Trong đời sống Đạo, đời sống tâm linh có những giai đoạn được gọi là: “Thấy Chúa, Gặp Chúa, Biết Chúa, Hiểu Chúa và Yêu Chúa.”  “Thấy” và “Gặp” là hai giai đoạn đầu tiên mà hầu như ai trong chúng ta cũng gặp và tiếp xúc; thí dụ như: Mỗi sáng Khi đi làm hay đi chợ chúng ta thường thấy anh A, gặp chị B.  Nếu chúng ta dừng lại ở gian đoạn “thấy và “gặp”mà thôi thì chúng ta chỉ biết họ như bao nhiêu người chúng ta gặp ngoài đường phố mỗi ngày. Nó chỉ là những “thấy và gặp” ở bên ngoài chứ chưa thực sự “biết và hiểu” nhiều về anh A và chị B; họ là ai và sinh sống như thế nào!!!  Nếu mà như thế thì chúng ta rất khó mà tạo được sợi dây liên hệ tình cảm với họ. Nếu muốn có mối tương quan liên hệ với anh A, chị B chúng ta cần bỏ thời giờ ra để “hiểu, biết” rồi có thể đi đến chỗ “yêu” mến họ. Điều này cũng rất đúng với đời sống Đạo, đời sống tâm linh. Hầu như người Công Giáo nào cũng biết Thiên Chúa qua việc tham dự Thánh lễ, đọc kinh, lần hạt, v.v..  Việc làm này có thể chỉ giúp chúng ta “thấy và gặp” Thiên Chúa ở giai đoạn tiên khởi mà thôi chứ chúng nó chưa thật sự giúp chúng ta “hiểu và biết” Thiên Chúa một cách tường tận, rồi từ đó đưa đến việc nẩy sinh ra tâm tình “yêu mến” Thiên Chúa. “Biết, hiểu và yêu” là ba gian đoạn kế tiếp mà ít người đạt đến vì nó đòi hỏi nhiều thời gian, lòng khiêm nhường, đơn sơ và quan trọng hơn nữa là một tâm tình quyết tâm dám từ bỏ đi những gì làm cản trở cho việc “Biết, hiểu và yêu” Chúa của mỗi người chúng ta.

Chúng ta có thể tìm thấy tâm tình “hiểu, biết và yêu” qua bài Phúc Âm của Thánh Luca trong  ngày lễ kính Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội của Mẹ Maria. Suy niệm và bắt chước những gì Đức Mẹ làm sẽ giúp chúng ta thật sự sống tâm tình “Thấy Chúa, Gặp Chúa, Biết Chúa, Hiểu Chúa và Yêu Chúa.”

Qua Phúc Âm chúng ta thấy có nhiều người đến gần Chúa Giêsu, ngạc nhiên, sửng sốt và không hiểu những gì Ngài nói và làm.  Tuy không hiểu nhưng cũng đã có nhiều người theo Ngài và đem lòng yêu mến Ngài. Chắc hẳn trong đó có mỗi người chúng ta Thánh sử Luca diễn tả sự khinh ngạc và không hiểu nổi của các nhà lãnh đạo tôn giáo Do Thái về sự khôn ngoan và thông thái của Chúa Giêsu về Thiên Chúa, cho dù lúc đó Ngài chỉ là một đứa bé mới mười hai tuổi. “Sau ba ngày, hai ông bà mới tìm thấy con trong Đền Thờ, đang ngồi giữa các thầy dạy, vừa nghe họ, vừa đặt câu hỏi. Ai nghe cậu nói cũng ngạc nhiên về trí thông minh và những lời đối đáp của cậu.” (Luca 2:46-47) Ngay cả đến Mẹ Maria đã nuôi nấng Đức Kitô trong bao năm qua cũng không hiểu Ngài. “Nhưng ông bà không hiểu lời Người vừa nói.”(Luca 2:50) Đôi khi chắc hẳn những lời nói và hành động của Chúa Giêsu, cũng làm cho Mẹ Maria và Thánh Giuse khó hiểu, suy tư và lo lắng.  Những lúc như thế thì Mẹ Maria và Thánh Giuse làm gì và phản ứng ra sao!? Có lẽ hai đấng Thánh đáng kính của chúng ta đã suy tư trong lòng về những lời nói và hành động của con mình.  Nhất là Đức Mẹ. Việc suy tư trong lòng này đã giúp Mẹ hiểu và yêu mến đứa con trai của mình mỗi ngày một hơn.

Việc làm này của Mẹ Maria là một tấm gương giúp chúng ta trong những lúc chúng ta không hiểu được chương trình và ý định của Thiên Chúa dành cho cuộc đời của mình hoặc cho những người thân yêu của chúng ta. Mẹ Maria sẵn sàng khiêm nhường, khi nghe con mình nói “Mẹ không biết là con phải làm những việc ở trong nhà Cha con sao!” (Luca 2:49) Sau ba ngày lo lắng vất vả tìm kiếm, chúng ta có thể cảm thông được nỗi vui mừng chen lân lo lắng của Đức Mẹ và Thánh Giuse lúc đó, nếu hai đấng có dùng quyền làm bố mẹ để hặt hỏi và cằn nhằn con mình   thì chúng ta sẽ hiểu và cảm thông được là vì đó là phản ứng thường tình của mỗi người chúng ta nếu chúng ta gặp trường hợp tương tự như thế. Phúc Âm cho thấy Mẹ Maria có dùng quyền làm bố mẹ để hặt hỏi con một cách nhẹ dàng, nhưng đồng thời Mẹ Maria cũng đã có đủ khiêm nhường để lắng nghe lời con nói, chứ không giận dữ quát mắng “Ơ, thằng này lếu láo thật, nói nhảm nhí cái gì thế!” như là phản ứng tự nhiên của một người làm bố mẹ như chúng ta.  Mẹ Maria thì như thế, còn mỗi người chúng ta thì sao? Chúng ta có bao giờ “khiêm nhường” đủ để dám cởi bỏ cái nón “làm bố, làm mẹ” ở trên đầu xuống không? Hay mỗi người chúng ta vẫn cứ khư khư bán lấy cái gọi là “cha mẹ đặt đâu con ngồi đó. Cá không ăn muối cá ương,v.v…”  Cái tư tưởng về cái quyền làm “bố mẹ”, làm “gia trưởng” có thể đã làm cho sự cảm thông giữa bố mẹ và con cái gặp nhiều khó khăn đôi khi đi đến những sự xung đột không mấy tốt đẹp xẩy ra, nhất là với đời sống gia đình trong hoàn cảnh của xã hội vật chất thời nay.

Thật là một điều an ủi khi qua Phúc Âm chúng ta thấy Đức Mẹ cũng đối đầu với những ngạc nhiên trong cuộc sống giống như mỗi người chúng ta khi nói đến những xắp đặt của Thiên Chúa  có thể đã làm đảo lộn những dự định mà mỗi người chúng đã lên kế hoạch cho cuộc đời của mình, cho gia đình mình. Những lúc chúng ta không hiểu hay ngạc nhiên về những “ý Chúa” cho đời mình hoặc cho người thân của mình, thì cách hay nhất là hãy bắt chước Mẹ Maria chạy đến gần Chúa hơn nữa bằng cách là đọc Kinh Thánh mỗi ngày và suy tư Lời của Thiên Chúa đậm sâu hơn.  Nhiều khi chúng ta nghĩ là mình đang ở gần Chúa, tin tưởng và kết thân với Ngài nhiều lắm, sâu đậm lắm, v.v… cho đến khi gặp những sự việc xẩy đến ngoài sự dự đoán thì chúng ta mới vỡ lẽ ra và than thở “tôi tưởng như thế mà hóa ra không phải là như thế!!!” Khi gặp những trường hợp này chúng ta hãy bắt chước việc làm của Mẹ Maria và Thánh Giuse là hãy bình tĩnh dừng lại, quay hướng tập trung vào Chúa Giêsu để lắng nghe xem điều gì mà Ngài muốn nói với chúng ta qua Kinh Thánh, qua Phúc Âm, qua những người chung quanh, v.v...trong lúc đó.  Cũng giống như cái máy chỉ đường GPS, để chỉ hướng đi đúng khi chúng ta bị lạc đường, hoang mang, thì Chúa Giêsu cũng thế, Ngài sẽ chỉ cho chúng ta một hướng đi mới đúng và tốt đẹp hơn nếu chúng ta biết quay lại với Ngài.

Đương nhiên là việc dừng lại, quay lại này không luôn luôn xẩy đến một cách dễ dàng như chúng ta nghĩ.  Sống trong thời đại của vi tính toàn cầu, chúng ta thường có khuynh hướng là muốn có kết quả, có câu trả lời ngay lập tức, nhanh chóng mau lẹ giống như những “Tô mì, bát phở ăn liền” chứ không có đủ kiên nhẫn để chờ “bắt heo, giết bò” về nấu nước lèo.  Đôi khi việc phải chờ đợi này làm cho chúng ta rất khó chịu và đi đến việc ngã lòng. Để tránh và khắt phục những trường hợp này, cách tốt nhất là chúng ta hãy dành một vài phút trong ngày sống để “suy ngẫm trong lòng” giống như Đức Mẹ đã làm. Chúng ta hãy biến việc “suy ngẫm” này thành một thói quen cho dù là có găp “ngày nắng” hay “ngày mưa” trong đời sống. Nếu chúng ta mở rộng “trí, tâm, thân” của mình để đón nhận ân sủng của Thiên Chúa thì chúng ta sẽ thấy Chúa Thánh Thần từ từ biến đổi con người của chúng ta để việc “Thấy Chúa, Gặp Chúa, Biết Chúa, Hiểu Chúa và Yêu Chúa” không quá khó khăn như chúng ta lầm tưởng nữa. Lúc đó chúng ta sẽ giống như Đức Mẹ Maria là khiêm nhường dám bỏ đi, vất đi những cái nón, cái mũ của cái “tôi” đầy cố chấp, tự ái ao, kiêu căng, ích kỷ, v.v… mà bấy lâu nay nó đã làm cản trở chúng ta đến với Thiên Chúa, đến với vợ, với chồng, các con, các cháu trong nhà và với tha nhân.

Lạy Mẹ Maria trong ngày lễ kính Trái Tim Vô Nhiễm Nguyên Tội của Mẹ, xin giúp con biết bình tâm, khiêm nhường  và biết hay “suy nghĩ trong lòng” giống như Mẹ ngày xưa khi tìm gặp Chúa Giêsu thất lạc trong đền Thánh. Và đặt biệt là xin Mẹ cầu bầu với Chúa Giêsu con của Mẹ, ban ơn để con có đủ khiên nhẫn và khiêm nhường ngõ hầu con có can đảm “DÁM” cởi bỏ những cái nón “làm bố, làm mẹ”, làm “ông chủ, bà chủ”, “àm “anh chị”, làm “thầy, cô”, làm “cha xứ, cha quản nhiệm, thầy, sơ”, v.v… nhờ đó con sẽ dễ cảm thông với những người chung quanh và với chính bản thân con nhiều hơn nữa, ngõ hầu con có thể “thấy, gặp, biết, hiểu và yêu” Chúa ngay ở đời này mỗi ngày trong mọi hoàn cảnh của đời sống. Amen.

Phó tế Giuse Nguyễn Xuân Văn