Chúng ta vừa qua MÙA VỌNG, mùa chờ mong Chúa đến. Chúa đã đến làm người ở với chúng ta. Bây giờ bắt đầu MÙA CHAY. Chúa đến với chúng ta rồi chết vì chúng ta và cho chúng ta để rồi sau ba ngày Chúa sống lại hiển vinh đem chúng ta theo lên cùng với Chúa. Chúng ta đã được Chúa cứu rỗi.

Trong MÙA CHAY chúng ta thử suy niệm về Hạnh Phúc và Đau Khổ.

Đời người có lúc vui lúc buồn. Buồn vui là tình cảm tự nhiên trong cuộc sống. Nhưng vui buồn thế nào cho hợp ý Chúa ?

“Phúc cho ai sầu muộn,

“Vì họ sẽ được ‘hạnh phúc’ tràn lan”. (Mt.5:5 / Tv 126: 5 / Is 61: 2-3)

Với quan niệm đó, hai tiếng Hạnh Phúc có ý nghĩa gì?  Trong Tin Mừng Tân Ước, danh từ Hạnh Phúc được diễn nghĩa và áp dụng nhiều cách khác nhau tùy theo thánh sử và nhu cầu của từng cộng đồng dân Chúa. Thánh Gregory Cả khi nói về Hạnh Phúc trong kinh thánh, ngài coi Hạnh Phúc là “Cum legentibus crescit” (1), nghĩa là Hạnh Phúc sẽ triển nở, phát huy với những ai chịu khó học hỏi, nghiên cứu kinh thánh và không ngừng khám phá ra những ý nghĩa mới, phong phú và áp dụng vào cuộc sống, hoàn cảnh và nhu cầu riêng của mình.

Ngày xưa cách cắt nghĩa của các thánh sử đã được Chúa linh hứng, còn chúng ta ngày nay thì không được như vậy. Do đó,  chúng ta phải hiểu và cắt nghĩa Hạnh Phúc tùy theo những hoàn cảnh khác nhau trong cuộc sống thường nhật của chúng ta.

TƯƠNG QUAN GIỮA HẠNH PHÚC VÀ ĐAU KHỔ

Trong bài này chúng ta đặt trọng tâm vào Hạnh Phúc thứ ba trong Tám Mối Phúc Thật  Chúa giảng trên núi đã được thánh Mathew ghi lại, “Phúc cho ai sầu khổ, vì họ sẽ được Thiên Chúa ủi an” (Mt 5: 5). Trong Tin Mừng thánh Luca thì chỉ nói đến bốn loại Hạnh Phúc được bàn luận qua những nỗi buồn phiền sầu muộn và cười vui, như “ Phúc cho anh em là những người đang phải than khóc, vì anh em sẽ được vui cười…..Khốn cho các ngươi, những kẻ bây giờ đang được vui cười, vì các ngươi sẽ phải sầu khổ khóc than” (Luke 6: 21, 25).

Vui cười và khóc lóc là biểu hiệu tình cảm của con người lúc sung sướng lúc buồn khổ. Xuyên suốt Tin Mừng, chúng ta thấy không phải hễ sung sướng hay đau khổ trong cuộc sống trần thế là bị họa hay được phúc, nhưng phải được hiểu theo ánh sáng cứu độ của Thiên Chúa. Lời Chúa qua tin mừng thánh sử Luca / Mathew đã cho chúng ta một thông điệp rõ ràng về cấu trúc của Hạnh Phúc. Đây là một cuộc cách mạng của Tin Mừng đã chỉ cho chúng ta một ý nghĩa hoàn toàn mới mẻ về Hạnh Phúc và Đau Khổ. Từ khởi điểm, về phương diện tôn giáo cũng như trần thế, Hạnh Phúc và Đau Khổ là hai phạm trù không thể ngăn cách nhau được trong cuộc sống của con người. Chúng theo nhau như bóng với hình, nhịp nhàng lên xuống nối tiếp nhau như sóng biển triền miên.

Ngày nay, người ta đang cố gắng ngăn cách sóng thần nhị trùng Tsuname (dân địa phương còn gọi là Siamese); cố công tách rời Hạnh Phúc ra khỏi Đau Khổ. Nhưng vô vọng, họ đã thất bại. Chính cái hạnh phúc rối loạn và bất toàn đó lại trở thành nỗi khổ đau quay ngược về với chính mình, hoặc bất thần thảm khốc hoặc từ từ mỗi lúc một chút ít đúng như bản tính mau qua và tính kích động ác liệt của nó dưới muôn hình vạn trạng khác nhau như trong những bản tin tức thời sự hàng ngày chúng ta đọc hoặc trong văn thơ thi phú như Nguyễn công Trứ  đã diễn tả trong bài thơ Chữ Tình của ông:

                   “Sầu ai lấp cả vòm trời,

                  “Biết chăng chẳng biết hỡi người tình chung

                   …………………………………………….

                 “Trông chẳng nói xiết bao nhiêu biệt lệ,

                 “Tình cảnh ấy dẫu bút thần khôn vẽ…”

Hoặc chúng ta thường đôi khi thốt lên những tiếng than não nề trước những cảnh huống khổ đau bất ngờ ghê gớm.”Thiệt là đắng căy vô vàn..” cũng như thi sĩ Lucretius thường thốt lên như vậy khi trái tim rung động cảm kích trong nỗi vui mừng khoái cảm mơ hồ sướng khổ. “A strange bitterness !!”.(2).

Kinh Thánh đã cho chúng ta một đáp số về thảm cảnh của cuộc sống con người. Từ khởi thủy, con người đã có tự do để lựa chọn giữa Hạnh Phúc và Đau khổ. Hạnh phúc vô biên và vĩnh cửu chính là Thiên Chúa được biểu hiện qua những hình ảnh sống động. Adam và Eva được tự do, nhưng  hai ông bà đã không chọn Chúa khi tự tay ngắt trái cấm mà ăn. Từ đó phát sinh ra sự chết và đau khổ. Như vậy, phải chăng Đau Khổ chính là hình bóng của Hạnh Phúc?

Chúa Kitô cuối cùng đã phá vỡ sợi dây liên đới đó. “Để đổi lấy hạnh phúc vui mừng đang có trước mặt, Chúa đã chọn Thánh Giá” (Hebrews 12: 2). Nói một cách khác, Chúa Kitô đã làm ngược lại ông Adam và bà Eva và mỗi người chúng ta như Maximus Confessor đã viết trong Capitoli vari: “Cái chết của Chúa khác với cái chết của con người, nó không phải là món nợ mà Chúa phải trả để có hạnh phúc mà đúng ra là để tạo ra chính hạnh phúc đó”. Vì vậy, nhờ cái chết của Chúa, số phận con người đã được thay đổi” (3). Sống lại từ cõi chết Chúa đã cho chúng ta một loại Hạnh Phúc mới.  Hạnh phúc này không đi trước Đau Khổ như là căn nguyên, nhưng nó theo sau như là hoa trái kết quả của khổ đau.

Tất cả những điều này đã được biểu hiện một cách kỳ diệu trong bài giảng tám mối phúc thật mà Chúa đã ban cho chúng ta, trong đó cái thứ tự khóc trước cười sau khác hẳn với cái thứ tự cười trước khóc sau. Đây không phải là một đảo ngược đơn thuần và tạm bợ. Nhưng là một khác biệt căn bản, cố định và vĩnh viễn mà Chúa Giêsu đã đề nghị cho loài người. Đó là Hạnh Phúc, không phải Đau Khổ, Hạnh Phúc ở đây là kết quả duy nhất và cuối cùng, sẽ kéo dài đến muôn đời.

CHÚA  CỦA  ANH  Ở  ĐÂU?

Nhưng chúng ta thử tìm hiểu xem ai là người sầu muộn và than khóc, ai là người được Chúa chúc phúc?  Hầu hết các nhà chú giải kinh thánh hiện nay đều không chấp nhận tư tưởng cho rằng chỉ có những người đau khổ vì hoàn cảnh xã hội khách quan, những người được Chúa tuyên dương chúc phúc đơn thuần chỉ vì họ đã đau khổ và khóc than. Trái lại, yếu tố chủ quan, nghĩa là lý do khóc than mới là yếu tố quyết định.

Vậy thì lý do đó là lý do gì?  Cách chắc chắn và tốt nhất để khám phá ra lý do tại sao khóc, ta thử nhìn vào kinh thánh để xem những ai đã khóc và khóc cái gì và tại sao cả Chúa Giêsu cũng đã khóc, từ đó chúng ta sẽ dễ dàng nhận ra có những cái khóc vì “hối hận, ăn năn, thống hối” như cái khóc của thánh Phêrô sau khi đã chối Chúa ba lần. Cũng có những cái “khóc với người khóc” (Romans 12: 15) vì lòng trắc ẩn cảm thông với nỗi niềm sầu muộn của tha nhân, như Chúa Giêsu khóc cho người đàn bà góa làng Nain và chị em ông Lazaro. Giống như vậy có những cái khóc than của những kẻ bị lưu đầy xa xứ như dân Israel khóc trên những giòng sông Babylon. Và còn biết bao nhiêu là loại khóc than khác tương tự như vậy….

Ở đây chúng ta thử để ý đến hai lý do phải khóc ở trong kinh thánh và tại sao Chúa lại khóc để suy niệm cho thích hợp với cuộc sống hàng ngày của mỗi chúng ta.

Trong ca vinh 41 ta đọc thấy: “Nước mắt là của ăn ngày đêm của tôi mà mỗi ngày nó cứ nói với tôi  ‘Chúa mày ở đâu?’…..Khi xương tôi bị gẫy, trong lúc kẻ thù tôi quấy rầy tôi, trách móc tôi; mà suốt ngày nó vẫn cứ hỏi tôi ‘Chúa mày ở đâu?’”

Sự buồn phiền này của những người tin vào Chúa như ở trên là do hoàn cảnh chối từ Chúa bủa vây đầy dẫy chung quanh họ; ngày nay thì chúng ta lại càng có lý do phải buồn phiền nhiều hơn nữa, vì hiện nay chúng ta có quá nhiều kẻ thù mà là những kẻ thù rất tinh quái và nguy hiểm. Sau một thời gian tương đối yên tĩnh khi chủ thuyết vô thần Marxist cáo chung, chúng ta lại thấy một nhóm vô thần hoạt động trở lại một cách hung hăng và khoa học hơn, biểu hiện qua một số sách mới xuất hiện gần đây như: The Atheist Manifesto, The God Illusion, The End of Faith, Creation without God, An Ethics without God. (4).

Một trong những luận đề này đã đưa ra tuyên cáo như sau: “ Xã hội loài người đang phát triển theo nhiều cách khác nhau rất hợp lý để thu thập tri thức có thể chia xẻ cho mọi người và giúp người ta chấp nhận được sự việc một cách dễ dàng. Những ai chấp nhận Thiên Chúa hiện hữu mà không theo những phương cách này thì phải tự chứng minh lấy. Vì lý do này, ta phải công nhận Thiên Chúa không hiện hữu cho đến khi có thể chứng minh ngược lại.” (5)

Nếu vậy, theo như lý luận đó, chúng ta có thể nói được là tình yêu cũng chẳng có nữa, cho đến khi có thể chứng minh được bằng những lý lẽ cụ thể, chắc chắn và khoa học. Còn bằng cớ Thiên Chúa hiện hữu thì chúng ta có thể chứng minh được dễ dàng ngay trong đời sống thường nhật chứ không phải trong sách vở hay trong phòng thí nghiệm sinh học. Trước tiên, ta phải kể đến chính cuộc sống của Chúa Kitô, các thánh và hằng hà sa số, biết bao nhiêu là chứng nhân anh hùng tử đạo đã sống chết vì niềm tin. Chúng ta cũng có thể thấy ngay trong các phép lạ cùng các dấu chỉ mà chính Chúa Giêsu đã làm để chứng tỏ Chúa là sự thật, là Thiên Chúa và hiện nay Chúa vẫn còn đang tiếp tục làm, nhưng những kẻ vô thần đã cố tình chối từ không cần tìm hiểu hay quan sát gì hết.

Nói vậy không có nghĩa là nhóm cộng sản Marxist đã chịu ngồi yên thua trận. Chúng vẫn tiếp tuc quậy phá dưới danh nghĩa xã hội chủ nghĩa như ở Trung Quốc và Việt Nam và một số quốc gia còn cộng sản. Chúng quay trở lại kinh tế thị trường, tư bản chủ nghĩa đã   được gán nhăn hiệu “tư bản đỏ”, còn tàn ác, lưu manh và nguy hiểm hơn nhiều vì nấp dưới chiêu bài tự do nhưng vẫn áp dụng độc tài toàn trị. Chúng ngăn cản tự do dân chủ nhân quyền và tự do tôn giáo. Chúng giệt tôn giáo bằng những phương pháp rất tinh vi thâm độc. Ngoài miệng nói là cho tự do tôn giáo, tự do hành đao, giữ đạo và truyền đạo nhưng lại tịch thu, chiếm đoạt tài sản, nơi thờ phượng của giáo hội, muốn  thực hành nhiệm vụ tôn giáo thì phải xin phép, phải theo những luật lệ chúng đưa ra để cố tình làm khó, cản trở tự do tôn giáo. Điều thâm độc và nguy hiểm hơn cả là chúng trà trộn vào nội bộ tôn giáo để khuấy phá guồng máy lãnh đạo như hoặc dụ dỗ hoặc ép buộc các chức sắc tôn giáo làm việc với chúng, làm tình báo cho chúng. Chúng bôi bẩn, tha hóa guồng máy lãnh đạo tôn giáo. Thâm độc và nguy hiểm nhất là chúng kiểm soát, điều khiển việc đào tạo hàng giáo sĩ, dành quyền quyết định sau cùng là chấp nhận hay không cho tốt nghiệp, ngay cả việc bổ nhiệm các giáo sĩ, tu sĩ, cả giám mục nữa. Phải chăng chúng ta nên buồn phiền, ăn năn thống hối vì đã bất lực, ươn hèn không làm chủ được niềm tin của mình, buông xuôi bước theo ác quỉ làm hại và ô danh Giáo Hội không phải chỉ ngay hiện thời mà còn di hại nhiều thế hệ về sau nữa. Ông bác sĩ dở thì chỉ làm chết một / hai người, nhưng văn hóa suy đồi, giáo dục sai đường nhất là về tôn giáo thì sẽ di hại nhiều thế hệ về sau. Hãy thức tỉnh và ăn năn thống hối. Hãy đứng lên đấm ngực sửa sai.

Còn lý do những kẻ tin vào Chúa mà vẫn còn buồn phiền, như trong những lời ca thánh vịnh thì chỉ là sự bất lực mà họ cảm thấy khi phải đối diện với những thử thách của những kẻ hỏi họ “Chúa mày ở đâu?”. Qua sự yên lặng kỳ diệu của Chúa, Chúa đã kêu gọi họ chia sẻ, chấp nhận sự yếu đuối và thất bại của thân xác mình, nhưng Chúa vẫn để cho họ, giúp họ vượt thắng đến thành công, bởi lẽ: “Sự yếu đuối của Thiên Chúa vẫn luôn luôn vững mạnh vượt trội hơn cái mạnh mẽ của loài người” (1Corinthians 1: 25)

“HỌ ĐÃ MANG CHÚA CỦA TÔI  ĐI  ĐÂU RỒI”

Ngày nay người tín hữu Kito giáo cũng nên đau khổ vì đôi khi họ đã chối bỏ Chúa Kito một cách có hệ thống khi nhân danh những nghiên cứu về lịch sử gọi là khách quan mà ở một phương diện nào đó đã phát sinh ra những vấn đề rất ư là chủ quan mà người ta có thể tưởng tượng ra được như Đức Thánh Cha Biển Đức đã nhắc tới trong lời tựa cuốn sách mới của ngài nói về Chúa Giêsu: “Những hình ảnh của các tác giả và các lý tưởng của họ”.  Chúng ta đang quan sát một cuộc chạy đua để xem ai sẽ thắng cuộc trong việc trình bày một Chúa Kito giống con người thời đại ngày nay nhất khi mà họ lột bỏ tất cả những đặc tính linh thiêng thiên chúa của người. Để trả lời câu hỏi của thiên thần “Này bà, tại sao bà lại khóc?” Vào buổi sáng mờ sưong ngày phục sinh, Mary Magdalene đã nói: “Họ đã mang Chúa của tôi đi rồi và tôi không biết tìm Chúa ở đâu” (John 20: 13). Đây là một lý do khóc để chúng ta có thể khóc.

Những cố gắng khoác cho Chúa Kitô một bộ áo thời đại hay một bộ mặt lý tưởng thì vẫn luôn luôn  xẩy ra. Nhưng thời xưa thì những lý do người ta đưa ra xem có vẻ trang trọng và hợp lý trong một phạm vi rộng lớn như: Chúa Kito là con người lý tưởng, con người lãng mạng, con người tự do khai phóng, con người xã hội, con người cách mạng……Ở thời đại ngày nay, vì con người bị ám ảnh bởi sắc dục, nên họ đã gán cho Chúa những dục vọng  thế tục mà chúng ta thấy xuất hiện đầy dẫy trong những phim ảnh sách báo. Thế là “ Chúa Giêsu lại được tân kỳ hóa, hay tệ hơn, vượt xa quá cả tân kỳ hóa, còn gọi là hậu tân kỳ”. (6)

Chúng ta cần tìm hiểu nguồn gốc của những phong trào gần đây đang cố gắng đem chúa Giêsu Nazareth ra thử nghiệm cho thuyết luân lý tương đối và cá nhân chủ nghĩa tuyệt đối (còn gọi là chủ nghĩa phá hoại) mà trực tiếp hay gián tiếp đang là cảm hứng cho người ta viết thành tiểu thuyết, làm thành phim ảnh, đưa ra những dữ kiện khiến công cuộc nghiên cứu tìm hiểu về Chúa Giêsu bị ảnh hưởng sai lạc. Người ta thấy những phong trào này đã xuất hiện ở Hoa Kỳ vào những thập niên cuối của thế kỷ XX và trong một cuộc hội thảo chuyên đề về Chúa Giêsu (Jesus Seminar) năm 1985 đã có những hành động  phá hoại ác ý rất tích cực.

Phong trào này lấy tên là “Tân Tự Do Khai phóng /  Neo-liberal”, mục đích muốn quay trở lại với thần học khai phóng về Chúa Giêsu vào thế kỷ XVIII, không liên quan gì đến Do Thái Giáo hay Kito giáo và Giáo Hội C.G. Ở đây một Giêsu đã trở thành người truyền bá tư tưởng luân lý, không giống chủ trương của phái tự do khai phóng cổ điển trước kia (coi Thiên Chúa là Cha và linh hồn thì bất tử), nhưng có một sự khôn ngoan giới hạn, một bản tính xã hội học hơn là bản tính thần học. Mục đích của những học giả này không phải là sửa đổi mà đơn thuần chỉ là phá hoại, như họ đã từng nói:“Cái sai lầm ấy chính là  Kito giáo” (That mistake called Christianity).

Trong bài diễn văn khai mạc cuộc hội thảo này, người sáng lập phong trào đã đưa ra  những quyết định rất đáng cho ta chú ý:

Chúng ta đang dấn thân thi hành một công tác táo bạo và khẩn thiết. Chúng ta sẽ tìm hiểu thật cặn kẽ tiếng nói của Giêsu, và tất cả những gì ông ta thực sự đã nói. Trong công tác này, chúng ta sẽ thay mặt cho nhiều người trong xã hội chúng ta đặt vấn đề về  sự thần thánh của họ, ngay cả những vấn đề tối kỵ có thê gây xúc phạm. Vì vậy, công việc chúng ta theo đuổi sẽ rất nguy hiểm. Nhưng chúng ta chấp nhận và thách thức kẻ thù. Mặc dù có nhiều nguy hiểm chúng ta cũng sẽ tiến hành,  bởi vì chúng ta là những người chuyên môn, và vì vấn đề Giêsu vẫn còn đó, nó vẫn còn đang trực diện đối đầu như núi Everest vẫn đang thách thức những người leo núi. (7).

Chúa Giêsu đã được giải thoát ra khỏi những giáo điều của Giáo Hội và Kinh Thánh / Tin Mừng. Vậy thì  nguồn tin nào còn lại đã nói về Người mà không phải hoàn toàn là giả tưởng? Ngụy thư ư? Phúc âm của Thomas ư, một phúc âm đã được ký hiệu vào khoảng năm 30 cho đến 60 AD, trước tất cả các phúc âm thư được chính thức công nhận và trước cả thánh Phaolo. Dĩ nhiên nó sẽ được xếp đầu sổ. Một nguồn tin khác nữa có thể là những phân tích có tính xã hội học về những điều kiện đời sống ở Gallilee vào thời đại Chúa Kito.

Hình ảnh nào về Chúa Giêsu đã được trích ra để dẫn chứng? Ta có thể kể một vài hình ảnh về Chúa Giêsu mà hầu hết mọi người (dĩ nhiên không phải là tất cả) đã công nhận như: Chúa Giêsu là “Con người dị thường ở xứ Gallilee”; “một anh chàng đi lang thang khôn ngoan và chuyên mê hoặc người ta”; “thày dạy đời bằng ngụ ngôn”; “một anh chàng nhà quê xứ Judea có óc châm biếm”. (8)

Thắc mắc cần phải được giải thích là bí mật nào đã khiến cho con người vô hại đó phải chết treo trên thập giá và trở thành “người thay đổi thế giới” thì lại không thấy bàn tới một cách nghiêm chỉnh. Trái lại những cái đó đã không chỉ được viết ra theo những bịa đặt tưởng tượng mà còn in thành sách để xuất bản và có cả hàng trăm, hàng nghìn, hàng triệu cuốn đã được bán ra.

Đối với chúng ta là những người Kitô hữu nhiệt tình thì hình như cuộc nghiên cứu triết lý lịch sử này đã thất bại trong việc nối kết giữa Giêsu của thực tế và Giêsu của Tin Mừng và các tài liệu của Giáo Hội vì họ đã lơ đi không thèm đểm xỉa đến mặt thiêng liêng và siêu nhiên của “hiện tượng Giêsu”. Thái độ đó ví như người dùng mắt để nghe, dùng tai để nhìn.

Qua nghiên cứu và kinh nghiệm quan sát về những hiện tượng thần bí, chúng ta ai cũng nhận thấy cách thức phát triển đời sống con người tiềm ẩn trong một biến cố, đôi khi chỉ trong khoảnh khắc chớp nhoáng như khi chúng ta tiếp cận với một hiện tượng thần linh. Khả năng tiềm ẩn đó chỉ biểu lộ khi kết quả xẩy ra mà thôi.  Một đứa trẻ nít và một người lớn nhìn bề ngoài thì thấy khác hẳn với cái bào thai lúc vừa thụ tinh; nhưng cả hai bào thai đó đều có tất cả những yếu tố sinh động tiềm ẩn giống nhau, như vương quốc Chúa / Nước trời được ví như một hạt giống nhỏ xíu, nhưng bên trong tiềm ẩn đầy đủ các yếu tố sống sinh động có khả năng phát triển để nảy mầm, lớn lên và trở thành cây to rợp bóng mát, chim trời có thể đến làm tổ, bay nhảy hót mừng líu lo. (Mt. 13: 32)

Thánh Phaolo đã nói về kinh nghiệm “đau buồn” của mình về những người bạn Do Thái đã chối bỏ Chúa Giêsu (Romans 9: 1 ff). Tại sao chúng ta lại không cảm thấy buồn như vậy vì những người bạn của chúng ta đã chối từ niềm tin Chúa Kitô? Chính Chúa Giêsu cũng đã khóc thương cho dân thành Jerusalem vì lòng chai đá cứng tin phản bội Chúa của họ ( Lc.13: 34-35).

James Dunn, một trong những học giả nổi danh về Tân Ước, trong tác phẩm “Los albores del cristianismo” (Christianity in the Making) sau khi đã cẩn thận phân tích những kết quả nghiên cứu về Chúa Giêsu ở ba thế kỷ trước đã đi đến kết luận là không thấy có sự bất đồng ý kiến về Giêsu rao truyền Tin Mừng và Giêsu nghe giảng Tin Mừng, hay đúng ra là giữa Giêsu của lịch sử và Giêsu của Niềm Tin. Niềm Tin này đã được phát sinh không phải sau khi Chúa phục sinh, nhưng là khi Chúa vừa mới tiếp cận với các môn đệ, và các ông chính thức trở nên tông đồ Chúa, bởi vì họ đã tin vào Chúa, cho dù niềm tin của họ lúc đó rất đơn giản và sơ đẳng.

Cái tương phản giữa Chúa Kitô của Niềm Tin và Giêsu của lịch sử chính là kết quả “bước nhảy vọt của lịch sử”, trước khi có “bước nhảy vọt của Niềm Tin” do Chúa Giêsu đưa ra những lợi ích và lý tưởng vào thời đó. Đúng vậy, Giêsu  được giải thoát khỏi chiếc áo tín điều của Giáo Hội, nhưng lại được mặc cho chiếc áo thời trang thay đổi tùy mùa. Biết bao nhiêu là cố gắng đổ xô đi tìm hiểu con người Chúa Kito đã không trở nên vô ích, bởi vì nhờ đó, cộng thêm những giải quyết khác nữa, chúng ta mới có thể đi đến kết luận như ngày nay. (9)

LINH MỤC, TƯ TẾ VÀ CHỦ CHĂN CŨNG NÊN KHÓC

Còn một loại khóc nữa trong kinh thánh mà các tiên tri hay nói tới như Ezekiel đã cho chúng ta thấy. Chúa kêu gọi một người “mặc áo vải thô cầm bút ấn trong tay”:  “Hãy đi xuyên suốt khắp thành phố, qua giữa Jerusalem và đánh dấu chữ thập trên trán những ai đang rên rỉ khóc than vì những điều tồi tệ đang xẩy ra trong thành phố” (Ezekiel 9:4)

Thị kiến này có ý nghĩa rất sâu xa nói lên con Chúa và con Giáo Hội. Dấu hiệu chữ thập đó là chữ cuối cùng trong bảng mẫu tự tiếng Do Thái (Hebrew), sau này trong sách Khải Huyền đã trở thành “dấu ấn của Thiên Chúa hằng sống” được ghi trên trán tất cả những ai được Chúa cứu rỗi (Revelation 7:2ff).

Giáo Hội đã “khóc than” nhiều trong thời gian gần đây vì những tồi tệ đã xẩy ra trong chính lòng Giáo Hội bởi một số tư tế cũng như chủ chăn. Giáo Hội đã phải trả một giá quá đắt cho những tội lỗi này đồng thời phải cố công tìm cách hàn gắn những đổ nát ấy. Những luật lệ gắt gao đã được đưa ra để không ai có thể lạm dụng được nữa. Sau  thời gian cấp cứu, bây giờ là lúc không kém quan trọng: Hãy khóc lóc trước mặt Chúa để ăn năn thống hối, như chính Chúa đã bị xúc phạm / lạm dụng; ăn năn thống hối vì đã xúc phạm đến chính thân thể Chúa Kitô và làm gương xấu cho  những “người anh em cuối chót của mình”, hơn là làm tổn hại và mất thanh danh của chính mình.

Có hiện tượng linh mục lỗi lời hứa độc thân, có vợ có con mà vẫn ngang nhiên chính thức làm chánh xứ một họ đạo, lại được các chủ chăn chuẩn nhận đã là một tồi tệ chưa bao giờ thấy trong Giáo Hội. Làm sao họ có thể mở miệng rao giảng lời Chúa, trả lời Chúa trước tòa phán xét? Họ ăn nói thế nào với những người anh em tư tế của họ, với các tôn giáo bạn, những người họ có bổn phận phải dìu dắt hướng dẫn đem về với Chúa?

Đây chính là cơ hội để thoát ra khỏi tội lỗi trở về với ân phúc, để hòa giải với mọi người, với Chúa và với các tư tế của Chúa. Hãy ăn năn thống hối.

“Hãy thổi kèn trên Zion,

“Hãy hãm mình chay tịnh,

“Hãy tụ họp muôn dân, triệu tập hội nghị:

Các bô lão, trẻ thơ và hài nhi miệng còn ngậm vú…

Các tân lang hãy ra khỏi buồng kín, tân nương rời khỏi loan phòng….

“Hỡi các tư tế, các thừa tác viên phục vụ Chúa!  Hãy khóc lên..

Giữa tiền đường và trên bàn thờ.

“Hãy nói với Chúa:

Lạy Chúa, xin rủ lòng thương tha thứ cho dân Người,

Xin đừng thí bỏ gia nghiệp của Người phải nhục…mặc cho các nước cười chê.

“Làm sao giữa muôn dân người ta dám nói:

Thiên Chúa chúng thờ đang ở đâu?”

                                  (Joel 2: 15-17)

Trên đây là những lời tiên tri Joel kêu gọi chúng ta. Tại sao chúng ta lại không đáp ứng lời mời gọi đó nhỉ? Hãy dùng một ngày chay tịnh để ăn năn thống hối, ít ra là tại địa phương mình hay toàn thể đất nước, những nơi mà vấn đề tỏ ra tồi tệ nhất, để công khai thống hối trước mặt Chúa và các nạn nhân, các người bị gương mù gương xấu, hòa giải với các linh hồn, cùng bước đi với Giáo hội, canh tân trong tâm hồn và trong ký ức.

Chúng ta hãy nhớ lại lời Đức Thánh Cha Biển Đức XVI nói với các giám mục Ireland dịp viếng thăm ad limina gần đây: “Các vết thương gây nên do các hành động….tương tự cũng rất trầm trọng; việc sửa đổi để lấy lại niềm tin đã mất thật là khẩn cấp….Có như vậy thì Giáo Hội mới đủ mạnh để có thể tiếp tục làm chứng tá cho sức mạnh cứu rỗi của Chúa Kitô trên thập giá” (10).

Tuy nhiên những người anh em phạm lỗi vẫn còn hy vọng, như trường hợp bê bối trong cộng đồng Corinto mà thánh Phaolô đã nói tới: “Chúng ta phải nộp con người đó cho  Satan, để phần xác nó bị hủy giệt, còn phần hồn thì được cứu rỗi trong ngày của Chúa” (1Corinto 5: 5). Ngày nay thì chúng ta có thể nói được rằng “Hãy đem nó ra tòa án công lý dân sự để cho linh hồn nó được cứu rỗi”. Sự cứu rỗi kẻ tội lỗi này, không phải là hình phạt, mà chính là để cứu rỗi linh hồn, điều mà thánh Phaolo đã ám chỉ.

Đáng buồn là đã có nhiều vị bị tước đoạt hết tất cả mọi sự như chức tư tế / thừa tác viên Chúa, cả danh dự và tự do, chỉ còn một mình Chúa biết họ, hiểu họ tùy theo trường hợp và trách nhiệm cá nhân của mỗi người. Họ đã bị ruồng bỏ trở thành những kẻ sau chót…Nhưng trong những trường hợp như vậy, nếu có ân sủng Chúa, họ biết ăn năn thống hối vì tội lỗi mình, kết hợp sự than khóc của họ với nỗi buồn khổ của Giáo hội thì khóc than và buồn khổ sẽ trở thành ơn phúc. Họ sẽ đến được gần Chúa Kitô là người bạn sau chót, hơn là những người bề ngoài xem ra có vẻ được nể trọng và kính mến, có khi lại đi đến chỗ giống như những người Pharisiêu thích kết án bình phẩm những kẻ khác.

Tuy nhiên, có một điều mà những người anh em này đáng lẽ không nên làm nhưng lại làm. Họ lợi dụng cái tồi tệ của họ đang lúc ồn ào hoặc tính nhút nhát yếu hèn của họ, cho báo chí phỏng vấn hoặc viết sách, viết hồi ký đổ lỗi cho những người khác, cho bề trên của họ. Đây là hiện tượng nguy hiểm của những con tim trai đá.

KẾT LUẬN:  NHỮNG GIỌT NƯỚC MẮT TUYỆT VỜI

Ai cũng biết có nhiều loại khóc, nhiều loại nước mắt. Khóc là biểu hiện của một tâm tư. Nhưng khóc không phải luôn luôn là dấu  hiệu buồn phiền. Có cái khóc vì đau buồn, có cái khóc vì vui mừng sung sướng, có cái khóc nước mắt cá sấu. Ở đây, trong ý niệm đặc biệt về Hạnh Phúc và Đau Khổ, cái khóc đầy ý nghĩa với những giọt nước mắt tuyệt vời nhất là những giọt nước mắt làm tràn đầy con tim chúng ta bởi ân sủng Chúa thánh linh soi sáng đến độ “Chúng ta cảm nghiệm được và nhận ra Thiên Chúa tốt lành vô cùng” (Psalm/tv 34: 9).

Khi chúng ta đang ở trong tình trạng ân sủng như vậy, chúng ta sẽ ngây ngất cảm nhận thấy toàn thể thế giới và chính chúng ta không quì gối phủ phục mà lòng rung động lâng lâng như khờ dại đã liên tục khóc lóc vì vui sướng. Đây là loại nước mắt mà thánh Augustin đã diễn tả trong “Confessions” : “Lạy Cha nhân lành, Cha thương yêu chúng con đến độ không chừa con một của Chúa, đã hiến dâng con Chúa cho tất cả chúng con. Thật Chúa đã thương yêu chúng con vô vàn!” (11)

Pascal cũng chảy những giòng nước mắt như vậy vào một đêm ông linh hứng thấy Chúa của Abraham, Isaac và Jacob biểu hiện trong kinh thánh. Ông đã viết vào một mảnh giấy mà sau này người ta đã tìm thấy trong túi áo của ông sau khi ông chết:

“Hãy Vui lên!, Vui lên!....

“ Những giòng nước mắt  vui mừng…”

Nước mắt người đàn bà tội lỗi đã chảy xuống rửa chân Chúa giêsu không phải chỉ là những giọt nước mắt ăn năn thống hối mà còn là những giọt nước mắt cảm tạ và vui mừng sung sướng (Lc7: 37-38).

Nếu trên thiên đàng các thánh khóc thì chắc rằng ở đó sẽ tràn ngập nước mắt và ồn ào tiếng khóc ca hát vui mừng. Thánh Simeon, một  nhà thần học nổi tiếng đã từng sống ở Istanbul ( hồi xưa gọi là Constantinople) mà cách đây không lâu Đức Thánh Cha Biển Đức XVI có du hành mục vụ ít ngày ở đó đã là một gương sáng sống động nhất trong lịch sử nền linh đạo Kitô giáo về nước mắt ăn năn thống hối, loại nước mắt của ngỡ ngàng và trầm lặng. “Tôi đã khóc –ngài viết-  và tôi đã vui mừng sung sướng khôn tả”. (12). Ngài còn  diễn tả cái khóc ăn năn thống hối vì được vui mừng hạnh phúc thành như châm ngôn: “Phúc cho những ai khóc lóc thảm thiết đắng cay vì tội lỗi của mình, vì ánh sáng cứu độ của Chúa sẽ ở trên họ và biến nước mắt cay đắng của họ thành ngọt ngào êm ái”(13).

Chớ gì Chúa ban cho chúng ta có được, ít nhất một lần trong đời, những giọt nước mắt ân sủng đầy súc cảm thống hối và rạt rào mừng vui ấy.

Pace Garden, Orange Park, Florida

Chuẩn bị Mùa Chay Thánh 2008