I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Đây là vấn đề lớn, khó, rất hay, nhưng lại chưa tìm
được câu trả lời cụ thể nào trong các tài liệu căn bản của Phong trào (PT)
Cursillo như sách Cẩm Nang Lãnh Đạo (CNLĐ), sách Tư Tưởng Nền Tảng (TTNT) 1, 2,
3, hay trong các Khóa lãnh đạo Cấp 1, Cấp 2, Cấp 3 hay khóa Cursillo de
Cursillos (CDC)...Tuy nhiên, nếu tìm
hiểu kỹ qua các tài liệu của PT, cùng hơn 8 năm kinh qua với vài trò của Người Lãnh Đạo (NLĐ) trong Ban Điều Hành
(BĐH), còn gọi là Văn Phòng Điều Hành (VPDH) PT Cursillo cấp Giáo phận, và hơn 10 năm trong Văn Phòng Điều Hành Phong
trào Cursillo cấp Quốc gia (VPĐH. QG), với phương châm làm việc là: “cùng cầu
nguyện, cùng học tập và cùng làm việc”, tôi thấy vấn đề nêu trên đã dần được hé mở. tôi xin trình bày sau đây:
II. NHỮNG PHẨM CHẤT CẦN THIẾT CỦA BAN ĐIỀU HÀNH PHONG
TRÀO CURSILO
Trước tiên, các thành viên trong BĐH, PT Cursillo cấp
Giáo phận cần các phẩm chất căn bản sau đây:
1. PHẨM CHẤT ĐẠO ĐỨC (Rollo 12 CDC).
Đạo đức
vẫn là phẩm chất đầu tiên cần có nơi các nhà lãnh đạo BĐH cấp giáo phận. Ta đã nghe nói: “Có tài mà không có đức là người vô dụng”. Những phẩm chất đó đã được đề cập đầy đủ trong
rollo 12 Khóa CDC bao gồm:
1.1 Tính Cộng Đồng: “là một thân thể hợp nhất các cá nhân, một
nhóm người với một nền tảng chung hoặc với lợi ích chung”... “Một Kitô hữu cô
lập là một Kitô hữu bại liệt”. Phong trào Cursillo rất coi trọng tính cộng đồng.
1.2 Tinh thần hiệp nhất: tự điển
định nghĩa: “Hiệp nhất là một sự
hòa hợp về quan điểm, lợi ích, hoặc cảm nghĩ. Thiên Chúa là cộng đồng
hoàn hảo: Cha, Con, và Thánh Thần. Yếu tố thiết yếu đối với cộng đồng không
phải là số đông, nhưng là sự hiệp nhất, Chúa Cha, Chúa Con, và Chúa Thánh Thần,
mặc dù là Ba Ngôi riêng biệt, nhưng chỉ là một” (CDC) ...
Ngoài ra, sự hiệp nhất không thể đạt được qua thỏa
thuận hoặc giao kèo, nhưng cần sự giác ngộ và hiệp thông tâm hồn. Tuy nhiên,
những người có sự thật thì không thể từ bỏ nó để đạt sự hiệp nhất. "Hiệp
nhất không phải là một yếu tố đi kèm trong tiến trình tìm kiếm Chân Lý, nhưng
là kết quả của việc đã tìm ra nó." (CDC)
1.3 Đức khiêm tốn: Thánh Augustinô đã từng nói, "Bạn có muốn
trở nên vĩ đại không? Hãy bắt đầu bằng cách làm cho mình nhỏ lại. Bạn có muốn
nâng một tòa nhà lên trời không? Trước tiên hãy xây một nền móng tốt về sự
khiêm nhường."...
1.4 Tinh thần trách
nhiêm: Đức Giám mục Hervás trong cuốn “Hãy Thả Lưới” (trang 124) ,Ngài nói rằng “khi chúng ta chịu trách
nhiệm đối với bất kỳ cursillista nào trong vai
trò bảo trợ hoặc là thành viên Trường Lãnh Đạo (tất cả các thành viên VPĐH),
chúng ta cần phải đào sâu sự hiểu biết về Phong Trào để có thể giúp những
người khác thực sự sống những gì Cursillo đưa ra, đó là: Thiên Chúa yêu thương
chúng ta”...
1.5 Tinh phần phục vụ: Lời nguyện của người lãnh đạo nói, chúng ta dành "thời
gian, khả năng, sức khỏe, và ngay cả
mạng sống của chúng con khi cần thiết..." Một ý thức sâu sắc về phục vụ trong mọi hoạt động
của Phong trào cần được duy trì và được hướng dẫn liên tục...
1.6 Biết lắng nghe: “Người đầu tiên chúng ta nên lắng nghe là Chúa
Kitô. Ngài có kế hoạch cụ thể cho Phong trào Giáo phận và môi trường của bạn.
VPĐH cần lắng nghe các thành viên TLĐ, mặc dù TLĐ và VPĐH là hai cánh tay của
cùng một sự việc.” (CDC)
1.7 Sống tình bạn: Tư Tưởng Nền Tảng, trang 118, nói về Hội Nhóm có viết:
"Chỉ trên cơ sở của tình bạn mới đưa đến sự viên mãn trong mối quan hệ
giữa các cá nhân với nhau. Là bạn bè có thể chia sẻ tất cả mọi thứ: những gì
đang có, những gì đang làm, những gì sẽ có. Trong khi điều này không nhằm vào thành
viên VPĐH, nhưng nó được áp dụng bởi nếu không có sự chia sẻ cởi mở và sâu sắc
trong Hội Nhóm tại cuộc họp VPĐH, không có tình bạn chân thực thì các công việc
của Phong trào có thể sẽ không tồn tại. Thật vậy, tình bạn chân thành sẽ mở ra
cách đối thoại dịu dàng, nguyên vẹn, khiêm nhường.” (CDC)
1.8 Tinh thần cầu nguyên: người Cursillista cầu nguyện là "đặt sự
cầu nguyện trong mọi lúc để giải quyết những mối quan tâm đặc biệt và khó khăn
của Cursillo."
(Để hiểu thấu đáo tám phẩm chất nêu trên, BĐH cần nhờ quí Cha Linh
Hướng giúp trình bầy trong sinh hoạt TLĐ, hay những dịp thuận tiện).
2. HIỂU BIẾT,
YÊU MẾN VÀ DẤN THÂN CHO PHONG TRÀO:
Nội dung trên đã được VPĐH. PT. QG Việt Nam trình bầy trong một số buổi sinh hoạt liên giáo
phận, mỗi đề tài 25 phút
trong 7 tuần lễ , mỗi tuần một đề tài (Tài liệu có trong sách CNLĐ, TTNT 1, 2, 3... Cần
biết rút gọn và tổng hợp trước khi trình bầy). Cũng nên biết các vấn đề cốt lõi trên đã được cá
vị Linh Hướng PT Hoa Kỳ dành từ 2 đến 3 ngày để học tập.
Người lãnh đạo PT Cursillo nói chung, và BĐH, PT Cursillo các giáo phận, cũng như VPĐH, PT Cursillo Quốc gia nói riêng phải am
tường sâu sắc các vấn đề cốt lõi của Phong trào. Bởi lẽ “Không
ai có thể cho cái mình không có” và “ vô tri bất mộ”. Chính vì thế, người
lãnh đạo PT Currsillo trong BĐH
giáo phận cũng như VPĐH Quốc gia cần phải học tập liên tục. Các vấn cần học tập một cách thấu đáo đó là:
2.1 Lịch sử
Phong trào:
“Ghi nhớ quá khứ với lòng tri ân, để sống hiện tại với
lòng nhiệt thành, và hướng về thương lai với niềm tin tưởng” (Thánh Giáo
Hoàng Phaolo II).
Cursillo
là một Phong trào tông đồ giáo dân của Giáo hội Công giáo, ra đời vào thập niên 40 thế kỷ XX tại đảo
Mallorca nước tây Ban Nha. Vị sáng lập Phong trào là ông Eduardo Bonnin. Ông
Bonnin thuật lại: “Tiến sĩ
giám mục Hervás giáo phận Mallorca đã giúp các khóa Cursillo đi vào bằng cửa
chính của Giáo hội”. Hiện Phong trào đã có mặt ở hơn 800 giáo phận trong gần 100
quốc gia, với khoảng 10 triệu Người tham dự. (theo Cẩm Nang Lãnh Đạo 2012)
Ngày
27 tháng 01 năm 1967, Đức cố Tổng Giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình, Tổng giáo
phận Sài Gòn cho phép mở Khóa 3 Ngày tiếng Việt đầu tiên tại nhà Tĩnh Tâm
Bêtania thuộc Tổng giáo phận Sài Gòn, do linh mục Đoàn Cao Lý thuộc Dòng Tên
khởi xướng, với sự hỗ trợ của anh em Philippin. Hiện nay, Việt Nam đã có
14 giáo phận có sinh hoạt PT Cursillo với hơn 6000 cursillista.
2 .2 Đặc sủng PT:
C ĐẶC SỦNG CURSILLO GIÚP NHÂN LOẠI
CẢM NHẬN ĐƯỢC TÌNH YÊU THIÊN CHÚA.
“Đặc sủng của Phong trào Cursillo tiếp tục mang lại
tình yêu Thiên Chúa cho nhân loại ngày nay một cách hữu hiệu – đặc biệt cho
những ai xa cách Thiên Chúa. Phong trào là một phương tiện loan báo Tin Mừng
hữu hiệu, canh tân của Giáo Hội và cho thế giới” (TTNT3, điều
56).
“C THE CHARISM OF THE CM
ENABLES ALL TO EXPERIENCE GOD’S LOVE TODAY
The charism of the CM continues to be a very effective way of bringing
the love of God to people of today — especially those far away. It is a valid instrument
of evangelization and Christian renewal in the Church and for the world.” (56 fundamental Ideas 3).
2.3 Tâm Thức (Tâm tưởng) PT:
“Thiên Chúa trong Đức Giêsu Kitô yêu thương
chúng ta; được truyền đạt bằng phương tiện khả quan nhất, đó là tình ban; đó là
con người có khả năng: xác quyết, kiên quyết và chung thủy”. (CNLĐ)
“In
summary, the mentality of the Cursillo Movement, as expressed by Eduardo consists of:
- Proclaiming the best
news of the best reality:
· That God, in Jesus Christ,
loves us;
- Communicated by the best
means;
· Which is friendship;
- Towards the best of each
one
· Which is the person >
his capacity of:
> Conviction
Decision” (Leaders' Manual)
2.4 Mục đích PT:
“Mục đích của PT
Cursillo là biểu hiện tột cùng của đặc sủng Cursillo. PT Cursillo hiện hữu để
hoàn thành sứ mạng đặc biệt là loan báo Tin Mừng trong Giáo hội và trên thế
giới” (điều 108 TTNT3).
“The purpose of the CM is the ultimate
expression of its charism. The CM exists to accomplish a specific evangelising
mission in the Church and in the world.” (108 fundamental Ideas 3 )
2.5 Bản chất PT:
“Là một Phong trào;
là Phong trào của Giáo hội; có phương pháp riêng; tạo cơ hội để chia sẻ những
điều căn bản để trở thành Kitô hữu đích thực; giúp mỗi n gười khám phá và chu
toàn ơn gọi riêng của mình; thúc đẩy thành lập các nhóm Kitô hữu cốt lõi; làm
cho các nhóm này có thể làm dậy men môi trường bằng Phúc Âm” (75 TTNT 2).
“It is a movement; it is a movement of the
Church; it has amethod of its own; it makes possible the living and sharing of
what is fundamental for being a Christian; it helps one discover and fulfill
one /s personal vocation; it fosters the creation of core groups of Christians;
it enables these groups to leaven their environments with the Gospel.” (75 fundamental Ideas 2)
2.6 Sách lược PT:
“Sách lược của Phong trào Cursillo là kế hoạch hành động toàn diện của
Phong trào. Sách lược phải trung thành với đặc sủng, tâm tưởng (thức) và sử
dụng đúng phương pháp để đạt được mục đích của Phong trào Cursillo”. (Điều 113 TTNT
3).
“The Strategy is the comprehensive action plan of the CM. It supposes
fidelity to the charism and the mentality, and proper use of the method in
order to achieve the purpose of the CM.” (113 fundamental Ideas 3)
2.7. Phương pháp ba giai đoạn của PT.
Dó là: “Tiền Cursillo,
con người tìm Chúa Kitô; Khóa Ba Ngày, con người gặp gỡ Chúa Kitô; Hậu
Cursillo, con người theo Chúa Kitô” (CNLĐ)
Các đề tài trên sẽ được
học tập trong TLĐ, có thể lập lại nhiều lần...
(BĐH PT Giáo phận chọn
người trình bày trong buổi sinh hoạt TLĐ)
3.LÀM VIỆC
CÓ KẾ HOẠCH, KHOA HỌC
Khi đã có
một nền tảng đạo đức, cùng sự hiểu biết thấu đáo các vấn đề cốt lõi của Phong
trào, vấn đề còn lại là Người Lãnh Đạo PT trong BĐH cần có một kế hoạch làm việc một cách khoa học, trách cảm tính và “đến đâu tính đến đó”. Cụ thể là có chương trình làm việc 1 năm, hay nhiệm kỳ 3, hoặc 4 năm.
3.1 Kế hoạch làm việc của
Trường Lãnh Đạo: Kế hoạch 1,2,3 năm hay kế hoạch cả nhiệm kỳ. Chú tâm đến các
bài Tín lý và phần Kỹ thuật. Phần tín lý có thể dựa vào chương trình mục vụ của
HĐGMVN (năm 2023: củng cố sự hiệp thông; năm 2024: thúc đẩy tham gia đời sống
Giáo hội; năm 2025: cùng nhau loan báo
Tin Mừng), hay của các Giáo phân. Phần kỹ thuật, tài liệu trong cuốn Cẩm Nang
Lãnh Đạo, Tư tưởng nền tảng...
3.2 Kế hoạch cho các buổi Ultreya: tìm chứng nhân trong
các buổi Ultreya (đa dạng...)
3.3 Kế hoạch trong những buổi Hội nhóm: mỗi Cursillista
thật sự biết chia sẻ về Sùng đạo, Học đao, Hành đạo.
3.4 Kế hoạch mở Khóa Ba Ngày, các Khóa Lãnh Đạo (Cần
thấu suốt kỹ thuật Khóa Ba Ngày. Chú tâm đến chất lượng hơn số lượng.)
4. CÁC VẤN ĐỀ KHÁC:
4.1 Nhiệm kỳ nên mấy năm:
Nhiệm kỳ là 3, 4 hay 5
năm (Xin đề nghị nhiệm kỳ 4 năm) biểu quyết bằng cách giơ tay.
4.2 Bầu bán kỳ hay trọn kỳ
- Bầu Bán kỳ: 2 năm bầu ½ các chức danh: Thư ký, thủ
quĩ, khối Tiền, khối Hậu. 2 năm tiếp theo bầu Chủ tịch, Trưởng TLĐ, và Khối Ba
Ngày
- Bầu trọn kỳ: 4 năm bầu lại tất cả các thành viên
BĐH giáo Phân.
(Đề nghị bầu bán phần).
Biểu quyết.
4.3 Thành viên có thể được tái cử không? Tái cử
mấy lần, hay phục vụ suốt đời khi còn khả năng
(Đề nghị thông thường
tái cử 1 lần (Trong trường hợp đặc biệt tùy quyết định của cha linh hướng và
BĐH giáo phận đó). Không nên phục vụ suốt đời trong BĐH hay VPQG)
4.4 Nhiệm kỳ của
cha linh hướng
(Xin đề nghị 4 năm)
III PHẦN KẾT
Phong trào Cursillo là một Phong trào của Giáo
hội do giáo dân hoạt động với mục đích tối hậu là làm dậy men Tin Mừng trong
môi trường mình sống. Để loan báo Tin Mừng trong thế giới hôm nay, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolo VI đã
dạy: “Người thời nay sẵn sàng lắng nghe chứng nhân hơn là những thầy dạy,
hoặc nếu họ có nghe thầy dạy, thì bởi vì chính thầy dạy cũng là chúng nhân”.
Bởi thế, Phong trào Cursillo rất coi trọng chứng nhân trong đời sống mỗi Cursillista, và tập thể. Ngoài ra, chứng
nhân còn được chia sẻ trong các buổi Ultreya, hoặc đại hội Ultreya trong sinh
hoạt Hậu Cursillo của Phong trào.,.
Inhaxio Đặng Phúc Minh