Lời Chúa trong Phúc âm của thánh Luca: ‘Vậy hãy để ý tới cách thức anh em nghe. Vì ai đã có, thì được cho thêm; còn ai không có, thì ngay cái họ tưởng là có, cũng sẽ bị lấy mất’ (Lc 8, 18). Đúng thế ai đã có, lại được trời ban thêm. Cổ nhân nói rằng: ‘Xởi lởi thì trời ban cho’. Tạo Hóa ban cho mỗi người một khả năng và số mệnh riêng. Sống ở đời ai cũng có nhu cầu cần được thỏa mãn. Người nhiều kẻ ít. Nhưng con người lại có ‘lòng tham vô đáy’, chẳng biết bao nhiêu cho đủ. Lòng ham muốn đẩy đưa con người vào những cuộc tranh đấu không ngừng. Cuộc đời ‘lên voi xuống chó’ hoặc ‘năm chìm, bảy nổi, chín cái lênh đênh là thế’.

Suy tư: Khi cuộc sống dìm chúng ta xuống, hãy ngoi lên. Đó là lý do chúng ta hiện hữu nơi đây. Chúng ta có khả năng. Chúng ta có óc sáng tạo. Chúng ta có đầy nghị lực để sống. Chúng ta cần uyển chuyển xoay quanh bất cứ một chướng ngại vật nào, giống như dòng nước suối chảy quyện quanh tảng đá để tiếp tục đổ nguồn.  Đừng để bất cứ điều gì làm ngưng trệ chúng ta. Hãy can đảm mạnh mẽ đối diện với các thách đố và bước tới. Những chướng ngại chúng ta gặp trên đường đời sẽ giúp phát triển những khả năng tiềm tàng. Chúng ta có thể nghĩ lại những sự cố trong năm qua. Quan chiêm cách thế mà chúng ta đã vượt thắng những trở ngại và trải nghiệm mà chúng ta đã học được để gặt hái sự thành công. Tất cả những kết quả tốt đẹp đến từ những sự khó khăn thuở đầu. Đúng thế, ‘Vạn sự khởi đầu nan’.

Con người có quá nhiều nhu cầu đòi hỏi cần phải thỏa mãn. Theo bản năng, các loài động vật cũng kiếm tìm thỏa mãn các nhu cầu cần có. Nhu cầu của các loài động vật hầu như không thay đổi từ thời này qua thời kia. Trong khi các nhu cầu của đời sống con người thì vô số. Thật rất khó có thể đáp ứng tất cả những đòi hỏi thỏa mãn ước muốn của con người. Vì mong tìm thỏa mãn những ước muốn thèm khát nên con người đã phải đấu tranh. Đấu tranh sẽ gây nên đau khổ và hận thù. Cái thú là nguyên nhân của mọi thứ đau khổ ở đời. Thú tính bản năng có thể làm liệt bại mọi tầng lớp bất chấp già trẻ.

Hoài bão, khao khát và ước muốn của con người thì vô lường. Những khát khao của tinh thần đòi hỏi con người tiếp tục khám phá và tìm tòi được nhiều điều mới lạ trong vũ trụ thiên nhiên. Như thế, chúng ta phải chấp nhận rằng, vũ trụ còn là một nguồn huyền bí thẳm sâu. Với tất cả sự cố gắng tìm tòi qua bao thời đại, kết quả còn rất khiêm nhường. Chúng ta biết rằng mỗi thời, con người tìm thỏa mãn những nhu cầu đòi hỏi của cuộc sống cao nhất và văn minh nhất. Khi chúng ta nhìn lại đời sống của bao nhiêu thế kỷ qua, chẳng thời nào đã thỏa mãn được mọi nhu cầu đòi hỏi của con người. Cuộc sống của nền văn minh kỹ thuật hiện nay lại mở ra thêm quá nhiều nhu cầu cần đáp ứng.  

Nhu cầu cuộc sống bao gồm cả tâm linh lẫn thể chất. Mọi loài thọ tạo đều có những nhu cầu bản năng tự nhiên cần được đáp ứng. Nhu cầu tâm linh của con người là sự khao khát nội tâm của tri thức và niềm tin. Không ai đo lường được giới hạn của đời sống tâm linh. Mỗi người có những ước muốn riêng tư cần được đáp ứng. Những nhu cầu về tình yêu, về niềm tin và về sự hiểu biết thì sâu thẳm. Tình yêu bao la như biển cả. Niềm tin bát ngát như trời mây. Khả năng tri thức không bao giờ vơi cạn. Con người còn phải tìm tòi và học hỏi mãi mãi. Gọi mời chúng ta suy tư, chiêm niệm, nghiên cứu và học biết thêm mỗi ngày.

Các nhu cầu cần thiết của thân xác không thể thiếu như ăn uống, thở hít và sinh hoạt. Trong đời, có những người may mắn. Làm ăn phát đạt và thuận buồm xuôi gió. Thường thì người đã có, lại muốn có thêm. Nhu cầu tiến dần, khởi đi từ túp lều tranh, có cơm ăn áo mặc. Thêm chút vốn lại tậu được căn nhà riêng tư và ăn ngon mặc đẹp. Làm ăn dư giả, có nhà cao cửa rộng và ăn sung mặc sướng. Khi đã có của ăn của để, mong ước tiếp theo là có ngôi biệt thư với hàng rào chung quanh và ăn trắng mặc trơn. Các nhu cầu của cuộc sống cứ thế tiếp diễn và lòng khát khao chẳng bao giờ vơi cạn cho tới khi mua tậu được vài mét vuông đất để an nghỉ.

Quan sát cuộc sống cho thấy, trong đời cũng có những hoàn cảnh số phận hẩm hiu. Cuộc đời gặp họ nhiều tai ương chồng chất, gia đình vợ ốm con đau, làm ăn thất thoát, nợ nần chồng chất và đói khổ bủa vây. Gia đình phải sống trong đau khổ nghèo túng. Họ không dám mơ ước điều gì cao sang. Nhu cầu của họ thật đơn sơ chỉ mong sao có cơm no áo ấm là mãn nguyện. Cuộc đời gian nan khốn khó, cái khó nó bó cái khôn, dù làm ăn cật lực, họ vẫn không thoát ra khỏi phận nghèo. Nghèo khó đôi khi cũng do lỗi của chính mình vì sự lười biếng và phung phí, bóc ngắn cắn dài hoặc vung tay qúa trán. Có nhiều người già suốt đời lao công vẫn phải chịu đựng cái cảnh không cửa không nhà và chết vô địa táng.

Trong tệ nạn xã hội, có nhiều người rơi vào những hoàn cảnh đáng thương vì sự nghiện ngập. Người ta thường gọi nhóm người này là tứ đổ tường: Hút sách, rượu chè, bài bạc và trái gái. Khi rơi vào những chứng nghiện ngập này, con người hầu như không còn điều khiển được chính mình. Họ bị lệ thuộc và làm nô lệ cho những thèm khát réo gọi. Những nhu cầu xấu trở thành những tệ nạn gây đổ vỡ trong đời sống cá nhân và gia đình. Chúng ta cần sáng suốt để nhận diện ra những nhu cầu thuộc về bản năng thú tính này để cai nghiện. Sự ham mê nghiện ngập nào cũng sẽ làm giảm những giá trị nhân bản và phẩm chất của con người.

Nói chung, chúng ta biết rất ít về những cảnh khổ cực và nghèo đói của đại đa số con người đang sống trên thế giới. Có rất nhiều người cần được thỏa mãn những nhu cầu tối thiểu như mong ước có nguồn nước trong lành, môi trường sinh sống và của ăn đủ dinh dưỡng. Bức tranh đau thương của thế giới đói nghèo tại một số vùng ở Ấn Độ, Phi Châu và Châu Á, đang có biết bao nhiêu người chịu cảnh đói khát trường kỳ. Trong khi phần lớn tài nguyên của thế giới nằm trong tay một thiểu số người. Họ giống như những chủ nhân ông cầm quyền sinh tử của biết bao mạng sống con người. Bao giờ cuộc sống con người mới được hưởng sự công bình chính trực? Thế giới còn quá nhiều bất công, ‘kẻ ăn không hết, người lần chẳng ra.’

Mỗi giây phút bước tới đều là giây phút mới với biết bao biến cố xảy ra. Nhu cầu của mỗi nơi, mỗi người và mỗi hoàn cảnh đều khác nhau, xã hội không thể giải quyết thỏa đáng các vấn đề và nhu cầu của nhân sinh. Cổ nhân dạy rằng: ‘Tri túc, tiện túc, đãi túc, hà thời túc’. Tạm dịch nghĩa là biết đủ, thì là đủ, đợi đủ, khi nào mới đủ. Nhu cầu cuộc sống thì vô số, nhưng chúng ta có thể chấp nhận và sống vui với những cái đang hiện có. Dù hoàn nào, chúng ta vẫn luôn phấn đấu. Hãy học biết phó thác và chia sẻ.

Lạy Chúa, Chúa là nguồn ơn sủng làm chúng con thỏa khát. Mọi nhu cầu và ước vọng trần gian chỉ là tạm bợ và mau qua chóng hết. Chúng con phó thác đường đời trong vòng tay nhân hiền của Chúa. Hãy đặt niềm tin tưởng vào Chúa. Chúng ta cùng suy niệm bài Thánh Vịnh: ‘Chúa là mục tử chăn dắt tôi, tôi chẳng thiếu thốn chi. Trong đồng cỏ xanh rì, Người thả tôi nằm nghỉ. Nơi dòng nước, chỗ nghỉ ngơi. Người hướng dẫn tôi, tâm hồn tôi, Người lo bồi dưỡng.’(Tv 23, 1-3).

Lm. Giuse Trần Việt Hùng

Bronx, New York