tác với tôi trong công cuộc đào tạo. 

2. Những điều tôi nên tránh

Bên cạnh những việc tôi phải làm cho các em, tôi cũng nên lưu ý một số điều nên tránh như:

Khi lên chương trình cho các em, thấy những gì có thể làm được thì mới làm, còn những kế hoạch khó có khả năng thi hành thì tốt nhất là không nói ra. 

Không bao giờ thất hứa: Ví dụ thông báo với các em là nếu muốn đi học nghành gì thì cứ đăng ký, nhưng sau đó không giải quyết cho một trường hợp nào với lý do “Bề trên chấp thuận”. Lần sau có hỏi, chắc chắn các em sẽ nhìn nhau càm ràm: ‘ước mơ làm gì cho mệt xác…’ 

Không trao trách nhiệm quá khả năng. Ví dụ: Một em có tính nhút nhát, đứng trước đám đông hay run mà cắt cho dẫn chương trình thì sẽ không đạt được hiệu quả như mong muốn. 

Không vội vàng kết luận điều gì mà thiếu thông tin. Khi sửa lỗi không dùng những từ ngữ để trì chiết, chỉ trích quá đáng. Không yên trí về một em nào quá, kể cả khi em ấy đã từng bị mang tiếng. Không chê trách hay khen em nào đó về hết mọi mặt. 

Không kể nết xấu của em này với em khác. Không sửa lỗi các em trước mặt Bề trên, đặc biệt với người ngoài học viện. Khi hội họp, huấn đức, không nói quá dài kẻo hết giờ mà vẫn chưa hết những vấn đề cần nhắc bảo. 

3. Những điều tôi trông đợi nơi các em

Ai trồng cây cũng mong đến ngày hái quả. Tham gia vào công cuộc đào tạo, tất cả các nhà huấn luyện cũng như chính ứng sinh đều mong một kết quả tốt đẹp. Một Chị giáo không đời nào lại mong các em bỏ tu, trái lại Chị luôn mong các em sẽ trở thành một tu sĩ chính danh, thực sự tìm thấy hạnh phúc trên con đường dâng hiến, thể hiện lòng khao khát, lựa chọn, tìm kiếm Thiên Chúa. 

Với tư cách một chị giáo, tôi mong muốn các em của mình là những người trưởng thành về đời sống nhân bản cũng như đời sống tâm linh trong ơn gọi tu trì. Thật vậy, không thể là một Kitô hữu hay một nữ tu tốt nếu người đó chưa thực sự là “người” với tất cả những đức tính nhân bản cần thiết như nhân, nghĩa, lễ, trí, tín, qua đó con người dễ sống hiệp thông, đối thoại, khiêm tốn, luyện lương tâm ngay thẳng, sống cách trung thực, có tinh thần trách nhiệm, trật tự, sạch sẽ và có khả năng thích nghi với mọi môi trường sống. Rất mong các em tự huấn luyện và tập tành các đức tính đó cách kỹ càng. Một người có nhân bản tốt sẽ khai mở và hỗ trợ cho việc thiêng liêng. Đời sống thiêng liêng phải được đặt lên hàng đầu.   

Trong việc huấn luyện đời sống thiêng liêng, tôi chú trọng việc tôn thờ Chúa Thánh Thần, cho chúng ta nghe được lời mời gọi đi theo Đức Kitô và kết hiệp chúng ta trong Người. 

Xuất phát lại từ Đức Kitô: Tìm lại lần nữa tình yêu ban đầu của ta, tia sáng lôi cuốn làm ta đứng lên theo Ngài. Bước đầu là tình yêu Thiên Chúa, bước tiếp là sự đáp trả đầy lòng yêu mến đối với tình yêu ấy. Nhìn nhận Người yêu ta với ý thức sâu đậm để cũng thốt lên như thánh Phaolô: Đức Kitô đã yêu tôi và hiến mạng cho tôi. Muốn thế, tu sĩ phải tiếp xúc sống động với Lời Chúa, đón nhận, suy niệm cùng sống Lời Chúa, thông truyền những kinh nghiệm trổ sinh từ đó. Thường xuyên quy chiếu về luật Dòng và hiến pháp, sống đặc sủng của Hội Dòng cách triệt để. 

Mỗi cá nhân phải ý thức xây dựng một cộng đoàn chứng tá. Nói cách khác, Chị giáo luôn mong ước các em chú trọng đến các yếu tố định hình nên một tu sĩ, dựa vào Giáo luật, Lời khấn và Hiến pháp, là những phương tiện hữu hiệu hình thành người tu sĩ lớn mạnh trong đời sống dâng hiến. Có những người cho rằng chỉ cần Tin Mừng là đủ. Nhưng Tin Mừng thể hiện qua những gì các vị sáng lập viết ra cho các môn sinh noi theo. Sống không cần luật Dòng là điều nghịch lý. Vì thế việc tuân thủ luật là điều rất quan trọng. Nó sẽ định hình lương tâm và hạnh kiểm người tu sĩ. Giáo luật có nhiều khoản liên quan đến tu sĩ, quy định tính pháp lý cho họ vì họ là một thành phần đặc biệt của đời sống và sự thánh thiện của Hội Thánh. Họ cần ý thức chỗ đứng của mình để không thiếu sót bổn phận. Các ứng sinh phải luôn xác tín ơn gọi tu sĩ là món quà quý giá Thiên Chúa ban tặng. 

Khi tuân giữ ba lời khấn, người tu sĩ sẽ bước lên bậc trọn lành. Cộng đoàn tạo điều kiện để mỗi cá nhân yên tâm sống các lời khấn, còn mỗi cá nhân thể hiện nếp sống tu trì của cộng đoàn. Việc hiểu Hiến Pháp, tuân giữ Hiến Pháp làm nên một tu sĩ chính danh. Hiến pháp tạo nên một tu sĩ theo truyền thống Dòng, đồng thời cũng am hợp với hoàn cảnh thời đại. Hiến pháp được canh tân theo sự biến chuyển của thời gian. Hiến pháp như lời giải thích Phúc âm theo tinh thần của Dòng đúng với ý của Hội Thánh. 

Tuy là một Chị giáo đồng hành với các em, tôi không thể quyết định thành công nếu thiếu sự của cộng tác các em với tôi trong chương trình huấn luyện. 

4. Những điều không mong đợi

Không ai mong đợi một tu sĩ mà không sống đúng với căn tính của mình, làm gương mù, gương xấu, gây cớ vấp phạm cho người khác, nhất là người giáo dân… Là một Chị giáo, tôi sẽ rất buồn khi nghe người khác phản ánh về con em mình: “không thể tưởng tượng được ngày nay lại có những nữ tu kiểu như thế”. Đáng buồn là chính những người thánh hiến đã làm cho mình bị tục hóa bằng chính lời nói, hành động, cử chỉ, mối quan hệ mà họ có… 

Là Chị giáo, tôi không bao giờ mong con mình học có bằng nọ cấp kia nhưng thiếu đức. Đức bao gồm cả lòng đạo đức tu trì, là sự chăm chỉ, siêng năng cầu nguyện để kéo ơn Chúa xuống cho bản thân và cộng đoàn. Vẫn biết học hỏi tri thức khoa học là rất cần thiết trong xã hội ngày nay, nhưng nếu vì vậy mà quên việc trau dồi đạo đức, đời sống tâm linh, nếp sống tu trì thì đó là một điều khó chấp nhận với một tu sĩ. 

Là một Chị giáo, tôi không muốn các em của mình sống trong cộng đoàn một cách hời hợt, người ta sao mình vậy, coi Hội Dòng như là một nhà trọ miễn phí muốn đi, về, ra, vào tùy thích. Dễ dàng du nhập các sự thế gian vào nhà Dòng cách tùy tiện, không hăng hái dấn thân trong bất cứ việc gì. Còn chị em sống với nhau không tạo được sự hiệp thông, đoàn kết như chị em trong một nhà. Bên cạnh đó trong việc giữ kỷ luật hay làm việc gì thì chỉ làm vì sợ luật, sợ Bề trên, không có một tâm tình yêu mến gì cả. 

KẾT LUẬN 

Như vậy, với tư cách là một Chị giáo học viện, tôi ý thức rõ ràng mình đang tham gia công cuộc đào tạo những tu sĩ trưởng thành. Công cuộc ấy sẽ vô cùng quan trọng, vì đào tạo một con người đã khó huống chi đây là đào tạo một tu sĩ. Mỗi người một hoàn cảnh, một tính nết…phải rất khôn ngoan và tế nhị. Đào tạo là để xây dựng một con người, một nhân cách. Đối với tu sĩ, đào tạo hay huấn luyện thì thời gian vô hạn định.  

Việc vạch ra các định hướng như trên cũng chỉ là giả thiết vì rất có thể khi đó sẽ có những biến chuyển và những thứ đòi hỏi sẽ khác hơn. Nếu thực sự những điều chia sẻ trên đã phần nào làm nên chân dung một mẫu Chị giáo lý tưởng, thiết nghĩ phải đối chiếu nhiều hơn nữa gương của Đức Giêsu, Đấng là Thầy, là Thủ Lãnh. Và bước tiếp theo sẽ là làm sao để thu hẹp khoảng cách giữa lý thuyết và thực hành.

  

 

Tám [8]

Dẫn nhập

Sống trên đời, ai cũng mang trong mình một lý tưởng, một ước mơ, một hoài bão. Sống có lý tưởng thì mới có động lực để vươn tới. Vì thế, mỗi chặng đường, mỗi bước của cuộc sống phải được uốn nắn, phải được huấn luyện thì mới đạt được kết quả như mong chờ. Nhất là về công tác giáo dục và lãnh đạo trong đời sống tu trì thì việc huấn luyện và gọt dũa lại càng trở nên quan trọng hơn. Nhóm chúng con muốn hướng tới trách nhiệm giáo dục và lãnh đạo trong tương lai của chúng con, vận dụng trí năng và ơn Thánh để trồng người, trong yêu thương khiêm nhường phục vụ. Trồng lúa sẽ hẹn mùa gặt, nhưng trồng người không hẹn ngày đơm bông kết trái; trồng cây còn có thời gian ngơi nghỉ, còn trồng người phải lo lắng không ngơi. Tạo ra hạt lúa đã khó, nhưng huấn luyện một người thành tu sĩ thánh thiện, thành người thợ gặt trong cánh đồng truyền giáo lại càng khó hơn. Trồng cây chỉ cần chăm chỉ, trồng người cần kiên nhẫn khôn ngoan và ơn ban của Thần Khí. Trồng cây chỉ lo dọn đất, trồng người phải lo huấn luyện làm sao để có thể thích nghi với mọi hoàn cảnh, môi trường, có khả năng chống đỡ trước những mưa sa bão táp của Sa tan và thế tục. 

I. Sứ mệnh của Chị Giáo tương lai

Để trở thành chị giáo và bề trên tương lai, chúng con hôm nay ước muốn trau dồi cho mình có những hành trang để có thể tự tin và vững bước với chức vụ mà tương lai Hội dòng trao phó nơi chúng con: chứng tá của của một đời sống tu trì đích thực, chứng nhân của sự thật, sự thiện và là gương sáng trong yêu thương phục vụ. Là người đồng hành, người bạn gần gũi cảm thông, yêu thương, nâng đỡ để các em luôn cảm thấy được niềm tin chia sẻ và quyền bính tạo cho họ một cảm giác bình an, tôn trọng và tín nhiệm. Trong lãnh vực đào tạo này, chúng con cũng luôn ý thức đào tạo và tự đào tạo mình kỹ lưỡng để trở nên dụng cụ của Chúa Thánh Thần dùng cho lợi ích mai sau của Hội Dòng.

Chúng con được học hỏi, được tiếp thu những kiến thức, những kinh nghiệm và đặc biệt được hưởng những thành quả của thế hệ đi trước, trách nhiệm cuả chúng con phải là người kế thừa và phát huy, nghĩa là chúng con phải giúp đỡ các em, chia sẻ những thao thức ưu tư hầu thăng tiến các em trong đời sống ơn gọi tu trì.

Trước tiên, tấm lòng của chị giáo và bề trên phải là tấm lòng của người mẹ hiền luôn yêu thương chăm sóc và nâng đỡ các em. Điều đó rất cần thiết trong cuộc sống tu trì, vì sự có mặt của Dì giáo hay bề trên ở bên các em như một động lực thúc đẩy lớn lao, để từ đó các em cảm nghiệm được tình mẫu tử hiền hòa mà sống vui tươi hạnh phúc trong cuộc sống dâng hiến.    

Đời sống tu trì nhằm trở nên giống Chúa Giêsu. Vậy chị giáo và bề trên tốt phải theo sát mẫu gương của Chúa Giêsu, suy nghĩ với đầu óc của Chúa Giêsu, nhìn với cái nhìn của Chúa, làm việc và hành động như Chúa Giêsu, có tấm lòng và con tim yêu thương của Ngài, có như vậy công viêc giáo dục và lãnh đạo mới mong đạt kết quả là cho ra đời những người nữ tu có phẩm chất như lòng Chúa mong muốn. Tương lai của Hội dòng tùy thuộc vào các nhà đào tạo và khả năng bền vững trong đời tu phụ thuộc rất nhiều công cuộc đào tạo này.

 Vì thế, chị giáo và bề trên luôn sống đồng hành với các em trên hành trình trưởng thành đức tin và thiêng liêng, bằng yêu thương nhẫn nại, tận tâm chăm sóc đến từng em, biết rõ họ từ tính tình, phẩm chất, những điểm mạnh điểm yếu để hướng dẫn, để cảm thông và để yêu thương các em. Biết nhẫn nại và cậy dựa trong ơn Chúa, là nhà đào tạo cố gắng làm biến đổi và thay thế cái xấu thành cái tốt, làm cho người chưa tốt thành người tốt, tin tưởng vào sự thay đổi trong tương lai của ứng sinh, đặt niềm hy vọng vào Thiên Chúa, Đấng biết rõ và có thể biến đổi triệt để từng con người.

Chị giáo luôn tỏ ra gần gũi và tín nhiệm các em, xuất phát từ tình thương, trao hiến cho họ những điều tốt nhất từ bản thân mình, giúp họ khắc phục những ích kỷ để trở thành những người có khả năng yêu thương và trao ban yêu thương. Phải gầy dựng sự quân bình giữa kỷ luật và tự do, giúp các em biết sử dụng tự do một cách đúng đắn và có trách nhiệm. Chị giáo các em phát hiện và nhận diện cái tôi sâu thẳm và phân mảnh của mình để biến đổi, đồng thời khuyến khích, động viên các em tiến bộ; cảm thông thấu hiểu những ước muốn tốt cũng như những tổn thương sâu xa của các em, đặc biệt trong lãnh vực tình cảm, hầu nâng đỡ, nhờ đó các em tin tưởng để ân sủng của Chúa tác động và biến đổi tận căn.

Chị giáo nỗ lực hướng dẫn các em bằng đời sống cầu nguyện, bằng gương sáng, bằng các việc đạo đức, để đời sống thiêng liêng của các em ngày càng triển nở, thâm sâu và tròn đầy. Về đời sống vật chất, luôn bao dung, và rộng rãi cung cấp cho các em những điều cần thiết theo đúng nội quy luật dòng, để chăm sóc sức khỏe và tinh thần của các em, vì các em là tài sản, là kho báu của cộng đoàn và Hội dòng.

Chị giáo phải là cột trụ vững chắc trước những khó khăn thử thách nơi cộng đoàn, hay những thách đố của thời đại, là chỗ dựa tin tưởng cho các em khắc phục và thăng tiến. Chị giáo luôn mực thước và ngay thẳng, khôn ngoan làm theo ý Chúa, công bằng trong dối xử, không yêu quý riêng hay coi người này hơn người khác để tránh sự ganh tị và nghi ngờ trong cộng đoàn. Luôn biết lắng nghe và chắt lọc các ý kiến và nhận xét, đích thân tìm hiểu, kiểm tra bằng cách gần gũi, chăm sóc phục vụ và trực tiếp đối thoại, nhờ đó mà kiến tạo bầu khí an bình và huynh đệ cho cộng đoàn thăng tiến.

Chị giáo luôn tìm khám phá điều Chúa Thánh thần muốn nói với các em qua mình và khiêm tốn tìm biết điều Chúa thánh thần muốn nhắc nhở mình qua các em; đồng thời khiêm tốn chấp nhận những thất bại và nghịch cảnh, hay trái ý có thể xảy đến, bởi vì không phải lúc nào cũng có thể “thuận buồm xuôi gió” được.  

II. Những gì chị giáo trông đợi nơi các em.

Hội Dòng đặt hy vọng nơi các em rằng các em sẽ là những người tiếp nối truyền thống, Đặc sủng và Linh đạo của Hội Dòng, và là những tông đồ đắc lực của Chúa và Giáo hội mở ra trong tương lai với sự phát triển toàn diện của người nữ tu hôm nay, và nên dấu chỉ hoàn thiện của nước trời mai sau. 

Mong các em sẽ là những người nữ tu có phẩm chất, đặc biệt trong sự dấn thân với tinh thần hăng say phục vụ và sống lý tưởng đời dâng hiến một cách hạnh phúc. Nhiệt thành quảng đại, năng động sáng tạo cùng thăng tiến về bản thân; vâng phục và  tin tưởng bề trên, có nền tảng vững chắc về đời tu, trung thành với lý tưởng ơn gọi 

III. Những gì chị giáo không trông đợi nơi các em

Sống vụ hình thức, giả dối, đề cao vật chất, hay tìm bù trừ,  sống thụ động, lại hay cố chấp, nhỏ nhen, ích kỷ, thiếu trách nhiệm và không có tinh thần sống cộng đoàn; xem đời tu như một đảm bảo về đời sống vật chất và an toàn nhất cho đời sống hiện tại để gầy dựng cho tương lai; giữ kỷ luật đời tu như một cách đối phó “nín thở qua cầu” nhằm che mắt người trên, coi thường chị em.

Mang não trạng của người thế tục, tìm cách cho mình được người khác trọng vọng, quý nể, và cơ hội phát triển tài năng cá nhân nổi trội trước mặt mọi người. Hoặc vào dòng với mục đích tiến thân hơn là dấn thân, là để có điều kiện học hành có bằng cấp và khi đã đạt được mục đích rồi thì lại tìm cách rút lui khỏi dòng một cách hợp lí.  

Kết luận

Sự tồn vong của Giáo Hội và sự hưng thịnh về mặt đạo đức lệ thuộc vào việc huấn luyện. Được sống trong ơn gọi dâng hiến, chúng con thấy mình như được sống trong sự thân thương của một gia đình có tình mẫu tử và tỉ muội thực sự. Chính sự nâng đỡ, liên đới, tinh thần chia sẻ và cảm thông tạo nên những niềm vui và nụ cười cho đời sống dâng hiến hạnh phúc. Nghĩ rằng trong tương lai có thể sẽ là chị giáo và bề trên, chúng con lại càng phải có trách nhiệm và bổn phận để được đào tạo và tự đào tạo không ngừng, trang bị cho mình hành trang đi tới, bởi vì những nỗ lực và cố gắng của hôm nay sẽ là đà bẩy và bệ phóng về tương lai.

Chúng con cám ơn Cha Giáo đã nâng đỡ và dạy dỗ, lại cho chúng con có một cơ hội để chia sẻ, tìm ra những phương pháp và những đường hướng huấn luyện cụ thể, chắp cánh cho những ước mơ, và làm cho mơ ước hôm nay có thể phát triển thành hiện thực mai ngày. Cảm ơn quý chị em đã cùng chúng em học hỏi giao lưu, và chia sẻ để cùng thao thức nhóm lên ngọn lửa chiếu sáng tương lai của ngày mai.

  

 

Chín [9]

I. Nhập đề

Sống là có dự phóng tương lai. Và biết đâu mai kia chúng ta sẽ là những chị giáo hay bề trên. Vậy mỗi chúng ta sẽ làm gì hay không làm gì cho các ứng sinh của mình. Bài thuyết trình sau đây xin đóng góp đôi chút ý tưởng trong định hướng này.  

II. NỘI DUNG

1 . Những điều sẽ làm và không làm 

Khi bước vào đời tu trong một Hội Dòng hay Tu Hội, mỗi chúng ta đã hơn một lần được đón nhận và chứng kiến "cuộc lên ngôi " của Bề Trên hay Chị Giáo qua những lần Tổng Tu Nghị.  Đó là biến cố quan trọng đối với Hội Dòng cũng như mỗi thành viên. Sự kiện này bầy ra trong tâm trí chúng ta bao câu hỏi chưa lời giải đáp. Với tư cách và tâm huyết của người lãnh đạo và giáo dục, Bề Trên hay Chị Giáo mong muốn giúp ứng sinh trở thành Chị Dòng tốt: thuộc về Chúa, về Giáo Hội và mọi người. Để được như vậy, Chị Giáo và Bề Trên phải là tấm gương soi phản chiếu đặc sủng và linh đạo Dòng cho ứng sinh noi theo.

a .Về ơn gọi.

   Nhân ngày cầu nguyện cho ơn gọi Thiên Triệu, Đức Thánh Cha nhắn nhủ rằng Ơn gọi thánh hiến là một hồng ân đặc biệt. Ơn gọi đó được khởi nguồn từ vị Thiên Chúa mang tên Tình Yêu - "Không phải anh em đã chọn Thầy nhưng chính Thầy đã chọn anh em" (Ga15,16) và Giêrêmia xác tín “Ngài đã chiếm đoạt tôi.” Hiểu để sống đúng ơn gọi là niềm thao thức và lẽ sống của người Tu sĩ. Do đó, chị Giáo và Bề Trên tương lai cần giúp ứng sinh hiểu sâu và sống ơn gọi, đồng thời phát triển nét đẹp của tinh thần Dòng. 

b .Về Đời Sống Cộng Đoàn.

Khi đề cập về mối quan hệ trong đời thường, người ta thường nói ''tư tưởng không thông bình không cũng nặng.'' Đời sống cộng đoàn vừa là một hy sinh lớn, vừa là phương tiện giúp ta nên thánh. Đó là tư tưởng và kinh nghiệm của các thánh, vì  mỗi người một tính, nên trăm người trăm tính, có chung thì có đụng. Vậy làm sao có được sự dung hòa, một bầu khí an vui?  Thưa "đồng hành" là điều cần thiết và lý tưởng giúp trên và dưới hiểu nhau hơn, cảm thông với những thăng trầm trong đời tu.

Để được vậy, Chị Giáo và Bề Trên cần biết lắng nghe và chắt lọc để hiểu rõ tâm nguyện của ứng sinh, mối riêng tư, thầm kín mà họ không dễ nói ra. Chị Giáo và Bề trên cố gắng tỏ ra sẵn sàng, vui vẻ và niềm nở mỗi khi chị em muốn gặp gỡ, trao đổi, hãy giúp đỡ họ bằng trái tim của một người chị, người mẹ, tỏ rõ thiện chí muốn đón nhận ý kiến của bề dưới trong việc điều hành của mình, cũng như can đảm sửa sai các em để họ mỗi ngày nên tốt hơn.

c . Đời sống tông đồ

 Chị giáo và Bề trên phải thao thức tạo điều kiện trau dồi khả năng tri thức cho các em, sẵn sàng đầu tư thời gian, tinh thần lẫn vật chất giúp các em phát huy năng khiếu và khích lệ tinh thần hăng say học tập nơi các em: "Cần quan tâm đến việc học hành để họ sống ơn gọi cách sung mãn và chu toàn sứ mạng Dòng cách tốt đẹp". Chị Giáo và Bề trên sẵn lòng cho các em tham gia vào các lãnh vực hoạt động của Dòng theo khả năng của các em, không bắt các em làm những việc ngược với khả năng của mình. Đồng thời khơi dậy tinh thần nhiệt thành, hăng say truyền giáo nơi các em theo lối sư phạm của Chúa. 

Chị giáo cũng như Bề trên cần quan tâm đặc biệt đến đời sống tâm linh của từng chị em, giúp chị em tìm xác định mục đích quan trọng của đời tu là yêu Chúa và phục vụ Chúa trong mọi người, với tâm niệm "yêu Chúa chứ không yêu công việc của Chúa," tránh cho chị em tình trạng quá say mê công việc vì thấy hợp sở thích, được mọi người tán thưởng. 

 2 . Những điều trông đợi 

Qua nhiều kinh nghiệm cuộc sống, người ta kết luận rằng niềm tin là yếu tố tạo nên mọi mối quan hệ tốt đẹp trong cuộc sống. Đây cũng là ước mong mà các Bề trên tương lai muốn nơi ứng sinh và bề dưới :

a . Tin vào quyền bính của Chúa nơi Bề trên

Bề trên vẫn là con người trong tiến trình sinh - lão - bệnh - tử. Nơi họ vẫn còn đó những yếu đuối, sa ngã và kém cỏi, nhưng Chúa tín nhiệm sử dụng họ. Người trao quyền bính vào tay họ: “ai nghe các con là nghe Ta.” Quả thế, dù họ yếu đuối nhưng Chúa ban đủ ơn cho họ: “Ơn Ta đủ cho con”. Vậy dù bề dưới có nhiều khả năng và thông thái hơn Bề trên, thì cũng hãy tôn trọng quyền bính của Chúa trong họ: “Ai nấy hãy tùng phục quyền bính trên, vì mọi quyền bính đều do Thiên Chúa, và những quyền hiện có đều do Thiên Chúa an bài”.

Song các Bề trên cũng cần theo gương sử dụng quyền bính cách dịu dàng nhưng cương quyết của Chúa Giêsu: Ngài  đã vâng lời Chúa Cha trước khi truyền lệnh, đã muốn để Chúa Thánh Thần hướng dẫn trước khi hướng dẫn, đã không ở xa mà truyền lệnh nhưng Ngài đến và ở gần kề ("Chúa Giê su đi khắp các làng mạc để giảng dậy” Mt 9, 13). Để tránh hiểu lầm, hiểu sai, Bề trên ban lệnh truyền cách rõ ràng qua đối thoại, trao đổi với Bề dưới theo nguyên tắc tín nhiệm - cởi mở - tôn trọng, đồng thời nâng đỡ chị em chu toàn lệnh truyền đó. Các Bề trên mang trọng trách là cánh buồm, là bánh lái của Hội Dòng, nên  cần nhiều ơn Chúa qua lời cầu nguyện của chị em, để với ân sủng của Chúa mà Bề trên chu toàn phận vụ, mỗi ngày trở nên người của Chúa và của mọi người.

b . Song Hành Với Thế Giới

Đứng trước đà tiến không ngừng của nền khoa học kỹ thuật, với hệ thống truyền thông tối tân giúp con người dễ mở rộng việc giao lưu, kết bạn bốn phương của người trẻ. Đây là thách đố cho các nhà đào tạo. Bộ mặt Dòng tu cũng như mỗi cá nhân có sự đổi thay rõ rệt: giữa hai thế hệ trong cùng Dòng có quan điểm, cái nhìn theo những chiều hướng khác nhau. Chị Giáo và Bề trên hướng nhìn về tương lai để giúp mỗi cá nhân được thăng tiến và đem lại sự phát triển cho Dòng; đồng thời giúp các em khỏi rơi vào việc chạy theo trào lưu xã hội, làm mất đi nét đẹp và bản chất của người Nữ Tu. Đức Thánh Cha nhắn nhủ rằng “để sống ơn gọi cách sung mãn và chu toan sứ mạng của Dòng, chúng ta cần học biết cách thinh lặng và chiêm niệm để lắng nghe chân lý là chính Lời Đức Kitô giữa thế giới ồn ào, náo động ngày nay".

III . KẾT LUẬN

Đó là đôi nét định hướng của nhóm chúng con. Chúng con cám ơn cha Giáo và qúy chị đã quan tâm theo dõi. Xin Cha Giáo và quý chị thêm lời cầu nguyện cho chúng con, để mỗi ngày chúng con biết không ngừng tìm hiểu, đồng thời đào sâu hơn nữa về định hướng này. 

 

Mười [10]

A.   DẪN NHẬP             

Đề tài này nằm ngoài khả năng của chúng con, vì chúng con còn nhỏ chưa có kinh nghiệm làm Bề Trên hay chị Giáo, có chăng chỉ là kinh nghiệm làm bề dưới mà thôi. Nhưng vì bổn phận và vâng lời, chúng con xin chia sẻ những kinh nghiệm có được sau những dịp tiếp xúc và đồng hành với các Bề Trên, cũng là những kinh nghiệm rút ra khi giao tiếp với các chị em tu sĩ Dòng khác. Vì thế có thể ít nhiều mang tính chủ quan, phiến diện, nhưng hy vọng có thể là những gợi ý để các Bề Trên tương lai tham khảo và nhờ đó tìm ra bài học cho mình. 

Với thời gian ngắn ngủi 10 năm sống trong nhà Dòng qua kinh nghiệm là bề dưới con thấy là Bề Trên  phải làm nhiều điều cho chị em trong Dòng mình, cũng như nhiều điều các Ngài muốn nơi bề dưới của mình. Nhưng con xin gom lại trong những điểm sau: 

I . NHỮNG ĐIỂM BỀ TRÊN CẦN LÀM CHO BỀ DƯỚI.

1 .  Công bằng với chị em, không thiên vị.

Được Chúa đặt lên coi sóc mọi chị em hay ít là một nhóm các chị em, chị phải đối xử công bằng với họ. Việc trước tiên chị phải làm để thực thi công bằng với chị em là lo cho phần rỗi linh hồn của chị em. Chị sẽ sử dụng hết những phương tiện có thể như lời cầu nguyện, gương sáng, nước mắt, những hy sinh mệt nhọc… để chu toàn bổn phận lớn lao đó. Những việc đạo đức mà chị em cần có và thời gian để họ thực hiện những việc ấy chị phải cung cấp đầy đủ theo đúng như luật Dòng ban cho họ. Nhiều lúc có thể vì thế mà phải hy sinh lợi ích vật chất của Dòng thì Chị đừng do dự, thà Hội Dòng chịu túng thiếu còn hơn một chị em trong Dòng phải hư mất đời đời vì không có của ăn thiêng liêng. 

Là Bề Trên, chị có bổn phận phải lo cho sức khỏe của chị em, vốn là tài sản và kho báu của Dòng. Sự an hòa của Dòng  cũng tùy thuộc vào yếu tố này, vì thế chị phải bồi bổ sức khỏe cho chị em khỏi đau yếu, qua bữa ăn chung hay riêng cho chị em nào, tùy hoàn cảnh và sự cần của mỗi người. Thật là sỉ nhục và bất công khi tiết kiệm mấy đồng bạc mà Bề Trên từ chối  không cung cấp cho chị em những sự cần, khiến chị em thay nhau “nâng cao tay nghề cho bác sĩ.” Hay vì kiếm thêm mấy đồng bạc mà Bề Trên để cho chị em chết gục trong công việc. 

Ngoài ra, theo lẽ công bằng, chị phải đối xử với ai cũng như nhau, đừng vì thấy chị em nào dễ thương, dễ bảo, ăn nói ngon ngọt, hay giúp đỡ mà Chị dành cho một tình cảm riêng, sâu sắc hơn những người khác. Đừng để thứ tình cảm mờ tối đó đi sâu vào chị đến đỗi chị đi đâu cũng chỉ có chị em đó được đi, chị ốm chỉ người chị em đó được chăm sóc, và nếu có ai thấy như thế không tốt và góp ý thì bị chị coi là ganh tỵ. Thật đáng sợ và đáng trách khi chị đối xử như thế và hậu quả bi đát xảy ra là sự ấm ức, ganh tỵ, bất hòa trong gia đình Dòng, khi đó Dòng sẽ chết dần và người phải chịu trách nhiệm đầu tiên là chị. 

2.   Cầu nguyện cho chị em.

Trong gia đình Dòng, Bề Trên là người mẹ của gia đình, là mẹ của các linh hồn mà Chúa ủy thác cho. Vì thế chị phải hành động như một người mẹ. Phương tiện hữu hiệu để giáo dục con cái mà bà mẹ nắm trong tay là cầu nguyện. Do đó, chị nhớ tới từng chị em của mình khi ở trước Chúa Giêsu Thánh Thể; chị hãy xướng lên từng tên của họ, nhất là những chị em đang làm chị bận tâm. Chị phó thác và trao dâng cho Chúa Giêsu, Ngài sẽ huấn luyện và sửa dạy các chị em cho Chị. 

3.  Không quá cứng nhắc trong vấn đề kỷ luật.

Kỷ luật đối với đời sống tu trì chỉ như thân xác đối với linh hồn mà thôi. Nó cần thiết nhưng không phải là điều chủ yếu. Vì thế, khi lợi ích của cộng đoàn đòi hỏi, cũng như những lúc cá nhân chị em đó cần thiết, chị sẽ uyển chuyển cho họ. Khi uyển chuyển trong những trường hợp cần thiết, chị không làm cho luật lỏng lẻo nhưng đề cao luật. Lacordaire nói: “luật là hải đăng chứ không phải cái ụ.” Nếu cứng nhắc quá theo mặt chữ sẽ dẫn tới những phản kháng phá luật, giữ luật cách hình thức, vô tâm. Vì vậy khi Chị uyển chuyển luật cách khôn ngoan, chị sẽ giúp chị em giữ luật ở mức độ cao. Điều này cần và rất cần đối với các em mới vào tu, chúng cần được uốn nắn từ từ. Vì thế Chị hãy ôn tồn chấp nhận những sai lỗi ban đầu của họ và dần dần đưa họ vào kỷ luật cách khôn ngoan. Chị hãy mềm mại dịu hiền khi quở trách và tha thứ lỗi lầm của họ. Như thế Chị sẽ chiếm được lòng họ, gây cho họ những thiện cảm, nhờ đó việc huấn luyện sẽ thành công. 

4. Bác ái với chị em.

Người mẹ nào mà chẳng yêu con. Là mẹ trong gia đình Dòng, Chị hãy đối xử yêu thương bác ái với mọi chị em. Chị hãy nhắm mắt bỏ qua nhiều chuyện của con cái mình, bỏ qua cách dễ dàng những lỗi lầm của những em mới vào Dòng. Chị hãy thực thi tình khoan nhân và lòng thương xót cách rộng rãi. Đặc biệt Chị hãy tha thứ tất cả những gì xúc phạm đến riêng cá nhân Chị, hãy nhẫn nhục chịu đựng nết xấu của chị em. Hãy kiên trì chờ đợi từng bước chậm chạp của chị em trên con đường biến đổi, đừng bực bội oán thù hay nổi giận, càu nhàu khi chị em lỗi lầm. Chị hãy niềm nở tỏ ra sẵn sàng đón tiếp họ trong bất cứ giờ nào, về bất kỳ việc gì. Làm như thế họ mới dám đến để tỏ lộ tâm can cùng chị và như thế chị sẽ thành công trong việc huấn luyện. 

Ngoài ra, Chị hãy cảm thương với chị em trong Dòng, bày tỏ lòng cảm thương bằng những lần viếng thăm, an ủi khi họ đau ốm. Cảm thương với những chị em đi phục vụ ở xa nhà. Khi họ về, Chị hãy hỏi han tỉ mỉ, lên tinh thần cho họ, khuyến khích khen tặng họ khi họ thành công và an ủi họ khi họ thất bại. Chị hãy hòa mình với chị em, khiêm tốn nghe họ góp ý, nghe họ trình bày những khăn khăn trong cuộc sống với sự cảm thông giúp đỡ. Đặc biệt Chị hãy nghe họ đối thoại trước một mệnh lệnh họ không thể thi hành. Chị đừng áp đặt, nhưng hãy giải thích để có được sự vâng lời tự nguyện từ nơi họ. Khi bác ái và thông cảm như thế, Chị sẽ được chị em yêu mến, kính trọng và hiệu quả lớn hơn là họ sẽ yêu mến Dòng, đồng thời ý thức hơn việc giữ kỷ luật, đi vào tinh thần Dòng. 

5 .  Phục vụ chị em.

“Ta đến để phục vụ chứ không phải để được phục vụ.” Chị hãy nên giống Đức Giêsu, - nhà đào tạo các nhà đào tạo, khiêm tốn phục vụ chị em: Những việc hèn mọn trong cuộc sống Chị làm, những lời xin lỗi Chị nói, những trách nhiệm Chị phải chịu do sai lỗi của chị em… Có phục vụ như thế Chị mới hy vọng đào tạo chị em thành những người phục vụ. 

Đó là những điều các Bề Trên tương lai cần làm và không nên làm cho chị em của mình. Còn  sau đây là những điều các Bề Trên mong muốn có nơi các ứng sinh và bề dưới của mình.   

II. NHỮNG ĐIỀU CẦN CÓ NƠI BỀ DƯỚI.               

1. Biết quý trọng ơn gọi.

Ơn gọi là quà tặng Thiên Chúa ban cho kẻ Người chọn.  Vì thế em hãy quý trọng, đừng thờ ơ lãnh đạm trong việc duy trì và phát triển ơn gọi Chúa ban cho em. Trái lại phải tích cực làm lớn mạnh ơn gọi bằng cách nỗ lực sống tinh thần đặc sủng và linh đạo của Dòng. Kẻ không quý trọng ơn gọi hễ gặp trái ý là đòi về.  

2. Sống đúng ơn gọi.

Là nữ tu, em phải sống đúng ơn gọi là một tu sĩ theo Hiến Chương và qui luật Hội Dòng đòi hỏi. Nếu không, em đã tự khinh miệt mình, vì chỉ có bề ngoài là tu sĩ hay chỉ là tu sĩ trên văn bản giấy tờ mà thôi, còn tư cách sống và cuộc sống của em không phải là một tu sĩ. Em hãy suy xét và nhìn lại sự lựa chọn của mình và sống đúng với bản chất của sự lựa chọn đó để tránh lâm vào tình trạng biến chất và tránh những cái bỉu môi, những câu nói mai mỉa của người đời: “dì Dòng mà vậy!” Biết rằng  để sống đúng với bản chất tu sĩ của mình, em phải hy sinh bỏ mình rất nhiều và nó càng khó khăn hơn khi sống giữa thế giới văn minh phát triển và tục hóa này: khó khăn chứ không phải là không thể, cùng với ơn Chúa. 

3. Vâng lời.

Bước vào Dòng là em chấp nhận Hội Dòng cùng mọi kỷ luật và mọi chị em trong Hội Dòng. Chính em tự nguyện xin khấn và trong ngày tuyên khấn, em hãnh diện và trịnh trọng lớn tiếng tuyên bố cho lòng mình và mọi người biết từ nay em sẽ vâng phục và tình nguyện vâng phục những gì mà Hiến Chương và Quy Luật của Hội Dòng quy định. Vì thế mong rằng trong cuộc sống, vâng phục phải là nền tảng của đời em. Để vâng phục bề trên cách mau mắn, em đừng nhìn vào những khuyết điểm của ngài, nhưng hãy đeo cặp kính đức tin để nhìn thấy căn nguyên sâu xa của lệnh truyền mà Bề Trên dành cho em là chính ý Thiên Chúa, Người đã gọi em và là Bề Trên duy nhất của em. Còn Bề Trên chỉ là dụng cụ Thiên Chúa dùng để đưa lệnh truyền đến cho em mà thôi. Với cặp kính đức tin đó em mới vâng phục  trong tình yêu và vui vẻ mà không nghĩ Bề Trên có hợp với mình hay không, Bề Trên có đủ tư cách hay không, Bề Trên có giỏi hay không… Hãy cố gắng mua cho mình cặp kính đức tin quý giá ấy qua cầu nguyện. 

4. Có tinh thần kỷ luật

Theo quan niệm chung đời sống tu trì có giá trị cao hơn đời sống giáo dân bình thường. Vì cuộc sống tu trì phải hy sinh hơn, sống kỷ luật hơn. Đúng như thế, khi chưa sống đời tu trì thì đời sống thỏai mái không bị ràng buộc, không bị o ép bởi kỷ luật: thích ăn là ăn, thích ngủ là ngủ; thích nhảy đầm nhảy hồ gì tùy ý; thích mốt quần này áo nọ không ai cấm, tóc quăn duỗi cho thẳng càng đẹp. Nhưng khi bước vào nhà Dòng, em sẽ dần dần được các Bề Trên đưa vào khuôn khổ, kỷ luật sẽ dần huấn luyện em nên con người mới. Chắc lúc đầu em khó chịu vì phải giữ kỷ luật: đang ngủ em phải dậy, đi đâu phải có phép tắc, mọi thứ đều cứng nhắc theo một khuôn mẫu theo mặt chữ, kỷ luật làm mất tự do, nhưng chịu làm quen với nó, em sẽ thành người tri âm tri kỷ với kỷ luật. Vì chỉ có kỷ luật mới dám trách mắng và tố cáo em khi em phản bội nó, chỉ kỷ luật mới bác ái chỉ cho em những hố sâu em sẽ rơi vào khi không có nó ở bên. Như vậy “ai giữ luật thì luật sẽ giữ mình”, em nhớ và hãy sống điều này. 

5. Yêu Dòng và xây dựng Dòng.

Ngày em bước vào Dòng là ngày em tình nguyện bỏ gia đình tự nhiên để nhận lấy cho mình gia đình thiêng liêng là Hội Dòng. Vì thế em phải tận tâm tận lực xây dựng và phát triển  Dòng. Trước hết người yêu Dòng là người "tàn nhẫn" với mình. Điều này có lẽ xa lạ với em, có thể là vô lý nữa. Nhưng không, nó không vô lý chút nào, trái lại hoàn toàn chính xác. Bởi vì sống trong gia đình Dòng nếu em không dần bỏ đi những tính riêng, những thói quen xấu, cắt tỉa những ích kỷ ươn hèn thì em không thể sống hòa hợp với chị em trong Hội Dòng. Khi hy sinh chịu cắt tỉa những điều xưa nay gắn bó với mình làm mình phải tê tái, đó chẳng phải  là tàn nhẫn với mình sao? 

Tiếp đến yêu Dòng và xây dựng Dòng là cầu nguyện cho các Bề Trên. Vì con thuyền Hội Dòng có tiến mạnh, tiến nhanh trên con đường thánh thiện cần phải có các Bề Trên là những bánh lái tốt. Ngoài ra, yêu Dòng là khiêm tốn góp ý với các Bề Trên về tình trạng những gì mình cảm thấy không được nơi chị em, những điều không đúng tinh thần Dòng có nơi chị em. Hãy trình bày cho Bề Trên biết để Hội Dòng trở nên gia đình yêu thương như Chúa và Giáo Hội mong muốn, chứ đừng vì kiếm chuyện để  lấy điểm hay nịnh hót. Yêu Dòng là đứng về phía các Bề Trên, em đừng vì xích mích với chị em hay không ưa Bề Trên mà về phe với người khác để chống Bề Trên, chống nhà Dòng. Vì khi em làm như thế hậu quả bi đát sẽ xảy ra là Hội Dòng bất an và dẫn đến tan rã.       

Cuối cùng yêu Dòng và xây dựng Dòng là tận tụy hy sinh phục vụ Dòng. Em hãy sẵn sàng cho đi sức lực, dâng hiến trí tuệ và khả năng để phục vụ Dòng như Chúa muốn qua mệnh lệnh của Bề Trên. Đừng cậy tài hát hay, vũ đẹp hoặc tài nọ cán kia mà bắt Bề Trên theo ý mình. Những người như thế có trong Dòng thêm tai hại và là ung nhọt trong thân thể Hội Dòng. Để xây dựng Dòng, em còn phải rất khiêm tốn và biết ơn Dòng vì Hội Dòng là nơi nuôi ta lớn lên về thể xác, học hành, tri thức và dẫn dắt ta lớn lên trong con đường nhân đức, chỉ có thái độ biết ơn mới biến em nên người nữ tu đích thực.           

C.  KẾT LUẬN  

Đó là phần chia sẻ của nhóm con về những điều cần có nơi các Bề Trên tương lai và những điều mà các ứng sinh và bề dưới cần luyên tập. Ước mong chia sẻ này góp phần vào công tác huấn luyện Bề Trên tương lai và hy vọng nhờ đó đời sống thánh hiến thăng tiến và có chất lượng hơn trong thời đại hôm nay.

 

 

Mười Một [11]

Dẫn Nhập

Để đến một nơi nào đó, ta có rất nhiều con đường và nhiều phương tiện: chúng ta có thể đi tầu, đi máy bay hay đi ôtô và thậm chí chúng ta có thể đi bộ. Mỗi người đều có một chọn lựa với sự tự do của mình, nhưng khi đã bước lên xe là chúng ta sẽ phải phụ thuộc vào người lái xe. Chúng ta có thể đến đích an toàn hay chúng ta sẽ bị say xe, chúng ta sẽ đến đích bình an hay chúng ta phải trầy da tróc vảy vì đụng xe, vì lạc đường. Tất cả là phụ thuộc phần lớn vào sự khéo léo, hiểu biết và phẩm chất của người lái xe.

Ta cũng có thể nhìn thấy hình ảnh chiếc xe chở khách nơi cộng đoàn Dòng tu của chúng ta, trong đó người lãnh đạo là những bác tài xế. Như vậy, có thể nói người lãnh đạo có vai trò hết sức quan trọng trong việc dìu dắt, lèo lái và vun trồng các ơn gọi tiến bước trong cuộc sống tu trì. Các ứng sinh có an toàn tiến bước trong niềm vui và sự phấn khởi cũng là phụ thuộc vào sự dẫn đường của người lãnh đạo. Các ứng sinh có phải trầy da tróc vẩy với những hy sinh, những nước mắt cũng phụ thuộc nhiều vào người lãnh đạo. Thậm chí các ứng sinh có phải xuống xe giữa đường, bỏ cuộc giữa chừng cũng phụ thuộc nhiều vào người lãnh đạo.

Nếu người tài xế cầm trong tay vận mệnh của những hành khách, thì người lãnh đạo cũng nắm trong tay sức sống và ý chí của các ơn gọi. Và nếu như đòi hỏi người tài xế phải có những phẩm chất, những điều kiện và giấy phép hành nghề, thì người lãnh đạo cũng cần phải có những tiêu chuẩn nhất định và phải có giấy phép hành nghề - đó là lương tâm và tình yêu. Vậy để có một hành trình tu trì đẹp, người lãnh đạo nên làm gì và không nên làm gì cho các ứng sinh của mình? Và họ mong ước gì hay không trông đợi gì nơi các ứng sinh của mình? 

I. NhỮng điỀu BỀ TRÊN nên và không nên làm

1) Gặp gỡ và đối thoại:

Là người đồng hành cùng các ứng sinh, hướng dẫn các ứng sinh thì trước hết, người lãnh đạo chúng ta phải hiểu các ứng sinh: họ đang cần gì? Đang thiếu gì? Và đang muốn gì?

Chúng ta sẽ không có thể hiểu được nếu người lãnh đạo và các ứng sinh đứng ở hai bên bờ khác biệt. Để có thể tiếp cận được và để có thể hiểu được các ứng sinh, người lãnh đạo cần chủ động bắc lên nhịp cầu gặp gỡ. Có gặp gỡ chúng ta mới hiểu nhau, có gặp gỡ ta mới biết người cần gì, người có gì?

Gặp gỡ trước hết sẽ giúp ta hiểu người và người hiểu ta. Và có gặp gỡ mới giúp hai bên khám phá ra sự khác biệt. Theo  G. Marcel: “Gặp gỡ là sự cảm thông giữa hai nhân vị”. Trong đời sống cộng đoàn, nguyên nhân của phần lớn các cuộc hiểu lầm, xung đột giữa người lãnh đạo với các ứng sinh là do thiếu gặp gỡ. Thiếu gặp gỡ, sẽ làm cho người trên không hiểu người dưới, người dưới không hiểu người trên, tạo nên hố cách biệt sâu thẳm giữa ta với người, dẫn đến sự khó cảm thông.

Gặp gỡ không chỉ giúp người lãnh đạo tạo ra mối thân tình hơn với các ứng sinh, giúp truy tìm chân lý mà còn giúp người lãnh đạo loại bỏ được những nghi ngờ, những thắc mắc và loại bỏ được những thành kiến. Khai trừ những khác biệt giữa người lãnh đạo với bề dưới có thể dẫn đến thái độ áp đặt, độc quyền và độc tôn, mà hậu quả tai hại là có thể khai trừ chính các ứng sinh. Nhiều nghi ngờ không được giải toả dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng, là do thiếu gặp gỡ, thiếu hiểu biết dẫn đến ngờ vực hiểu lầm.

Mỗi con người là một huyền nhiệm và trong mỗi người luôn hiện diện một cái gì linh thiêng, bất khả xâm phạm. Chẳng ai có thể hiểu được thế giới bí ẩn này nếu chỉ dừng lại nơi những quan sát, phân tích bên ngoài. Huyền nhiệm chỉ vén mở cho ta khi tha nhân tự nguyện mở cánh cửa và cho phép bắc nhịp cầu tương giao. Đối thoại là một trong những chìa khoá thích hợp để mở cánh cửa huyền nhiệm đó, để đi vào thế giới xa lạ này, để hiểu và cảm thông với nhau.

Theo Socrate, sứ mệnh của giáo dục là soi sáng và hướng dẫn, chứ không phải truyền đạt kiến thức một cách máy móc cho người khác. Nhiệm vụ của giáo dục cũng không phải là chụp lên đầu ứng sinh những quan niệm tiền chế, nhét vào óc họ những tri thức khách quan, nhưng là khai mở, soi sáng, hướng dẫn, giúp đỡ hầu làm triển nở chân lý tiềm ẩn nơi mỗi người. Điều này chỉ có được khi có sự đối thoại giữa người lãnh đạo với các thụ huấn sinh.

Cám dỗ thường xuyên của các nhà đào tạo là muốn nhanh chóng loại trừ mọi khác biệt, muốn đúc nặn ứng sinh theo quan niệm và hình ảnh của riêng mình. Sợ đứa con tinh thần của ta không giống ta. Thế nên ta cố sức nhào nặn, bắt chúng phải vào một khuôn nhất định, phải cảm nghĩ, tư tưởng, hành động y hệt như ta. Tệ hơn nữa nhiều khi còn lấy tiêu chuẩn chủ quan của ta để đánh giá, phê phán và xếp loại ứng sinh: ai phù hợp với tiêu chuẩn của ta sẽ được liệt vào hạng gương mẫu, còn ai có lối sống, nếp nghĩ, tâm thức khác ta sẽ bị nghi ngờ hay đánh giá thấp.

Vì không chấp nhận tính đa nguyên đa diện của ứng sinh, rất nhiều lần sự khác biệt đã gây nên nỗi bất an, lo sợ phiền muộn. Nhiều khi ta đau khổ vì không chịu nổi sự khác biệt của ứng sinh mà quên rằng ứng sinh là nhân vị khác ta, và nhìn từ góc độ khác thì chính những khác biệt đó có thể làm phong phú và triển nở đời sống tu trì. Thế nên mục đích của đối thoại đòi hỏi hai yếu tố: giữ quan điểm của mình và tôn trọng quan điểm của ứng sinh, trân trọng những nét riêng biệt của họ.

Gặp gỡ đối thoại cũng là phương thế để người lãnh đạo thấy mình là người như thế nào? Đường hướng mình đang đi có gì phù hợp hay chưa phù hợp và có gì cần phải điều chỉnh, củng cố. Đối thoại luôn bao hàm thái độ dấn thân và chấp nhận thách đố. Nó đòi hỏi người đối thoại phải ra khỏi tháp ngà định kiến và can đảm sửa đổi chính quan điểm và cuộc sống của mình. Người đối thoại chân thành là người dám chấp nhận đặt lại ngay cả những xác tín của riêng mình, dám biến đổi chính cuộc sống hay cách thế sống của mình. Vì vậy, người lãnh đạo nên gần gũi tiếp xúc, gặp gỡ các ứng sinh một cách thường xuyên. Chúng ta không nên viện cớ bận nhiều việc, tránh né hoặc gây khó dễ, tạo khoảng cách làm các ứng sinh ngại gặp gỡ tiếp xúc, khiến các ứng sinh lại né tránh ta khi có cơ hội gặp gỡ. 

2) Lắng nghe:

Nhưng, gặp gỡ sẽ thực sự thất bại nếu người lãnh đạo không tôn trọng thái độ của ứng sinh trong gặp gỡ, hay không có tinh thần đối thoại cởi mở trong tình huynh đệ. Đối thoại là chia sẻ, trao đổi thông tin, quan điểm, kinh nghiệm. Một cuộc đối thoại đích thực bao hàm hai chiều hỗ tương giữa nói và nghe, cũng như vừa cho vừa nhận. Thiếu vắng thái độ lắng nghe sẽ không còn là đối thoại, mà là độc thoại. Khi thực sự biết lắng nghe, chúng ta biểu lộ thái độ trân trọng những gì người nói muốn thổ lộ và cảm thông với những âu lo, căng thẳng, thất vọng hay hy vọng của họ. Chân thành lắng nghe sẽ đem đến cho người nói lòng tự tin và mối thiện cảm.

Là người lãnh đạo, ta không nên chỉ gặp gỡ các em mà lại không có đối thoại - tức là chỉ nhắc nhở, sửa sai hay liệt kê khuyết điểm này nọ của người dưới mà không cho người dưới có được sự đối thoại, bày tỏ nỗi lòng. Vì thực tế, nhiều việc xảy ra như ta thấy nhưng sâu xa lại không phải như ta nghĩ. Vì vậy, người lãnh đạo hãy đối thoại trong tình cảm thông, tức là phải có sự qua lại trong sự tôn trọng chân thành, phải nói với ứng sinh nhưng cũng phải nghe ứng sinh nói.

Nghe ở đây không phải là nghe qua loa nhưng phải là lắng nghe, nghe hết, nghe rõ, không cướp lời hay cắt lời người đối thoại… nghe không hết, nghe không rõ là nguyên nhân cho các cuộc gặp gỡ đi đến thất bại, thay vì gặp để gỡ thì nó lại càng làm cho rối, thậm chí lại còm thêm trầm trọng hơn.

Vì vậy, lắng nghe là một điều không thể thiếu trong các mối quan hệ, nhất là mối quan hệ giữa người lãnh đạo và người bề dưới, đặc biệt lại là các ơn gọi mới. Nhưng vấn đề đặt ra là chúng ta phải lắng nghe với thái độ như thế nào?

Mỗi người là một cá vị, một hành tinh với muôn vàn những bí mật, những điều thần bí cần được khám phá, ngay bản thân con người là chủ của hành tinh cá vị mình mà cũng chưa hiểu hết được những bất thường, như thánh Phaolô nói: “Những việc tốt tôi muốn làm thì tôi không làm”. Chủ thể nhiều khi còn không hiểu được chủ thể cá vị, huống chi người ngoài cuộc. Đúng là người đời nói chí phải “Ngố như người ngoài hành tinh”.

Những người lãnh đạo là người đứng bên ngoài cá vị ứng sinh, nếu người lãnh đạo không tìm cách khám phá, không lắng nghe âm thanh phát ra từ con tim, từ tâm hồn của người ứng sinh thì người lãnh đạo sẽ chẳng có thể hiểu được gì ngoài những gì chúng ta thấy ở bên ngoài… Do đó, ta cần phải lắng nghe để thấy, để hiểu và để cảm thông …

Nhưng trước hết, để có thể lắng nghe người khác, chúng ta cũng phải tập lắng nghe được chính mình, tiếng nói của con tim mình, tiếng nói của những hành động của mình, tiếng nói của những cách ứng nhân xử thế của mình. Có lắng nghe được mình ta mới thấy được mình đã sống thế nào và phải sống ra sao, phải cư xử thế nào, phải hướng dẫn các ứng sinh làm sao? Từ việc biết lắng nghe mình, ta mới nghe được người khác nghĩ gì, nói gì, muốn gì và cần gì?

Với cặp mắt tinh tế và tấm lòng yêu thương, người ta sẽ nắm bắt không phải những lời đã được nói ra, mà ngay cả những gì chưa được phát ra thành lời. Phải đọc cho ra cái “ý tại ngôn ngoại” như cổ nhân từng nói. Ngay cả âm điệu, cử chỉ, gương mặt, ánh mắt và toàn thể dáng vẻ của người nói cũng mang một ý nghĩa độc đáo. Cần lắng nghe qua cách sống của mỗi ứng sinh. Không phải lắng nghe để xét nét, theo dõi, để phán xét nhưng phải lắng nghe với thái độ chân thành, tinh thần học hỏi, rộng mở. Nghe với tinh thần cởi mở là nghe với sự khách quan và đón nhận với một tình yêu chân thành vô điều kiện. Để nghe với tinh thần học hỏi và cởi mở ta cần phải loại bỏ thành kiến, loại bỏ tính chủ quan để có thể nhận biết và tôn trọng sự thật. Vì thực tế, có tâm hồn lắng nghe sẽ giúp ta tránh được những phán đoán lệch lạc, những quyết định vội vàng, những xử trí vô lý làm cho các ứng sinh phải hứng chịu những khó khăn, thậm chí những đau khổ.

Là ứng sinh ai cũng mong muốn nơi Bề trên mình có những quyết định đúng đắn, những cư xử công minh, hợp tình hợp lý, không lệch lạc thiên tư tây vị. Họ luôn muốn tìm nơi chị giáo một điểm tựa trong ơn gọi khi gặp khó khăn, trắc trở. Nhưng nếu chúng ta- những chị giáo lại thiếu lắng nghe thì hậu quả mang lại thật đáng tiếc cho chúng ta và nhất là cho các ứng sinh. Bên cạnh đó, người lãnh đạo cũng cần phải qua cuộc sống của mình phát ra cho các ứng sinh của mình một tín hiệu: “Các em đang được tôn trọng, đang được lắng nghe”. Bởi tín hiệu này rất cần thiết cho các ứng sinh, giúp các em thêm tự tin trong gặp gỡ, thêm cởi mở trong quan hệ với người lãnh đạo. 

3) Chia sẻ với các ứng sinh

Một yếu tố khác hết sức cần thiết trong các mối quan hệ giữa Bề trên và bề dưới đó là tinh thần chia sẻ. Là chị giáo, chúng ta hãy chia sẻ cùng các em những nỗi ưu tư, những trăn trở trong đời tu. Là người trên, người hướng dẫn đồng hành cùng các ứng sinh, chúng ta cần phải chủ động trong chia sẻ, phải đi bước trước, và phải trao cho các em cảm giác, cảm nghiệm mình được tôn trọng, được cảm thông khi được chia sẻ… Người lãnh đạo sẽ rất khó hướng dẫn, đào tạo các ứng sinh, nếu không chia sẻ và không được các ứng sinh chia sẻ. Nhưng chúng ta chia sẻ cái gì đây? Cộng đoàn tu trì, nhất là cộng đoàn huấn luyện là cộng đoàn của những con người cần được chia sẻ, và được mời gọi chia sẻ cùng một tầm nhìn và cố gắng hết sức để cho tầm nhìn đó được thực hiện.

Nếu như ở gia đình, cha mẹ thường chia sẻ cùng con cái những vui buồn của cuộc sống, những thành công hay thất bại, lúc khó khăn cũng như trong lúc thịnh vượng, thì cộng đoàn Dòng tu cũng vậy, người lãnh đạo là người cha người mẹ của các ứng sinh, chúng ta cũng cần phải chia sẻ với các ứng sinh những vui buồn, những khó khăn trong đời tu. Chia sẻ như vậy là một cuộc gặp gỡ, là mối dây thân tình gắn kết ta với các ứng sinh trong tình yêu của Chúa.  

4) Tình yêu trao ban:

Tình yêu thương là yếu tố bao trùm và quyết định tất cả mà người lãnh đạo chúng ta cần phải có. Tình yêu cũng như sự cảm thông, chính là nguồn phát sinh ra sự sống, mọi khả năng, mọi cái tốt đẹp. Tình yêu được ví như dòng nước chảy tưới mát cho cánh đồng lúa mùa hè, tình yêu có sức phục hồi những gì đã tàn úa, khôi phục những gì đã khô khan, hàn gắn những gì đã nứt nẻ, xoa dịu những gì đã tê tái, phục hồi những gì đã chai đá và tái sinh những gì đã tàn lụi. Thánh Augustinô đã nói: “Hãy yêu đi rồi làm gì thì làm”. Quả thật, với tình yêu chúng ta có thể làm được tất cả. Với tình yêu, chúng ta sẽ biết phải làm gì, cư xử ra sao và quyết định thế nào. Là người Bề trên mà không có tình yêu chẳng khác gì đầu nguồn không có nước; đầu nguồn không có nước thì dòng sông lấy đâu nước chảy.

Một cộng đoàn không có tình yêu thật buồn tẻ, không sức sống, thiếu động lực. Bề trên mà thiếu tình yêu sẽ có những việc làm, những quyết định vô ích, thậm chí gây ra những hậu quả nghiêm trọng phản tác dụng, phản giáo dục. Là Bề trên, ta cần có một trái tim yêu thương vô vị lợi; có tình yêu trong mình, chúng ta mới có thể trao ban tình yêu cho người khác. Vì thế, trước khi trao phó Giáo Hội cho thánh Phêrô, Chúa Giêsu đã 3 lần hỏi: “Phêrô con có yêu mến Thầy hơn những người này không?” Tình yêu quả là con đường tuyệt vời nhất để nối kết con tim mọi người với Thiên Chúa và với nhau.

Đời sống tu trì là một đời sống chứa chan tình yêu, yêu Chúa và yêu nhau. Các ơn gọi mới (thanh tuyển, Tiền tập, Tập sinh) là những tâm hồn quảng đại, trong trắng đang khao khát  tình yêu Thiên Chúa, sự cảm thông trong cộng đoàn và nhất là tình thương nơi chị giáo và Bề trên. Vì vậy, người lãnh đạo hãy dành cho các em một tình yêu chân thành của người chị, người mẹ trong gia đình qua cách sống, qua việc làm, qua ánh nhìn, qua lời nói và cử chỉ. Chúng ta không thể nói về tình yêu và đức ái đối với các em, trong khi chúng ta lại hành động thiếu yêu thương, thiếu bác ái, ích kỷ và bảo thủ.

Gabriel Mercel nói: “Cần tạo cho cộng đoàn bầu khí gia đình thực sự, để nhờ môi trường này, mỗi người được tự do thể hiện kinh nghiệm sống bản thân và sống cái huyền nhiệm của mình một cách đậm nét hơn”. Cộng đoàn cũng là gia đình, người lãnh đạo là chính cha mẹ. Hãy đón nhận các ứng sinh và dành cho họ tất cả tình yêu của mình trong tình yêu của Chúa Giêsu Mục Tử nhân lành, Người đã đi tìm kiếm con chiên lạc đã hy sinh tính mạng vì đàn chiên. 

5) Khiêm tốn học hỏi để có quyết định sáng suốt

Nhà đào tạo cần có sự khiêm tốn”, vì nếu không khiêm tốn, chúng ta sẽ chẳng nhận ra được những tín hiệu phản hồi từ những hành động mình đang làm, không có khiêm tốn chúng ta chẳng có thể nhận ra được những điều không đúng, những thiếu xót hay những cư sử không phù hợp của mình. Ly nước đã đầy thì không thể chứa thêm được, càng rót thêm nó lại càng trào ra. Người không khiêm tốn sẽ không thể nhận thêm được gì từ khách quan bên ngoài. Không có khiêm tốn dễ đưa chúng ta đến với sự bảo thủ, tự phụ cho rằng mọi quyết định của mình luôn đúng, không sai lầm.

Ngày nay, nhiều ứng sinh có trình độ văn hoá, khoa học kỹ thuật cao hơn chúng ta, tân tiến hơn chúng ta, các em cũng có những nhận định, những đòi hỏi nơi chúng ta. Nhưng nếu thiếu khiêm tốn, chúng ta sẽ chẳng nhận ra được nơi các em những tín hiệu nào khác ngoài những gì chúng ta đang ép, đang gò các em vào một khuôn mẫu theo tiêu chuẩn của cá nhân với những hiểu biết giới hạn của ta.

Tinh thần khiêm tốn sẽ giúp chúng ta nhận ra những bất toàn của mình về hiểu biết tri thức, về tầm nhìn xã hội và những tiến bộ của khoa học công nghệ. Khiêm tốn sẽ giúp chúng ta có những cách cư xử ôn hoà, cảm thông và khích lệ ứng sinh. Hãy cho các em cơ hội thể hiện con người, cá tính và cả khả năng của các em. Và từ đó chúng ta sẽ uốn nắn các em với những nét rất riêng của các em, để các em ngày một thăng tiến và không ngừng phát triển trong đời sống ơn gọi tu trì. 

II. Những kỳ vọng nơi ứng sinh

Cha mẹ khi vừa sinh con ra đời đã bắt đầu đặt nơi con mình rất nhiều kỳ vọng: mong cho con mạnh khoẻ, mong cho con thành danh, mong cho con hạnh phúc… Bề trên và Chị giáo cũng đặt rất nhiều hy vọng nơi các con em mình, bởi thế hệ trẻ là tương lai của Hội Dòng. Vậy người đào tạo trông mong điều gì và không mong gì nơi các thụ huấn sinh của mình?

Mục đích của đào tạo là giúp các Ứng sinh trở thành môn đệ của Đức Kitô mỗi ngày một hơn, bằng sự kết hợp với Người và trở nên đồng hình đồng dạng với Người. Các ứng sinh phải làm sao để ngày càng thấm nhuần tâm tình của Đức Kitô, mỗi ngày tham dự sâu hơn vào hoạt động hiến dâng của Người cho Chúa Cha và phục vụ Người trong gia đình nhân loại hơn. Các ứng sinh thực hiện việc tăng trưởng này theo đặc sủng và linh đạo của Hội Dòng.  

1. Về nhân bản:

Các nhà đào tạo mong cho con em mình có đời sống nhân bản trưởng thành, với những đức tính căn bản mà một con người cần phải có. Phải làm một con người tốt mới làm một kitô hữu tốt, và rồi mới sống tốt đời tu trì được. Người trưởng thành khám phá và nhận diện chính mình, biết yêu quí và trách nhiệm về chính bản thân, để rồi mở ra và đi tới tha nhân.

Nhà đào tạo luôn mong các ứng sinh có thái độ cởi mở, cái nhìn đúng đắn và thực tế về bản thân, không tự cao tự đại mà cũng chẳng giả bộ hạ mình cách kệch cỡm. Nhưng biết chấp nhận con người thật với ưu và khuyết điểm để tìm đường hướng vươn lên và phát huy. Thái độ chấp nhận thực tại này sẽ giải thoát các ứng sinh khỏi những nỗi lo sợ vô ích và có được bình an nội tâm. Nhờ đó, làm chủ cảm xúc, biết sống yêu thương chan hoà, có khả năng mở rộng tâm hồn cho người khác và đón nhận người khác đến với mình.

Người trưởng thành can đảm bước vào cuộc sống mới, đoạn tuyệt với lối sống cũ, đương đầu với khó khăn, thách đố, với những chọn lựa và quyết định phức tạp, mâu thuẫn. Không có chọn lựa nào mà không có mất mát và trả giá. Điều quan trọng là làm sao thực hiện được chính mình và giữ được mức quân bình cần thiết giữa những căng thẳng, mâu thuẫn, không thái quá cũng chẳng bất cập. 

2. Trưởng thành tâm linh:

Không chỉ trưởng thành về nhân bản, mà cần nhấn mạnh hơn về trưởng thành tâm linh: chú trọng việc tu thân, luyện tính, cải hoá, thanh luyện nhằm hướng đến một mô hình nhân cách, hình thành một thái độ và một cách thế sống. Các nhà đào tạo mong các ứng sinh biến đổi nếp sống, lối nghĩ, giảm thiểu tham, sân, si, và kiểm soát tốt hơn những xung lực tự nhiên; đòi hỏi một sự lột xác đích thực, một phương pháp trị liệu những khuyết điểm và thói hư tật xấu. Học vấn có thể cho ta một số vốn kiến thức, nhưng chưa làm cho ta trở thành người tu sĩ biết nhìn, biết phán đoán, đánh giá sự đời và người thế một cách đúng đắn dưới ánh sáng Tin Mừng. Các ứng sinh hãy mặc lấy những tâm tình của Đức Kitô, can đảm để Thần Khí đổi mới tâm trí và mặc lấy con người mới, là con người đã được sáng tạo theo hình ảnh Thiên Chúa để thật sự sống công chính và thánh thiện.

Điều cần thiết nơi ứng sinh là phải có một lý tưởng tu trì đúng đắn, thực sự muốn theo Chúa Kitô. Chính ứng sinh là người trách nhiệm trước tiên của lời thưa “xin vâng”, đáp lại lời mời gọi tình yêu của Thiên Chúa. Xác định đúng mục đích của đời tu, ứng sinh mới sống hết mình, phát huy hết khả năng, vượt qua mọi gian khổ, không ngừng phấn đấu vươn lên và sẽ sẵn sàng cho việc rèn luyện, chỉnh sửa để thích ứng với lối sống của Dòng. Đồng thời bộc lộ một tâm huyết, một nhiệt tình đối với Hội Dòng, với lý tưởng đời tu, trung thành với đời tu, với đặc sủng và linh đạo của Dòng, trung thành với Chúa Kitô và Phúc âm, trung thành với Giáo Hội và sứ mệnh của Giáo Hội, và trung thành với thời triệu của Chúa Thánh Thần.

Người tu sĩ trẻ ngày nay rất năng động, khôn ngoan, nhạy bén. Điều đó rất tốt. Nhưng các nhà đào tạo không muốn thấy một lớp người sống xa rời căn tính của đời tu, quá chú trọng đến những đòi hòi của xã hội mà làm lu mờ đi đời sống nội tâm. Hăng say làm việc, hoạt đồng tông đồ là tốt, nhưng đừng vì thế mà đời sống huynh đệ, đời sống chung trong cộng đoàn bị tổn thương hoặc mai một đi.

Nhà đào tạo rất mong các ứng sinh không ngừng hướng tới việc trở nên đồng hình đồng dạng với Chúa Kitô, bước đi trên con đường cứu độ, vào sâu trong kinh nghiệm và chia sẻ những thao thức của Người, hăm hở vì sứ vụ như Người và sẵn sàng vác thập giá với Người.

   

 

Mười hai [12]

A. Dẫn Nhập

Con người mơ ước cuộc sống hạnh phúc là điều dĩ nhiên với tất cả mọi người, nên cũng không loại trừ đời tu. Ứng sinh ươc mơ những việc phù hợp với khả năng: Khấn xong sẽ đi xứ, tập hát, đánh đàn, giúp hội nọ hội kia sao cho nên hoành tráng..., và toại nguyện vì đã làm trọn bổn phận là môn đệ Chúa Giêsu. Nhưng ít ai dám hướng tới mơ ước làm Bề Trên: Tại sao vậy? Vì mơ ước đó đó đòi con người phải hy sinh, phải cho đi chính mình, là điều tự nhiên con người rất ái ngại.

Nhưng Cha Giáo lại nói “đó là một hồng ân Chúa ban cho những ai Ngài yêu và tín nhiệm”, khiến chúng con bớt run và can đảm hơn nếu sau này được Chúa tín nhiệm ân ban chức vụ Bề Trên - Chị Giáo. Để chuẩn bị trước cho việc đón nhận hồng ân này Cha Giáo đã hết lòng quan tâm, tạo cơ hội cho chúng con có dịp ngồi lại với nhau, cùng nhau đưa ra những điều tích cực và loại trừ những điều tiêu cực, để mỗi người chúng con khi được Chúa trao ban nhiệm vụ Bề Trên - Chị Giáo, chúng con cũng biết nương theo đó sao cho hợp và đúng với tư cách người lãnh đạo theo gương Chúa Giêsu.  

b. NỘi Dung

1. Vươn Tới Ước Mơ

Khi được trao nhiệm vụ gì, chúng ta ai cũng muốn làm thật tốt, trước hết cho Chúa, cho nhà Dòng và cho chính mình. Với tư cách là Bề Trên - Chị Giáo tương lai, chúng ta có chung ước mơ lấy Chúa Giêsu làm mẫu gương phục vụ. Chúa Giêsu đã làm gì cho các con dân của Ngài thì chúng ta cũng ước ao theo gương Ngài mà làm những điều đó cho các em của chúng ta.

Mẫu gương Thầy Giêsu

            a. Giêsu-Người tôi tớ.

  Chúa Giêsu đã nói “Ai muốn làm lớn hãy là người phục vụ và là đầy tớ mọi người.” Lời đó không chỉ để cho người khác phải thực hành còn mình thì không, nhưng chính Ngài đã đi bước trước trong tinh thần phục vụ như chúng ta đã thấy trong bữa tối cuối cùng: Ngài đã rửa chân cho các môn đệ. Chúa Giêsu đã làm như thế là muốn gửi cho chúng ta sứ điệp YÊU THƯƠNG và PHỤC VỤ. Như thế tinh thần của một Bề Trên - Chị Giáo như Chúa Giêsu dạy là hoà mình, phục vụ và trở nên đầy tớ mọi người.

   Mỗi chị em chúng ta ngồi đây, nếu sau này được Chúa yêu thương tuyển chọn cùng Ngài vác thập giá trong chức vị Bề Trên, chúng ta sẽ làm gì với trách vụ mới này? Chắc chắn ai cũng lên rất nhiều chương trình này kia cho các em của mình. Chị Giáo sẽ làm gì cho cá nhân từng em dưới quyền của chị đây? Điều trước tiên chị phải làm cho các em của chị là gương sáng, vì chị không thể chỉ dậy cho các em làm mà chính chị lại không thực hành trước. Cuộc sống con người ngày nay rất cần gương sáng như dân gian thường nói “Lời nói lung lay, gương bày lôi cuốn”

Trước hết, chị giáo phải là một con người cầu nguyện, coi sự thánh thiện của chính mình là công việc chủ yếu và đầu tiên trong nhiệm vụ huấn luyện các em; chị phải là người trung thành trong việc giữ các việc đạo đức mà Hiến Chương Dòng đã quy định. Nếu chị cẩu thả và lơ là trong việc cầu nguyện thì sẽ không hi vọng các em của chị sẽ trung thành với ơn gọi, vì một ơn gọi chỉ được phát triển và vươn lên khi có đời sống tương quan mật thiết với Thiên Chúa.

Để các em có thể vươn lên cách mạnh mẽ trong ơn gọi, chị sẽ phải hy sinh rất nhiều trong việc huấn luyện, vì các em ngày nay nói chung rất năng động và nhiều sáng kiến, nên chúng cũng đòi hỏi nhiều nơi chị giáo sự hoàn hảo về mọi phương diện. Vì thế để việc huấn luyện của chị có hiệu quả nơi các em, chị phải là người có tự do nội tâm, không bị những đam mê hay tình cảm lệch lạch, không bị chi phối bởi tình cảm yêu hay ghét, thích hay không thích, chị cũng không nên quyết định vì có ác cảm hay bởi thù oán, ghen tị với ai. Điều đó đòi chị phải trưởng thành về tình cảm: chính sự trưởng thành này giúp chị không có khuynh hướng lệch lạc với người dưới quyền, không lạm dụng nhưng luôn giữ được sự chính trực và công bằng. Khi chị tập và thực hành được như thế là chị đã phần nào giống Chúa Giêsu, người tôi tớ thánh thiện, khiêm tốn phục vụ, không thiên tư tây vị.

             b. Giêsu người bạn thân.

Trong tin mừng thánh Gioan, chúng ta gặp được mẫu tình bạn thật tuyệt vời giữa Chúa Giêsu và anh Lazarô. Tuy tác giả không diễn giải tỉ mỉ về đôi bạn này, nhưng chi tiết Chúa Giêsu đã khóc khi Lazarô chết cũng đủ để chúng ta hiểu được đôi bạn họ đã sống với nhau như thế nào? Trong sách I Samuel, chúng ta cũng tìm thấy một tình bạn cao đẹp, bất hủ và hài hoà nơi Đavít và Gionathan.

 Về phương diện xã hội học, người ta thường nói rằng con người là động vật sợ cô độc, và sống ở trên đời không ai là một hòn đảo. Đời sống cộng đồng làm cho con người có thể phát triển toàn diện và hài hoà. Điều này lại càng đúng hơn khi nói về tình bạn, một tình bạn chân thành: người ta có thể thiếu thốn về vật chất, nhưng không thể thiếu vắng tình bạn, nhờ tình bạn mà con người có thể chia vui sẻ buồn, có thể chia sẻ tiếng lòng với nhau. Đã là người hiện diện trên trần gian này không ai dám tự phụ nói rằng tôi không cần đến bạn hữu. Nhiệm vụ của người bạn thân khi bạn mình yếu đuối sa ngã là luôn ở bên cạnh, và khi bạn sống an vui cũng vẫn có họ. Tình bạn thật như vậy không phải chỉ hiện diện khi vui hay khi buồn trong chốc lát, nhưng luôn sẵn sàng nhẫn nại và không nghi ngờ. Tình bạn không chỉ là nguồn động viên, khích lệ, đỡ nâng và an ủi đắc lực khi hoạn nạn, mà còn phải can đảm uốn nắn sửa daỵ, nhắc nhở nhau khi sai trái.

Phác hoạ về tình bạn như thế chắc có người sẽ cho rằng chả ăn nhằm gì với trách vụ của Bề trên. Nhưng nó thật sự rất cần cho vai trò của Bề Trên – Chị Giáo chúng ta mai sau. Nếu Bề Trên- Chị Giáo không thể cúi xuống cùng đồng hành chia sẻ với các em của mình thì e rằng nó chỉ giống như một cái khuôn ép buộc chứ không có sự tự do tự nguyện trong đó. Vậy chúng ta phải làm gì cho các em theo mẫu gương Giêsu, Người đã từng đóng vai là bạn của chúng ta. Để các em được sự tự do thoải mái khi tiếp xúc, chia sẻ với Bề Trên –Chị Giáo, chúng ta phải hạ mình để đồng hành với các em, đồng thời hãy quan tâm, hỏi han tới hoàn cảnh cụ thể của từng em và khi có thể hãy đến thăm gia đình các em. Khi các em cần thời gian, hãy sẵn sàng nhẫn nại, lắng nghe và giải đáp những khúc mắc trong đường đời để giúp họ vươn lên. Điều đặc biệt nữa là biết xin lỗi khi mình sai, để các em thấy được tinh thần khiêm tốn nơi chị và đó cũng là tấm gương giúp các em biết nhận lỗi và dám chấp nhận những yếu đuối của mình.

            c. Giêsu – Người không kết án

Đứng trước người phụ nữ bị bắt quả tang phạm tội ngoại tình mà các biệt phái Pharisêu kết án là phải chết, Chúa Giêsu chỉ im lặng với ngón tay khẽ viết trên đất. Thái độ im lặng của Ngài không phải là đồng tình với tội phạm của chị ta, nhưng là thái độ của lòng yêu thương tha thứ, nhờ đó mà chị đã hoàn toàn biến đổi cuộc đời. Trong việc huấn luyện, là những Bề Trên và chị giáo tương lai, chúng ta có suy nghĩ gì trước một hành vi sai lỗi của các em? Chắc hẳn mỗi người chúng ta có một phương thế khác nhau để sửa sai lỗi đó mong các con nên tốt. Là người trực tiếp hướng dẫn, chúng ta phải biết cách làm sao cho các em thấy được lỗi của họ, cho họ thấy chúng ta sửa sai với yêu thương vỗ về chứ không phải như vị quan toà chỉ biết vạch tội và kết án.

Đã là con người, không ai lại muốn người ta làm cho mình những điều mình không muốn. Vậy để đẹp cả đôi đàng, nếu chị không muốn người ta làm điều gì cho mình thì chị cũng đừng làm điều đó cho các em.

Về công việc: chắc chị rất buồn khi Bề Trên không trao cho chị công việc gì, vì chị sẽ cảm thấy mình vô dụng và chán nản. Khi có công việc để làm, ứng sinh sẽ rất chú tâm và phát triển khả năng trong công việc đó, và như thế họ có thể sẽ trở thành nhà truyền giáo tốt của Giáo Hội và nhà Dòng sau này. Nếu chỉ nhìn với vẻ bên ngoài để chọn người làm việc thì chị thất bại to. Tài năng của mỗi người khi chưa được khai thác còn nằm im một chỗ; khi biết tin tưởng gợi hứng, khả năng tiềm ẩn nơi con người mới được cơ hội triển nở. Tóm lại, chị không nên để các em quá rảnh rỗi, trong khi các em khác lại quá vất vả, hãy tạo cho các em có cơ hội để tập việc, hãy khích lệ và an ủi các em khi các em thất bại.

Về cách ứng xử: Đừng bao giờ chị dùng quyền nóng nảy la rầy các em, làm như vậy sẽ không còn là giáo dục nữa. Cũng không nên áp dụng trường hợp của em này với em kia, càng không nên đem hai thế hệ lớn bé ra để so sánh vì mỗi thời mỗi khác. Đặc biệt hơn nữa là, trong cách đối xử với các em, chị đừng tỏ ra yêu em này, không thích em kia, không vội xét đoán và kết luận khi chưa có sự đối thoại của đôi bên. 

         2. Khắc khoải chờ mong.

Khi quan sát tâm trạng của người trồng cây ăn quả, hẳn chúng ta sẽ thấy được sự khao khát và thái độ vui sướng chừng nào khi họ nhìn thấy vườn cây của họ đầy những trái to và đẹp. Đứng vào cương vị của Bề Trên, Chị Giáo cũng thế, chúng ta hy sinh mọi phương diện để nuôi dưỡng, huấn luyện các em và điều chúng ta mong ước nơi các em không gì khác hơn là chỉ mong các em sống đúng với ơn gọi, tinh thần và linh đạo riêng của Dòng. Nhưng để các em sống đúng là một “tu sĩ chất lượng cao” thì chúng ta cần chờ đợi gì nơi các em? Có lẽ Bề Trên nào cũng mong ước các em có:

          a. Tinh thần cầu nguyện  

Cầu nguyện là đỉnh cao của hành trình gặp gỡ Chúa và sống thân mật với Ngài. Đó cũng là một thách đố đòi hy sinh, kiên trì và phải cố gắng không ngừng. Vì thế để đứng vững và bền đỗ trong ơn gọi, các em cần có một đời sống cầu nguyện sâu xa với Thiên Chúa. Cầu nguyện rất quan trọng và cần thiết cho tất cả mọi người, không cầu nguyện đời sống chỉ hời hợt bên ngoài, và rất dễ chán nản khi gặp thử thách, cách riêng đối với các em đang trong bước đầu của cuộc dâng hiến, nếu các em không đào sâu và tập cho mình thói quen cầu nguyện thì khi gặp những khủng hoảng trong cuộc sống, e rằng rất khó vượt qua để tiến lên.

Trong lãnh vực hoạt động Tông đồ cũng thế, chúng ta không thể làm được gì nếu thiếu lời cầu nguyện. Rồi trong cộng đoàn làm sao chúng ta có thể bỏ qua được những xung đột khi thiếu cầu nguyện. Như vậy cầu nguyện không thể thiếu với tất cả mọi người đặc biệt với các em đang sống trong mùa xuân của đời dâng hiến.   

    b. Trung thành với đặc sủng, linh đạo và kỷ luật Dòng

Mỗi cha mẹ khi thấy con sinh ra giống mình thì rất thích và hạnh phúc, thì các Bề Trên cũng rất vui khi thấy các em hăng say đi trong linh đạo của Hội Dòng. Để trung thành với đặc sủng và linh đạo, điều đòi hỏi trước tiên là các em phải mền mại để các Bề Trên đưa vào kỷ luật Dòng, điều này không dễ chút nào đối với các em mới bước vào ngưỡng cửa đời tu, vì trên thực tế ngày nay các em dễ nản chí, thoái lui khi phải đối diện với khó khăn, đau khổ, không được dễ dàng và thoải mái. Cần giúp các em có ý chí dấn thân phục Chúa trong con đường tu trì, vì ở bậc sống nào cũng đòi hỏi nơi con người sự hy sinh. Nếu các em không chấp nhận đi vào, Dòng không ép các em đi vào, còn nếu em đã quyết tâm thì phải sống đúng linh đạo của Dòng, tránh tình trạng ở trong Dòng mà không biết đến đặc sủng linh đạo của Dòng là gì, càng không được ở trong Dòng mà tinh thần kỷ luật bừa bãi, đã tu ra tu, đừng đứng nửa chừng, Chúa sẽ mửa ra.

         c. Tinh thần trách nhiệm trong công việc

Trong đời sống cộng đoàn, tinh thần trách nhiệm trong công việc rất cần thiết vì trong thực tế đời sống chung rất dễ có sự ỷ lại, điều này đòi hỏi mỗi người phải sống trưởng thành, tự ý thức làm tròn trách nhiệm. Nếu trong cộng đoàn có những người không có tinh thần trách nhiệm sẽ rất khó cho Bề trên và chị em, vì mất cái này,vỡ cái kia mà không ai biết... Người thiếu tinh thần trách nhiệm làm cho người khác khi làm việc với mình rất bực và mình sẽ mất uy tín. Vì thế điều các Bề Trên – Chị Giáo mong muốn nơi các em là ngay trong chính bản thân hãy có tinh thần trách nhiệm với mình, sau đó mới hy vọng làm việc cho Giáo Hội và Hội Dòng. 

  d. Thật thà và đoan trang trong cách ăn mặc

Để cuộc sống được bình an, con người phải có lương tâm ngay thẳng thật thà. Ngày nay, sự quanh co dối trá dường như là cần thiết để kiếm cớ sinh nhai! Ngay cả trong đời tu, sự dối trá cũng đang dần len lỏi làm mất đi vẻ đẹp của đời tu. Tại sao vậy ? Chỉ vì con người chưa dám chấp nhận sự thật về mình nên tìm mọi cách để khẳng định mình, muốn nâng cao mình, nên đã lầm tưởng rằng mình phải là con người hoàn hảo, chuẩn mực trong cách nói năng và hành xử, để người khác tín nhiệm. Nhưng họ lại quên rằng, làm như vậy là đang làm mất đi chính mình. Nếu trong cộng đoàn có những con người quanh co dối trá, thì cộng đoàn đó sẽ rất bất an. Sự dối trá không thể chấp nhận với người bình thường, lại càng không thể chấp nhận với một tu sĩ. Bề Trên cũng mong cuộc sống các em được bình an, hạnh phúc và vui tươi. Nhờ đó, các em mới có thể an tâm, hăng say trên con đường theo Chúa.

Điều các Bề Trên mong chờ nơi các em nữa là trong cách ăn mặc, các em hãy tỏ ra đoan trang và lịch sự, không nên  quá đời, điều này rất khó, cần các em phải từ bỏ và hy sinh nhiều. Để có thể từ bỏ được thì chính các em, nhìn lại xem mình đi tu để làm gì, để phục vụ Chúa hay làm đẹp bản thân, khi ý thức như thế em sẽ rất dễ dàng từ bỏ, nếu không các em sẽ tối ngày lo may mốt này, đổi mốt nọ thì việc phục vụ Chúa sẽ không có kết quả.   

Trên đây là tất cả những gì các Bề Trên tương lai mong đợi nơi các em của mình. Những điều đó không dễ, vì thực tế nó đang là một thách đố đối với thế hệ trẻ ngày nay. Để các em  có được những gì mà các Bề Trên mong đợi, thì Bề Trên phải là một tấm gương, đồng thời là người biết cách huấn luyện các em, nhưng điều cần thiết hơn là phải cầu nguyện nhiều cho các em.

Bề Trên mong muốn các em của mình chăm chỉ học hành và trau dồi khả năng vì sứ vụ của Giáo Hội, của Hội Dòng; các em cũng cần học tập để có thể sống cùng sống với anh chị em của mình. Nhưng cần ý thức rằng tất cả chỉ là phương tiện, chính căn tính của đời tu và bản chất của ơn gọi Thánh Hiến là được ở trong Đức Kitô và tham gia sứ vụ mang ơn Cứu Độ của Người đến cho mọi người. Khi việc học hành có định hướng như thế, các em sẽ tìm được động lực giúp sống sung mãn ơn gọi, thinh lặng và cầu nguyện để nhận biết ý Chúa và dấn thân làm chứng cho Chúa vượt qua mọi thách đố của thời đại. Việc học hành và trau dồi khả năng của các em chỉ có lợi khi các em biết đặt vào đúng vị chí của nó. Nếu các em học chỉ để hơn người khá, để phục vụ cho mình thì các em đã làm mất đi mục đích đời tu. Vì thế, để việc học hành của các em được dung hoà, đừng bao giờ để các em vì quá hăng say, mà bỏ bê việc cầu nguyện. Các Bề Trên cũng không mong chờ nơi các em chỉ biết học hành mà bỏ qua những gì một nữ tu phải trau dồi và tập luyện.

Những điều chúng em đưa ra trên đây chỉ là những mong ước nho nhỏ được rút ra từ cuộc sống qua những mối tương quan với Bề Trên mà chúng em thấy được nơi các ngài. Tuy nhiên, chúng ta cũng đừng quá đòi hỏi nơi các Bề Trên của mình sự hoàn hảo ,vì các ngài cũng chỉ là con người như chúng ta, cũng có những khuyết điểm, yếu đuối. Nhưng các Ngài đã được Chúa chọn để huấn luyện chúng ta. Vì thế, khi chúng ta đến xin điều này điều kia mà các Ngài không cho, chúng ta lại cho là các ngài khắt khe, không tâm lý, chúng ta chỉ nghĩ đến lợi ích trước mắt, mà quên rằng các ngài phải thi hành thánh ý Chúa. Con người của chúng ta là thế, chỉ thích theo những gì là tự nhiên, và hợp với sở thích của mình, mà không nghĩ đến khó khăn trắc trở của Bề Trên khi thi hành nhiệm vụ, nên đôi lúc chúng ta đánh gía các ngài quá tầm thường và tỏ ra thiếu tôn trọng. Mỗi người chúng ta cần thông cảm và tỏ ra ngoan ngoãn khi các ngài trao nhiệm vụ, như thế phần nào sẽ bớt cho các ngài gánh nặng. Chỉ khi nào chúng ta đặt địa vị mình vào địa vị của Bê Trên, lúc đó chúng ta mới thấy được sự khó khăn của các ngài khi thi hành nhiệm vụ.   

KẾt luẬn

Là Bề Trên và Chị Giáo tương lai, hay chỉ là bề dưới đi nữa, chúng ta cần nung nấu trong trái tim mình hình ảnh phục vụ của Chúa Giêsu, rũ bỏ đi những dính bén trần tục và đẩy lùi những bụi hồng của địa vị, danh vọng để chỉ tìm kiếm và viên mãn chỗ đứng phục vụ của mình như người “đầy tớ Giêsu”. Có như vậy, chúng ta mới có được sự tự do và niềm vui đích thực trong khi xả thân phục vụ các em và những người dưới quyền coi sóc của mình, niềm vui trong câu ca, trong nụ cười, niềm vui trong công việc, trong những hy sinh vất vả, và nhất là niềm vui trong những công việc nội tâm.

Kính thưa Cha Giáo, chúng con rất biết ơn Cha Giáo đã cho chúng con ngồi lại chia sẻ và cùng nhau đưa ra những định hướng sẽ làm, không làm, trông chờ và không chờ điều gì nơi các em trong chức vụ Bề Trên/Chị Giáo tương lai, nhờ đó và qua những tiếp xúc hằng ngày với Bề Trên của chúng con, chúng con có thêm kinh nghiệm để thâu nạp. Chúng con cũng ước mong được Cha Giáo tiếp tục hướng dẫn và trau dồi cho chúng con những kinh nghiệm từ cuộc sống, để làm hành trang cho chúng con, và sau này khi được Chúa yêu thương tín nhiệm trao ban chức vụ Bề Trên/Chị Giáo, chúng con sẵn sàng đáp lại hai tiếng xin vâng.

Tác giả:  Lm. Trần Minh Huy, pss

Nguyện xin THIÊN CHÚA chúc phúc và trả công bội hậu cho hết thảy những ai đang nỗ lực "chắp cánh" cho Quê hương và GHVN bay lên!