ĐỨC THÁNH CHA BENEDICTUS XVI 

Anh Chị Em thân mến,

Thứ tư vừa qua, với cuộc khởi đầu Năm Đức Tin , tôi đã khởi sự bằng một chuổi mới các bài giáo lý về đức tin.

Hôm nay tôi muốn được cùng Anh Chị Em suy nghĩ về một vấn đề then chốt: đức tin là gì ?

Đức tìn còn có ý nghĩa trong một thế giới mà khoa học và kỷ thuật đã mở ra các chân trời mà cho đến ít lâu trước đây không ai có thể nghĩ đến được?

Ngày nay tin là gì?

Thật vậy, trong thời đại chúng ta cần có một nền đào tạo mới về đức tin,

   - dĩ nhiên để hiểu được các chân lý và các biến cố của sự cứu rổi,

   - nhưng nhứt là đức tin được nảy sinh ra bởi cuộc gặp gỡ đích thực với Chúa trong Chúa Giêsu Kitô, bởi tình yêu thương đối với Người, bởi phó thác tin cậy vào Người, như vậy lôi cuốn liên hệ đến cả cuộc sống.

   1 - Ngày nay, cùng với bao nhiêu dấu chỉ tốt đẹp, cũng đang lớn lên chung quanh chúng ta một loại sa mạc thiêng liêng.

Đôi khi người ta có cảm tưởng rằng, từ những biến cố mà chúng ta biết được tin mỗi ngày, thế giới  không đang đi về hướng xây dựng một cộng đồng huynh đệ và hoà bình; chính nhũng tư tưởng về tiến bộ và đời sống sung mãn cũng tỏ ra cho thấy các bóng tối của chúng.

Mặc cho sự cao cả huy hoàng về các khám phá của khoa học và các thành công của kỷ thuật, ngày nay con người dường như không có vẽ gì thực sự trở nên tự do hơn, nhân đạo hơn; vẫn còn bao nhiêu hình thức lợi dụng, các động tác gian mưu, bạo lực, đàn áp, bất công...

Kế đến một loại văn hoá đã đào tạo con người hướng về chân trời

   - các vật thể vật chất,

   - những gì có thể làm được,

   - chỉ tin vào những gì có thể thấy được và chạm đến được bằng chính đôi tay của mình.

Nhưng đàng khác cũng tăng trưởng lên số người cảm thấy minh mất định hướng và, trong việc tìm kiếm vượt qua phía bên kia nhãn quang chỉ giới hạn vào chiều ngang của thực thể, sẵn lòng tin vào tất cả những gì trái ngược lại.

Trong bối cảnh vừa kể thoát hiện ra một vài câu hỏi nền tảng, thiết thực hơn nhiều đối với những gì xuất hiện ra lúc ban đầu: sống có ý nghĩa gì?

Có một tương lai cho con người, cho chúng ta và các thế hệ tương lai không?

Tự do của chúng ta phải được hướng về các sự lựa chọn nào để có được một cuộc kết thúc tốt đẹp và hạnh phúc cho đời sống?

Cái gì đang chờ đợi chúng ta bên kia ngưỡng cửa của cái chết? 

Từ những câu hỏi không thể xoá bỏ đi được đó cho thấy thế nào là thế giới

   - của thiết lập đồ án,

   - của tính toán chính xác

   - và của thí nghiêm, nói ngắn gọn thế giới của khoa học, mặc dầu quan trọng cho đời sống con người, một mình thôi không đủ.

Chúng ta cần có

   - không chỉ bánh vật chất,

   - chúng ta còn cần có cả tình yêu thương,

   - ý nghĩa và hy vọng,

   - cần có một nền tảng chắc chắn, một đất đai cứng chắc để giúp chúng ta có được cuộc  sống với ý nghĩa chính đáng ngay cả trong cơn khủng hoảng, trong các lúc tăm tối, trong các khó khăn và các vấn đề hằng ngày.

Đức tin ban tặng cho chúng ta điều đó: là một phó thác tin tưởng vào một " Cha  ! ", tức là Thiên Chúa, Đấng ban tặng cho tôi một niềm vững chắc khác biệt, nhưng không có gì ít cứng chắc hơn sự vững chắc mà tôi có được từ thế giới chiết tính chính xác hay khoa học.

Đức tin

   - không phải chỉ đơn sơ là một sự đồng thuận trí thức của con người đối với các chân lý cá biệt về Thiên Chúa,

   - mà là một động tác, qua đó tôi tư do phó thác vào một Thiên Chúa, là Cha yêu thuơng tôi; là động tác gia nhập liên kết với " Cha ", Đấng ban tặng cho tôi hy vọng và tin tưởng.

Dĩ nhiên động tác gia nhập liên kết đó không phải thiếu nội dung: với động tác gia nhập kết hợp đó  chúng ta ý thức rằng

   - chính Thiên Chúa đã tỏ hiện Người cho chúng ta nơi Chúa Kitô,

   - đã làm cho chúng ta thấy được diện mạo Người và đã làm cho Người thực sự trở nên gần gũi với mỗi người chúng ta.

   2 - Nói đúng hơn, Thiên Chúa đã mạc khải tình yêu của Người đối với con người, đối với mỗi người chúng ta, là tình yêu không thể đo lường được: trên thập giá, Chúa Giêsu Nazareth, Con Thiên Chúa nhập thể làm người, tỏ cho chúng ta thấy một cách sáng tỏ hơn đến độ nào tình yêu thương đó được thể hiện, đến độ hy sinh chính mình, đến hy sinh trọn vẹn tất cả.

Với mầu nhiệm Tử Nạn và Phục Sinh của Chúa Kitô,

   - Thiên Chúa xuống đến tận cùng trong nhân tính chúng ta,

   - để đem nhân tính đó về lại với Người,

   - để đưa nhân tính đó lên đến cao độ của Người.

Đức tin là tin vào tình yêu thương nầy của Thiên Chúa, không bị mất đi trước thái độ man rợ của con người, trước điều ác và cái chết, mà là tình yêu có khả năng biến đổi mọi hình thức nô lệ , bằng cách ban cho khả năng được cứu rổi.

Như vậy tin là gặp gỡ với " Cha " , “ Chúa ”, Đấng nâng đỡ tôi và ban cho tôi lời hứa một tình yêu thương bất khả tiêu diệt, không những hướng về vô tận, mà còn ban cho tôi vô tận đó; tin là phó thác tôi cho Chúa với thái độ của một đứa bé, biết rõ rằng tất cả các khó khăn của mình, tất cả các vấn đề của mình đều nằm ở nơi vững chắc trong " má à ! ".  

Và điều có thể được cứu rổi nầy, nhờ đức tin, là một quà tặng được Chúa ban cho tất cả mọi người.

Tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ phải suy niệm thường xuyên hơn - trong đời sống hằng ngày của chúng ta, được đánh dấu bằng những vấn đề và những tình trạng nhiều khi thật thảm đạm - về sự kiện tin một cách Kitô giáo có nghĩa là sự giao phó nầy của tôi với lòng tin cậy vào ý nghĩa sâu xa nâng đỡ tôi và thế giới,

   - ý nghĩa đó là chúng ta không thể tự mình cho chúng ta được,

   - mà chỉ có thể lãnh nhận như là quà tặng đươc ban cho, và đó là nền tảng mà trên đó chúng ta có thể sống không phải sợ sệt.

Lòng vững chắc giải thoát và trấn an nầy của đức tin, chúng ta phải có khả năng loan báo bằng lời nói và cho thấy bằng đời sống Kitô hũu của chúng ta.  

Nhưng chung quanh chúng ta, hằng ngày chúng ta thấy còn có nhiều người dững dưng hay khước từ đón nhận lời loan báo nầy.

Vào cuối Phúc Âm Thánh Marco hôm nay, chúng ta có những lời cứng rắn của Chúa Phục Sinh cho biết:

   - " Ai tin và chịu phép rửa sẽ đươc cứu độ; còn ai không tin, thì sẽ bị kết án " ( Mc 16, 16), sẽ bị mất chính mình.

Tôi muốn được mời gọi Anh Chị Em hãy suy tư điều vừa kể. 

 Lòng tin và động tác của Chúa Thánh Thần phải thúc đẩy chúng ta luôn luôn đi và rao giảng Phúc Âm, can đảm nhân chứng đức tin; nhưng bên kia điều đáp ứng tích cực lại ơn ban có được đức tin, cũng có thể có nguy hiểm của việc khước từ Phúc Âm, việc không đón nhận cuộc gặp gỡ sống với Chúa Kitô.

Thánh Augustino đã đặt lên vấn đề nầy trong một bài bình luận của ngài về dụ ngôn người gieo giống:

   - " Chúng ta nói - ngài nói - chúng ta gieo hạt giống, chúng ta rải hạt giống. Có những người khinh bỉ, có những kẻ trách cứ, có những kẻ nhạo cười. Nếu chúng ta sợ sệt đối với họ, chúng ta không có gì khác để gieo và đến ngày gặt, chúng ta sẽ không có gì để thu góp. Bởi đó ước gì có hạt giống trên đất tốt " ( Discorso sulla disciplina cristiana, 13, 14: PL 40, 677-678).

Như vậy, thái độ từ chối không thể làm cho chúng ta nãn chí.

Với tư cách là người tín hữu Chúa Kitô, chúng ta là nhân chứng cho khoản đất màu mỡ nầy: đức tin của chúng ta, mặc dầu trong tầm các giới hạn của chúng ta, cho thấy rằng có khoản đất tốt, nơi mà hạt giống Lời Chúa sinh dồi dào hoa trái công chính, hoà bình và tình yêu thương, nhân loại mới, sự cứu độ.

Và cả lịch sử Giáo Hội, với tất cả những vấn đề, cho thấy có đất tốt, có hạt giống tốt và đem lại hoa trái.

   3 - Nhưng chúng ta tự hỏi từ đâu con người múc lấy được độ cởi mở con tim và lý trí để tin vào Chúa, Đấng đã làm cho mình có thể được thấy nơi Chúa Giêsu Kitô chết và sống lại, để chúng ta  đón nhận được ơn cứu rổi, như vậy Người và Phúc Âm của Người trở thành định hướng và ánh sáng cho cuộc sống?

Câu trả lời: chúng ta có thể tin vào Chúa, bởi vì Người đến gần chúng ta và đụng chạm đến chúng ta, bởi vì Chúa Thánh Thần, ơn ban của Chúa Phục Sinh, làm cho chúng ta có khả năng đón nhận Thiên Chúa hằng sống.

Như vậy, đức tin trước tiên là một ơn ban siêu nhiên, một quà tặng của Chúa.

Công Đồng Vatican II xác nhận:

   - " Để có thể sử dụng được đức tin nầy, cần có ơn Chúa tiên liệu và trợ lực, và cần có các sự giúp đỡ của Chúa Thánh Thần, Đấng lay chuyển con tim và làm cho con tim quy hướng về Chúa, mở rộng đôi mắt của lý trí ” và  ban cho tất cả sự dịu dàng trong đồng thuận và tin vào chân lý " ( Hiến Chế Tín  Lý Dei Verbum, 5).

Ở gốc rễ cuộc hành  trình đức tin của chúng ta, có Phép Rửa,

   - phép Bí Tích ban cho chúng ta Chúa Thánh Thần,

   - làm cho chúng ta trở thành con cái Chúa trong Chúa Kitô,

   - và tỏ dấu cho bước hội nhập của chúng ta vào cộng đồng đức tin, vào Giáo Hội: không ai tự mình có thể tin, mà không có ơn Chúa Thánh Thần báo trước và không ai tin một mình, nhưng cùng với anh em.

Từ Phép Rửa trở đi, mỗi tín hữu được kêu gọi hãy sống và hành động chính lời tuyên xưng đức tin nầy, cùng với anh em mình.  

Đức tin là ơn Chúa ban cho, nhưng cũng là một động tác tự do sâu thẩm của con người.

Sách Giáo Lý Giáo Hội Công Giáo nói lên điều đó một cách rõ ràng:

   - " Không có thể tin, nếu không có ơn Chúa và các trợ lực kế tiếp của Chúa Thánh Thần. Tuy nhiên không đúng cho rằng tin là một động tác tự động của con người. Tin không có gì nghịch lại tự do cũng như trí óc con người " ( n. 154).

Đúng hơn, tin có liên hệ và nâng cao trí tuệ con người. Trong một cuộc thử thách đời sống tin như là một chuyến xuất hành, tức là một động tác thoát xuất ra khỏi mình , ra khỏi những gì mình cho là vững chắc, ra khỏi các lược đồ trí óc của chính mình, để phó thác cho động tác của Chúa , Đấng chỉ đường của Người cho chúng ta để đạt được tự do đích thực, căn tính nhân loại của chúng ta, nỗi tươi vui đích thực của con tim, nền hoà bình với tất cả.

Tin là ủy thác minh với tất cả tự do và với niềm vui tươi vào đồ án quan phòng của Chúa trên lịch sử, như tổ phụ Abraham, như đã hành xử Mẹ Maria ở Nazareth.

Như vậy đức tin là một sự đồng thuận mà qua đó trí tuệ và con tim của chúng ta nói tiếng " xin vâng " lên Chúa, bằng cách tuyên xưng Chúa Giêsu là Chúa.

Và tiếng " xin vâng " đó thay đổi đời sống, mở đường cho đời sống hướng về một ý nghĩa hoàn hảo, làm cho đời sống trở nên mới, đầy vui tươi và hy vọng đáng được tin cậy. 

Các bạn thân mến, thời đại chúng ta đòi buộc người tín hữu Chúa Kitô

   - hãy để cho Chúa Kitô nắm lấy mình,

   - hãy lớn lên trong đức tin nhờ vào việc quen thuộc với Thánh Kinh và các Phép Bí Tích.

Người tín hữu Chúa Kitô hãy là những người như một cuốn sách mở ra, kể lại kinh nghiệm đời sống mới trong Chúa Thánh Thần, sự hiện diện của Chúa là Đấng nâng đở chúng ta trong cuộc hành trình và mở ra chơ chúng ta đời sống sẽ không bao giờ hết.

Cám ơn các bạn.

Phỏng dịch từ nguyên bản Ý Ngữ: Nguyễn Học Tập.

( Thông tấn www.vatican.va , 24.10.2012).