Sở hữu và hậu quả của súng đạn cá nhân
tại Hoa Kỳ là vấn đề hết sức phức tạp đang được thảo luận sôi nổi.
Sau đây là mấy điểm đáng lưu ý.
Theo thống kê, dân chúng Hoa kỳ làm
chủ súng cao nhất trên thế giới và số tử vong vì súng đứng hàng nhì sau Mexico.
Tư nhân sở hữu khoảng 300 triệu súng các loại, so với dân số là 307 triệu đầu
người.
Quyền sở hữu súng được ghi nhận trong
Tu chính án 2 của hiến pháp, với mục
đích là để tự vệ cũng như chống lại cường quyền.
Theo luật liên bang, không được mua súng
khi đã bị kết án tù 1 năm vì trọng tội, 2 năm tù vì có hành động xấu; đang lẩn trốn
pháp luật, lén lút dùng thuốc cấm, mang tâm bệnh, bỏ quốc tịch; giải ngũ vì lý do kỷ luật; bạo
hành gia đình.
Muốn mua súng phải được siêu tra lý
lỉch cá nhân và học lớp an toàn dùng súng. Súng chỉ được mua qua 130.000 cơ sở
có giấy phép liên bang hoặc giới buôn bán có giấy phép tại các gun shows.
Nam giới sở hữu súng nhiều hơn nữ giới (47% / 13%); da trắng 33%, da mầu
18%; đảng viên Cộng Hòa nhiều hơn Dân chủ (41%/23%).
Mục đích giữ súng là để tự vệ 66%, săn
bắn 58% và 66% để giải trí tập bắn.
Vào năm 2000, dân chúng dùng súng để
tự vệ lên tới 989,883 lần.
Năm 2008 có khoảng 16,272 vụ sát nhân
tại Hoa Kỳ trong đó 10,886 là do súng đạn.
Hội Bảo vệ quyền sở hữu súng NRA chủ
trương hướng dẫn người dùng súng an toàn và chống lại mọi giới hạn về sản xuất
cũng như mua bán súng hoặc thay đổi sức mạnh của súng đạn.
Công luận quan tâm về việc hậu quả lạm
dụng súng đạn thì coi đây là một vấn đề xã hội, tương tự như thiệt hại do tai
nạn xe hơi, hút thuốc lá, lạm dụng rượu và thuốc cấm, và muốn có sự thay đổi cả
vế súng đạn lẫn môi trường, chứ không chỉ tập trung vào người dùng súng. Vì
theo thống kê, càng có nhiều súng thì tử vong do súng càng cao. Một số y giới
coi hậu quả của sát hại gây ra do súng đạn là một vấn đề y tế công cộng, có thể
và cần phải tìm biện pháp ngăn chặn.
Chinh quyền cũng như quốc hội thì loay
hoay làm vừa lòng giới chủ trương kiểm soát súng đạn và giới đòi quyền có súng,
để kiếm phiếu bầu cử và ủng hộ tài chánh.
Nhưng nhiều ý kiến e rằng dùng súng
đạn không đúng mục đích sẽ tiếp diễn tại đất nước này vì sở hữu súng đã trở
thành một thứ văn hóa của dân bản xứ, một cái Quyền mà chỉ có “We The People”
họa may mới có thể thay đổi được.
Lý do là Tổng thống tiên khởi Hiệp Chủng
Quốc Hoa Kỳ George Washington đã nói:
“Một
người tự do không những cần trang bị súng đạn và tinh thần kỷ luật mà họ còn
cần có đủ súng đạn để duy trì độc lập chống lại mọi lạm dụng, kể cả sự lạm dụng
từ chính quyền”.
Và Tổng Thống thứ nhì John Adams cũng phụ
theo:
“Khí
giới trong tay công dân được sử dụng tùy theo ý nguyện của họ để tự vệ”.
Mà ý nguyện có thể là tốt hoặc xấu.
Phải chi chỉ có dao găm mã tấu, gậy
tầm vông như xưa kia thì mới mong giới hạn được tử vong hàng loạt do liên thanh
súng đạn gây ra.
Bác sĩ Nguyễn Ý Đức