Đọc lại câu chuyện Truyền tin cho thánh Giuse, chúng ta thấy, nội dung cuộc truyền tin là thông báo cho thánh Giuse biết bào thai mà Đức Mẹ đang cưu mang không phải là một con người bình thường, nhưng là chính Con Thiên Chúa làm người. Từ câu chuyện truyền tin nhiệm lạ này, ta suy nghĩ về cuộc đời thánh Giuse qua tước hiệu Ngài là Đấng Công Chính. Để rồi sau đó, ta rút ra cho mình bài học công chính của thánh Giuse mà sống một đời công chính như thánh Giuse đã sống.

I. THÁNH GIUSE, ĐẤNG CÔNG CHÍNH.

Thánh Giuse là Đấng Công chính ngay trong chính ơn gọi mà Thiên Chúa đã chọn gọi Ngài: Ngài công chính bởi Ngài được chọn làm cha của Con Thiên Chúa. Con người của sự công chính ấy đã hoàn toàn để cho mình thuộc về Thiên Chúa. Ngài là Đấng Công chính, bởi trên chính dòng thời gian mà Ngài đã sống, không còn phải là thời gian sống của riêng bản thân Ngài, nhưng Ngài đã để Chúa dẫn dắt, Chúa lôi cuốn, Chúa định đoạt hoàn toàn. Có thể nói, thời gian cuộc đời của thánh Giuse là một chương trình được hình thành bởi hai sự chung góp rõ nét: Thiên Chúa và thánh Giuse cùng chủ động! Thiên Chúa làm cho cá nhân thánh Giuse trở thành khuôn mặt được tô điểm đậm nét về sự thánh thiện, về nhân đức của chung cả dòng lịch sử. Còn thánh Giuse đã chủ động cộng tác để cho bàn tay của ơn thánh Chúa khắc sâu một khuôn mẫu tuyệt vời cho muôn đời sau. Khuôn mẫu đó mang tên “Giuse” mà thánh Giuse đã đảm nhận và được sai để đảm nhận.

Nói tóm lại: Chính Chúa đã chiếm hữu Ngài, và Ngài đã để mình hoàn toàn thuận theo đường lối Chúa ấn định. Do sự vâng phục của bản thân trong Chúa, Ngài càng biểu lộ đường lối công chính của mình. Ngài đã biến mình trở thành dụng cụ trong tay Chúa, tùy Chúa tự do thể hiện thánh ý của Chúa.

Về phía Thiên Chúa, không “chịu thua” sự công chính hoàn hảo của thánh Giuse, Thiên Chúa đã làm cho thánh Giuse từ con người phàm trần đến chức vụ làm Cha của Chúa Cứu thế, từ sứ mạng làm người đến ơn gọi cộng tác vào chương trình cứu độ, từ lòng thần phục Thiên Chúa đến tác động quyền năng của Thiên Chúa biến thánh Giuse nên địa vị cao cả, độc nhất vô nhị trên dòng lịch sử cứu độ. Bởi thế, ta thấy nơi thánh Giuse và cuộc đời của Ngài là một chuỗi ơn nhiệm lạ mà Thiên Chúa dành cho Ngài. Chẳng hạn:

- Tuy thánh Giuse chỉ ẩn khuất và chìm lắng trong dòng lịch sử cứu độ, nhưng vị trí của ngài thật cao quý: Ngài là Đấng nuôi dưỡng và gìn giữ Đấng Cứu Chuộc trần gian.

- Ngài chưa từng được thiên thần Chúa ngỏ lời trực tiếp như đã ngỏ lời với Đức Mẹ để mạc khải thánh ý Chúa, nhưng chỉ nhận được mạc khải trong giấc mơ. Nhưng cũng chính vì thế, thánh Giuse càng vỹ đại hơn, bởi điều đó cho thấy đức tin của ngài là một đức tin bất khuất, một đức tin kiên vững. Thiên Chúa đã làm cho đức tin của thánh Giuse chiếu sáng không phải một thời, một giai doạn, nhưng là mãi đến muôn đời sau.

- Thánh Giuse cũng chưa từng được Chúa Giêsu khen ngợi như khen ngợi thánh Gioan Tẩy giả: “Trong số các phàm nhân được sinh ra từ lòng mẹ, không ai cao trọng hơn Gioan Tẩy giả”, nhưng ngài lại rất hãnh diện và hạnh phúc vì Đấng Cứu Chuộc mặc nhiên nhìn nhận ngài là Cha của mình. Con Thiên Chúa chưa bao giờ phản đối khi người Dothái gọi mình là con của Bác Thợ mộc Giuse.

- Cũng không như thiên tri Isaia, có những lời tuyên bố hùng hồn về thân phận Đấng Cứu Chuộc trần thế, nào là Đấng Mêsia, nào là Đấng Emanuel, Hoàng Tử Hòa Bình, Ông Vua Thái Bình… Thánh Giuse chỉ âm thầm hoàn thành trách nhiệm của mình, nhưng Ngài chính là bằng chứng của tình yêu Thiên Chúa, một tình yêu không ai ngờ, đã cứu chuộc Ngài, đã đưa Ngài đến địa vị cao sang đến nỗi Con Thiên Chúa làm người đã khiêm tốn gọi Ngài là “Cha”.

Thánh Giuse, Đấng Công chính đã đón nhận ơn Chúa thật đơn sơ, nhưng cũng thật mãnh liệt. Suốt đời chỉ tắm mình trong ơn Chúa, thánh Giuse trở nên con người của lòng bác ái, và độ lượng vô song. Ngài đã không hề trách móc, phiền hà, hay rắp tâm nghĩ đến việc tố cáo Đức Mẹ như lề luật quy định, khi biết Đức Mẹ đã mang thai.

Bởi thế, với tất cả những gì mà sự công chính nơi thánh Giuse thể hiện, đã khiến Thánh Kinh không tiếc lời, không ngần ngại gọi thánh Giuse là “Người Công Chính”. Còn chúng ta, là đàn con của thánh Giuse, chúng ta tôn xưng Ngài là Đấng Công chính. Nhưng chỉ dừng lại ở việc tôn xưng thôi, chưa đủ. Điều quan trọng cấp thiết mà chúng ta phải làm cho bằng được, đó là sống công chính như thánh Giuse đã sống.

II. NOI GƯƠNG THÁNH GIUSE.

Là con cái của thánh Giuse, đồng nhận lấy ơn cứu độ từ Chúa Kitô, chúng ta cũng hãy để cho mình mỗi ngày một xứng đáng với tước vị làm con Thiên Chúa bằng một đời sống công chính, thánh thiện, yêu mến Chúa như thánh Giuse. Noi gương thánh Giuse, chúng ta nhận ra:

- Về phương diện đức tin. Từ khi được chọn làm cha nuôi Đấng Cứu thế, cuộc đời Thánh Giuse là một hành trình mịt mù của đức tin. Một hài nhi nhỏ bé mỏng manh chạy trốn vua Hêrôđê lại chính là Thiên Chúa tối cao. Một thôn nữ đơn sơ nghèo hèn, không một chút nổi nang, hay sang trọng về địa vị lại là Mẹ của Đấng Cứu Thế. Riêng bản thân thánh Giuse, dù thuộc dòng tộc vua Đavit, nhưng dòng tộc này đã thoái vị từ lâu, thánh Giuse trở thành con người của sự quên lãng, lại được tuyển chọn để trở nên người phục vụ ơn cứu độ đời đời của Thiên Chúa… Chúa làm người trọn vẹn quá đến nỗi thánh Giuse không thể hiểu hết, không kịp để nhận ra điều gì đang diễn ra. Nhưng thay vì thắc mắc, nghi ngờ, hoang mang, thánh Giuse chọn thái độ hoàn toàn thinh lặng chiêm ngắm mầu nhiệm của Thiên Chúa. Thánh Giuse tiếp tục “xin vâng,” mặc dù thánh ý Chúa không luôn luôn rõ ràng mà nhiều khi chỉ là những tiếng vọng mơ hồ giữa giấc chiêm bao.

Là Kitô hữu, hành trình cuộc đời của mỗi chúng ta, dù mọi lúc đều muốn trung thành bước theo Chúa Kitô, nhưng không ít lần, chúng ta cũng đi trong tăm tối mịt mù như những gì Thánh Giuse đã trải nghiệm. Trong gia đình và ngoài xã hội, chúng ta cố gắng sống tốt và thực hành điều tốt nhưng lại phải đối diện với những ganh tỵ, hiểu lầm, gièm pha, vu khống, chống đối... Nhiều khi chúng ta bước đi trong bóng đêm của đức tin với nhiều suy nghĩ hoang mang: Đâu là sự thật, đâu là chân lý và công bằng, Thiên Chúa ở đâu? Noi gương thánh Giuse, chúng ta hãy ngã nhào vào vòng tay của Chúa. Hãy tín thác. Hãy để mặc Chúa dìu đưa và định đoạt cho ta theo thánh ý Chúa.

- Về phương diện đức mến. Tôi thấy ở phương diện này, thánh Giuse dạy tôi nhìn về tương lai nhiều hơn. Bởi chính trong đức mến, và chỉ có đức mến mới làm cho thánh Giuse can đảm bước đi theo tiếng Chúa, mà suốt đời, vẫn không rõ Chúa dắt mình đến đâu. Chỉ có ánh mắt của niềm tin chiếu rọi vào tương lai để thánh Giuse đi theo Chúa, Đấng mà Ngài tin rằng, sẽ “cứu dân mình khỏi tội”.

Trong đức mến, thánh Giuse âm thầm đón nhận thánh ý Chúa. Nếu lúc đó hỏi Ngài rằng, Ngài có thấy kết quả nào nở ra cho cuộc đời Ngài tươi sáng hơn, sau khi đã đặt lòng tin vào Chúa không? Chắc chắn thánh Giuse sẽ cho chúng ta biết rằng, không những Ngài chẳng thấy gì mà còn dấn mình vào trong u tối của sự chờ đợi, của niềm hy vọng xem ra rất xa xôi. Chỉ có tương lai của Hội Thánh, tương về một Quê Hương không biên cương nhưng vĩnh cửu, tương lai của sự cứu độ thành toàn mới cho ta thấy rằng, đức tin của thánh Giuse là đúng. Nhờ đức tin và lòng mến ấy, nhờ ánh mắt biết nhìn vào tương lai của ơn cứu độ mà thánh Giuse được đức tin mách bảo ấy, thánh Giuse đã để lại cho ta cả một chiều sâu nội tâm chứa đầy lòng mến, cả một bề dày kinh nghiệm chứa đầy nỗi trăn trở dằn vặt.

Lòng mến của thánh Giuse dạy ta nhảy vào tương lai đời mình, tương lai của Nước Chúa đang hình thành nơi chính tâm hồn ta bằng những cú nhảy từ cuộc sống hôm nay. Giống như thánh Giuse, ta đi trong hiện tại, nhưng hiện tại của ơn Chúa dường như vẫn chưa bao giờ mở cửa tương lai để ta khám phá, để chiêm ngưỡng. Tương lai vẫn vô định. Tuy nhiên, nếu thánh Giuse đã sống, đã tin, đã yêu mến, chúng ta vẫn sống, vẫn tin, vẫn yêu mến như Ngài. Chính trong tất cả những thăng trầm thời cuộc, ta vẫn cứ hoàn thành ơn gọi của mình, hoàn thành giây phút hiện tại Chúa ban như Chúa muốn, lúc đó, ta phóng mình vào tương lai, có sự nâng đỡ vô cùng của ơn Chúa. Bởi tương lai đời ta không thuộc về đất thấp, nhưng thuộc về trời cao, thì ta càng phải thánh hóa hết chuỗi ngày trên đất thấp này, mới mong tương lai trời cao sẽ thuộc trọn về ta.

Chưa nhìn thấy tương lai, ta cũng không thể nắm chắc một cách hiển nhiên giây phút hiện tại của đời mình. Thôi thì, chỉ xin noi gương thánh Giuse mà ngã vào vòng tay tình yêu của Chúa, để Chúa tiếp tục dìu đưa, để Chúa tự do hoàn thành thánh ý của Chúa trên cuộc đời ta.

Bởi nếu thời gian sống của thánh Giuse là chương trình được hình thành bởi sự chủ động của hai tác nhân: Thiên Chúa và chính bản thân thánh Giuse, thì hôm nay, nếu chúng ta chọn đường lối công chính của thánh Giuse mà sống, ta cũng sẽ tin chắc rằng cuộc đời ta cũng sẽ được vẽ bằng hai nét bút tuyện vời: Sự tác động của ơn thánh Chúa và sự chủ động hội nhập vào ơn Chúa của bản thân ta.

Đọc lại câu chuyện truyền tin cho thánh Giuse, để thêm một lần ta khám phá tấm gương thánh thiện, công chính của thánh Giuse mà học đòi bắt chước. Thánh Giuse dạy ta nhiều bài học quý giá. Ngài dạy ta sống trọn niềm tin tưởng và phó thác cho Chúa bằng một tình yêu toàn vẹn, không hề gợn chút nghi nan nào. Thánh Giuse dạy ta biết khiêm nhường, biết yêu đời sống thanh vắng để tìm khám phá thánh ý Chúa. Thánh Giuse dạy ta tìm sống thinh lặng, sống ẩn mình, sống thanh bần trong niềm bình an nhằm đón nhận tất cả mọi biến cố, mọi cảnh huống rơi vào giữa đời mình, gia đình mình. Thánh Giuse còn dạy ta yêu mến Chúa bằng hiến dâng trái tim yêu mến Chúa từng phút giây, trọn cuộc đời của mình… Thánh Giuse còn dạy ta rất nhiều bài học. Mỗi một người, khi chân thành chiêm ngắm thánh Giuse, đều có thể rút ra cho mình một bài học kinh nghiệm sống với Chúa và với con người.

Lm. JB NGUYỄN MINH HÙNG