Bác sĩ Nguyễn Tiến cảnh, M.D.

Ai cũng thấy Barack Obama đã thắng cử Tổng Thống Hoa Kỳ một cách vẻ vang ngày 4-11-2008 vừa qua. Chúng ta không bàn về lý do Obama thắng cử, nhưng bàn về vấn đề mà Obama đưa ra ngay ngày đầu tiên khi ông vừa mới đắc cử. Ông nói : Ông sẽ coi lại chính sách của Tổng Thống Bush và sẽ làm ngược lại những điều mà Bush cấm cản, những điều ông và đảng Dân Chủ của ông không ưa. Một tuyên bố cực đoan và thiên kiến bè phái. Vậy thì phải chăng tất cả những gì chính phủ Bush đã làm đều là sai trái và ngược lại ý muốn của toàn dân?

Khẩu hiệu tranh cử của Obama là “THAY ĐỔI”. Nhưng thay đổi cái gì và thay đổi thế nào mới là vấn đề. Thay đổi để làm lợi cho dân cho nước, cho con người hay cho cá nhân đảng phái mình? Obama từng tuyên bố không để cho Bush tiếp tục nhiệm kỳ 3, nhưng chính ông lại để cho đảng Clinton / chính phủ Clinton tiếp tục nhiệm kỳ 3 bằng cách đã dùng lại hầu hết tất cả những người của chính phủ Clinton. Cá nhân T.T Clinton, chính phủ Clinton đã làm những gì để đất nước, dân chúng Hoa Kỳ và chính phủ Bush phải gánh chịu tất cả hậu quả tai hại về kinh tế, an ninh cho đến ngày nay. Phải chăng đó là thay đổi?  Thay đổi để tốt hơn, có lợi cho dân cho nước hay thay đổi để lợi cho cá nhân phe phái mình? Mị dân để kiếm phiếu hầu nắm được vị thế lãnh đạo, nắm chính quyền không cần để ý đến luân lý đạo đức?

NGHIÊN CỨU TẾ BÀO GỐC

Theo bản tin AP của phóng viên Stephen Ohlemadra ngày 9-11-08 thì Obama sẽ dùng quyền tổng thống đảo ngược lại quyết định của Bush về việc nghiên cứu tế bào gốc.

Xin nhắc qua về tế bào gốc.  Tế bào gốc / sterm cell là một tế bào “đồng tính / generic” có thể làm ra được vô kể và vô hạn định những tế bào khác giống y chang nó. Nó cũng có khả năng sản xuất ra nhiều loại tế bào đặc biệt cho nhiều loại mô khác nhau trong cơ thể con người như cơ tim, mô não và mô gan. Các bác sĩ / khoa học gia có thể tồn trữ tế bào gốc mãi mãi để nghiên cứu, biến nó thành những tế bào đặc biệt khi cần.   

Có hai loại tế bào gốc:-1/ Tế bào gốc phôi (Embryonic stem cells) là loại tế bào nguyên thủy lấy từ các bào thai bị hư hay thai phôi khi làm thụ thai nhân tạo. Người ta dùng loại tế bào này để nghiên cứu tìm ra cách chữa trị những bệnh mà y học hiện tại bị bó tay hoặc khoa điều trị chưa được hoàn chỉnh.-2/ Tế bào gốc người lớn (Adult stem cells)  Gọi là tế bào gốc người lớn, nhưng không có nghĩa là nó chỉ có ở người lớn, nó cũng có nơi trẻ em. Tế bào này không được dùng để nghiên cứu một cách đa dụng, bởi nó chỉ cho ra một số tế bào đặc biệt nào đó thôi, như tế bào máu, ruột, da và cơ.

Việc nghiên cứu tế bào gốc trong y học sẽ có ảnh hưởng rất nhiều và đặc biệt về nhiều phương diện trong khoa trị liệu. Chẳng hạn có rất nhiều loại bệnh, loại thương tích khác nhau mà các tế bào hay cơ quan của người bệnh bị phá hủy cần phải đựoc thay thế hoặc chuyển ghép thì tế bào gốc có khả năng làm ra những mô mới để thay thế đền bù vào đó hoặc chính nó có thể chữa khỏi bệnh đó mà khoa trị liệu hiện thời chưa được hoàn chỉnh và thích hợp. Những người bị bệnh như Alzheimer, Parkinson, tiểu đường. thương tích cột sống, bệnh tim, đau khớp xương, ung thư và phỏng v.v… có thể khỏi bệnh trở thành người bình thường tráng kiện nhờ cuộc cách mạng trong khoa trị liệu vượt mức tân kỳ này.

Tế bào gốc cũng có thể giúp các bác sĩ hiểu được cơ chế phát triển các bệnh di truyền  ngay từ bước khởi đầu. Nhờ vậy biết được tại sao có những tế bào phát triển bất thường đã tạo ra ung thư hay di tật bẩm sinh để rồi biết được cách phòng ngừa những tật bệnh đó.

Sau cùng, tế bào gốc có thể dùng để thử thuốc, điều chế và phát triển thuốc. Vì tế bào gốc có thể dùng để tạo ra rất nhiều loại mô đặc biệt như mô tim, óc …nên có thể thử thuốc trên những mô đặc biệt đó xem tác dụng của nó thế nào trước khi đem áp dụng trên người và súc vật. Nhờ vậy người ta biết được kết quả cũng như những hậu chứng của thuốc.

Tuy việc nghiên cứu tế bào gốc đã cho thấy có những tiến bộ y khoa rất quan trọng, chữa được nhiều bệnh ngặt nghèo mà hiện nay coi như bất trị, nhưng lại gây ra nhiều tranh cãi về phương diện luân lý đạo đức và nhân bản. Phe phản đối cho rằng trứng được cấy khi thụ thai thì đã trở thành người rồi và đương nhiên nó có tất cả mọi quyền lợi của một con người cần phải được bảo vệ. Do đó thai nhi hay trứng đã thụ tinh không thể được dùng với mục đích nghiên cứu thử nghiệm. Nhưng một số khoa học gia đã sáng chế thành công một kỹ thuật làm ra tế bào gốc của chuột mà không phá hủy thai phôi. Kỹ thuật này chưa áp dụng được trên người. Nhiều  khoa học gia khác lại đang cố gắng tạo ra những loại tế bào gốc phôi người hy vọng sẽ dễ dàng được chấp nhận một cách rộng rãi hơn như là những loại tế bào gốc người lớn. Ngoài ra những người ủng hộ việc nghiên cứu lý luận rằng trứng được thụ tinh là đã được hiến tặng với sự đồng ý của người cho, dù sao thì họ cũng vất bỏ nó đi mà thôi. Do đó trứng đó không có thế năng trở thành con người. Lúc ấy trứng đó được tạo thành không phải là đặc biệt dành cho việc nghiên cứu tế bào gốc.

Dù sao đi nữa về phương diện luân lý đạo đức, việc tranh cãi này hứa hẹn sẽ còn kéo dài nữa. Tại Hoa Kỳ, những người ủng hộ tin rằng liên bang cần phải cung cấp yểm trợ chương trình một cách rộng rãi trước khi việc nghiên cứu tế bào gốc có khả năng thực hiện. Tháng 8 năm 2001, Tổng Thống G. Bush đã chấp nhận một số ngân khoản dành cho việc nghiên cứu tế bào gốc nhưng còn giới hạn, chưa yểm trợ đầy đủ để có thể chế tạo ra những tế bào gốc mới từ những trứng đã thụ tinh. Nguyên tắc hiện nay của Hoa Kỳ là cố gắng dung hòa và hòa giải giữa hai phe. Ủng hộ việc nghiên cứu y khoa đồng thời làm giảm bớt những ưu tư về luân lý đạo đức của phe chống đối.

QUAN ĐIỂM CỦA GIÁO HỘI / VATICAN

Đức Hồng y Javier Lozano Barragan, chủ tịch hội đồng giáo hoàng về Y Tế, trong cuộc họp báo ngày 11-11-2008 để giới thiệu hội nghị quốc tế sắp tới về bệnh trẻ em, đã báo động về việc Tân Tổng Thống Hoa Kỳ Obama “Bật đèn xanh cho phép nghiên cứu tế bào gốc là trái với luân lý đạo đức”.

Để trả lời câu hỏi của một ký giả về thông báo của nhóm Obama là tân tổng thống sẽ làm ngược lại chủ trương của T.T. Bush về tế bào gốc và cho tiến hành việc nghiên cứu, Đức Hồng y đã nhắc lại nguyên tắc căn bản về luân lý sinh học: “Cái gì tạo nên con người thì tốt mà cái gì phá hủy con người thì xấu”. [1]

Thực vậy, mạng sống con người là do Thiên Chúa / Tạo Hóa dựng nên, nó chỉ có thể kết liễu / chết một cách tự nhiên; nó không phải là một phương tiện để cho người ta sử dụng, uốn nắn theo ý mình, như Vatican đã có lần xác định: “Cá nhân này không bao giờ được sử dụng làm phương tiện cho một cá nhân khác” [2]. Đức hồng y nhấn mạnh: “Không thể giết một người để cứu một người.” [3]

Ngoài ra, Hồng Y Lozano Barragan còn cho biết là người ta cũng có thể lấy các tế bào gốc từ cuống nhau hoặc những cơ quan khác trong cơ thể con người. Lấy cơ quan của người này ghép cho người kia  là điều tốt ai cũng tán thành khi nó không làm nguy hại cho người hiến tặng cũng như người nhận; nhưng trường hợp ngựoc lại khi có hại cho một trong hai người thì không thể chấp nhận được.

Hơn nữa,  người ta đã đưa tin sai lầm trong dân chúng về tế bào gốc. Thoạt đầu người ta  trình bày  -Đức Hồng Y cho biết- tế bào gốc như là một loại “thần dược” có thể chữa được bá bệnh, nhưng thực sự tế bào gốc lấy từ thai phôi chưa cho một kết quả hứa hẹn sáng sủa nào cả. Điều này đã được Giáo sư Alberto Ugazio, trưởng khu nhi khoa bệnh viện Bambino Gesu ở Roma đồng ý.

Giáo sư góp ý kiến cắt nghĩa thêm: Chỉ sử dụng tế bào gốc phôi trong “một trường hợp nghiên cứu thì không thể kết luận là có kết quả tốt tích cực được”, trong khi đó mạng sống con người có thể được cứu chữa do những tế bào gốc lấy từ những phần thân thể khác của con người.

Cùng một quan điểm như vậy, tiến sĩ Esmail D. Zanjani, giáo sư Đại Học Nevada, Hoa Kỳ, một trong những chuyên gia đang dẫn đầu về việc nghiên cứu tế bào gốc cũng tuyên bố: Hiện nay có rất nhiều dữ kiện cho thấy chúng ta có thể thành công chữa trị những bệnh nan y về tim, hoại mô…khi sử dụng các tế bào gốc người lớn. Ông cho biết sau nhiều lần thử nghiệm thì kết quả cho thấy rất khả quan như đã tiên đoán. Vậy thì tại sao ta lại cứ phải dùng tế bào gốc phôi khi mà kết quả trị liệu chưa chắc đã hơn đồng thời lại  lỗi phạm vấn đề luân lý đạo đức. Bà Monica Lopez Barahona, giảng sư Đại học Francisco de Victoria, Tây Ban Nha khi trả lời một phóng viên nhà báo đã cho biết cảm tưởng như sau: “Không thể chấp nhận được việc tạo một phôi người rồi chỉ lấy tế bào gốc đoạn hủy bỏ nó đi”. Bà nhấn mạnh là, theo quan điểm của các khoa học gia thì con người đã hiện diện khi trứng bắt đầu thụ tinh. Mà đã là người thì có tất cả mọi quyền lợi của một con người có nhân vị, vì vậy nhân quyền, nhân phẩm, quyền bất khả xâm phạm phải được thừa nhận và tuyệt đối bảo vệ. (Huấn thị Tặng Phẩm Sự Sống Donum Vitae số 79 / Thông điệp Tin Mừng Sự Sống Evangelium Vitae, số 60).

Ngày 27-11-2008 tại Brussels, Bỉ Quốc, phát ngôn viên của các Giám mục Âu Châu đã tuyên bố là quyết định từ chối việc cấp giấy phép nghiên cứu tế bào gốc phôi là một  vấn đề “khá nhậy cảm và tế nhị”. Cha Piotr Mazurkiewicz, tổng thư ký Hội Đồng Giám Mục Liên Hiệp Âu Châu cũng đã hân hoan chào mừng  quyết định của văn phòng cấp giấy phép Âu Châu thuộc Ủy ban tố tụng nới rộng.

Với quyết định này, văn phòng cấp giấy phép xác định luật Âu Châu cấm nghiên cứu tế bào gốc có liên quan đến việc hủy hoại thai phôi người. Các giám mục Âu Châu năm 2006 cũng đã đưa ra một tuyên cáo phản đối việc đề nghị cấp giấy phép để nghiên cứu tế bào gốc. Ngay cả trường hợp luật cấp giấy phép chỉ được soạn ra một cách tượng trưng cho có hình thức để cấp cho một người đứng tên để ngăn ngừa người khác dùng phát minh của mình hoặc bán giấy phép của mình cho người khác. Loại giấy phép như vậy cũng hàm chứa ý định yểm trợ phần nào việc nghiên cứu tế bào gốc và phát triển sáng tạo của mình. Các Giám mục cho rằng cho phép cũng như áp dụng, thực hành giấy phép kiểu như vậy khi nó liên quan đến mạng sống con người thì nhất thiết đều có liên đới tới luân lý đạo đức và bị ràng buộc về mọi chiều kích của nó vậy.

ĐÔI LỜI KẾT

Tất cả mọi sự Thiên Chúa tạo ra đều tốt, nhưng nó trở nên xấu bởi vì con người xử dụng không đúng luật Chúa mà thôi. Như vậy có người sẽ hỏi, phải chăng bệnh tật cũng do Thiên Chúa làm ra? Đúng vậy, Chúa đã tạo ra tật bệnh. Nhưng Chúa cũng cho con người trí khôn để tìm tòi ra thuốc men và phương tiện để chữa trị, giúp cho con người được sống an vui, bớt khổ đau.

Chúa đã phán: “Chớ giết người” thì ta không được giết người. Không thể nhân danh điều tốt để biện chứng, bào chữa cho việc xấu ta làm. Con người là hình ảnh của Thiên Chúa, được Thiên Chúa tạo dựng nên để tôn thờ, phụng sự và vinh danh Chúa, đồng thời mạng sống con người cùng với những đặc tính nhân quyền, nhân vị, nhân cách và quyền bất khả xâm phạm cũng được bảo vệ. Vị phạm là trái luật Chúa, trái với luân lý đạo đức ở đời. Khi cùng cho ra một kết quả tốt, ta phải chọn điều không vi phạm luật Chúa, luật loài người và luân lý đạo đức. Nghiên cứu tế bào gốc để tìm phương thuốc chữa trị bệnh tật là một hành vi tốt, nhưng không thể hành động xấu để có một điều tốt trong khi ta có nhiều phương cách khác tương tự mà tot có thể tạo ra cùng một kết quả.

Không thể giết người cướp của đem phân phát cho người nghèo.

Thiên Chúa tạo ra loài người, ra luật để bảo vệ chúng ta. Chúa Kitô, qua thánh Pherô và các tông đồ đã lập ra Hội Thánh ở trần gian để hướng dẫn chúng ta thi hành luật Chúa.

Fleming Island, Florida, Jan.10, 2009.

NTC.