Năm ngày Chúa nhật liên tiếp của năm B, từ CN 17 đến CN 21, ta đã được và sẽ được nghe nói về đề tài ‘bánh’. Nhiều bánh quá đến độ chán chê. Mà đúng là no nê chán chê thật, nếu đó là bánh, của ăn phần xác. No nê sẽ chán chê. Nhưng cũng có một thứ bánh no nê mà không chê chán. Đề tài hôm nay là phân biệt hai thứ bánh.

Nhưng trước hết ta hãy rảo qua bối cảnh của đoạn Tin Mừng được trích hôm nay. Số là cách đây hai tuần, ta nghe đọc: “Chúa thấy đám đông thì động lòng thương”, và động lòng thương, thì Chúa liền dạy dỗ họ nhiều điều. Rồi đợi đến chiều tối, cũng động lòng thương đám đông đó, Chúa hoá bánh ra nhiều nuôi sống họ. Họ thấy vậy mừng quá, muốn kông kênh ông có phép biến hoá bánh ít ra bánh đa này lên làm vua, để khỏi lo khi làm ăn thua lỗ không cơm đổ vào miệng, thì đã có ông này hoá bánh ít ra nhiều dùm cho. Chúa biết vậy, nên trốn đi. Nhưng nào trốn được, họ cuối cùng cũng lần ra chỗ nấp của Ngài, mà không cần treo giải 30 triệu đôla như ai đó chỉ chỗ núp của Saddam Hussein đã được. Ông hoá bánh ra nhiều ấy trốn bên kia biển Hồ chứ đâu ! Khi gặp lại, dân lại còn xã giao chào hỏi : “Thầy đến đây bao lâu rồi vậy”. Đức Giê-su đáp : "Thật, tôi bảo thật các ông, các ông đi tìm tôi không phải vì các ông đã thấy dấu lạ, nhưng vì các ông đã được ăn bánh no nê. Các ông hãy ra công làm việc không phải vì lương thực mau hư nát, nhưng để có lương thực thường tồn đem lại phúc trường sinh.” (Ga 6,26). Và sau đó là một cuộc đối thoại về của ăn làm ta sống mãi.

Vậy là có “của ăn mau hư nát” và có “lương thực trường sinh”.

1. CỦA ĂN HƯ NÁT

Của ăn mau hư nát, ai cũng rõ, chính là thức ăn bỏ miệng. Dẫu cho hư nát nhưng nó làm cho ta sống, thiếu nó là chết… đói. Thức ăn này bỏ qua đêm, nhất là mùa hè oi bức, sẽ dễ hư thiu. Ngay bánh manna bởi trời xưa dân Do Thái ăn trong 40 năm sa mạc, mà ai lấy nhiều quá, ăn không hết, để qua hôm sau là liền có sâu bọ giòi. Hư thối ngay. Huống gì là bánh không phải bởi trời, như thức ăn mua ở chợ (Nam Thiên) đây. Cũng có luật trừ là khi đi trong Sa mạc, ngày thứ sáu được lấy 2 phần, vì ngày thứ bảy ngày hưu, nên manna cũng hưu, nghỉ rơi, ngừng rớt.

Nhưng câu nói của Chúa Giêsu về hai thứ thức ăn: “Hãy ra công làm việc không phải vì lương thực mau hư  nát, nhưng để có lương thực thường tồn đem lại phúc trường sinh”, thì thức ăn hư nát không chỉ là của ăn nhai được, mà là “những  gì làm cho người ta ra hư nát”, tức là : của cải vật chất, tiền tài, danh vọng, mà ai cũng thèm ăn : ăn tiền. Ăn tiền dễ hư người, dễ nát thây.  Mấy vụ xử bắn 12 phát hư nát thây dành cho các ông Tăng kim Phụng, Phạm nhật Hồng là một ví dụ. Năm Cam cũng vậy. Vậy hãy ra công làm việc không phải vì của ăn hư nát. Mà vì loại của ăn thứ hai: lương thực thường tồn.

2. CỦA ĂN THƯỜNG TỒN

Đức Giêsu hé cho thấy của ăn này vượt xa manna xưa, tuy nó cũng rơi từ trời xuống đó. Người Do thái khoe : “Tổ tiên chúng tôi đã ăn man-na trong sa mạc, như có lời chép: ‘Người đã cho họ ăn bánh bởi trời.’" Đức Giê-su đáp: "Thật, tôi bảo thật các ông, không phải ông Mô-sê đã cho các ông ăn bánh bởi trời đâu, mà chính là Cha tôi cho các ông ăn bánh bởi trời, bánh đích thực, vì bánh Thiên Chúa ban là bánh từ trời xuống, bánh đem lại sự sống cho thế gian." Họ liền nói: "Thưa Ngài, xin cho chúng tôi được ăn mãi thứ bánh ấy." Đức Giê-su bảo họ: "Chính tôi là bánh trường sinh. Ai đến với tôi, không hề phải đói; ai tin vào tôi, chẳng khát bao giờ”!

Vậy chẳng phải tìm đâu xa: bánh bởi trời đích thực, chính là Đấng bởi trời ngự xuống. Chính là Đức Giêsu Kitô. 

Khi hoàng đế Napoléôn nước Pháp, người chinh phục gần như cả Âu Châu, sau bị đày sang đảo Sainte Hélène, người viết tiểu sử cùng đi theo. Một hôm, thấy gần đến ngày ‘gần đất xa trời’ của ông trời con một thời là Nã Phá Luân, người viết tiểu sử liền hỏi: “Ngài vui lòng cho biết: trong suốt cuộc đời của ngài, ngày nào là ngày hạnh phúc nhất?” Napoléôn suy nghĩ hồi lâu, rồi nói: “Tôi nhớ nhất ngày hạnh phúc trong đời của tôi là ngày, lâu lắm rồi, khi tôi còn bé: đó là ngày tôi được rước lễ lần đầu.”

Ngày hạnh phúc nhất của Nã Phá Luân đại đế không phải là ngày ngài lên ngai vàng, không phải là ngày chiến thắng vẻ vang khắp trời Âu và vùng Châu Phi phía Bắc. Cũng chẳng phải ngày cưới Josephine xinh đẹp hoặc ngày lấy Marie Louise đáng yêu. Mà là ngày rước lễ thứ nhất.

Nhưng chúng ta không phải chỉ là rước Chúa lần thứ nhất, mà lần thứ ngàn, thứ muôn, thứ vạn. Tuổi càng cao, Chúa càng vào nhiều lúc. Cả ngàn, chục ngàn lần rước Chúa, ta có xem đó là lương thực thường tồn, là ngày hạnh phúc nhất nhì cuộc sống hay không ? Chắc là chưa. Tôi cũng thế. Ngày nào cũng rước. Có ngày hai ba bốn bận. Nhưng không thấy si-nhê gì.

Tại sao ? Có 2 lí do : vì chúng ta ‘chưa đưa Chúa vào bánh’, và vì chúng ta ‘rước Chúa chứ chưa phải rước tấm bánh bẻ ra’.

a) Chúng ta chưa đưa Chúa vào bánh. Chúa không có trong bánh. Nietzsche là triết gia, tổ của vô thần. Ông đã từng nói ‘Thiên Chúa đã chết rồi’. Ông lý luận : Thiên Chúa phải chết, con người mới làm Chúa được. Tại Braxin, có người đệ tử của Nietzsche làm một tấm bảng to, trên đó ghi rõ : “Thiên Chúa đã chết”. Ký tên “Nietzsche”. Ít ngày sau, cũng trên tấm bảng đó, hiện lên dòng chữ: “Nietzsch đã chết”. Ký tên, “Thiên Chúa”. 

Không thể để Thiên Chúa ra khỏi cuộc sống. Ta thường rước lễ như là ăn bánh chứ không phải rước Chúa, dẫu cho khi LM xướng “Mình Thánh Chúa Kitô, ta ‘Amen’, tức ‘tôi tin’ rõ ràng. Nhưng ta sau lễ, làm như không có Chúa trong ngày. Chúa chết ngay khi mình nhai bánh.

b) Rước Chúa, nhưng chưa phải là lĩnh tấm bánh bẻ ra. Ta rước Chúa cho lòng ta hạnh phúc, ta chịu lễ cho phần rỗi của ‘riêng’ ta. Đó chưa phải là ‘Thánh Thể, tấm bánh bẻ ra’. Bẻ ra là chia sẻ. Chứ không phải bẻ ra cho nhỏ để dễ nuốt trôi. Nếu ta rước lễ ngàn vạn lần mà không một lần nào ta chia cơm sẻ bánh cho người đói ăn, là ta chưa rước ‘tấm bánh bẻ ra’. Hãy thử mà xem, khi ta chia sẻ, ta sẽ có hạnh phúc, và như thế ta có thể nói như Napoleon nói:  ‘ngày hạnh phúc là ngày rước Chúa, tấm bánh bẻ ra’.

3. HAI CỦA ĂN THÀNH MỘT

Và như thế ta có thể kết hợp hai thứ bánh. Biến bánh hay hư nát thành của ăn thường tồn. Đưa của ăn cho người túng thiếu, kèm theo tình yêu là phẩm tính của Thiên Chúa, là ta có được của ăn thường tồn mang lại hạnh phúc trường sinh.

Trong trận nội chiến ở Tây Ban Nha, một người lính bị thương nặng được đưa về bệnh viện dã chiến. Chàng  có hy vọng là sẽ bình phục nhưng chàng lại không chịu ăn. Các y tá, các nữ tu đã tìm mọi cách thuyết phục, nhưng chàng từ chối mọi thức ăn đem tới. Một người bạn thân của chàng, biết chàng nhớ nhà ; nên anh tình nguyện  đi tìm nhà của người bị thương để mời bố chàng tới. Đến nhà của người bạn, anh kể rõ hoàn cảnh. Người cha của người bị thương chuẩn bị lên đường thì mẹ chàng gói cho con bà một tấm bánh. Người bị thương vui mừng khi thấy cha chàng tới và nhất là khi nghe cha chàng nói: “Này con, đây là tấm bánh mẹ con đã nướng”. Người con tươi nét mặt nói: “Vâng, bánh mẹ con làm, cho con một miếng”. Từ đó chàng bắt đầu trên đường bình phục. Chàng ăn bánh có tình của mẹ trong bánh. Bánh có tình yêu, là bánh có Chúa ngự. Đâu có tình yêu thương ở đấy có Đức Chúa Trời. 

Có hai thứ của ăn. Của ăn hư nát và lương thưc thường tồn. Hãy dùng của ăn hư nát giúp người khác để nó biến thành lương thực thường tồn mang lại niềm vui, hạnh phước và phúc trường sinh. Amen.

Anphong Nguyễn Công Minh, ofm