CHÚA NHẬT 5B PHỤC SINH

Cv 9:26-31; 1Ga 3:18-24; Ga 15:1-8 

Bác sĩ  Nguyễn Tiến Cảnh, MD

 Thánh Gioan mô tả cây nho và cành nho trong bài Tin Mừng hôm nay đẹp tuyệt vời như một bức tranh (Ga 15:1-8). Sự liên hệ giữa cây và cành là biểu tượng kết hợp giữa đức Kito và các môn đệ của Người. Điều này quả là hiển nhiên, bởi vì cành mà lìa cây thì cành sẽ chết. Nhưng điều tuyệt vời còn ở chỗ là mầu nhiệm của sự liên kết ấy.

LIÊN HỆ GIỮA CÂY VÀ CÀNH

Cành nho và cây nho kết hợp với nhau tạo thành một cơ chế sống chung. Cây nho có vẻ xa lạ đối với người Việt Nam, vì nước  ta ít trồng nho. Nhưng nho lại là loại cây rất quen thuộc ở Trung Đông. Nhà nào cũng có trồng nho ở trong vườn.

Đức Giesu nói với những người theo Chúa “Ta là cây nho, cây nho thực sự, và các ngươi là cành nho”. Bổn phận của cành là sinh hoa trái tức là chia sẻ cuộc sống của Chúa cho mọi người. “Ta là cây nho thực sự và Cha ta là người trồng nho. Hãy ở trong ta như ta ở trong các ngươi. Ngoài ta ra, các ngươi chẳng làm được gì. Nếu các ngươi ở trong ta và Lời Ta ở trong các ngươi thì các ngươi xin gì sẽ được cái đó” (Ga 15:1,4-5, 7).

Đức Kito thường được gọi là Vua, Chúa, Thầy Dạy, Mục Tử, Quan Tòa là tùy theo sự quan trong của những chức vị đó đối với mỗi người chúng ta tùy hoàn cảnh nên cần phải biết nhận định và dung hòa rồi định vị thế nào là cây và thế nào là cành giữa hai hình ảnh Chúa Giesu và đời sống của các tông đồ mới nói lên được sự liên hệ giữa Chúa Giesu và các tông đồ .

LINH ĐẠO VÀ PHÉP THÁNH THỂ

Hình ảnh cây nho và cành nho trong bài Tin mừng Gioan hôm nay nói

lên một linh đạo khá cổ điển của Kito giáo. Chúng ta phải đặt vấn đề trong khung cảnh một đại gia đình Thiên Chúa, trải rộng từ thời Abraham đến ngày nay và còn xa hơn nữa, xuyên suốt từ Trung Đông ở thế kỷ I cho đến tận cùng thế giới nơi góc biển chân trời.

Chúa Giesu là cây nho thì phải hiểu là chúng ta được mời gọi vào trú ngụ, bẩn náu, sống và xây nhà trong Người. Ngụ ngôn này đòi hỏi chúng ta phải làm những điều thiết yếu và bắt buộc nếu muốn được sống. Điều đó có nghĩa là gì? Phải ở, phải sống trong cây nho, phải gắn bó thiết thân với Đức Giesu. Phải làm sao có thể bảo toàn sự thân thiết với Thiên Chúa một cách sống động khi chúng ta quyết vâng theo ơn gọi của chúng ta là sinh hoa trái cho những người chung quanh, bạn bè và cả thế giới.

Ở trong Đức Giesu là trở thành một phần của đời sống Giáo Hội, cam kết làm bạn với mọi người hàng ngày, yểm trợ giúp đỡ nhau, cầu nguyện cho nhau, đọc kinh chung, thờ phượng Chúa, tôn thờ Mình Thánh Chúa, nghiên cứu học hỏi hay ít nhất làm việc vì Tin Mừng Chúa giữa trần thế.  Mỗi khi thờ kính và nhận Mình Thánh Chúa là chúng ta đã kết hợp thiết thân với Chúa Giesu và với mọi người trong cùng một bàn tiệc với Chúa.

Linh đạo thực của Kito giáo là nhận biết Đức Giesu Kito sống chết cho chúng ta, như cây nho đem nhựa sống cho cành nho để chúng ta có thể xiển dương công việc và tình yêu của Người, mang hoa trái của Người, ca tụng vinh danh Thiên Chúa Cha. Đó là nguồn mạch sống động, trung tâm điểm của mầu nhiệm Mình Thánh Chúa, sự hiện diện của Chúa trong chúng ta và giữa chúng ta, luôn luôn mãi mãi…

TU SỬA LỖI LẦM

Khi đưa ra chủ đề cây nho và cành nho, Chúa Giesu cũng nói về người trồng và tu bổ cây nho là Cha Người tức Thiên Chúa Cha. Tu sửa thì cần có con dao. Cành  nào không sinh hoa trái thì Cha Người cắt nó đi. Cành nào đâm hoa kết trái thì Người chăm lo gọt tỉa để  nó sinh thêm hoa trái.

Linh đạo hay sống đạo theo tinh thần bài Tin Mừng hôm nay không phải là phóng khoáng, tự do phát triển và thực thi tất cả những gì mà khả năng chúng ta có thể làm được. Khi hiểu biết Chúa Giesu một cách tường tận và đúng cách rồi bước theo Người thì chúng ta sẵn sàng nộp dao tỉa cho Người để Người xử dụng. Người sẽ cắt bỏ cả những gì chỉ tốt cho chúng ta dù nó có khả năng sinh hoa trái mà lại làm hại hoạc cản trở những cành khác, để cho những cành khác và khả năng khác có thể nảy nở lớn lên được.  Cắt tỉa là một tiến trình nghệ thuật rất tinh vi nhưng cũng đau đớn, mất mát, đôi khi phải chết chóc. Người tu sửa cây nho chỉ có thể can dự một cách tận tình và thiết thân nhất là sử dụng con dao tỉa.

TÌM HIỂU VÀ GẮN BÓ VỚI CHÚA

Kêu gọi “ở trong cây nho” là mỗi cá nhân chúng ta phải tận tình tìm hiểu chúa Giesu, không phải chỉ là ý niệm, nhưng là một con người sống động. Môn đệ của Chúa Giesu thì phụ thuộc vào sự hiện diện và hoat động của Chúa để canh tân và triển nở cuộc sống của mình trong niềm tin yêu. Môn đệ thực sự chỉ có thể làm triển nở cuộc sống của tha nhân khi nào họ “gắn bó chặt chẽ với Chúa Giesu”, ghép mình vào cuộc sống của Người để có cùng một nhịp sống cả tâm lẫn trí.

Hình ảnh cây nho và cành nho kết hợp với nhau được mô tả một cách  tuyệt vời ở câu #6 của Hiến chề Tín Lý về Giáo Hội-Lumen Gentium/Ánh sáng muôn dân, chương I: Màu nhiệm Giáo Hội.

“Giáo Hội là mảnh vườn được canh tác hay thửa đất của Thiên Chúa (1Cr 3:9). Trên mảnh đất ấy, mọc lên cây oliu xưa cũ mà gốc rễ lành thánh là các tổ phụ, và nhờ cây này, sự hài hòa giữa dân Do Thái và các dân ngoại đã và sẽ được thực hiện (Rm 11:13-26). Gốc cây từ giống nho đặc tuyển, đã được người canh tác thiên quốc trồng xuống (Mt 21:33-43). Cây nho đích thực chính là đức Kito, đấng ban sự sống và hoa trái cho các cành nho, nghĩa là cho chúng ta đây, những người nhờ Giáo Hội mà được ở lại trong đức Kito, và nếu không có Người, chúng ta không thể làm được gì (Ga 15:1-5).”

ĐÔI LỜI KẾT

Để làm sáng tỏ sự liên kết và lệ thuộc này giữa chúng ta với Thiên Chúa, xin chia sẻ ít lời đặc biệt của nữ thánh tử đạo Teresa Benedicta Thánh Giá (Edith Stein) (1891-1942), dòng Carmelite, đồng quan thầy Au Châu và là người hiểu biết rõ ràng và thiết thân khi kết hợp với Chúa. Trích chương 6 bài Nghị luận của Thánh nữ Essays on Woman (ICS publications). 

“Ý niệm về Giáo Hội như là một cộng đồng các tín hữu thì ai cũng có thể hiểu dễ dàng. Bất cứ ai tin vào Đức Kito và Tin Mừng của Người, hy vọng chu toàn lời hứa của mình, gắn bó với Người trong yêu thương và giữ các giới răn của Người thì phải kết hợp  với tất cả những ai tâm đồng ý hợp. Những người gắn bó với Chúa khi Người còn ở trần gian là những hạt giống sơ khởi của cộng đồng Kito giáo. Phát triển niềm tin và cộng đồng mà họ đã làm giúp họ liên kết với nhau để cho chúng ta ngày nay thừa hưởng . 

“Nhưng, một cộng đồng nhân loại tự nhiên vẫn còn hơn là những cá nhân đơn độc kết hợp với nhau một cách lỏng lẻo; một phong trào đang phát triển để thành một đơn vị có tổ chức mà chúng ta có thể kiểm chứng được phải là một cộng đồng siêu nhiên của Giáo Hội. Các linh hồn kết hợp với Chúa Kito thì khác với loài người kết hợp với nhau ở trần gian này vì nó bắt rễ và lớn lên trong Chúa (như cây nho và cành nho), bắt đầu bằng phép thánh tẩy và rồi liên tục lớn mạnh qua phép Thánh Thể bằng nhiều cách thức khác nhau. Tuy nhiên, sự kết hợp thực sự với Đức Kito còn ám chỉ sự lớn mạnh của một cộng đồng các Kito hữu thuần nhất thực sự. Như vậy Giáo Hội là một thân thể nhiệm màu của Đức Kito. Thân thể này sống động, và tinh thần này ban sức sống cho thân thể chính là thần linh của Đức Kito tuôn chảy từ đầu đến mọi phần của thân thể (Ep 5:23, 30). Tinh thần mà đức Kito chiếu tòa chính là Chúa Thánh Thần; Giáo Hội, vì vậy là đền thờ của Chúa Thánh Thần (Ep 2:21-22).”

Tuần này, chúng ta cầu nguyện để thực sự thuộc về Chúa Kito một cách xâu xa, vượt qua mọi rối loạn hiện có trong cuộc sống của chúng ta. Chớ gì chính đời sống của Đức Kito tuôn chảy qua chúng ta, tạo thành cơ thể Chúa Kito là Giáo Hội.

Fleming Island, Florida

April 2021