ĐTC Phanxicô nói với những người quy tụ ở Vatican – Các lý thuyết khoa học về Big Bang (Vụ Nổ Vĩ Đại) và Tiến Hóa không chỉ phù hợp với Đức tin Công giáo mà còn rất cần thiết để hiểu về Thiên Chúa.

"Khi đọc về sự Sáng Tạo Trời Đất trong sách Sáng Thế, ta có nguy cơ tưởng tượng Thiên Chúa như là một pháp sư, với chiếc đũa thần có thể làm tất cả mọi sự - nhưng không phải như vậy," Đức Thánh Cha nói trong bài diễn từ của ngài với Viện Hàn lâm Khoa Học Giáo Hoàng.

Nhưng điều đó không có nghĩa vũ trụ không phải là một công trình tạo dựng yêu thương của Đấng Tạo Hóa.

ĐTC Phanxicô nói: "Thiên Chúa đã trao quyền làm chủ các hữu thể trong vũ trụ, đồng thời Ngài cũng cam đoan với họ về sự hiện diện liên tục của Ngài, ban sự hiện hữu cho mọi thực tại, vì vậy, sự tạo dựng trời đất muôn vật được tiếp tục trong nhiều thế kỷ, trong nhiều thiên niên kỷ, cho đến khi nó trở thành như chúng ta biết ngày nay, chính vì Thiên Chúa không phải là một vị thần chế tác hay có phép thần thông, nhưng là Đấng tạo hóa ban cho muôn vật được hiện hữu.”

"Ngài đã tạo dựng nên con người và để cho họ phát triển theo quy luật nội tại mà Ngài đã ban cho mỗi người để họ đạt tới mức độ viên mãn."

Ngài nói tiếp là những lý thuyết khoa học không mâu thuẫn với niềm tin Công giáo vào Thiên Chúa là Đấng Tạo Hóa muôn vật hữu hình và vô hình.

"Thiên Chúa không phải là một vị thần chế tác hay có phép thần thông, nhưng là Đấng Tạo Hóa đã mang đến cho muôn vật sự sống. Sự tiến hóa trong tự nhiên không mẫu thuẫn với khái niệm về sự tạo dựng trời đất, vì sự tiến hóa cần có sự sáng tạo các sinh thể tiến hóa."

ĐGH Piô XII tiếp kiến Đức ông Georges Lemaître, một linh mục Công giáo người Bỉ 

Giáo huấn của Giáo hội từ trước tới nay không trái ngược với sự tiến hóa, không giống như Cơ Đốc giáo Tin Lành ở Mỹ, các vị Giáo Hoàng trước đây, kể cả Đấng đáng kính, ĐGH Piô XII, Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II và vị tiền nhiệm của ĐTC Phanxicô, ĐGH Danh Dự Bênêđict XVI, tất cả đều tuyên bố là không có lý do gì Đức tin và Khoa học có thể không tương hợp về các vấn đề ấy. Thực ra, cần lưu ý rằng thuyết vụ nổ Big Bang lần đầu tiên được Georges Lemaître trình bày có hệ thống, một linh mục Công giáo người Bỉ. 

ĐTC Phanxicô đọc diễn từ vào dịp ra mắt bức tượng bán thân của vị tiền nhiệm, ĐGH Danh Dự Bênêđict XVI, ngài nói: "Đức Bênêđict là vị Giáo Hoàng vĩ đại: vĩ đại về tài năng và trí thông minh thấu triệt của ngài, vĩ đại về sự đóng góp quan trọng của ngài cho nền thần học, vĩ đại về lòng yêu mến đối với Giáo Hội và con người của ngài, vĩ đại về nhân đức và lòng đạo đức của ngài."

Bài diễn từ của ĐTC qua mạng truyền thông chính thức của Vatican:

"Khi chúng ta đọc trong sách Sáng Thế trình thuật về việc tạo dựng trời đất, ta có nguy cơ tưởng tượng Thiên Chúa như một pháp sư, với chiếc đũa thần, làm được mọi sự. Nhưng không phải như vậy. Thiên Chúa đã tạo dựng các sinh vật và để cho chúng phát triển theo các quy luật(*) nội tại mà Chúa ban cho mỗi loại, để chúng phát triển, để đạt tới mức độ viên mãn. Chúa ban cho các sinh vật của vũ trụ sự tự trị đồng thời nơi chúng, Chúa cam kết sự hiện diện liên tục của Ngài, mang lại sự hiện hữu cho mỗi thực tại. Và như vậy, sự sáng tạo tiếp tục trong nhiều thế kỷ, trong nhiều thiên niên kỷ, cho đến khi nó trở thành như chúng ta biết ngày hôm nay, chính vì Thiên Chúa không phải là một vị thần chế tác hay có phép thần thông, nhưng Đấng Tạo Hóa ban cho muôn vật được hiện hữu. Sự khởi đầu của thế giới không phải là công việc của sự hỗn loạn có nguồn gốc từ nơi khác, nhưng xuất phát trực tiếp từ Đấng Khởi Nguyên Tối Cao tạo dựng từ tình yêu. Vụ nổ Big Bang, mà ngày nay được xem là nguồn gốc của thế giới, không mâu thuẫn với các hành động tạo dựng của Thiên Chúa, nhưng đúng hơn, nó cần có việc tạo dựng ấy. Sự tiến hóa trong tự nhiên không trái ngược với khái niệm Sáng thế, vì sự tiến hóa giả định trước sự sáng tạo sinh thể tiến hóa.".

ĐTC nói tiếp: "Thay vì như thế, đối với con người lại có sự thay đổi và cái gì đó mới mẻ. Theo trình thuật trong sách Sáng Thế, vào ngày thứ sáu, con người được dựng nên, Thiên Chúa ban cho con người quyền tự trị, sự tự trị khác với sự tự trị của tự nhiên, đó là sự tự do. Thiên Chúa bảo con người đặt tên cho tất cả mọi loài và tiến bước suốt dòng lịch sử. Điều này khiến cho con người có trách nhiệm với việc tạo dựng, để con người có thể cai quản và phát triển tạo vật cho đến tận thế. Vì vậy các nhà khoa học, trước hết là các nhà khoa học Kitô giáo, phải tiếp nhận cách tiếp cận đặt vấn đề liên quan đến tương lai của nhân loại và trái đất, được tự do và có trách nhiệm giúp chuẩn bị và giữ gìn tạo vật, loại bỏ các rủi ro đối với môi trường của cả thiên nhiên và con người. Nhưng, đồng thời trong cơ chế tiến hóa, các nhà khoa học cũng cần được thúc đẩy bởi niềm tin rằng thiên nhiên ẩn chứa các tiềm năng về trí thông minh, sự tự do khám phá và nhận biết để đạt được sự phát triển nằm trong kế hoạch của Đấng Tạo Hóa. Vì vậy, dù có giới hạn, các hành động của con người là một phần của quyền năng Thiên Chúa và có thể xây dựng một thế giới phù hợp với đời sống thể lý lẫn đời sống thiêng liêng; để xây dựng thế giới con người cho tất cả mọi người và không chỉ cho một nhóm hoặc một giai cấp gồm những người có đặc quyền. Niềm hy vọng và tin tưởng này vào Thiên Chúa, Đấng Tạo Hóa muôn loài, và trong khả năng tinh thần con người có thể cung cấp cho các nhà nghiên cứu năng lượng mới và sự bình thản sâu sắc.

ĐTC kết luận: “Nhưng cũng đúng là khi tự do trở nên tự mãn thống trị - không còn tự do mà là tự mãn thống trị thì hành động của nhân loại sẽ phá hủy sự sáng tạo và con người thay chỗ Đấng Tạo Hóa. …” Đấy là thảm họa cho nhân loại!

(*) Stephen Hawking từng khẳng định rằng mình "không tín ngưỡng theo nghĩa thông thường" và rằng ông tin "vũ trụ được vận hành bằng các định luật khoa học. Các định luật đó có thể được Chúa Trời ban bố, nhưng Chúa không can thiệp để phá vỡ chúng."[288] 

Jos. Lê Công Thượng (chuyển ngữ từ ucatholic.com)