HÀ NỘI, sáng ngày hôm nay, 11 tháng 8 năm 2008, tại thánh đường giáo xứ Hà Thao – giáo phận Hà nội, Đức Tổng Giám mục Giuse Ngô Quang Kiệt và khoảng 40 linh mục đã dâng Thánh lễ cầu nguyện cho Đức Ông Giuse Đích Nguyễn Ngọc Oánh nhân dịp giỗ lần thứ nhất. Tham dự Thánh lễ đặc biệt này, có rất đông tu sỹ nam nữ, chủng sinh và bà con giáo dân, cùng với thân quyến của Đức Ông.

 Đức ông Giuse Đích sinh năm 1922, thụ phong linh mục năm 1957. Khi còn nhỏ, Thiên Chúa đã chiếu soi vào tâm hồn Đức ông, ơn gọi trọn đời tận hiến làm linh mục. Qua bao năm học hỏi, ơn gọi đó đã đến với Đức ông. Thế rồi, những khó khăn, ngặt nghèo ập đến với Đức ông. Trải qua bao năm tháng thăng trầm gian nan khổ sở, có lúc tưởng chừng sức người không vượt qua nổi, nhưng người vẫn một niềm phó thác, cậy trông và tin tưởng vào Chúa quan phòng. Chúa sẽ nhận lời cha như lời tạ ơn trong Thánh vịnh 4: 

“Lạy Thiên Chúa là đèn trời soi xét

Khi con kêu, nguyện Chúa đáp lời

Lúc ngặt nghèo Chúa đã mở lối thoát cho con

Xin thương xót nghe lời con cầu khẩn”. 

Lịch sử cứu độ, từ Ai Cập tới miền đất hứa, chặng đường có chi là bao, mà Thiên Chúa đã thanh luyện dân Ngài qua 40 năm ròng. Đúng là nhiều lúc Thiên Chúa đã vẽ đường thẳng thành đường cong. Đối với Đức ông, quả thực, từ Toà Giám mục về giáo xứ Hà Thao chưa đầy 40 chục cây số, thế mà người cũng phải đi mất 23 năm trường. Đó đúng là ý Chúa nhiệm mầu trên cuộc đời của Đức ông. Thế rồi Đức ông được bổ nhiệm về Hà Thao coi sóc 16 xứ họ. Khi Đức ông về đây, giáo dân thì khô khan, trểnh mảng, bởi lâu ngày không có người chăn dắt. Nhà thờ thì hư hỏng, nứt nở từng gian, nhà xứ thì tiêu điều mục nát. Một mình người với 13 ngàn giáo dân, ngày đêm hẳng quản nắng mưa, gian nan vất vả, dạy dỗ, coi sóc, xây dựng lại cơ sở vật chất cho Giáo Hội. Chẳng những thế, Đức ông còn góp phần đắc lực vào công việc đào tạo các linh mục để dẫn dắt đoàn chiên của Chúa trong lúc "lúa chín đầy đồng mà thợ gặt thì thiếu". Tình thương của Đức ông thật lớn lao, Đức ông luôn nghĩ tới mọi người, những người nghèo cả về vật chất lẫn tinh thần. Người thường đi hàng trăm cây số để vào rừng núi hẻo lánh, mang Chúa đến cho họ. Người đói, Đức ông mang gạo đến cho, người không nơi cư ngụ, Đức ông làm nhà để tránh mưa nắng bất luận là thành phần nào. Hướng sống của Đức ông là "Yêu thương và phục vụ", người đã vâng lời cách tuyệt đối để cứu rỗi các linh hồn. 

Đức ông về với Chúa để lại cho Giáo Hội một di sản vô cùng quý giá. Đó là một hàng ngũ linh mục thông thái, đạo đức, thánh thiện dẫn dắt đoàn chiên của Chúa. Những ngôi thánh đường khang trang của 16 xứ họ và Mường Riệc nữa để xứng đáng nơi tôn thờ. Một đoàn chiên đông đảo vững vàng đức tin, một hàng ngũ giáo lý viên vững chắc để dẫn dắt thế hệ mai sau. Quả thực, việc Đức ông ra đi tựa như hạt giống thối nát đi để sinh nhiều bông hạt mới. Đức ông để lại tấm gương về một mảnh đời đơn sơ, khó nghèo, chan hòa và yêu thương mọi người, chia sẻ tất cả những tân toan lắng lo của mọi người. 

Với 85 tuổi đời, 55 năm làm linh mục, cả cuộc đời Đức ông đã trung thành với ơn gọi của mình trong, trở nên chứng nhân kiên cường của tình yêu Chúa và sự quảng đại đối với tha nhân theo gương Thầy Chí Thánh. Đức ông là nhân chứng sống của lịch sử Giáo Hội Bắc Việt vào những năm gặp nhiều thử thách của thập niên 50-60. Đối với các cụ già, Đức ông hằng tôn trọng, đối với các cháu thiếu nhi, Đức ông hằng yêu thương dạy dỗ, đối với giới trẻ, Đức ông quý mến, luôn muốn các cháu tham gia nhiều trong công việc mục vụ để thêm phần thăng tiến.

Trong ngày lễ an táng của Đức ông, đại diện xứ Hà thao và 16 xứ họ được Đức ông coi sóc đã chia sẻ : Đức ông là người cha nhân từ hằng nuôi dưỡng chúng con bằng của ăn thiêng liêng chính là Mình Máu Chúa Kitô trong thánh lễ hàng ngày. Cha là người thầy dạy dỗ chúng con trong bàn tiệc Lời Chúa, ngay cả trong xã giao thường ngày để chúng con biết sống Lời Chúa và giữ đạo cho nên. Chẳng những là người cha, người thầy, hơn thế nữa cha còn là người mẹ hiền. Mỗi lúc chúng con ốm đau, cha thường thăm hỏi, hay có sự gì không hay, không phải, cha nhẹ nhàng dạy bảo. Với những người già ồm yếu, cha chăm sóc tận tình bằng những lời thăm hỏi. Những người cần đến bí tích cuối cùng thì bất kể đêm hay ngày, nắng hay mưa, trời nóng hay rét, cha đều tận tâm mang đến cho họ của nuôi linh hồn là chính Bí Tích Xức Dầu bệnh nhân và Bí Tích Hoà Giải, cha chăm sóc họ cả hồn lẫn xác. Công cha như núi Thái Sơn … 

Phần cha, cha chỉ biết cho đi mà không đòi đền đáp, không một bằng khen, không một huy chương, chỉ biết phục vụ và phục vụ. Có lần chúng con hỏi cha về thân thế và sự nghiệp thì cha trả lời rằng: "Tôi thế nào thì mọi người đều biết cả". Chúng con xin lát đá hoa trong nhà cha cho sạch sẽ thì cha bảo: "Bao giờ mọi nhà trong làng Hà Thao này có đá hoa thì tôi mới lát". Trong những ngày xuân, mọi nhà chung vui tiệc tùng chúc tụng nhau, thì cha nắm cơm ra đi cùng các con, mang niềm vui ngày xuân đến cho những người bất hạnh, cô đơn, không có cơm ăn, nhà ở. Chỗ nghỉ ngơi của cha là dưới những lùm cây trên bờ đê sông Hồng, dòng sông vô tình vẫn lững lờ chảy mà không biết phía trên có cụ già tóc bạc đang phải bẻ từng miếng cơm nắm ăn vui vẻ. Những hạt mưa xuân cũng không kiêng nể gì đoàn người tìm niềm vui nơi những người bần cùng của xã hội, vẫn phảng phất bay bay đậu trên mái tóc một cụ già, làm cho mái tóc thêm trắng hơn. Một vĩ nhân âm thầm làm việc thiện đang nằm trên thảm cỏ xanh mà không ai biết đến. 

 Một năm đã trôi qua thật nhanh, hôm nay, con cái Đức ông và đông đảo mọi thành phần dân Chúa cùng tụ họp về Hà thao để cùng hiệp thông với Đức Tổng Giuse và quý Cha dâng Thánh lễ cầu nguyện cho Đức ông. Hình ảnh của Đức ông vẫn còn sâu đậm trong lòng mọi người với bao niềm thương mến, quý trọng. 

Chia sẻ bài tin mừng về hai môn đệ trên đường Emmau, Đức Tổng Giuse đã nêu bật hành trình cuộc đời của Đức ông cũng như một con đường Emmau kéo dài với bao chuân truyên sóng gió. Năm 1954, khi đang du học ở nước ngoài, vâng lời bề trên, Đức ông đã trở về giáo phận trong một hoàn cảnh đầy trắc trở hiểm nguy. Thế rồi, do thời thế, Đức ông đã phải trải qua 25 năm quản chế khắc nghiệt giữa lúc tuổi trẻ đầy hăng say phục vụ và nhiệt huyết tông đồ. Cuộc đời Đức ông là một chuỗi hành trình trên những con đường Emmau thật lắm chông gai nhưng đầy tràn niềm vui vì có Chúa đồng hành. Dù chịu nhiều oan ức, khổ đau nhưng Đức ông vẫn vui lòng chấp nhận mà không oán trách, một lòng vì Chúa và đoàn chiên của mình. Tấm gương khiêm nhường, đơn sơ, thân thiện và nhất là lòng đạo đức sốt sắng của Đức ông luôn còn mãi, dù giờ người đã về với Chúa. 

Cuối thánh lễ, Cha Giuse Nguyễn An Khang – trưởng nghĩa tử của Đức ông Giuse đã đại diện cộng đoàn, thân quyến nói lên tâm tình cảm tạ hồng ân Thiên Chúa vì muôn ân huệ đã ban xuống trên cuộc đời của Đức ông, tri ân Đức Tổng Giám mục và quý Cha cùng mọi thành phần dân Chúa đã hiện diện trong thánh lễ này để cầu nguyện cho Đức ông. Đức ông qua đi nhưng hình ảnh thân thương và gương sáng của người vẫn luôn đọng lại trong lòng mỗi người. 

Lạy Chúa, xin thương xót và đón nhận linh hồn Đức ông Giuse Đích!

Giuse Trần Ngọc Huấn